Academia.eduAcademia.edu

Bir Ailenin Çöküşünde Tarihsel İzdüşüm

Profile image of Ayşe TOMAT YILMAZAyşe TOMAT YILMAZ

2015, Çanakkale 1915 Tarih, Ekonomi, Edebiyat ve Sanat Sempozyumu

Abstract

Bu çalışmada, tarihi gerçekleri kurmaca bir biçimde kimi zaman Türkçe kimi zaman da Fransızca kaleme alan Osman Necmi Gürmen’in ses getiren yapıtlarından biri olan Râna, Birinci Dünya Savaşı ve Çanakkale Savaşı bağlamında irdelenecektir. Bucak aşireti reisi Osman Paşa’nın torunu olan Gürmen, Râna adlı yapıtında bir yandan annesinin yaşamöyküsünü anlatırken bir yandan da 1905-1928 yılları arasında Osmanlı İmparatorluğu’nun içine düştüğü durumu gözler önüne sermektedir. Savaş öncesini, özellikle savaş dönemini ve sonrasını titizlikle ele alan roman Osmanlı İmparatorluğu ile birlikte bir ailenin yıkımını da anlatmaktadır. Avrupalılar tarafından “hasta adam” olarak nitelendirilen Osmanlı gibi büyük ve güçlü bir imparatorluğun içine düştüğü çöküş, romanın arka planını oluştururken Haşim Bey’in ailesinin yaşadıkları romanın kurgusunu meydana getirmektedir. Romanın dikkat çeken noktalarından biri de Mustafa Kemal’in ülkesini düşman işgalinden korumak amacıyla yaptığı girişimlerdir. Romanın ana eksenini Mustafa Kemal’in, Gelibolu’da, Suvla Koyu’nda ve diğer bütün illerde ilerlemeye çalışan düşman ordusunu durdurmayı hedeflemesi ve düşmanları ülkesinden atmayı başardıktan sonra da Osmanlı İmparatorluğu’nun çökmesi nedeniyle Türkiye Cumhuriyeti’ni kurmak için mücadeleye girişmesi oluşturmaktadır. Gazi’nin amacına ulaşmak için gösterdiği bütün bu çabalar halkın bağımsızlık arzusuyla özdeşleştirilmektedir. Halk, kendi bağımsızlığını kazanmak amacıyla, Anadolu’nun fedakar çocuğu olarak adlandırılan Mustafa’nın önderliğinde, kendi yaşamını geri plana iterek vatanına öncelik tanımaktadır. Vatan uğruna ölümü göze aldıkları için, annelerinden, babalarından, kardeşlerinden, eşlerinden ya da çocuklarından vazgeçmek zorunda kalmaktadırlar. Sonuç olarak, Osmanlı gibi güçlü bir imparatorluğun çöküşüyle birlikte yaşadığı yıkımı ve buna bağlı olarak ailelerde yaşanan kopmaları anlatan Gürmen, roman kişilerine yüklediği tarihsel gerçeklik ile kurmacayı okura sunmaktadır. Bu bağlamda, Haşim Bey ve ailesinin özellikle kızı Râna’nın, Osmanlı’nın çöküş döneminde yaşadığı sancılarının tarihsel olaylarla nasıl bağdaştırıldığı irdelenmeye çalışılacaktır.

Related papers

Tarihyazımına Bir Kayıt Düşmek
Serap DURMUŞ ÖZTÜRK, Şengül Ö Gür (sometimes they refer me as Öymen Gür, Ş. instead of Gür, Ş.Ö.)

Mimarlık tarihyazımı birkaç farklı anlamda bir reform geçirmektedir ve bu en belirgin biçimde modern mimari tarihyazımında kendini hissettirmektedir.

View PDFchevron_right
Ailenin Tarihsel Gelişimi Dünü Bugünü ve Yarını
İslam CAN

Sistematik Aile Sosyolojisi

View PDFchevron_right
Ailenin Fıkhından Ailenin Hikmetine
Samil OCAL

Disiplinlerarası Yaklaşımla Aile Kongresi , 2021

Giriş Ailenin bir toplumun devamı açısından önemi her zaman hemen her kültürde kabul edilmiştir. Tarihte iz bırakmış, medeniyet kurmuş olan ve uzun süre tarih sahnesinde kalmış olan milletlerin aynı zamanda sağlam bir aile yapısına da sahip oldukları görülmektedir. Çünkü insanın toplum içine insan olarak çıkabilmesi insani özelliklerini sergileyebilmesi ve sosyal hayatını sağlıklı biçimde devam ettirebilmesi ve "beşerden insan olmaya doğru yolculuğu için" ve ahlakçılarımızın dikkat çektiği gibi ahlaki erdemlere sahip olabilmesi için aile ortamına ve topluma ihtiyacı vardır. Aile hem toplumun hem de medeniyetin en temel direğidir (Dikeçligil, 2012: 23). Tarihsel süreçte ailenin yapısında meydana gelen değişime rağmen, farklı biçimlerde ve yapılarda aile varlığını sürdürdü ve bugün paradoksal bir biçimde aile bir yandan kapitalist piyasanın hedefi haline gelirken, diğer yandan da insan türü hem geleneğin savunucuları için hem de modern bir toplum inşa etmek isteyenler açısından sağaltıcı bir ocak olarak görülmeye devam edildi. Ailenin bu paradoksal yapısı, hem geleceğe yönelik toplum tasavvurunda düzenin hem de eleştirilere hedef olan "düzensizliğin" taşıyıcısı olmasında, bir taraftan laikleşirken diğer yandan en azından bazı çevrelerce daha da kutsallaşmasında de kolayca görülebilir (Tipton, 2005: 1). Şu halde günümüzde geçerli olan çekirdek aile yapısında bile, ailenin geniş akraba ve hısım çevresiyle ilişkilerini devam ettirdikleri ve bir bakıma geniş aileye doğru açılım içinde oldukları görülmektedir. Geleneksel aile biçimlerinden çok farklı olmasına rağmen, farklı anlayışlara sahip olan insanların sorumluluk ve paylaşmayı gerektiren uzun süreli birliktelikleri tercih edilir bulmaları ailenin insan fıtratı ile ilgili bir durum olduğunu ortaya koymaktadır. Toplumsal bir kurumda meydana gelen değişimlerin, dönüşümlerin getirdiği bir takım avantajlar ev dezavantajlar vardır. Modern dönemlerde ailenin yapısında meydana gelen dönüşümler, ıslahatlar toplumdaki bazı kesimlere yük olarak yansırken bazı kesimlerin de çıkarlarına hizmet etti. Bu değişim ve dönüşümlerin sebeplerini doğru tespit edebilmek için toplumun hangi kesimlere yük getirdiği ve kimlerin değirmenlerine su taşıdığı konusunun araştırılıp ortaya konulması gerekir. Batı düşüncesi içinde feminist hareketin yükselişi ile birlikte aile karşıtı görüşler ve anlayışlar ortaya çıkmış ve aile özellikle cinsiyetçi ideolojinin temsilcileri tarafından "birey karşıtı" ve "kadın karşıtı" ve ortadan kaldırılması gereken eski bir bir yapı olarak gösterilmişse de, toplumun temel yapıtaşı olarak aile varlığını sürdürmüştür. Ailenin doğal ve evrensel bir yapı arzetmesi ve toplumun varlığının devamını sağlayan bir kurum olması sebebiyle, ailede meydana gelen değişim onun varlığına olan ihtiyacı ortadan kaldırmamaktadır. Bu sebeple ailenin bundan sonra da varlığını sürdüreceği açıktır. Buna rağmen bu gerçek bizi aileye yönelik ortaya çıkan tehditleri ev yaşanan sorunları görmemize

View PDFchevron_right
Aile İçi Bir İstismar Olgusu
Sebnem Korur

Adli tıp bülteni, 1999

View PDFchevron_right
Tarihsel Süreç İçinde Çocuk
Suzan Yildiz

2018

Roles, meaning imposed by adults to children has showed changes according to historical periods, cultures and civilizations. In prehistoric period; weak, sick children are being left to die, children born with disabilities was seen as a punishment of supernatural powers. In antiquity; father could sell his child as slave. Boys of the wealthy families while go to school, girls could not go. In the middle ages; child was accepted as ‘miniature adult’. In this age the idea that the child is valued as a person was adopted with the spread of the holy religions. In late middle ages many wars, famine, epidemics occured, many children have died. In the Renaissance and continued the concept of humanism discussed and child has gained importance. Especially in the bourgeois family has established close relationships with children. On the other hand, children was seen as cheap labor in the 19th century that occured of the industrial revolution. Modern age and continue in; child specific some sw...

View PDFchevron_right