ŞAH İSMAİL

sah ismail den önce ve sonra kızılbaşlar

Osmanlı Safevi İlişkileri, 2

Osmanlı Safevi İlişkileri ve Şah İsmail ile Yavuz Sultan Selim İlişkilerine girmeden önce 16. yy. başlarında Osmanlı Devleti’nin sınırları ve komşuları ile Safevilerin kurucusu Erdebili Tarikatı ve onun temsilcilerinin yaşadıkları bölgeleri bir tanımak gerekir. Bu makalede üç farklı yazarın gözünden Osmanlı-Safevi İlişkileri anlatılmaktadır. (İskender PALA, Reha ÇAMUROĞLU ve Prof. Dr. Sadullah GÜLTEN)

Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (SAUIFD), 2016

Yazar, kitabın önsözünde amacının "Hayatın anlamı nedir?" sorusunun analizini yapmaya çalışmak olduğunu söylemektedir. Ona göre bu konu sadece din felsefesinin değil, varlık felsefesinin de önemli bir sorunudur. Çalışmasını hazırlarken anlam sorununu bizzat yaşayan ve bu konuyu ele alan düşünürlerden istifade ettiğini dile getiren Tokat, konunun Batı düşüncesinde daha çok tartışıldığı tespitinde bulunur.

Stories, which are texts based of the principle of narration, are found in ancient works. The story, in which a situation is narrated in a plot, has shown a similar developmental course in Western and Eastern cultures. Especially the inclusion of stories in sacred texts has increased the interest in this genre. Among the works written in the period of Classical Turkish Literature, there are quite a lot of texts in the genre of stories. These works, which were first written within the framework of folk tales, over time differed in various aspects, especially in language and style, with the classicalization of literature. During this change, the aims of leading writers or poets to show their artistic power also had an impact. One of these works, examples of which can be found in verse, prose and verse-prose, belongs to the Poet İsmâil. There is no information about the life of the author. The last work of the poet, whose three booklets are found in a manuscript magazine, is his masnavi titled "Hikayet-i Tâcir...". In that work, which also includes extraordinary events, the son of a wealthy merchant and his good end are described. The three advices given to the hero of the case in the mathnawi and the benefits of keeping these advices are aimed to be revealed. In this respect, the text is an

Uludağ Üniversitesi Dergisi , 1988

A Studying on the Folk Story of "Şirvan Şah and Şemail Banu" The studying on the sources of oral and written materials of the folk stories enligthens the cultural structure of a society. One of these stories, which gives to us some culturel coes, was written by Bahai from İznik, in the XVIth century. is "Şirvan Şah and Şemail Banu", too. According to our researchers, this maniscript book being just only one copy is available at the central library, Atatürk University, Erzurum. Thus, in this paper, the episodes, inshires and some characteristical pecularities has been being examined from tihe perspectives of the cultural structure and society.

Sah ismail divanı

Ankara Belediyesi'nde metropol planlama, yeni yerleşmeler, kent merkezleri ve koruma sorunları gibi konularda danışmanlık görevleri üstlendi. 1980'de Edirne Devlet Mühendislik Mimarlık Akademisi (bugünkü Trakya Üniversitesi) Mimarlık Bölümü'nde bir yarıyıl diploma projesi yönetti. 1983'te Mekke Üniversitesi'nde eğitim programını hazırlayan kurumun danışmanı olarak çalıştı, aynı yıl Ağa Han Mimarlık Ödülü için jüri üyesi seçildi. Çeşitli alanlardaki tasarım ve uygulamalarında modern mimarlığın sorunlarına tarihî, çevresel ve kültürel değerlere ağırlık vererek yaklaştı. Ankara'daki Türk Tarih Kurumu Binası, Bodrum'daki Ertegün Evi (1980) ve Demir Turizm Kompleksi (1992) ile üç kez Ağa Han Mimarlık Ödülü'ne layık görülmesinin yanı sıra, çeşitli ulusal ve uluslararası yarışmalarda dereceler aldı. İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM / İSLÂM'DA ŞEHİR VE MİMARÎ İKİNCİ BÖLÜM / ŞEHİRDEN KONUTA ÜÇÜNCÜ BÖLÜM / MİMARLIK MİRASI VE KORUMA Dolayısıyla uyuma, oturma, misafir ağırlama, çalışma mekânları veya çocuk odaları gibi insan faaliyetlerinin farklı tarzda gerçekleştirildiği biyo-sosyal işlevler evin planimetrik organizasyonunu tarif eder. Evlerin bahçelerle, yollarla, sokaklarla ve komşularla ilişkisi, sosyal merkezlere olan mesafesi, toplumların ilhamlarına, biçim ve sosyal organizasyona bağlıdır. Bütün karar dizileri bir bölgeden diğerine, bir dinden yahut ülkeden diğerine bu problemlerle ilişkilidir. Bir iklimde gerekli olan gölgeli yollar, farklı şartları haiz olan bir diğerinde uygun düşmeyebilir. Müslüman bir ailenin hayat tarzı gayet tabiî olarak Müslüman olmayan bir aileninkinden farklı olacaktır. Bu sebepten binaların, aralarındaki dengeli hiyerarşiye göre insanların biyososyal ihtiyaçlarına hizmet edecek tarzda dizayn edilmesi gerekir; bu hiyerarşi ise, daha üst varlık düzeyleri tarafından belirlenmiştir. Halihazırda Müslüman olmayan modern kültürlerde hâkim olan eğilimlerin aksine, biyo-sosyal düzeye ait olan ve ekonomi alanına dahil olan kararların, münhasıran kanunlarını ve kuvvetlerini dikkate alarak tayin edilmediklerini yeniden vurgulamamız gerekecektir. Aksine bunlar aynı zamanda, psikolojik ve ruhî-aklî varlık düzeylerine ait güçlerin etkisi altındadır. İnançların Rolü İnsan çevresini biçimlendirirken ya psişik hayat güçlerinin etkisi altındadır yahut doğrudan doğruya onlar tarafından yönlendirilmektedir. İnançları, varlık ve kendisi hakkındaki telakkisi, değerler hiyerarşisi, psişik hayata ait davranış ve tavırları ile fikrî-ruhî varlık düzeyleri, aile hayatının özelliklerini ve aile fertleri arasındaki ilişkileri etkiler; onlara şekil verir. Ailenin yapısı, çocukların eğitimi, kültürel amaçlar, yaşlılara saygı ve mahremiyet şuuru, bir Müslüman evinin planimetrik organizasyonuna yansır. Bir evin mahremiyeti ile mahfuz ve mahrem bir mekân olarak ev anlayışı birbiriyle ilişkili ifadelerdir. İki ev arasındaki mesafe, her tür mevzuat ve idareyle ilgili sınırlamalardan azade hipotetik durumda, iki tür güç ve tavrın sonucudur: Birincisi korku, işbirliği ihtiyacı ve sosyal dayanışma, ikincisi ise güvenlik, mahremiyet ve ferdiyettir. 2 Bu nedenledir ki, evler arasındaki fiziksel uzaklık, sokak ve mahallenin seçilmesiyle ilgili kararlar, bir binanın nasıl konumlandırılacağı gibi hususlar, komşuya karşı saygılı bir tavır için, güvenli bir özel hayat için kullanıcının arzularına bağlıdır. Böylece insanın kozmolojik idraki ve inançları, davranışlarında yansıyan temellerini anlayıp tanımlamak yeteneğinden yoksundur. İman ve amel (inanç ile uygulama) arasındaki, İslâm akidesi ile İslâm mimarîsi arasındaki, zorunlu ilişkinin yansımasını kurabilmek için meseleyi daha kapsamlı bir biçimde, bütünlüğü içerisinde incelemek büyük önem taşımaktadır. Kutsal Sanat İslâm mimarîsi Kutsal Sanat'ın bir disiplinidir. 6 Kutsal Sanat terimi, salt dinî nesnelere yahut yapılara, camilere ve mescidlere yahut da dinî merasimlerde kullanılan sanat ürünlerine tahsis edilmiş sanat eserleriyle sınırlı değildir. Aslına bakılırsa, İslâm'daki Tevhid kavramı kutsal ile seküler arasında böyle bir ayrıma gidilmesine izin vermez, çünkü yeryüzündeki her nokta ve varlığın her ânı Kutsal Varlığın bir tecellisidir. "Doğu da Allah'ındır, batı da. Her nereye dönerseniz Allah'ın yüzü (kıblesi) orasıdır. Şüphesiz Allah kuşatandır, bilendir." (Bakara 2/115) Bu sebeple Müslüman'a ait bir mimarî ancak Tevhid kavramı üzerinde geliştirilmelidir. Belirli veya özel türden elverişsiz bir değere yahut güce atıfta bulunulması İslâm'da yasaklanmıştır. İslâm mimarîsi, ancak, şahsî ihtiraslardan, gururdan, her türlü açık yahut gizli fetişistik yabancılaşmalardan (şirk) arındırılması gereken tasarım metodolojisine yansımış İslâmî bir tavırla başarılabilir. "Yeryüzünde kibirlenerek yürüme, çünkü sen ne yeri yarabilirsin, ne de boyca dağlara ulaşabilirsin." (İsrâ' 17/37) Her şey, mimarî eserin her unsuru bu bağlam içinde değerlendirilmeli, eserin bütünlüğü içindeki doğru konumuna oturtulmalı, böylece her tür fetişizmden kaçınılmalıdır. "Allah'tan başka, kendisine ne zararı dokunan, ne de faydası olan şeylere yakarır. İşte bu, en uzak bir sapıklıktır." (Hac 22/12) İnsan, sadece Allahu Teâlâ'nın emirlerine riayet etmelidir. İslâm, Allahu Teâlâ'nın iradesine sorgusuz sualsiz tâbi olmak, teslim olmak anlamına geldiğinden, mimarın aldığı her karar, sadece "ilmî tevhid" ve "amelî tevhid" ile ulaşılabilen aynı teslimiyeti ifade etmek durumumdadır. 7 İslâm mimarîsi, kontrolden çıkmış "ratio"nun ürünü değildir. İslâmî-dinî akidelerin, İslâm'ın kozmolojik telakkilerinin ve tevhid anlayışı bağlamındaki İslâmî tavırların yansıması ve ürünüdür. Tevhid, hem Allah'ın iradesine teslim olmayı, hem de, her şeyin kendi doğru yerinde bulunduğu bir düzenin tesisini ifade eder. Mimarî, yaratılmış âlemi "olduğu gibi" anlayan ve değerlendiren * * * 20. asır, teknik alanlarda ve tıpta sağlanan bütün başarılar yanında, insanlık

Seyh Hasan hayatı ve ona bağlı aşiretler

BÂBÜR ŞAH VE KÂBİL, 2021

BĀBUR SHĀH AND KABUL Abstract Kabul was not a big city; although it actually harbored such potential, it never grew as much as different cities. Kabul, built on a plateau with a height of 1800 meters sur- rounded by mountains, was located at the intersection of roads from Central Asia that reached India through the Khybar Pass, crossed the Silk Road through the high passes of The Hindu Kush mountains, and came from Ghazni to Khorasan, Māvarāʾ al-Nahr and Iran. Due to its location as an army center, this place has gained the fea- ture of an important market and a passageway. With the inclusion of Islamic lands in 798, the Shadi Turks living in the region paid heavy taxes to the Muslims. In the 10th century, the city could not resist the successes of the Ghaznavids in these re- gions. But in this period, the level of welfare began to decline. When the Ghaznavids declared Ghazni, 145 km away from Kabul, the capital, all the wealth in this process flowed to Ghazni. This situation transformed Ghazni into a big metropolis at that time. From the day when the name of Kabul was known, it has continued to be an important city to this day. Kabul, which has attracted many statesmen over time, has been conquered many times by different states. Kabul, which has been in the hands of different states many times until today, has sometimes come to a state that can be called completely ruined during these conquests. During the conquest of Chinggis Khān, Kabul was destroyed. Bābur was undoubtedly a good commander and administrator. Besides these features, he also attracted attention due to the memory he left behind. The work, which was written in Chagatai Turkish, covered many topics such as expeditions, wars, peace, defeats. In his memoirs, Babur appears as a commander at the head of an army, a son who sheds tears at his mother’s grave, and a father who celebrates when his child is born with fun. He also did not neglect to write down in his memoirs the characteris- tics of important cities in the places he conquered. In fact, this narrative about cities is sometimes written in such detail that it shows that the source of the memory is not only Bābur, but also some books written at that time were used as sources. While Ghazni and Kabul were two important centers in Afghanistan for a while, this situation later developed in favor of Kabul. In 1504, Bābur was defeated by the Uzbeks. Thereupon, Bābur wanted to go to Ḥusayn Bāyqarā in Herat. For this rea- son, during his journey, he changed his plan while passing near the Hindu Kush Mountains and descended into the Gorband valley. After a short and small battle, he captured Kabul. In ancient times, Kapisa was constantly invaded by the fact that it was a commercial center. The city of Kabul replaced Kapisa and became an impor- tant commercial center. The trade routes that continued from Central Asia past the Hindu Kush mountains passed through here, as well as the most important military routes to India left here. Babur did not like Kabul only because of its military and economic importance; He also expressed his admiration for the weather and the beauty around the city. This love he felt for Kabul continued until the end of his life. He informed his children that Kabul was a place belonged to him as long as he lived. We can understand the importance he gave to Kabul from the fact that he often mentions Kabul in his memoirs. According to his will, he was buried on the Shidar- vaza slope in Kabul, in the upper part of Bagh-e Bābur, one of the promenades built by him and still bearing his name, which is also loved by the people of Kabul. This desire for Kabul continued for the duration of the entire empire, mostly one of the Šāhzādehs lived in Kabul constantly.

İsmail Zühdü Efendi (?-1806) is one of the calligraphers who contributed to calligraphy in the Ottoman period, or if considered within a wider context, can be said to have contributed to the formation of Ottoman civilisation with his gifted pen. He can be considered to be one of the true geniuses of the history of calligraphy through his calligraphic skill, artistic talent and his extraordinary works that have survived to today. In addition to the magnificent works of Zühdü which were born from the fusion of his solid penmanship and excellent handwriting, the fact that he trained his brother Mustafa Râkım (1757-1826) a monumental art figure, further eternalises his personage in art history. It is an honour within itself for Zühdü to have cul-tivated such a unique artist such as Râkım to his own outstanding stan-dards. Zühdü rendered service to calligraphy and was the second of four namesa-kes whose works have survived to today. One of his namesakes preceded him, whilst two came after him. With absolute certainty, Zühdü can not only be considered to be the greatest of his four namesakes but can be con-sidered to be in possession of some of the best calligrapic skill of not only Ottoman art history but globally also.