Buhara ve Hive'nin Kısa Tasviri (Kratkoe Opisanie Buharii i Hivı)

Bayani'nin Şecere-i Harezmşahi adlı eseri ve Hive Tarih Yazıcılığı, 2015

Bu bildiride Muhammed Yusuf Bayani’nin Şecere-i Harazmşahi adlı eseri ve Hive tarih yazıcılığına dair bilgiler anlatılmıştır. Orta Asya Türk tarihi içerisinde Hive veya diğer adıyla Harezm bölgesinin önemi büyüktür. Çünkü hem tarih hem kültür hem de edebiyat alanında önemli eserler bu bölgede ortaya çıkmıştır. Özellikle Timurlular Devleti ve Harezmşahlar Devleti mirası olan Hive, Semerkant, Buhara, Hokand vb. şehirlerdeki medreselerde yetişen âlimler önemli eserler yazmıştır. El yazması olarak günümüze kadar gelebilen bu eserlerin incelenmesi ve aktarılmasıyla tarih yazıcılığının Türklerde önemli bir mesafe kaydettiği görülmektedir. Bu bildirimizde de Harezm tarih yazıcıları Ebülgazi Bahadır Han, Mûnis, Âgehî ve Bayani’nin tarihi eserlerine dair bilgiler verilmiştir. Anahtar Kelimeler: Muhammed Yusuf Bayani, Harezm, tarih yazımı, Hive, Munis, Agehi.

Seyyahların İzinde Türkistan, 2019

Journal of Turkish Studies, 2013

Karakalpaks, Kazhaks, Jews and the slaves were the groups of people lived in Khiva. The Sarts in commercial and economic life and the Uzbeks, on the other hand, in administration process had played crucial roles. In 19 th century khans who were coming from Qungrad tribe not from the Chingizid line had governed the state. Khiva was accepted as one of the main centers of commerce and craft. Also Khiva was well-known with its agricultural and textile products. The slave market in Khiva, where Russian, Iranian and Kalmuk slaves were sold, was very well-known. Slaves usually worked in the farms and in the course of time they were assimilated and lived in Khiva. The city was famous for its architectural style in all around the Central Asia. In the city, there were palaces, caravanserais, madrasahs, mosques and mausoleums. In the daily life, women usually were not seen in the marketplaces and streets, but when they have been there, they were wearing old clothes. Rice was the most preferred meal and green tea was also commonly consumed. Melon, watermelon and deserts were always important for their dining table. The clothes that were worn in Khiva have symbolized different tribes living in the city. Aries fighting and the dances of becces were commonly beloved entertainment options.

Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2000

ORTA ASYA’DA DİL VE EDEBİYAT (XV-XX. YÜZYIL) SEMPOZYUMU BİLDİRİLERİ, 2024

Buhara'nın 19. yüzyıldaki edebî ortamı, Çarlık Rusya'sının hegemonyası altında bir dönüşüm geçirirken, bu dönemdeki Çağatayca ve Farsça eserlerin varlığı, edebiyatın kesintisiz bir gelişim gösterdiğinin bir kanıtıdır. Hiciv ve seyahatname türlerinin öne çıkması, Buhara'daki aydınların baskıcı rejime karşı durma çabalarını ve hicvi ustaca kullanarak edebiyatı toplumsal bir eleştiri aracı hâline getirdiklerini ortaya koymaktadır. Hicivlerin hükümdarları hedef alması, edebiyatın cesur bir eleştiri niteliğini pekiştirirken, Emir Abdulahad gibi hükümdarların da şiir yazması, sanatın ve edebiyatın politik yaşamla iç içe geçtiğini göstermektedir. Bu durum, edebî faaliyetlerin yalnızca elit bir aydın grubuyla sınırlı kalmadığını, fakat çoğunlukla bu grubun perspektifinden şekillendiğini ifade etmektedir. Ayrıca, tezkirelerin kaleme alınması, dönemin edebî hayatının zenginliğini ve şairlerin varlığını belgeleyerek önemli bir işlev görmüştür.

Seyyahların İzinde Türkistan, 2019

2020

Hive Hanlığı’nda Tarih Yazıcılığı ve Başlıca Temsilcileri, 2015

Bu bildiride Türkistan hanlıklarından Hive’nin tarihine dair Ebülgazi Bahadır Han ve vakanüvislerden Munis, Agehi, Muhammed Yusuf Bayani’nin eserleri örneklerle incelenecektir. Bu müellifler, tarihi olayları birbirinin devamı olarak ele almışlar, yazmış oldukları yıllıklarda tarih başta olmak üzere Türkistan’ın edebi, kültürel ve sosyal hayatına dair önemli bilgiler vermişlerdir. XVII-XIX. yüzyıllar arasını kapsayan hanlıklar dönemi tarih yazımı konusunda önemli eselerin verildiği bir dönem olmuştur. Hive tarih yazımı Türk tarih yazımında önemli bir merhaleyi içermektedir. Bu bildirimizde de Hive Hanlığı (Harezm) tarih yazıcıları Ebülgazi Bahadır Han, Mûnis, Âgehî, Bayani ve eserlerine dair bilgiler verilmiştir. Anahtar Kelimeler: Ebülgazi Bahadır Han, Munis, Agehi, Muhammed Yusuf Bayani, Harezm, tarih yazımı, Hive

SEYYAHLARIN İZİNDE TÜRKİSTAN, 2019

“Artık geçmişte kalan göz alıcı zaferlerin yarattığı geleneğe sıkı sıkıya bağlı, her biri kendisinin en üst kademede olduğunu iddia eden, bu iddiasını kabul ettirmek adına birbiriyle savaşan, kimi zaman yekdiğerine karşı birbirleriyle ittifaklar kurmaya meyilli parçalanmış bir siyasi yapı. Boy liderlerinin kontrolündeki modası geçmiş silahlarla donatılmış Orta Çağ’dan kalma bir ordu. Ama tüm bunlarla tezat teşkil edecek şekilde göz kamaştırıcı bir kültürel zenginlikle harmanlanmış bilimin, ticaretin ve sanatın kök saldığı, ancak zamanın ve siyasi belirsizliğin pençesinde eski parıltılı günlerini arayan “çamurdan setler ardındaki muhteşem ülke : BUHARA”…