[1989] De neef van Irigaray. Over mimesis als strategie

2013

In Conscience in Scandinavië. Een bibliografische verkenning (1985) heeft Hilda Van Assche aangetoond dat het werk van Conscience in de lange negentiende eeuw vertaald werd in de Scandinavische talen en het Fins. Meer dan vijftig jaar na zijn publicatie (in 1838) werd Consciences bekendste roman De Leeuw van Vlaenderen vertaald in het Noors (1892), het Deens (1901) en het Fins (1919). Als uitbreiding op de bibliografie van Van Assche heb ik in de digitale databanken van Deense, Noorse en Zweedse bibliotheken gezocht naar werk van Conscience in de originele taal en in vreemde talen. Na de laatste vertaling in 1919 werden er redelijk wat werken van Conscience in de Scandinavische bibliotheken opgenomen, zowel in de originele taal als in talen zoals het Frans. De Leeuw van Vlaenderen is ook te vinden in Zweedse bibliotheken. De beschikbaarheid van Consciences oeuvre is weliswaar geen maatstaf voor de zichtbaarheid ervan in het Scandinavische literaire veld. Wordt Conscience genoemd in Scandinavische literatuurgeschiedenissen en in de overzichtswerken over Nederlandstalige literatuur die in Scandinavië zijn geschreven? Waarom werd De Leeuw van Vlaenderen pas op het einde van de negentiende eeuw in het Deens en het Noors vertaald? En waarom gebeurde dat pas in 1919 in het Fins en zelfs helemaal niet in het Zweeds? Mijn veronderstelling is dat bepaalde ontwikkelingen in de Scandinavische literatuurgeschiedenis en de plaatselijke taalpolitiek daarin een belangrijke rol hebben gespeeld, en dat de roman moet worden beschouwd als een voorbeeld van transnationale romantiek.

Brood & Rozen, 2007

De kracht van een overtuiging De strijd tegen de militaire dienstplicht en voor de erkenning van het recht op gewetensbezwaren op filosofische, religieuze of morele gronden heeft in België een lange parlementaire weg doorlopen. Een van de voorvechters in deze strijd was Jean Van Lierde (1926-2006), die in 1949 weigerde zijn dienstplicht te vervullen. Van Lierde wilde evenwel het traditionele pacifisme overstijgen en wist zijn antimilitarisme op feilloze wijze te combineren met de strijd tegen het kolonialisme, de sociale uitbuiting en het totalitarisme. Op professioneel vlak moet hij vooral herinnerd worden als de algemeen secretaris van de CRISP-publicaties. Wie hem ooit ontmoet heeft zal erkennen dat Van Lierde een onmiskenbare begeestering uitstraalde. Zijn bureau in het Vredeshuis in de Elsense Van Elewijckstraat, volgestouwd met allerlei boeken, tijdschriften, brieven en papieren, was de neerslag van een gevuld en gepassioneerd leven.

WT. Tijdschrift over de geschiedenis van de Vlaamse beweging, 2003

Tijdschrift voor Vrouwenstudies, 1997

1989

Link to publication in VU Research Portal citation for published version (APA) Goudriaan, K. (1989). Over classicisme: Dionysius van Halicarnassus en zijn program van welsprekendheid, cultuur en politiek. General rights Copyright and moral rights for the publications made accessible in the public portal are retained by the authors and/or other copyright owners and it is a condition of accessing publications that users recognise and abide by the legal requirements associated with these rights. • Users may download and print one copy of any publication from the public portal for the purpose of private study or research. • You may not further distribute the material or use it for any profit-making activity or commercial gain • You may freely distribute the URL identifying the publication in the public portal ? Promotoren: prof. dr. D.M. Schenkeveld prof. dr. P.W. de Neeve Referent: prof. dr. A.B. Breebaart vii INHOUDSOPGAVE Woord vooraf (xv) Lijst van afkortingen van Dionysius' werken (xix) INLEIDING (1) Schaarse biografische gegevens-(4) receptie van de rhetorische geschriften-(7) ten onrechte aan Dionysius toegeschreven werken-(8) Aelius Dionysius van Hal. en Dionysius van Hal. de Musicus-(10) receptie van het historiografisch werk-(11) Sitz im Leben-(12) Dionysius' belezenheid-(14) dynamische denktrant en afzijdigheid van de teehnografie-(18) aard van Dionysius* litteraire kritiek-(20) werkwijze-(21) chronologie van Dionysius* werken DEEL 1: WOORDKUNST EN MAATSCHAPPIJ (29) Invloed van de rhetorica in het openbare leven-(30) werkzaamheid van de organen van de polis-(30) Hand. der Ap. 19,23-40-(32) volksvergaderingen-(34) rechtbanken-(34) de Raad-(35) constitutionele veranderingen-(36) deelname van de massa-(38) verondersteld verval van de welsprekendheid in de hellenistische periode-(39) de scholê, de declamatio-(46) het theater-(47) scholê en theater subversief?-(49) de sofisten-(49) betekenis van de term "sofist"-(52) de sofisten bij Philodemus-(56) onderbreking en wederopbloei van de rhetorica-(64) besluit DEEL 2: DIONYSIUS OVER WOORDKUNST (69) 2.1 Dionysius' genre (69) Dionysius* genre is de politikos logos 2.1.1 De politikos logos (71) Betekenis van de term politikos logos-(72) herkomst-(72) pseudo-Hippodamos: filosofische achtergrond?-(73) Philodemus-(73) Rhetorica ad. Uexandrum-(74) Hieronymus van Rhodos-(75) discontinuïteit?-(75) ds-i'; pi bij Isokrates 2.12Agönm-' • 's (77) Politieke (atonale) en niet-politieke welsprekendheid-(78) Dionysius vooral ge< eres?eerd in politieke rhetorica-(79) realiteitsgehalte van Dionysiur' ^r>m-(80) communicatiesituaties-(82) het theater; Comp. 11,6-141 VidoorPlato 2.1.3 Dionysius* :!-3el over Isokrates (85) Isokrates tu C raosthenes-(85) Dionysius ambivalent tegenover Isokrates-(86) s;-1 "" LI-ri. spreken-(88) epideiktiek-(89) voor Dionysius is het werkelijkj ^..Jii.&e debat de norm-(89) geen waardering voor "litteratuur"-(;. v iicii.-(92) Dionysius* voorkeur voor het politieke debat geen e .iscfc.r ; ;.pg-(94) hypokrisis-(95) samenvatting viii 2.1.4 Dionysius en het "Aristotelisch paradigma" (97) Recapitulatie-(97) knelpunten in de door Dionysius gehanteerde ars rhetorica-(97) Aristoteles* Rhetorica; de drie genres-(99) dubbelzinnigheid van het epideiktisch genre-(102) combinatie van het derde genre en de schrijfstijl; hypokrisis-(103) toenemend belang van de lektikos topos-(104) Theophrastus en het debat over de beste lexis-(105) tussenbalans-(107) andere ontwikkelingen in de ars rhetorica tot Dionysius* tijd-(107) Philodemus scheidt sofistische rhetorica en politiek; zijn opvatting het meest modern-(111) actualiteit van Philodemus' pc^.xnekeit-(112) doorbraak bij Quintilianus-(114) samenvatting 2.1.5 De Demosthene 15 (116) Gemengde stijl voor gemengd publiek-(117) opbouw van Dem. I-(118) teleologische gedachtengang; de betekenis van Demosthenes-(120) ^hiive-u en hoedanigheid van het publiek-(121) samenhang 1 ?ssc Dem. I en De Oratoribus Antiquis boek I-(123) politieke betekt v T an Dionysius' rhetorische opvattingen-(125) politiek en rhetorica convergeren bij hem-(127) samenvatting van hoofdstuk 2.1 2.2 De élite en de massa (129) Dionysius' publiek-(129) tweedeling: élite en massa-(132) de polis-(133) paideia: kenmerk van de élite-(133) Dionysius' opvatting (enkyklios) paideia-(136) Dionysius stileert naar klassieke voorbeelden-(139) opinie over de massa en haar oordeelsvermogen-(141) élite en massa op elkaar aangewezen 2.3 Het oordeel van het publiek: de twee kritêria (142) Thuc. 27-(143) de leer van de twee kritêria: de overige passages-(150) samenvatting-(151) bij Dionysius geen irrationalisme-(152) evenmin rationalisme-(153) Dionysius niet beïnvloed door de kritikoi 2.3.1 Dionysius: ontwikkeling en vernieuwing (155) Breuk in Dionysius' ontwikkeling?-(156) de doctrine van De Compositione Verborum: het kalon en het hêdy en de drie woordschikkingsstijlen-(160) de structuur van Comp.; is Comp, een technêl-(166) elementen uit Comp, ook in vroegere werken-(170) late formulering van de leer van kalon en hêdy, maar geen breuk 2.3.2 Het kalon en het hêdy (173) Recapitulatie en vooruitblik-(174) stijlkwaliteiten: drie of twee hoofdgroepen?-(177) Meerwaldts tweedeling-(178) de pathê en het kalon-(179)-vooruitblik op de analyse van het kalon en het hêdy 2.3.2.1 (180) Klankkwaliteiten en-effecten geassocieerd met het hêdy-(181) evenzo m.b.t het kalon-(183) charis en pinos-(184) kinetische en haptische terminologie-(184) publiekseffecten van het kalon en van het hêdy-(188) betovering en bedwelming-(188) theatraliteit-(190) ethos en pathos; ambivalentie van de hêdonê-(191) apatê-(192) recapitulatie ix 2.3.2.2 (193) Kallos-(194) de "schone woorden"; Theophrastus en Dionysius-(ir:} de "schone woorden" en de leer van de synthesis-(199) fragmenten g van het stijlideaal van Aristoteles en Theophrastus-(200) D.C. Innes 2.3.2.3 (201) Inhoudelijke aspecten van het kalon en het hêcty-(201) het "schone" prevaleert-(203) het kalon is de norm-(203) overgang vr stilistische in ethische kwaliteiten-(205) kale hypothesis-(206) het ethisch-polideke waardenpatroon-(207) de vier kardinale deugden-(208) Helleens caeket-(210) de fundering van de norm in de publieke opinie-(213) ::<:: in instanties daarbuiten: de voorouders eh de "klassieke" litteratuur-• ("15} recapitulatie van de leer van kalon en hêdy 2.3.2.4: besluit (215) 2.4 Mimesis (218) Definities van mimesis en zêlos-(218) methode van onderzoek 2.4.1 Mimesis en zêlos (220) Wilamowitz' opvatting van mimesis-(220) mimesis en zêlos in combinatie-(221) stijl als object van mimesis-(223) overgang naar het ethische-(226) mimesis en taaltheorie-(227) Plato, Staat 396ab-(229) tussenbalans-(230) De Dinarcho-(233) de interpretatie van M.Untersteiner-(236) twee soorten mimesis; "natuurlijk" tegenover "technisch"-(239) het arehetypon-(240) Imit. B VLI: de gelijkenissen van de lelijke boer en van Zeuxis-(242) de echtheid van dit hoofdstuk-(244) Platonische trekken 2.4.2 Taal en werkelijkheid; stijl en inhoud (246) Relatie taalklanken en buitentalige werkelijkheid-(246) impressie en expressie-(248) geen scherpe grens tussen stijl en inhoud-(249) het prepon 2.5 Samenvatting: beoordeling en nabootsing (251) Di£L3: GESCHIEDSCHRIJVING (263) 3.1 Historiografische theorie (263) Inleiding 3.1.1 Geschiedschrijving en redenaarskunst (264) Historiën en politikoi logoi-(265) Thucydides' stijl-(267) de stijl van historiografie: debat-(268) Dionysius' opinie-(270) het publiek van de ;: fxhiedschrijver: de velen en de politieke élite-(272) vergelijking met Strabo-(274) redevoeringen en verhalende gedeelten 3.1.2 Het nut van de geschiedenis (274) Nut en genoegen; discussie met Verdin-(277) nut ook in ethische zin X 3.1.3 Hogepriesteres van de waarheid (279) Vraagstelling-(279) research-(281) tekraêria en martyriai-(282) akribeia-(283) enargeia-(284) "tragische geschiedschrijving"?-(286) waarheid in nuances-(287) ethos en diathesis-(288) kolakeia en phthonos-(290) samenvatting 3.1.4 Veelvormigheid (291) To pofymorphon en metabolê; de opvatting van Gozzoli-(291) kanttekeningen bij Gozzoli-(294) historiografische genres-(296) de archaiologia 3.2 Dionysius en Rome (299) Recapitulatie-(300) Dionysius* politiek program-(300) status quaestionis-(305) Emilio Gabba-(307) het Prin.paa: ... (309) Grieken en Romeinen-(310) de geschiedenis als anticlimax-(312) acculturatie-(314) ethnische vermenging-(314) afstamming en beschaving-(317) polyanthröpia-(319) Rome als polis-(320) het Imperium als hegemonie van de polis Rome-(321) AR 111,2-31: het geval Alba Longa-(324) het voorbeeld van de Atheense hegemonie-(326) Rome als voorbeeld-/^//.?-(328) evaluatie 3.3 Samenvatting (330) DEEL 4: STAAT EN OPVOEDING (337) Inleiding 4.1 De Constitutie van Romulus (339) 4.1.1 De pamflettheorie (339) Status quaestionis; Taeger-(339) Pohlenz-(341) kritiek-(342) Von Premerstein en Koraemann-(343) Gabba-(345) Ferrara-(346) Balsdon-(347) pamflettheorie moet worden verworpen-(348) patroon van contradicties-(349) contradicties tussen CvR en AR-(355) tegenstrijdigheden buiten de CvR-(356) tegenstrijdigheden binnen de CvR-(357) Dionysius* coherentie-(354) conclusie 4.1.2 Het schema van de politeia (360) Inleiding-(361) de topoi-(362) de Constitutie van Romulus-(364) Plato, WeUen IV,715e-XH,969b-(366) Isokrates, Areopagiticus 11-56-(368) Aristoteles, Politica VEE en Vul-(369) De wetgeving van Servius TuUius (AR IV,13,l-25,2)-(370) besluit 4.2 Ethica en rhetorica in de Constitutie van Romulus (371) Prooemium-(373) tweede prooemium-(374) AR 11,28: dwang en inzicht-(375) wetten en gebruiken-(375) hiërarchie-(376) de deugden-(376) to kalon-(377) plaats van de rhetorica-(379) invloed van Plato en Aristoteles 4.3 De goden en hun cultus (381) Inleiding-(381) analyse van AR n,18,2b-23 xi 4.3.1 Dionysius* theologie (384) Ethisch-pedagogisch gezichtspunt overheersend-(385) de theologia tripertita-(388) betekenis van Plato in dit verband-(389) het schema van de theologia tripertita niet bij Dionysius-(390) Varro...

Zenodo (CERN European Organization for Nuclear Research), 2023

In de netwerken van planten, auteurs en referenten Met de publicatie van Dumortiera 121 komt het einde van mijn taak als redacteur in zicht. Het volgende, dikke nummer 122 zal volledig gewijd zijn aan de nieuwe editie van de Belgische Flora, die in de lente van 2023 vrijwel gelijktijdig in het Nederlands (Flora van België…) en in het Frans (Nouvelle Flore de la Belgique…) verschijnt. Daarna neemt Filip Verloove als redacteur de fakkel over. Het is een gelegenheid om terug te blikken op een periode vol veranderingen, zowel wat inhoud en vormgeving van het tijdschrift betreft als de omgeving waarin het doorheen de tijd zijn plekje moest vinden. Dat verliep niet altijd probleemloos, zoals blijkt uit figuur 1, die een overzicht geeft van het aantal gepubliceerde pagina's per jaar gedurende de hele bestaansperiode van het tijdschrift, d.w.z. sinds 1975. De grafiek vertoont een eerder grillige afwisseling van 'sterke' en 'zwakke' jaren: niet zelden viel het aantal ontvangen manuscripten wat tegen. De redacteur is slechts één radertje in een groter geheel.

Tijdschrift voor Tijdschriftstudies, 1997

Brood & Rozen, 1997

Documenta, 2019

2018