Dijital Reklamcılığın Kurgu Yüzleri: Sanal Influencer’lar

Dijital İletişimde Güncel Çalışmalar, 2024

tüketim alışkanlıklarını ve reklamcılığı radikal bir şekilde değiştirmiştir. Ancak, bu dönüşümün temelleri çok daha öncelere, II. Dünya Savaşı sonrasına dayanmaktadır. Savaş sonrası gelişen liberal politikaların etkisiyle özel sektörün hızla büyümesi, ülkeye gelen malların çeşitlenmesini sağlamış ve tüketim alışkanlıklarında köklü değişimlere yol açmıştır. Liberal ekonomi anlayışının yanı sıra, dönemin sosyo-ekonomik değişkenleri de tüketim olgusunun yeniden şekillenmesinde önemli bir paya sahip olmuştur. Yaşanan bu gelişmeler ışığında toplum, geleneksel yaşam tarzından zamanla uzaklaşarak batılı yaşam tarzını benimsemiş, tüketim ihtiyaç olmanın ötesine geçerek bir sembol ve anlam kazanmıştır. Tüketimin bir anlam kazanmasının kuşkusuz en önemli aracı, kitle iletişim araçlarının gelişmesine paralel olarak reklamlardır. Ürün, kişi, hizmet, fikir gibi olguların topluma tanıtılmasında büyük güç olan reklamlar, tüketilen şeylerin kendisine sağlayacağı faydadan bahsederek bireyleri tüketerek mutlu olacağı konusunda da sıklıkla uyarmaktadır. İlk başlarda yalnızca fiziksel ortamlarda, mağazalarda veya televizyon ve radyo programları arasında karşılaşılan reklamlar, zamanla dijital mecralarda da görünür hale gelmiştir. İnternet, akıllı telefon uygulamaları ve dijital oyunlar gibi alanlarda, yaşamın her anında reklamlarla karşılaşılmaktadır. Reklam ortamlarında gerçekleşen bu dönüşümün kuşkusuz en yeni meyvesi de dijital reklamlardır. Firmalar, geleneksel medyayı kullanmaya devam etmekle birlikte, dijital reklamcılığın sunduğu fırsatları da etkin bir şekilde değerlendirmektedir. Dijital reklamların yükselişi, tüketici davranışlarını yönlendirme ve marka bilinirliğini artırma konusunda büyük bir potansiyel sunarak, reklam stratejilerini dijital mecralarda şekillenen yeni normlarla uyumlu hale getirmiştir. Sosyal medya platformlarından arama motorlarına kadar geniş bir yelpazede yer alan dijital araçlar, markaların hedef kitlelerini daha hassas bir şekilde belirlemelerine ve etkili mesajlar iletmelerine olanak tanımakta, aynı zamanda tüketicilerin dijital reklamlar aracılığıyla daha fazla bilgiye ulaşmalarını ve kişiselleştirilmiş teklifler ile karşılaşmalarını da sağlamaktadır. Bu durum, tüketici alışkanlıklarının değişmesine ve tüketim kültürünün kapsamlı bir dönüşümüne yol açmıştır. Reklamcılığın dijitale evrilmesiyle, tüketim sadece ihtiyaç giderme süreci olmaktan çıkmış, kişisel tatmin ve sosyal statü sembolü olarak da görülmeye başlanmıştır. Tüketiciler, reklamlar aracılığıyla kendilerini ifade etme ve bireysel kimliklerini yansıtma fırsatı bulurken, markalar da bu dinamikleri stratejik bir şekilde kullanarak hedef kitlelerine daha çekici ve anlamlı mesajlar sunabilmektedir. Bu çalışmada, dijital reklamların çağdaş tüketim kültüründeki rolü “Tüketim kültürü” ve “dijital reklam” kavramları çerçevesinde incelenerek, yaşadığımız dönemin birer tüketim kahramanı olan dijital reklamların, bireyleri tüketime yönlendirmede nasıl aracılık işlevi gördüğü değerlendirilmiştir.

AJIT-e Online Academic Journal of Information Technology, 2021

Dijital dünyada gün geçtikçe daha da fazla imaja dayandırılan tüketim, çalışma kapsamında mercek altına yatırılacak ve reklam kampanyalarında gözlemlenen ‘Selfie’ kullanımı ve sosyal medya sitelerinden Instagram’ın filtrelerime yönelik reklam örneklerine yer verilirken, viralleşmiş en başarılı ve öncü kampanya örnekleri, imaj yaratma ve narsizm çerçevesinde incelenecek; reklamın öz-tüketim ile ilişkisi “selfie” penceresinden mercek altına alınacaktır. Selfie ile imajlaşan bireyin tüketimde nasıl nesneler arasında yer aldığı sorgulanırken, konuya ilişkin kapsamlı literatür taramasının yanında tıklanma ile görülme sayıları yüksek olan ve sektöründe tanınan sosyal media analiz şirketlerince örnek gösterilen ‘özçekim-selfie’ konulu, ulusal ve uluslararası olmak üzere iki viral reklam kampanyası örneği üzerinde göstergebilimsel analiz yöntemi kullanılarak bir inceleme yapılmıştır.

Erciyes İletişim Dergisi

Öz 2017 verilerine göre Nüfusun %60 'ının internet kullandığı Türkiye'de, soysal medya kullananların oranı %52. 18-29 yaş aralığında ise bu oran %83'e yükselirken, en aktif sosyal medya platformları olarak da YouTube % 57, Facebook %54, Instagram % 49, Twitter %44 ön plana çıkmaktadır. Söz konusu veriler, genç nüfusla iletişim kurabilmek için dijital ortamları öncelikli hale getirmektedir. En genel biçimde; kısa sürede çok sayıda insana erişme olanağı bulunan ve edindikleri bilgileri çevresindekilerle etkili biçimde paylaşan kişiler olarak tanımlanan kanaat önderleri, dijital iletişim sürecinin de önemli aktörleri olabilirler. Dijital ortamların kamuoyu önderi niteliğini kazanan sosyal medya fenomenlerinin paylaşım ve gönderilerinin etkisi iki aşamalı akış kuramı bağlamında ele alınabileceği gibi, iletilerin yayılma biçimi ise bir çeşit kulaktan kulağa iletişim mantığı ile açıklanabilir. Söz konusu yaklaşımla sosyal medya fenomenlerinin çok farklı konularda, ya da belirli bir konu üzerinde yoğunlaşan gönderilerinin, takipçilerinin tercihleri üzerinde etkili olacakları söylenebilir. Bu bağlamda, kamuoyu önderi niteliği taşıyan sosyal medya fenomenlerinin, sosyal sorumluluk kampanyalarının iletişiminde de etkili iletişim kaynağı olabilecekleri öngörülmektedir. Çalışmada sosyal medya kullanım oranının en yüksek olduğu yaş grubu üzerinde anket araştırması yapılmış ve takip edilen sosyal medya fenomeninin kamuoyu önderi işlevi üstlenerek, hedef kitlenin sosyal sorumluluk kampanyaları hakkında bilgi sahibi olması, kampanyalara katılması ve kampanyaların duyurulmasına katkıda bulunması konularındaki rolü ele alınmıştır.

2006

Öz: Viral pazarlama, kişilerin bir pazarlama mesajını diğer insanlara aktarmalarını teşvik eden stratejiyi tanımlanmakta ve bu şekilde mesajın yayılımında önemli bir potansiyele işaret etmektedir. Viral pazarlama, firmaların mal ve hizmetleri hakkında bir vızıltı veya söylenti yaratmanın en etkili ve maliyet etkin yöntemlerinden biridir. Virüslere benzer şekilde viral pazarlama stratejileri mesajın binlerce kişiden milyonlarca kişiye yayılmasını sağlayarak avantaj yaratır. Viral pazarlama, e-posta adresine sahip İnternet kullanıcılarının bir pazarlama mesajını diğer kullanıcılara aktarmalarını teşvik eden bir pazarlama tekniğidir. Ağızdan ağıza iletişim teknikleri internet üzerinden pazarlamada yaşamsal bir özelliktir. Web üzerinde viral pazarlama, "maustan mausa" veya "modemden modeme" iletişim olarak da adlandırılır. İnternet üzerinde viral pazarlama ağızdan ağıza pazarlamanın basit teknolojik boyutudur. Etkili bir viral pazarlama stratejisi altı unsuru kapsar. Bunlar, ücretsiz mal veya hizmet göndermek, başkalarına çabasız transfer etmeyi sağlamak, küçük kitlelerden geniş kitlelere kolayca yayılmak, genel güdü ve davranışları kullanmak, mevcut iletişim ağından ve diğer kaynakların avantajından yararlanmaktır. Başarılı viral pazarlama kampanyaları yaratıcılık, eğlence, kolay kullanım ve görünürlük, güvenilirlik, teşvik ve kişiselleştirmeyi kapsayan teşvik edici mesajı içerir.

IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, 2019

İnternetin ve yeni iletişim teknolojilerinin 2000'li yıllardan itibaren hızla yaygınlaşmasıyla birlikte, geleneksel haberleşme ve iletişim şekilleri de değişime uğramıştır. Özellikle genç kuşaklarda akıllı cep telefonları adeta "bedenin bir parçası" haline gelirken, kuşaklararası iletişim kanalları da X ve Y kuşaklarının aleyhine tıkanmaya başlamıştır. Z Kuşağı veya Alfa Kuşağı olarak adlandırılan en genç kuşağın, iletişimin şekli ve kuralları konusundaki tutumu da, özde bağımsız ve özgür bir ruha işaret etse de, bir önceki kuşakların yaşam tarzına ters düşen kimi biçimsel uygulamaları içermektedir. Toplu taşım araçlarında herkesin başını akıllı cep telefonlarına gömerek hayatını dijitalleştirmesi, sokakta görüntülü olarak cep telefonlarıyla yüksek sesle konuşulması, bir kafede oturan 4-5 kişilik arkadaş grubunun sürekli cep telefonlarıyla ilgilenmesi, yasak ve/veya tehlikeli olmasına rağmen uçaklarda cep telefonlarının son ana kadar kapatılmaması ya da uçuş moduna alınmaması, sinema veya konserlerde sık sık çalan cep telefonları, hoca ders anlatırken bile öğrencilerin sıra altından mesajlaşması gibi gündelik hayatta sıkça rastlanan davranışlar, yeni iletişim teknolojilerinin sorgulanmasına yol açmaktadır. Bu çalışmada dijital görgüsüzlük olgusu, gündelik hayat sosyolojisi ve kısmen "serbest zaman" kavramı çerçevesinde ele alınmış, teknolojik gelişmelerin neden olduğu kültürel davranış değişiklikleri eleştirel bir bakış açısıyla tartışılmıştır.

Gelenekselden Dijitale Reklam Mecraları

İnceleme-Araştırma 166

27. Pazarlama Kongresi, 2024

Yapay zekâ teknolojisindeki ilerlemeler, dijital pazarlamada sanal influencerların (SI'lar) yükselişine yol açmıştır. Bu çalışma, uyarıcı-organizma-tepki (S-O-R) modelini kullanarak Z kuşağı tüketicilerinin SI'lara ve markaya yönelik tutumlarının davranışsal niyet üzerindeki etkisini incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırmada, Instagram kullanıcıları olan 175 üniversite öğrencisi (%61 kadın, Ortyaş = 20,75, SS. = 2,01) üzerinden toplanan veriler yapısal eşitlik modellemesi ile analiz edilmiştir. Analiz sonucunda, SI’ya yönelik tutumun marka tutumunu pozitif yönde etkilediği ve marka tutumun da eWOM ve satın alma niyetini artırdığı belirlenmiştir. Öte yandan, SI’ya yönelik tutumun satın alma niyeti üzerinde doğrudan bir etkisi bulunamamıştır. Post hoc analizi sonucuna göre, SI’ya yönelik tutum hem paralel hem de seri bir şekilde marka tutumu ve eWOM vasıtasıyla satın alma niyetini dolaylı olarak etkilediği tespit edilmiştir. Bu çalışma, SI'ların dijital pazarlamadaki önemini ortaya koyarak, pazarlamacılara bu yeni alanı nasıl daha etkili kullanacaklarına dair önemli iç görüler sunmaktadır.

Uluslararası Sosyal Medya ve İletişim Araştırmaları Dergisi

Bu çalışmada, sosyal platformlarda geniş bir takipçi kitlesine ve etkileşim gücüne sahip, Influencer olarak nitelendirilen nüfuzlular ile dijital çağın çocukları olarak adlandırılan Z Kuşağı bireyleri arasındaki ilişki Kullanımlar ve Doyumlar Yaklaşımı bağlamında incelenmiştir. Araştırma kapsamında gerekli verilerin toplanmasında anket yöntemi kullanılmış, örneklem seçiminde ise Kolayda Örnekleme ve Kartopu Örnekleme yöntemlerinden faydalanılmıştır. Anket formunun çevrim içi platformda oluşturulmasında Google Formlar uygulamasından yararlanılmış, anket formuna ait link internet aracılığıyla katılımcıların erişimine sunulmuştur. Araştırma kapsamında toplam 614 kişiden veri toplanmış, gerekli ön koşulları taşıyan 513 kişinin verdiği yanıtlar değerlendirmeye alınmıştır. Verilerin analizinde IBM Spss Statistics 22.0 for Windows paket programından faydalanılmıştır. Bireylerin ölçekte yer alan ifadelere katılım düzeyleri arasında herhangi bir farklılık olup, olmadığını tespit etmek amacıyla veriler Bağımsız Örneklem T testi ve ANOVA analizlerine tabi tutulmuş, elde edilen sonuçlara göre bireylerin katılım düzeyleri arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar olduğu belirlenmiştir.

Literatürk, 2020

Bu çalışmanın temel amacı, sanal gerçeklik ve artırılmış gerçeklik teknolojisinin reklamcılık alanında nasıl kullanıldığını ve tüketicilerde nasıl bir deneyim oluşturduğunu örnekler üzerinden ortaya koymaktır. Çalışmada teorik çerçeveyi oluşturan kavram ve olgular (sanal gerçeklik, artırılmış gerçeklik, sanal ve artırılmış gerçekliğin reklamcılıkta kullanımı) açıklanmış, daha sonra seçilen örnekler üzerinden uygulamalar anlatılmıştır