Yeni Lisan Hareketinin Öncülü: Şemsettin Sami

Şemsettin Sami’s Turkish Personal Letters in the State Archives of Albania Abstract One of the most basic needs of human beings is to communicate with each other. People make such a communication verbally. However, letters had been the most common form of communication for a long distance. In this study, we examined three Turkish letters that related to Şemsettin Sami. Two of these letters were written by Sami, but the author of the third letter is not understood. All of these letters were written in Arabic alphabet and they have been registered in the funds of Sami Farsher at the State Archives of Albania. These letters have not been published before anywhere. I have converted these letters to the Latin alphabet and placed the original copy of the letter under Latinized letters. First letter: Şemsettin Sami wrote this letter to Mr. Rustem Beg and Mrs. Gulistan who lived in Korça(Görice) on November 9, 1902 (27 Teşrinievvel 1318). Şemseddin Sami gave the news of his daughter’s wedding ceremony. Another letter was written by Şemsettin Sami to Mr. Rustam Beg on November 12, 1985 (31 Teşrinievvel 1311). This letter thanks and gives a short answer to Mr. Rustem Beg. The third letter was written to the Şemsettin Sami. This letter was written on August 21, 1891 (August 9, 1307). The author of this letter cannot be understood from the signature. The first sentence of this letter is "My brother Sami Beg," . He/she talked about his/her malaria disease and inability to come to Istanbul. Keywords: Şemsettin Sami, the Albanian State Archives, Rustem Bey, personal letter

Osmanlı Bilimi Araştırmaları, 2019

Mathematician Şükrü Sayan (d. 1943) appended an article entitled “On a novel theory concerning the designation of imaginary quantities” to the end of his analytic geometry textbook Hendese-i Tahlîliyye (Vol.1, Istanbul, 1915), which is held to be the most proficient publication on the subject of the period, in Turkish. Although Sayan proposed to expose “a novel theory” the article, in fact, does not introduce a novel mathematical concept or facilitate algebraic calculations. Sayan’s article is primarily an explication of a notational modification, and represents yet another outcome of the Ottoman mathematicians’ ambition to come up with new work, rather than original and fundamental contributions to the field. Şükrü Sayan’s article is reviewed and assessed within the contexts of contemporary mathematics and analytic geometry.

Hece, 2019

Toplumsal Tarih, 2003

Şemsettin Sami'nin mitleştirilme sürecinin yapıçözümünü amaçlayan ve iki ülkenin kolektif bilincinde mevcut bu iki “mitsel” imajla ve bunların oluşum süreçleriyle ilgili halen sürmekte olan bir çalışmadan kısa notlar niteliğindeki bu makalede, sadece bazı genel gözlemler sunulacaktır.

Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi (Türk Dil Kurumu), 2011

Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, 2015

Bir Tanzimat aydını olan Şemsettin Sami, hayatını Türk kültürü, sanatı, edebiyatı, dili gibi son derece geniş bir sahaya adayan ve bu adanmışlığı hâlen bugün bile aşılamamış bazı ölmez eserleriyle somutlayan büyük bir âlimdir. Bu, tartışmasız bir gerçektir. Ancak o, sadece bu yönüyle değil, söz konusu eserlerdeki tavrı ve duruşuyla da son derece dikkate değer bir şahsiyettir. Çünkü Şemsettin Sami, devrin önemli cereyanlarından biri olan milliyetçiliğin gücünü çok erkenden fark eden ve bu çerçevede Türk kültürü, sanatı, dili ve edebiyatına yönelerek “Türkçü” tavrını açıkça belli edenlerdendir. Ne var ki Türk kültür ve irfanına hayatını vakfeden bu Türkçü âlim, kendisine isnat edilen Arnavutluk Ne İdi, Nedir, Ne Olacak? adlı eser dolayısıyla Cumhuriyet’in ilk çeyreğinde Türkçü tavrından taban tabana zıt bir görüntüyle söz konusu edilecektir. Üstelik bunu, ilginç ama kendisi gibi Türkçü bir isim olan Orhan Seyfi Orhon gündeme getirecektir. Orhan Seyfi Orhon, 1940’lı yılların ortalarına doğru yukarıda adını andığımız eser üzerine başında bulunduğu Çınaraltı dergisinde “Koynumuzda Beslediklerimiz! Bir Hiyanet ve Nankörlük Vesikası” başlıklı bir dizi neşriyatta bulunur. Bu neşriyatta Şemsettin Sami’ye isnat edilen Arnavutluk Ne İdi, Nedir, Ne Olacak? adlı metinden bazı pasajlar verirken beraberinde dikkatli bir dille yorumlarda bulunur. Buna, diğer gazetelerden yazarlar ve okurlar da katılır. Böylece konu farklı noktalara evrilir ve bir tartışma süreci başlar. Bu makalede söz konusu neşriyat üzerine başlayan tartışmalar merkeze alınarak değerlendirilecektir.

Journal of Turkish Studies, 2014

Tanzimat aydınları Türk milliyetçiliği fikrinin ortaya çıkmasıyla birlikte Çağatay Türkçesini de Türk dilinin asıl edebî dili olarak görmeğe başlamışlardır. Tanzimat aydınları içinde Suavi, Ahmed Vefik Paşa, Ahmet Midhat Efendi ve Şemseddin Sâmi'nin bu kapsamda ilginç görüşleri bulunmaktadır. Bu dönemde Orhun kitâbeleri ve Uygur metinleri gibi Eski Türkçe dil yadigârları henüz gün yüzüne çıkmamıştır. Yeni yayımlanan Kutadgu Bilig'in muhtevası ve dil özellikleri de yeterince bilinmemektedir. Tanzimat aydınları batılı Türkologların Çağatay Türkçesine yönelik yayınlarının ve bilhassa Á. Vámbéry'nin Çağatay Türkçesi ile ilgili görüşlerinin yoğun tesiri altında kalmışlardır. Bu etkilenme sonucunda Türklerin asıl vatanının Orta Asya olduğunu öğrenmişler, orada kullanılmakta olan Türkçenin de asıl Türk dili olduğuna kanaat getirmişlerdir. Çünkü onların nazarında her dilin bir tek asıl vatanı vardır ve bir dilin en doğru şekli de asıl vatanında kullanılır. Buna göre Türkçenin asıl vatanı da Orta Asya'dır. Ancak Çağatay Türkçesi kendi vatanında, yani Türkistan'da, ceditçi aydınların, eskiden kalma bir dil olduğu, konuşma diliyle uyum sağlamadığı gibi tezlerle dışlanmağa çalışılmıştır. Abdurrauf Fıtrat, Abdülhamid Süleyman [Çolpan] gibi milliyetçi aydınların öncülüğünde oluşturulan "Çağatay Birliği" adlı karşı hareketin gayretlerine rağmen, yazı dili ile konuşma dili arasındaki farkların kaldırılması, yazı dilinin mahallî unsurlara dayanması gerektiği görüşünün hâkim olması sonucunda, Çağatay Türkçesi yerini Özbek ve Yeni Uygur Türkçeleri gibi birkaç yeni şiveye bırakmıştır.

2013

After Orchon Inscriptions had deciphered by V. Thomsen in 1893, Necip Asim and Şemsettin Sami worked in Ottoman Empire firstly. Şemsettin Sami studied completely for the first time in 1903. But this work published 2011. He built his work on W. Radloff and V. Thomsen's works. But he criticized on many issues him. Şemsettin Sami's etymological expreiments were studied in this paper. Divanu Lugati't-Turk wasn't found and vocabularies of Turkic languages wasn't revealed in that period.

International Journal of Languages Education

Sabahattin Ali is one of the important writers and poets of Turkish Literature in the Republican Period. Sabahattin Ali's novel "Madonna in a fur coat" was first published in 1940 under the title "Büyük Hikaye" in the newspaper "Hakikat" in 48 chapters and published in 1943 by the Remzi Bookstore. The works of Sabahattin Ali have been translated into many languages. "Madonna in a fur coat" was included in the "Modern Classics" series of British Publisher Penguin at the beginning of 2016, and was translated into English for the first time in 1973 by Maureen Freely and Alexander Dawe under the Modern Classics Series of Penguin Publishing. It has also been published in German (Dörlemann), French (Le Serpent a Plumes), Russian (Ad Marginem Press), Croatian (Hena Com), Arabic (Sphinx) and Albanian (Shkupi); Spanish (Salamandra), Italian (Scritturapura), Dutch (Verlag Van Gennep) versions are being prepared. In this study, the translation of Sabahattin Ali's novel" Madonna in a fur coat" by Georgian Turcologist Dr. Nana Canaşia into the translation titled "მადონა ბეწვის მანტოში/Madona Betsvis Mantoşi" in 2017 will be focused in a comparative text analysis with target focused approach and there will be an attempt to present suggestions for translation of texts. This study has an important place in the comparison of original text to translation text with target focused approach. In particular, the translation of the work by the translator and the use of his own specific interpretation for the translation of the text determine the main subject of the research.

Sosyal ve Kültürel Araştırmalar Dergisi, 2019

https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/832906 Şemsettin Sami (1850-1904) kısa sayılabilecek ömründen geriye pek çok edebî eser bırakarak edebiyat tarihimizdeki yerini almıştır. Yazar, edebî çalışmalarının yanında dil ile ilgili pek çok akademik çalışmaya da imza atmıştır. Çalışmaları müstakil olarak yayımlanmakla birlikte, dönemin süreli yayınlarında da yazarın makalelerine rastlanmaktadır. Bunun yanında sözlükçülük alanında da çalışmalar yapan yazarın ilk eseri, Fransızca-Türkçe olarak hazırladığı Kâmûs-ı Fransevî’dir. Bunu Türkçe-Fransızca hazırlamış olduğu aynı isimli sözlüğü takip edecektir. Bu makalede Kâmûs-ı Fransevî’nin Türk sözlükçülüğündeki yeri belirlenmeye, eserle ilgili eksik noktalar aydınlatılmaya çalışılacaktır.

Şemsettin Sami'nin bilinen Memluk sahası sözlüklerini birleştirerek tasnif ettiği Memluk Kıpçak Türkçesi sözlüğünün tanıtımı. [Not: Bu eser daha sonra Veibe Dauti tarafından Yüksek Lisans tezi olarak çalışılmıştır.]

Yeni Türk Edebiyatı Araştırmaları, S.2, 2009

Ali Ekrem, opposed to Yeni Lisiin brought out by Omer Seyfettin and his fellows, in his verse work Lisiin-1 Osmiini, which he wrote in 1914 and published in 1916. This work opposed to trend of purity in language and backed up the understanding of language of Servet-i Filniin followers in which they supported Arabic and Persian words and phrases, which were quite difficult to understand. In this article, Lisiin-1 Osmiini, which is quite important in terms of language and meter, has been analysed and evaluated. It also has been copied into today's Turkish Latin alphabet.

Sosyal ve Kültürel Araştırmalar Dergisi (SKAD), 2019

Bu çalışmada, Şemseddin Sami’nin gazetecilik ve dergiciliği ile ilgili kısa bir bilgi verildikten sonra Hafta’nın tüm sayıları dikkate alınarak bir tanıtım ve incelemesi yapılacak, ardından dergide bulunan yazıların sistematik indeksine yer verilecektir. Şemseddin Sami; roman, tiyatro, tercüme, ansiklopedi, lügat, gramer çalışmaları gibi eserleri ile bilinen Türk dilinin önemli yazar ve araştırmacılarındandır. Dilinin sadeleştirilmesi, eğitim ve öğretimin yaygınlaştırılması gibi konuların yanında bilimsel bilginin halka aktarılması meselesine de büyük önem vermiştir. “Cep Kütüphanesi” serisi ve ardından çıkardığı Aile ve Hafta dergileri bu amaca hizmet eden ansiklopedi çalışmalarının birer öncüsü niteliğindedir. 1880 yılında Aile dergisiyle kadın ve çocukların eğitilmesi konusuna odaklanan Şemseddin Sami, ardından çıkardığı Hafta dergisi ile hedef kitlesini genişleterek bu amacını devam ettirir. “Devrininciddi mecmualarından biri” olarak kabul edilen Hafta’da dil, edebiyat, eğitim, sanat, felsefe, tarih, coğrafya, fen bilimleri, antropoloji gibi pek çok alandaki bilginin halka tanıtılması amacını taşıyan yazılar mevcuttur. Anahtar Kelime:Şemseddin Sami, Hafta Mecmuası, Hafta Dergisi, Türk Dili ve Edebiyatı

Şemsettin Sami, as an prominent name of Turkish Language and Literature community has been known by his linguistic, literature and historical works. At that period Sami was living in a small town called Frashëri, province of Janina (or Ioannina) in Albania ruled by the Ottoman Empire administration. During his location in Istanbul he served to the Turkish language, history and literature, also had an important part in the establishment of Albania. He had prosecute the chairmanship of Albanian Community formed in Istanbul, he had prepare the Albanian alphabet and by his work titled "What Is The Past, The Present and The Future of Albania?", he showed the way to re-build the Albania