Ahmed-i Dâ'i'nin Bilinmeyen Bir Eseri

Journal of Turkish Studies

The nazires taken with the desire to pass the master's poetry or pursue the master are like a bond that brings poets living in different centuries closer together. The poetry of the master is called nazire by poems which are generally similar to a poet's acclaimed poem, similar poems, shapes and redifs taken by other poets and similar in content. The nazire, which is found in many examples in Turkish Literature, is mostly written in the form of gazel and mathnawi poems. Hasanoglu, raised in Azerbaijan at the end of the 13th century and the beginning of the 14th century. There are three poems written by Hasanoglu. Gazel is one the of these poems and subject of this article. There are two gazel is models of Hasanoglu's poem was written by Ahmedi and Ahmed-i Dai. There is no doubt that the unity of harmony and harmony created by the connection of "what...what" dominates the general structure of poetry. It is seen that these repetitions made an element of harmony as well as an example of the "repetitive word patterns" in the nazires. The gazelles of Ahmedi and Ahmed-i Dai, models of Hasanoglu's poetry, were studied comparatively similarities and differences between the poems were tried to be revealed. Mehmet Fuat Köprülü has article is titled "Notes to Azeri Literature: Hasanoglu-Habibi" published in the magazine of Darü'l-Fünun Literature Faculty in 1925.

2009

The work of Ahmed-i Dâ’i named Tercume-i Tefsir-i Ebu’l-Leys-i Semerkandi has an important place because of the fact that it’s the first commentary on the Qoran having been translated into Turkish in Anatolia. This work shows the properties of orthography and language of its period clearly. In this study, some introductory and advertiser information about the work, also some linguistic properties of the work have been given.

HİKMET-Akademik Edebiyat Dergisi (Journal Of Academic Literature), 2018

Mevlevî şairler, Türk kültür ve edebiyatında önemli bir yekûn teşkil eder. Bu şairlerden biri de Mustafa Sâkıb Dede'dir. 1652 yılında doğduğu tahmin edilen Sâkıb Dede'nin babasının adı İsmail annesinin adı ise Halime'dir. Endülüs'ten İzmir'e göçmüş bir şeyhin neslinden olduğu rivayet edilmiştir. İzmir'de tahsile başlamış ve daha sonra İstanbul'a giderek Fatih Medresesi'nde müderrislik yapmıştır. 1678'de katıldığı Çehrin Seferi'nde Derviş Hâc Muhammed Mevlevî isimli bir Mevlevî'nin etkisiyle Mevlevîliğe ilgi duymaya başlamıştır. Tarikat tercihini şuurlu bir şekilde yaptıktan sonra Edirne'de Neşâtî Dede'nin öğrencilerinden olan Seyyid Muhammed'den Dede unvanını almıştır. Bazı mutasavvıflarla beraber Mısır'a seyahat etmiş ve üç ay kadar Siyâhî Dede'ye hizmet etmiştir. Seyahatten döndükten sonra İstanbul'da Beşiktaş Mevlevîhânesi'nde IV. Murat'la sohbetlerde bulunması dedeler arasında kıskançlığa sebebiyet vermiş, bu hadise sebebiyle seyahate çıkmış ve seyahati 1 Bu makale Mecmua-i Nikâtü'l-Ma'ârif (43 Va 1456) Adlı Eserin Metin Ve İncelemesi adlı yüksek lisans tezimizden istifade edilerek yazılmıştır. ÖZ Mustafa Sâkıb Dede edebiyat tarihimizdeki önemli Mevlevi şairlerden birisidir. Dîvân'ı ve Sefine-i Nefise-i Mevleviyân adlı eseri bilinen Sâkıb Dede'nin Kütahya Vahidpaşa Kütüphanesinde mevcut Nikâtü'l-Ma'ârif adlı bir eseri daha vardır. İlk bakışta bir mecmua gibi görünse de müstakil bir eser mahiyetinde olan bu eser Sâkıb Dede'nin bilinmeyen 282 şiirini ve çeşitli mensur metinlerini ihtiva etmektedir. Bu makalenin amacı Nikâtü'l-Ma'ârif'i tanıtmaktır

Türklük Bilimi Araştırmaları, 2006

Klâsik Türk Edebiyatının mahsulleri arasında önemli bir yer teşkil eden dinî tasavvufî eserlerimizden birisi olan Hakîkat-i Muhammediyye hakkında daha önce ilmî olarak bilgi verilmemiştir. Amacımız, önce eserin Ege Üniversitesi Merkez Kütüphanesinde bulunan iki nüshasının tavsifini yapmak, sonra da aynı kütüphanede 39 numara ile kayıtlı bulunan nüshadan hareketle Hakîkat-i Muhammediyye hakkında ana hatlarıyla bilgi vermektir. Eser, Uşşâkî tarikatı esas ve âdâbı hakkında, büyük bir ihtimalle tarikat ehlini bilgilendirmek amacıyla, kaleme alınmıştır. Bizce eserin orijinal metni, Uşşâkî tarikatı ehline tarikatın ileri gelenlerinden bir şeyhin yaptığı konuşmalardan oluşmaktadır ve bunlar, muhtemelen hakkında kaynaklarda bilgiye ulaşamadığımız, Lutfî mahlası ile klâsik tarzda tasavvufî şiirler yazan mürid tarafından yazıya geçirilmiştir. Eserin her iki nüshasında da müellife dair açık bir bilgi yoktur. Mensur kısımlara baktığımızda müellifin iyi bir eğitim gördüğünü söyleyebiliriz ki mensur kısımların manzum örneklere göre daha seviyeli olduğu da âşikârdır.

Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi, 2021

Bu makale iThenticate programıyla taranmıştır. This article was checked by iThenticate.

2010

Nasihat-Nâmeler, Turk ve dunya edebiyatinin Onemli turlerindendir. Bunlar, ozellikle cocuk gelisimini cok yonlu desteklemesi itibariyle cocuk edebiyatinin da vazgecilmez kaynaklari arasinda kabul edilir. Bu calismada 14-15. yuzyil sairlerimizden Ahmed-i Dâ'i'nin 115 beyitlik Vasiyyet-i Nusirevân adli mesnevisi incelenmis; tespit edilen degerler Ilkogretim Turkce Dersi Ogretim Programi ve Klavuzu'nda (MEB, 2006) belirtilen degerlerle karsilastirilmistir. Programda bu degerlerle ilgili kazanimlar da tespit edilmistir olup bu kazanimlari destekleyen bolum ve beyitler ilgili degerin basligi altinda toplanmistir.Elde edilen bulgulardan hareketle mesnevide; cocugun zihin, kisilik,sosyal gelisimine ne gibi katkilarda bulundugu belirlenmistir. Calismanin bir sonraki basamagida ise mesnevide dinleme ve konusma becerilerini destekleyen beyitler de ilgili becerinin basligi altinda toplanmistir. Turkce Ogretim Kilavuzu'nda dinleme ve konusma becerileriyle ilgili kazanim ifadeler...

Dünya değirmeninin zaman çarkı çabuk dönüyor. Bu hız arasında tarihî olarak geride kalan fakat hem edebî hem de kulluk şuuru bakımından bizden daha ileride olan mutasavvıf şairleri tanımak önemli bir vazifedir. Zirve bir şair olmasa da halkla devamlı iç içe olan, Divan Edebiyâtında "Câhidî" mahlası ile şiirler yazan Ahmed Câhidî önemli mutasavvıf şairlerimizden biridir.

Özet Kronolojik tarzda yazılan vefeyâtnâmeler Türk edebiyatındaki biyografi türlerinden birisidir. Bu makalede Ahmed Câvid Efendi'nin Vefeyât-ı Kibâr'ı çeşitli yönleriyle ilim âlemine tanıtılarak, eserin ilk yüz senelik bölümü çeviri metin olarak sunulmaktadır. Eski ve yeni kaynaklarda bahsedilmeyen bu eserin zahriyesinde yer alan telif kaydı ve metindeki anlatımlar, eserin Ahmed Câvid'e ait olduğu fikrini vermektedir. Vefeyât-ı Kibâr'ın asıl bölümünü hicretten yazıldığı ana dek gerçekleşen vefat kayıtları oluşturmaktadır. Bu kısımda, vefatı bildirilen kişilerin kısa yaşam bilgileri de verilmektedir. Müslüman ülkelerin liderlerinin tahta çıkış ve ölüm tarihleri ile Osmanlı Devleti'nin vezir, şeyhülislam, darüssaade ağası, nakibüleşraflarının nasb, azil ve vefat tarihlerinin bildirildiği cedveller eserin diğer bölümlerini meydana getirmektedir. Eser, Türk edebiyatı ve tarihinin pek çok ünlü simasının vefat tarihleri ile muhtasar hayat hikâyelerini ihtiva etmesi açısından oldukça önem taşımaktadır. Kısmen münşiyâne bir üslûba sahip olması Vefeyât-ı Kibâr'ı diğer kronolojik vefeyâtnâmelerden ayırmaktadır. Abstract Chronologic type acquaintances are one of the biography types in the Turkish literature. This article introduces Ahmed Câvid's Vefeyât-ı Kibâr and includes a translated written text for the first century of its coverage. This work has not been mentioned in the old and new studies and its credits page and narrative indicates that Ahmed Câvid was the author. The main section of Vefeyât-ı Kibâr comprises of death records from the Hijrah (622 AD) to the time that it was written. It contains a brief biography of the listed person. Other parts of the book contains a chart on Ottoman viziers, shaykh al-Islam, chief harem eunuch, chief degree of the prophet's descendants, along with their appointment, dismissal and death dates. The work is important in terms of involving many famous persons' death dates and brief life stories in the history and Turkish literature. As it has got a partly proper wording, Vefeyât-ı Kibar differs from other chronologic acquaintances.