İnternet Çeviri Programlarının Güvenirliği Üzerine Bir Araştırma

RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi :/RumeliDe Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 2024

Son yüzyılın yarısından itibaren, çeviri alanında yaşanan değişim, daha önce dilbilimin bir alt alanı olan çevirinin, bilimsel alan olarak ortaya çıkmasını sağlamıştır. Çalışma alanı gittikçe genişleyen çeviri etkinliğinin ana başlıklarından olan sözlü çevirinin alt türevlerinden biri toplum çevirmenliğidir. Toplum çevirmenliği, farklı sosyo-kültürel yapıya sahip toplumlar arasında etkileşimi sağlamak açısından hem önemli bir dilsel iletişim hem de bir toplumsal uyum hizmeti sunmaktadır. Toplum çevirmenliği, kendi içerisinde farklı çalışma alanları olan ve özellikle göçmenlerin bulundukları ülkelerde insan hakları çerçevesinde kamu hizmetlerinde faydalanmaları yönünde gönüllü çeviri hizmeti sunmaktadır. Ancak çok yeni olan ve henüz tanınmayan toplum çevirmenliği, kültürlerarası üstlendiği ve yürüttüğü sözlü çeviri çalışmaları pek tanınmamaktadır. Araştırmanın amacı toplum çevirmenliği hakkındaki görüşleri düzeylerinin saptanmasını sağlayacak ölçme aracı geliştirmektir. Araştırma, Trakya Üniversitesi 2021-2022 bahar dönemi Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi ve Fen-Edebiyat Fakültesi yabancı dil eğitimi bölümleri öğrencileri ile bu bölümler mezunu olup Edirne ilinde görev yapmakta olan öğretmenlerden rastgele seçilen 262 katılımcı ile yürütülmüştür. Veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından hazırlanan " Toplum Çevirmenliği Ölçeği" kullanılmıştır. Ölçek 4'lü derecelemeli 18 sorudan oluşmaktadır. Ölçek geliştirme istatistiği olarak alt boyutların belirlenmesinde Varimax rotasyonlu açımlayıcı faktör analizi kullanılmıştır. Her bir alt boyut için iç tutarlılık, madde-toplam korelasyon katsayısı ve Beyan (Tez/ Bildiri): Bu çalışmanın hazırlanma sürecinde bilimsel ve etik ilkelere uyulduğu ve yararlanılan tüm çalışmaların kaynakçada belirtildiği beyan olunur. Çıkar Çatışması: Çıkar çatışması beyan edilmemiştir. Finansman: Bu araştırmayı desteklemek için dış fon kullanılmamıştır. Telif Hakkı & Lisans: Yazarlar dergide yayınlanan çalışmalarının telif hakkına sahiptirler ve çalışmaları CC BY-NC 4.0 lisansı altında yayımlanmaktadır. Kaynak: Bu çalışmanın hazırlanma sürecinde bilimsel ve etik ilkelere uyulduğu ve yararlanılan tüm çalışmaların kaynakçada belirtildiği beyan olunur.

Günümüz koşullarında çevirmenlerin çeviri sürecinde yararlandıkları ve süreci kolaylaştıran pek çok alternatif çeviri aracı ortaya çıkmaktadır. Bunda sürekli gelişen çeviri araçlarının ve dijital teknolojilerin önemi büyüktür. Bu araçların yanı sıra en son teknolojiyle donatılmış nöral makine çevirisi sistemleri gibi yeni çeviri sistemleri de geliştirilmeye devam etmektedir. Klasik araçlara alternatif olarak geliştirilen bu yeni çeviri sistemleri sürecin daha hızlı, daha kolay ve daha üretken tamamlanması adına olumlu bir adım olarak görünmektedir. Ancak söz konusu araçlar çevirmenin çeviri sürecinde daha detaylı bir araştırma ve tutarlı bir çeviri metin üretmesini sağlayabilecekleri gibi bazı açılardan çeviride anlam karmaşası, çeviri kalitesi vb. olumsuzluklara da neden olabilmektedir. Bu çalışmada çeviri sürecinde Google Translate kullanımı 10 katılımcı çevirmenin katıldığı bir anket üzerinden değerlendirilmiştir. Bu şekilde Google Translate motorunun çeviri sürecinde kullanımının olumlu ve olumsuz yönleri ortaya çıkarılmaya çalışılarak aynı zamanda çeviri sürecinde bu araca başvurmanın hangi açılardan etik olup olmadığı da tartışılmıştır. Çalışmada 10 katılımcıya ulaşılmasına rağmen elde edilen sonuçların gelişen literatür araştırıldığında yeterli olduğu düşünülmektedir. Böylelikle bu çeviri aracının çeviri sürecinde kullanımına yönelik bakış açıları ortaya çıkarılmak istenmiştir. Çeviribilim alanında yürütülen söz konusu çalışmanın benzeri çalışmalara katkı yapması umularak ilgili literatürü de zenginleştirmesi hedefler arasındadır. Zira özellikle bu çalışma çeviri sürecinde Google Translate kullanımına bir standart getirebilir. Anahtar Kelimeler: Google Translate, Google Çeviri, çeviri süreci, çeviri motoru, etik, etik meselesi.

İJLET, 2019

Functional translation theories have carried the reality of translation phenomenon beyond the linguistic purposes and provided a new point of view to both translation sector and academia. Functional translation theories are observed to be the most convenient theories describing the workflow in the current translation sector; however, it is seen that these theories fail to mention translation technologies directly. Despite the fact that these theories do not mention about translation technologies at terminology level, critical readings on these theories imply assistive translation tools and this situation forms the basis for the research in translation technologies field. The developments taking place in translation technology research field at an unprecedented pace necessitate the issue to be tackled at theoretical level. In the current paper, by taking the reflections of technological developments in Translation Studies, Translational Action Theory, is re-interpreted and the applicability of the theory on the workflow of Proz.com web site, which is one of the virtual translation platforms, is questioned and different aspects related to translators and translation workflow in Translational Action Theory and Proz.com web site are detected. Although the sample of this research is limited to Proz.com website, the obtained reflections can be adapted to other virtual translation platforms. The further research related to the topic might provide more overarching data to the field. ÖZET İşlevsel çeviri kuramları, çeviri gerçeğini dilbilimsel amaçların ötesine taşımış ve gerek çeviri sektörüne gerekse akademiye yeni bir bakış açısı kazandırmıştır. İşlevsel çeviri kuramlarının hali hazırdaki çeviri sektöründeki iş akışını tasvir eden en uygun kuramlar olduğu, fakat bu kuramların çeviri teknolojilerinden doğrudan bahsetmediği görülmektedir. Hâlbuki bu kuramlar her ne kadar terimsel olarak çeviri teknolojilerinden bahsetmese de, kuramların eleştirel okumalarında çeviriye yardımcı malzemelerden bahsedilmekte, bu da çeviri teknolojileri alanındaki araştırmalara dayanak oluşturmaktadır. Çeviri teknolojileri araştırma alanında baş döndürücü bir hızda gerçekleşen gelişmeler, konunun kuramsal düzlemde de irdelenmesini bir zaruret haline getirmiştir. Bu çalışmada teknolojik gelişmelerin etkisiyle, Çeviribilimde salt alana ait çeviri eylemi kuramının yeniden yorumlaması yapılarak, uygulamalı alanda çeviri teknolojileri içinde yer alan sanal çeviri platformlarından Proz.com'daki iş akışı bağlamında kuramın uygulanabilirliği sorgulanacak, çeviri eylemi kuramında çevirmen ve çeviri için ortaya konulan egemen düşünceden farklı olan yönleri saptanmaya çalışılacaktır. Araştırma örneklemi Proz.com web sitesi ile sınırlı olmasına rağmen, elde edilen tespitler diğer sanal çeviri platformlarındaki iş akışına uyarlanabilir. Konu ile ilgili yapılacak olan ileriki araştırmalar alana daha kapsamlı veri sağlayabilir.

Küresel ölçekte çeviri hizmetleri sunan şirketlerin internet siteleri üzerinden bir inceleme yoluyla çeviri standartları algısının değerlendirilmesine yönelik yarım kalmış tez çalışması taslağı

2016

Internet bagimliligi, internet kullanimina sinirlama getirememe, sosyal veya akademik zararlarina ragmen kullanima devam etme ve internete ulasimin kisitlandigi durumlarda anksiyete duyma gibi belirtilerle kendini gosteren bir teknoloji bagimlilik turudur. Ilgili alanyazin incelendiginde internet bagimliligi konusunda bireylerin kendi kendilerini degerlendirebilecekleri az sayida da olsa internet bagimlilik olceginin bulundugu ve bunlarin Turkceye uyarlama calismalarinin mevcut oldugu goze carpmaktadir. Bunun yanisira ilgili alanyazinda internet bagimliligi konusunda ailelerin cocuklarini degerlendirebilecekleri tek bir olcek bulundugu tespit edilmistir. Bu calismanin amaci ailelerin cocuklarini internet bagimliligi konusunda degerlendirmelerine imkân saglayan Aile- Cocuk Internet Bagimlilik Olcegi’nin (Parent- Child Internet Addiction Test, PCIAT20) Turkceye uyarlama calismasinin yapilmasi ve uygulanmasidir. Yaslari 12-17 arasinda degisen 480 cocugun anne veya babalari bu uyarlama ...

Turkish Studies, 2022

Translators need to submit their translation projects after getting them controlled as per the requirements imposed by the relevant quality standards while translation volumes are increasing and turnaround times are getting shorter in today's setting. This being the case, Computer-Aided Translation (CAT) tools, which are also known as Translator's Workbench, have become an integral part of most translation projects. Implications of this are seen in the qualifications required from translators. The professional translation industry seeks candidates that are knowledgeable about translation technologies, open to digital developments and that can use these developments during the translation process. As being institutions where the translation is taught at an institutional level, translation departments are playing a significant role in transferring these qualifications to translation students. The professional translation industry attaches importance to compliance to professional quality standards including ISO 17100, EN 15038, LISA QA and SAE J2450 and maintaining translation workflow as per these standards. Furthermore, the translation industry uses linguistic quality assessment tools including TAUS Dynamic Quality Framework and Multidimensional Quality Metrics. Computer-Aided Tools present two functions including instant quality checks and linguistic quality assessment features. The relevant literature shows that the scope of these features is limited compared to the above-mentioned professional quality standards and these features consider translation, not a process but a product. However, it is thought that teaching these functions to translation students who have not jumped into professional life yet is an important step towards reaching professional standards. For this reason, this study aims to touch on the Quality Assurance (QA) checks provided by CAT tools and investigate the implications of these functions for translator training.

Çeviribilimde Araştırma ve Yayın Sorunları, 2021

TÜRKİYE’DE ÇEVİRİBİLİM ARAŞTIRMALARINDA ÖZ YAZIMI Öz Çeviribilim araştırmaları Türkiye’de çeviribilim dergileri dışında sosyal bilim ve eğitim gibi farklı alanlardaki dergilerde de yayınlanmıştır. Bunlar incelendiğinde öz yazımında Türkçede ve İngilizcede farklı yazım alışkanlıkları olduğu göze çarpmaktadır. Bu farklılıklar nelerdir? Bugüne kadar Türkçede bilim dili nasıl ilerlemiştir ve bu bilim dilinin İngilizceye çevirisi beklentileri ne derecede karşılamaktadır? Bu çalışma ile araştırmaların öz yazımında dergi alanına ve yayınlanma yılına göre ne tür değişikliklerin olduğunun gözlemlenmesi ve çeviri özlerin incelenmesi hedeflenmiştir. Nitel araştırma deseni içerisinde betimleyici analiz yöntemiyle Türkiye’de yayınlanan çeviribilim dergileri ve araştırmacılarına, akademik araştırmalarda öz yazımı ile ilgili Türkiye gelenekleri ve geleceği ile ilgili önemli bilgiler sağlanması amaçlanmıştır. Hacettepe Üniversitesi Çeviribilim ve Uygulamaları Dergisi ve İstanbul Üniversitesi Çeviribilim Dergisi’nde yayınlanmış 220 adet çeviribilim makalesi ile farklı alan dergilerinde yayınlanan 29 adet çeviribilim makalesi, öz yazımı açısından, Avrupa Bilim Editörleri Derneği tarafından hazırlanan İngilizce yazım kılavuzuna göre Maxqda veri analiz programında incelenmiştir. 1991-2019 yılları arası Çeviribilim makalelerini kapsayan örneklem, orantısız ölçeklemede kolayda örnekleme yöntemi ile elde edilmiştir. İncelemede 1991-1999 yılları arasında 42 makalede herhangi bir öz bulunmadığı görülmüştür. 1999-2000 yıllarında ise İngilizce makaleye Türkçe öz, Türkçe makaleye İngilizce öz yazıldığı, 2001 yılından sonra ise büyük oranda 2. dilde öz (İngilizce/Fransızca/Almanca dillerinden biri) ve Türkçe öz yazıldığı gözlemlenmiştir. Makalelerin Türkçe öz bölümünde geçmiş zaman dil kullanımından ziyade edilgen geniş zaman dil kullanımının hâkim olduğu, bulgular ve yöntem kısımlarına Türkçe özlerde detaylı yer verilmediği gözlemlenmiştir. Bu durumun çalışmaların uluslararası alandaki görünürlüğünü azaltan bir durum olabileceği düşünülmektedir. Bu nedenle de İngilizce çevirileri için Avrupa Bilim Editörleri Derneği kılavuzunun dikkate alınması çalışmaların geleceği açısından önem arz etmektedir. Anahtar sözcükler: akademik araştırmalar, çeviribilim, bilimsel dergiler, öz yazımı, EASE kılavuzu Abstract Writing in Translation Studies Researches in Turkey Abstract In Turkey, translation studies researches have not only been published in translation studies journals but also in different fields like social sciences and education. With the analysis, it stands out that there are different writing habits in Turkish and English. What are these differences? How has Turkish science discourse proceeded so far and to what extend do these discourses’ translations into English satisfy the expectations? We aimed to observe what kind of differences occur in abstract writing according to the field of journals and publication years and analyze the translated abstracts. Our target was to gather significant information about the habitus of Turkish researchers and the future of abstract writing in academic researches published in translation studies journals in Turkey, with a descriptive analysis method in a qualitative research pattern. We have analyzed 220 translation studies articles published in Hacettepe University Journal of Translation Studies and İstanbul University Translation Studies Journal and 29 translation studies articles published in different fields of journals, by using Maxqda data analysis program, in terms of abstract writing, in comparison with European Association of Science Editors Guidelines for Authors and Translators of Scientific Articles. The sampling which was inclusive of translation studies articles between the years 1991-2019 was obtained by convenience sampling in disproportionate scaling. Within the analysis we found out that there had been no abstract in 42 articles between the years 1991- 1999. During the years 1999-2000, the articles in English had Turkish abstracts and articles in Turkish had English abstracts. After 2001 there, substantially, had been a second abstract in different language (English / French / German) beside Turkish abstract. We found out that in Turkish abstracts usage of passive present tenses rather than past tenses was dominant and there was not detailed information about methods and results parts of the abstracts. It is believed that it is an occasion which can decrease the level of international visibility. Therefore, it is crucial to reckon with European Association of Science Editors Guidelines for Authors and Translators of Scientific Articles for the English translations of these researches. Keywords: academic researches, translation studies, scientific journals, abstract writing, EASE guidelines

Trakya eğitim dergisi, 2023

Bu araştırmanın amacı okul yöneticilerinin ve öğretmenlerin verileri kullanma ve anlamlandırma becerilerini anlamak için geliştirilen Veri Okuryazarlığı Ölçeği'ni (VOY-Ö) Türk kültürüne uyarlamaktır. Araştırmanın çalışma gruplarını 2021-2022 öğretim yılında Kahramanmaraş ili Onikişubat merkez ilçesinde ilkokul, ortaokul ve lisede görev yapan okul yöneticisi ve öğretmenler oluşturmuştur. Araştırmanın analizleri, amaçlı örnekleme yöntemlerinden maksimum çeşitlilik ve kolay ulaşılabilir uygun örnekleme yöntemi esas alınarak belirlenen çalışma grubu-1'de 207, çalışma grubu-2'de 280 katılımcı ile gerçekleştirilmiştir. Ölçeğin yapı geçerliği için Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA) ve Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) kullanılmıştır. Ölçümlerin güvenirliğinin belirlenmesinde ise Cronbach Alfa iç tutarlık katsayıları incelenmiştir. AFA ve DFA sonuçları Veri Okuryazarlığı Ölçeğini (VOY-Ö) Türk kültüründe ve Mandinach and Gummer'in teorik çerçevesiyle uyumlu dört faktörde 14 madde ile doğrulamıştır. Sonuç olarak araştırmanın bulguları bu ölçeğin eğitimcilerin veri okuryazarlığı düzeyini ölçmek için büyük ölçüde kabul edilebilir özelikler gösterdiğini ortaya koymuştur.

Trakya üniversitesi edebiyat fakültesi dergisi, 2023

Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi

Bu araştırmanın amacı Richmond, McCroskey ve Johnson (2003) tarafından geliştirilen Sözsüz Yakınlık Ölçeğini (SYÖ) Türkçeye uyarlamak ve ölçeğin geçerlik ve güvenirlik analizlerini gerçekleştirmektir. Araştırmaya Anadolu Üniversitesi, İletişim Bilimleri Fakültesi'nde öğrenim gören 196 üniversite öğrencisi katılmıştır. SYÖ'nün Türkçeye uyumlaştırılması geri çeviri tekniğiyle yapılmıştır. Dilsel uyumlaştırılma yapıldıktan sonra geçerlik ve güvenirlik analizleri yapılmıştır. Yapılan açımlayıcı faktör analizi ve doğrulayıcı faktör analizleri sonuçları sormacanın orijinal formla tutarlı olduğunu göstermiştir. Doğrulayıcı faktör analizi sonuçları yapı geçerliğinin sağlandığını, Kompozit Güvenirlik (0,94) ve Ayıklanmış Ortalama Varyans (0,34) değerleri ise uyum geçerliliğinin olduğunu göstermektedir. Güvenilirlik katsayısı 0,94 bulunmuştur.