Gökhan Duran
Abstract
Tüm diller içerisinde yazılmış en iyi Tora açıklamaları arasında kabul arasında kabul edilen büyük eser MeAm Lo’ez şimdi Türkçe! Türkçe'ye Çeviren: Gökhan Duran Rabbi Yaaakov Culi tarafından yazılan MeAm Lo’ez, en büyük Yahudi kaynak kitaplarından biridir. MeAm Lo’ez’in Balkan ve Türkiye’deki Yahudiler arasındaki başarısı benzersizdir. MeAm Lo’ez, her yönü ile akademik bir çalışma olarak kabul edilse de, hedef okuyucu Talmud bilginleri değil, sıradan insanlardır. Basit ve doğal bir tarzla, günlük konuşma dili ile yazılmış olması, bu çalışmaya karşılıklı konuşuyormuş gibi bir tarz kazandırır. Sanki Yazar karşımızda oturmuş, bize ayetleri tek tek ayrıntılı anlatıyor gibidir. Yeruşalim’de 1689’da doğan Rabbi Yaakov Culi, tanınmış bir aileden geliyordu. Yirmibeş yaşında genç bir adam olarak, Osmanlı İmparatorluğu’nun başkenti İstanbul’a 1714’te vardı. Yahudi halkının neredeyse tamamen dinlerini ve geleneklerini kaybetmek üzere olduğunu gören Culi, İbranice bilmeyen bu topluluğun sıradan insanlarının anlayabileceği bir Tora açıklaması yazdı. MeAm Lo’ez yayımlandığında, tüm bu bölgenin manevi iklimini değiştirdi. Dinlerini yerine getirmeyi neredeyse tümüyle bırakmış onbinlerce Sefarad ailenin yeniden tamamen dinlerine tamamen bağlı olmasını sağladı.
