TÜRKİYE'DE SÜRDÜRÜLEBİLİR FİNANS UYGULAMALARI

2024

Türkiye'de faizsiz finans uygulamaları, Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın teĢvik düzenlemeleri ve destekleyici politikalarıyla önemli bir geliĢme göstermiĢtir. Türkiye'nin geliĢen ekonomisi ve artan altyapı ihtiyaçları, alternatif finansman araçlarının kullanımını teĢvik etmiĢ ve hatta faizsiz finansman için özel baĢlıkların kalkınma planlarında yer almasına neden olmuĢtur. Bu geliĢmeler finans sektöründeki önemli kurumlar olan bankalar üzerinde de etkili olmuĢ ve Ziraat Katılım, Vakıf Katılım ile Emlak Katılım gibi üç kamu katılım bankasının kurulmasına yol açmıĢtır. Bu dönüĢüm süresince kamusal alanda en çok karĢımıza çıkan finansman yöntemi ise sukuğun bir çeĢidi olan kira sertifikasıdır. Kira sertifikası 2012 yılından beridir özellikle Devlet Ġç Borçlanma Senetleri (DĠBS) gibi borçlanma araçlarında kullanılmaktadır. 2023 yılı itibarıyla TL cinsinden toplam iç borçlanmanın %9,5'i, döviz ve altın cinsinden %13,9'u kira sertifikalarıyla gerçekleĢmiĢtir. Dünya genelinde de giderek daha fazla yer almaya baĢlayan bu finansman yöntemi, Türkiye'deki kamusal alan için Ģimdilik sadece DĠBS‘lerde belirginleĢmektedir. Sukuk potansiyel olarak ulaĢım, enerji, sağlık ve turizm gibi kamusal alanı ilgilendiren çeĢitli sektörlerdeki altyapı yatırımlarının finansmanında kullanılabilen bir araçtır. Özellikle büyük ölçekli altyapı projelerinin finansmanında kira sertifikası kullanımı, projenin maliyetlerini karĢılamak ve yatırımcılara sabit getiri sağlamak amacıyla belediyeler ve kamu kurumları tarafından değerlendirilebilecek bir seçenek olarak görülmektedir. Bu nedenle kira sertifikalarının Türkiye'deki uygulamaları ve potansiyel etkileri üzerine derinlemesine bir araĢtırma ve analiz gerekmektedir. Özellikle kamu borçlanma araçlarının çeĢitlendirilmesi ve finansal piyasaların geliĢtirilmesi için stratejik öneme sahip olan bu finansman yönteminin etkileri ve kullanım alanlarının detaylı bir Ģekilde incelenmesi önem arz etmektedir.

21. Yüzyılda KOBİ’ler: Sorunlar, Fırsatlar ve Çözüm Önerileri Sempozyumu At: Gazimagosa, KKTC, 2002

Bu çalısmanın konusunu, risk sermayesinin bir çesidi olan özel sermaye fonlarının (private equity) bir finansman yöntemi olarak ülkemiz sartlarında uygulanabilirliginin arastırılması olusturmaktadır.

Türkay Dergi, 2023

İktisadi ve İdari Bilimlerde Uluslararası Teori, Araştırma ve Derlemeler 1 , 2023

Bu çalışmada İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB)’ndan elde edilen 1990-2010 yıllarını kapsayan döneme ait olmak üzere, 10 adet bankanın menkul kıymetlerinin kapanış fiyatları, menkul kıymet teknik analizlerinde yaygın biçimde kullanılan teknik göstergeler, altın fiyatlarındaki değişmeler, dolar kurundaki değişmeler ve bazı yurtdışı borsa göstergeleri göz önüne alınarak karar ağaçları oluşturulmuş ve bu ağaçlara dayalı olarak karar kuralları elde edilerek finans sektöründe bir veri madenciliği çalışması gerçekleştirilmiştir. Elde edilen veriler üzerinde çeşitli ön işlemler yapılarak veri madenciliği sürecinin ilk aşaması tamamlanmış ve daha sonra veri madenciliği modelleri içinde tahmin edici model olarak ele alınan sınıflandırma yöntemi uygulanmıştır. Analize dahil edilen niteliklerin sayısını azaltmak amacıyla "Çoklu Doğrusal Regresyon Modelleri" düzenlenmiş olup, analizin ilk aşamasında çalışma kapsamında incelenen bütün nitelikler modele alınmışken, ilerleyen aşamada, istatistiksel bakımdan anlamlı olmayan nitelikler modelden çıkarılmıştır. Bu deneysel işlemlerin sonucunda bazı menkul kıymetlere ait regresyon modellerinden elde edilen niteliklerin seçilmesiyle daha düşük ortalama hataya sahip regresyon ağaçlarının elde edilmiştir. Çalışmanın son aşamasında, incelenen veriler üzerinde regresyon ve sınıflandırma ağaçları (CART) ile sınıflandırma işlemi yapılarak, bir algoritma geliştirilmiş ve karar kuralları oluşturulmuştur

Finansal Kiralama esas olarak bir yatırım malının mülkiyet hakkının finansal kiralama şirketinde kalarak finansal kiralama şirketi ile yapılan anlaşma (finansal kiralama sözleşmesi ve bunun ayrılmaz eki olan ödeme planı) doğrultusunda belirlenen kiralar karşılığında kullanım hakkının kiracıya verilmesini sağlayan bir finansman yöntemi olarak tanım bulmaktadır. Finansal kiralama ülkemizde 1980‘lerden başlamak üzere kullanılmakta olup orta ve uzun vadeli finansman tekniği olarak görülmektedir. 2003 yılında yapılan bir değişiklikle uluslararası uygulamalara uyum amaçlanmıştır. 01 Temmuz 2003 tarihine kadar yapılan finansal kiralama işlemlerinin muhasebeleştirilmesi ile söz konusu tarihten sonra yapılan sözleşme ve ödemelerin muhasebe kayıtlarına alınması arasında önemli farklılıklar bulunmaktadır. Çalışma ile finansal kiralamanın adi kiralama ile farklarının özet olarak ortaya konulması, finansal kiralama işlemlerinin muhasebe standartları ve vergi uygulamaları dikkate alınarak muhasebeleştirilmesi ve bunun bir örnek ile açıklanması amaçlanmaktadır.

Özet: Bu çalışmanın amacı; yurtdışında faaliyette bulunan Türk inşaat firmalarının sermaye bütçelemesi sürecindeki tutumlarını araştırmaktır. Literatürdeki çalışmalar incelenerek önce bir anket formu hazırlanmıştır. Bu anket formu yurtdışında faaliyette bulunduğu tespit edilen Türkiye Müteahhitler Birliği'ne kayıtlı 120 firmadan 39'u ile gerçekleştirilmiştir. Çalışmadan elde edilen verilere göre; söz konusu firmalar arasında yurtdışındaki projelerin değerlendirmesinde en çok kullanılan yöntem; iç karlılık oranı yöntemidir. Matematiksel modellerden ise en çok planlı programlama kullanılmaktadır. Değerlendirmede sermaye maliyeti açısından en çok borç maliyeti dikkate alınmaktadır. Firmaların yurtdışı projelerde iskonto oranı açısından çoğunlukla herhangi bir düzeltme yapmadıkları belirlenmiştir. Risk açısından en çok dikkate alınan yöntem nakit akışlarının düzeltilmesidir. Yurtdışı kazancının hesaplamasında en çok döviz kuruna bakılmaksızın yurtdışındaki vergi sonrası net karın; nakit akışı açısından ise döviz kuruna bakılmaksızın bütün vergiler düşüldükten sonra Türkiye'ye aktarılan kısmın dikkate alındığı belirlenmiştir. Anahtar Kelimeler: İnşaat Firmaları, Sermaye Bütçelemesi, Risk CAPITAL BUDGETING PRACTICES IN FOREIGN COUNTRIES: CASE OF TURKISH CONSTRUCTION FIRMS Abstract: The purpose of the study is to analyze the capital budgeting practices of Turkish construction firms which are operating in foreign countries. A survey form has been prepared with caring of the studies in literature. It is applied to 120 firms which are registered to Turkish Contractors Association. In the study, 39 completed survey forms are used. Findings from the study; the most popular project evaluation technique is internal rate of return. Planning programming is the most popular technique in mathematical models. Calculating the cost of capital, firms commonly use cost of debt. It is determined that most of the firms do not make any adjustment in the cost of capital for foreign investments. Considering the risk, adjustment in cash flows is the most popular technique. Measuring earnings from foreign investments, firms commonly use expected accounting profits after foreign taxes, regardless of currency. Furthermore, measuring cash flows, firms commonly use count all expected cash flows to Turkey after domestic and foreign taxes, regardless of currency.

2006

Çağdaş finansman yönetimi anlayışı ile birlikte işletmeler, bilânçolarının pasif bölümlerinin farkına varmış, varlıklar kadar kaynakların da verimli ve etkin bir biçimde yönetilmesi gereğini kavramışlar ve bu, finansal yöntemlerin sıklıkla kullanılması zorunluluğunu beraberinde getirmiştir. 1 Sermaye ve yatırım oluşturmak ciddi maddi külfet gerektirmektedir. Bu, yaratıcı fikirleri olan ama bunu yatırıma dönüştürecek finansal gücü olmayan girişimciler için büyük bir handikaptır. Teknolojik gelişmelerin hızlanması ve bu nedenle modern iş yaşamında ihtiyaç olarak ortaya çıkan, hızlı çözümler, buluşlar, yaratıcı fikirler, klasik sermaye-üretim ilişkisinden ayrı bir tür sermaye çeşidini doğurmuştur: Girişim sermayesi (Venture Capital) denilen bu tür, özellikle küçük-orta işletmeler ile, yaratıcı fikirleri ve buluşları olan ama sermaye bulma sıkıntısı çeken küçük girişimciler için ideal bir çözüm olarak iş yaşamına girmiştir. Girişim sermayesinde temel süreç, piyasa içinde boşluğu ve ihtiyacı hissedilen parlak bir fikir ya da buluşun araştırma geliştirme (ar-ge) aşamalarından başlayarak, pazarlama ve satışına kadar geçen dönemdeki sermaye ihtiyacının karşılanmasıdır. Sistemin işlerliği ise bu sermaye ihtiyacını karşılamak üzere, fon fazlası olan yatırımcıları ya da nakdini değerlendirme peşindeki girişimcilere bu süreci finansal olarak karşılama görevi veriyor. Buna risk sermayesi de deniyor. Risk sermayesi (Ya da girişim sermayesi) bu anlamda değerlendirilirse, kısa bir ifadeyle, kendilerine sermaye arayan firma veya yeni fikirleri olan girişimcilerin, kendilerine sermaye yatırımı yapabilecekleri yeni fikirleri olan girişimciler ve firmaları arayan "risk almaya hazır" sermayedarlar ile buluşması olarak tanımlanabilir. 2 Risk sermayesi finansman yöntemi de, diğer finansman yöntemleri gibi, işletmelerin kaynakların etkin ve verimli biçimde kullanmalarına olanak sağlayan bir finansman yöntemidir. Diğer yöntemlerde olduğu gibi, ihtiyaçları doğru belirlemek, geleceğe yönelik sağlam bir planlama yapmak ve hedefleri belirlemede gerçekçi olmak yöntemin başarısını artırıcı unsurlardır. Bütün gelişmiş ülkelerde uzun zaman başarı ile uygulanan risk sermayesi, dinamik, yaratıcı ve yenilikçi, finansman gücü yeterli olmayan her aşamadaki girişimcilerin yatırım fikirlerini gerçekleştirmelerine olanak sağlayan, gerektiğinde işletme ve yönetim desteği de veren, hisse karşılığı sermaye aktarımı sağlayan çağdaş finansal yöntemdir (Ark, 2002: 01). Temel özellikleri arasında, bankalar tarafından desteklenmeyen girişimcilerin desteklenmesi, yatırımların hisse senedi karşılığında yapılması, uzun vadeli olması ve şirketin belli bir gelişme düzeyine gelmesinden sonra hisselerin satılması sayılabilir. 3 Dinamik bir sermaye akışının olduğu günümüz ekonomisi ve iş dünyasında bu tür bir sermaye oluşumu, ihtiyaçlar nedeniyle ortaya çıkmıştır.

EKEV AKADEMİ DERGİSİ, 2021

terileri olan ve İslami ilimler konusunda doktora yapmış hoca ve uzmanlar seçilmiştir. Çalışma sonunda bu kurumlara yönelik bir sonuç ve öneriler listesi sunulmuştur.