MUSTAFA CENABİ

MENTEŞE (MUĞLA) MUTASARRIFI MUSTAFA TAYYAR PAŞA HAKKINDA 1876 YILINDA AÇILAN RÜŞVET VE YOLSUZLUK SORUŞTURMASI, 2024

Ulema ve tüccar, şikâyetlerine örnek olarak paşanın, tüccar olan yakın adamı Münip Zeyd'le ilgili uygulamalarını göstermişlerdir. Aslında bir tüccar olan Zeyd, kendisini bir zaviyenin şeyhi olarak tanıtmış, akrabalarının da zaviye dervişlerinden olduğu gerekçesiyle askerlikten muafiyetlerini sağlamıştır. Hatta Zeyd'in 1. kardeşi Seyfettin Efendi Temyiz Meclisi liva üyeliğine, 2. kardeşi, Şeyh Ahmet Efendi, Ticaret Mahkemesi başkanlığına, 3. kardeşi Alâeddin Efendi belediye meclisi üyeliğine, 1. amcası Yusuf Efendi, Liva İdare Meclisi üyeliğine, 2. amcası Hasan Efendi, mahkeme başkâtipliğine, amcaoğlu Mustafa Efendi, Salt kazası meclis üyeliğine getirilmiştir. Şikâyetçilere göre 50 neferden oluşan diğer akrabaları da kargaşa ve fesat ehli olduğundan halkın gönlünü kıran bu durumdan sorumlu mutasarrıf Tayyar Paşanın değiştirilmesini istemişlerdir. BOA, HR.TO, 458/12. ** BOA, ŞD, 2160/2. Tayyar paşa, ölümünden 11 gün önce bu muhakemesinin Şura-yı Devlet'e veya Bağdat'a nakledilmesi talebinde bulunmuştur. BOA, DH.MKT, 1500/43. *** BOA, Y.PRK.DH, 2/62. Tayyar Paşa, Manastır'daki görevi zamanında sağlık sorunları nedeniyle İstanbul'a yakın bir yerde görevlendirilmesini istemiştir. BOA, DH.MKT, 1341/93.

Mustafa Pasha (v. 1178/1765) who served as a prime ministry in the Ottoman State in XVIII.th century was one of the most important administrators. He was appointed as Grand Vizier for three times in the reigns of various three sultans. Mustafa Pasha who was considered as a Naqshbandi follower because of his construction of three Sufi lodges next to three mosques and place in which a dervish undergoes a period of trial and suffering in Istanbul. Also he constructed a fountain and had mosque repaired in Sofia. He donated Hurpişte and Prespe regions of Manastır county revenues and his shops and his farms which were in Larissa and Elassona for annual costs of these works and salaries of workers who serve in these places.

Türkbilimde Arayışlar-Timur Kocaoğlu Armağanı, 2022

Giriş XVI. yüzyıl Osmanlı Devleti'nin devlet, siyaset adamlarından ve komutanlarından biri olan Lala * Kara Mustafa † Paşa, Bosna'ya bağlı Vişegrad kazasının Rudo nahiyesine bağlı Sokoloviç (Şahinoğulları) köyünden devşirilerek saray hizmetine girmiştir (Turan, 1958: 552). Devşirmeden yetişen diğer devlet ricali gibi Mustafa Paşa'nın da hayatının ilk evresi hakkında pek az şey bilinmekle birlikte Şehzade Selim'e lala tayin edildikten sonra önemli bir şahsiyet olarak tanınmıştır. Saraya alınması konusu ihtilaflı ‡ olmakla birlikte Sadrazam Rüstem Paşa'nın, Safed Sancak Beyliğinden (Filistin bölgesi) Şehzade Selim'in Lalalığına Mustafa Paşa'yı getirmesi (1556) ile saray hizmetinde üst düzey görevli olarak çalışmaya başlamıştır (Danişmend,

History

2023

MUSTAFA RÂGIB'IN MEVLİD-İ NEBÎ'Sİ Mawlid-i Nebi of Mustafa Ragıb Fatih KOYUNCU Öz: Hz. Muhammed'in hayatı ve şahsiyetinin konu edildiği başta naat, mevlit, siyer ve hilye gibi türlerde kaleme alınan eserler Klasik Türk edebiyatının dinî muhtevalı metinleri arasında önemli bir yekûn teşkil etmektedir. Hz. Peygamber'e duyulan sevginin göstergesi olan mevlit, özellikle Hz. Muhammed'in doğumunu, bu vesileyle yapılan törenleri ve yazılan eserleri ifade eder. Mevlit metinlerinde genellikle Hz. Muhammed'in veladeti, bazı mucizeleri, peygamberliği, miracı ve vefatı konu edilir. Asırlardır Türk edebiyatında kaleme alınan yüzü aşkın mevlit türündeki metinler arasında özellikle Süleyman Çelebi'nin 812 / 1409-10 yılında yazımını tamamladığı Vesîletü'n-Necât isimli eseri ön plana çıkmıştır. İnsanların hem mutlu hem de hüzünlü günlerinde okunan bu eser birçok dile tercüme edilmiştir. Edebiyatımızda mevlit kaleme alan şairlerden biri de Mustafa Râgıb'dır. Şair hakkında kaynaklarda bir bilgiye rastlanmamıştır. Eldeki tek nüshada yer alan bilgilere göre Nakşibendi halifesi olduğu ve 1274 / 1857-58 yılında Manastır'da vefat ettiği bilinen Mustafa Râgıb'ın bu eseri 244 beyittir. Manzumede Allah ismini anmanın faziletini, Allah'ın varlığı ve birliğini, Hz. Peygamber'in nurunun yaratılışını, anne ve babasının evlenmesini, annesi Âmine Hanım'ın doğumu hakkında verdiği bilgileri, veladeti esnasında meydana gelen olağanüstü hadiseleri ve miracı anlatan şair, son olarak dua bölümüyle eserini tamamlamıştır. Bu çalışmada Mustafa Râgıb'ın eseri şekil ve muhteva açısından incelenmiş ve elde olan tek nüshadan hareketle Mevlid-i Nebî'nin metni okuyucuların istifadesine sunulmuştur.