Toplumsal Hareketler Tartışması İçin Kısa Bir Giriş (2014)
Polat S. Alpman2014, Yurt ve Dünya
Sign up for access to the world's latest research
Abstract
20 beraberinde getirir. Bu beraberlik farklı konularda birbirlerine muhalif olan kiĢiler ya da gruplar arasında da gerçekleĢebilir. Burada asıl vurgulanması gereken nokta toplumun farklı kesimlerinin bir biçimde güçlerini birleĢtirerek sembolik, somut ya da ikisini de kapsayan eylemlerle itirazlarını dile getirmesidir. Toplumsal direncin ekonomik ya da politik olarak iĢleyen sürece doğrudan müdahalesini içeren ve bu yönüyle alternatif bir ekonomi ya da siyasetin olanaklarını tartıĢmaya açan toplumsal hareketlerin her zaman söz konusu hareketin lehine sonuçlandığını ifade etmek mümkün değildir. Yine de bu somut durum açısından bakılarak toplumsal hareketlerin, toplumun kendisini korumasının/savunmasının bir yolu olmadığı söylenemez. II Toplumsal hareketler, toplumsal değiĢimin ürettiği sosyal rahatsızlıkların dıĢa vurumu olduğu kadar toplumsal grupların taleplerini ve ihtiyaçlarını da ifade etmesinin yollarından biri olarak kabul edilebilir. Kolektif davranıĢın örneği olarak toplumsal hareketler aynı zamanda benzer kültürel yönelim içerisindeki bireylerin, söz konusu kültürden ilham alan toplumsal eğilimleri kontrol etmeyi amaçlayan aktörlerin hareketidir. 2 DayanıĢmanın ürettiği dinamizmle ilerleyen toplumsal hareketler, çatıĢma aracılığıyla itiraz ettiği sistemin dayatmalarına kolektif olarak direnir. 3 Ancak toplumsal hareketler konusunda "kolektif davranıĢ" vurgusunun tonu konusunda farklı açıklamaların bulunduğunu ifade etmek gerekir. Kolektif davranıĢın "kısa süreli ve genellikle organize olmayan" kiĢilerce sergilendiğini buna karĢın toplumsal hareketlerin "daha uzun süreli, daha organizeli ve daha spesifik hedeflere sahip" olduğu öne sürülmektedir. Kolektif davranıĢın, toplumsal hareketlerin bir özelliği olmaktan daha çok bir kitle davranıĢı olarak gören bu yaklaĢım toplumsal hareketleri "kolektif eylem yoluyla [söz konusu toplumsal değiĢim ile ilgili] bilinçli destek ya da direnç gösteren örgütlü grup" hareketi 4 olarak değerlendirmektedir. Tilly on sekizinci yüzyılla birlikte ortaya çıkan toplumsal hareketlerin tekil giriĢimleri aĢarak etkileĢimli kampanyalar olarak yürütüldüğünü ifade ederek toplumsal hareketlerin bir 2 Alain Touranie, "Toplumdan Toplumsal Harekete", Yeni Sosyal Hareketler, (Haz: Kenan Çayır), Ġstanbul: Kaknüs Yayınları, 1999, 43-45. 3 Alberto Melluci, "ÇağdaĢ Hareketlerin Sembolik Meydan Okuması", Yeni Sosyal Hareketler, (Haz: Kenan Çayır), Ġstanbul: Kaknüs Yayınları, 1999, 85-88.
Key takeaways
- Yeni toplumsal hareketlerin bugün için ne derece yeni olduğu tartıĢmalı bir konudur.
- Eski -yeni gibi tipleĢtirmeler aracılığıyla açıklanmaya çalıĢılan hareketleri ortaya çıkaran motivasyonlar kadar hareketin örgütlenme ve kendini ifade etme biçimi de tartıĢılmaktadır.
