Bābür-nāme’nin tahkîkli neşrinde nâşirin tercihleri (tercüme)

Mizanü'l-Hak: İslami İlimler Dergisi

Bişr b. Mu‘temir’in Mutezilî kimliğine dair araştırmaların yanında onun belâgata ilişkin çalışmalarını konu edinen araştırmalar da vardır. Ancak Bişr’in meşhur Sahifesi’nde zikrettiği belâğî ve nakdî/eleştirel düşüncelerini ve bunların Arap dili belâgatı ve tenkidine etkisini inceleyen araştırmalar azdır. Bu bağlamda analitik bir yöntem takip edilerek kaleme alınan bu makalede Sahife’de geçen en önemli belâğî ve eleştirel problemler ve bu problemlerin belâgat ve tenkit ilmine etkisi merkeze alınmıştır. Buna göre Bişr sahifesinde birçok belâğî ve eleştirel fikri zikretmiştir. Sahife de ortaya koyduğu düşünceleri kendisinden sonra gelen Arap edebiyatçılarına ilham kaynağı olmuştur. Onun bu düşüncelerinden istifade eden belâgat âlimleri bunları daha da geliştirmişlerdir. Dolayısıyla Arap dili belâgatı ve tenkidinin birçok temeli Bişr’e dayanmaktadır.

Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 2017

Öz Klasik Çağatay Edebiyatının en önemli isimlerinden biri Bâbür'dür. Hem mensur hem de manzum eserleri bulunan Bâbür, Hanefi fıkhı hakkında Mübeyyen adlı bir mesnevi de kaleme almıştır. Dünya'daki farklı kütüphanelerde eserin toplam on yazma nüshası bulunmaktadır. Mübeyyen'in daha önce kaynaklarda hiç bahsedilmeyen bir nüshası da İsveç'te Lund Üniversitesi Jarring Koleksiyonunda keşfedilmiştir. Bu çalışmada, öncelikle Mübeyyen ve nüshanın bulunduğu koleksiyondan genel hatlarıyla bahsedilmiştir. Akabinde nüsha tanıtılmış ve koleksiyon kataloğunda nüsha hakkında verilen yanlış bilgiler tashih edilmiştir. Nüshanın en önemli özelliklerinden biri olan haşiyeleri, örneklerle değerlendirilmiştir. Nüshadaki Uygurca unsurlar tespit edilerek sonuç kısmında bunlardan hareketle müstensih hakkında bazı tahminlerde bulunulmuştur.

15. Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Kongresi - Sosyal ve Eğitim Bilimleri – UBAK 17 - 18 December 2022 Ankara Bildiri Tam Metin Kitabı, 2022

Eski Türk Edebiyatı Araştırmaları Dergisi [Journal Of Old Turkish Literature Researches], 2021

Klasik Türk edebiyatının önemli şahsiyetlerinden olan Nâbî, 17. yüzyıl şiiri denildiğinde aklımıza ilk gelen şairlerdendir. Nâbî, yaşadığı dönemde yazdığı hikemî şiirleri ile kendisine has bir üsluba sahiptir. Kendisinden sonraki dönemlerde de şairin hikemî söylemi diğer şairleri etkilemiş ve Nâbî takipçilerinin oluşmasına sebep olmuştur. Nâbî ile ilgili tarafımızdan yapılan araştırmalar ve incelemeler sonucunda Süleymaniye Kütüphanesi, Lala İsmail bölümünde 488 numarada kayıtlı Türkçe Divanı'nın yazma nüshasında yer alan Farsça ve Arapça manzumelerin varlığı dikkat çekmiştir. Farsça Divançe ve yayımlanan Türkçe Divan içerisinde yer almayan bu manzumeler arasında kaside, rubai, kıta, lugaz ve tarihler yer almaktadır. Bu çalışmada, bahsi geçen manzumeler arasında yer alan üç Farsça kaside ele alınacak olup çeviriyazılı metinleri ve tercemeleri verilerek söz konusu kasideler, şekil ve muhteva açısından değerlendirilmeye çalışılacaktır.

Eski Türk Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, ESTAD, 2020

Türkler VIII, pp. 812-818, 2002

ok faydalı iĢler yapabileceği güneyde, ok az iĢ var" dedi Lurgan kendine özgü tatlı bir dille, hüzünlü gözlerini yere indirerek "E. 23"ün kontrolü altında" dedi Creighton hızlı bir Ģekilde. "Oraya gitmemeli stelik hi Türke bilmiyor."1 GiriĢ Bu ilgin ve her aıdan dikkat ekici diyalog, yaklaĢık olarak 19. yüzyılın ortalarında Büyük

Journal of International Social Research, 2019

Türkler İslamiyet'i kabul edince Hz. Muhammed'e olan sevgilerini, samimi ve derin aşklarını farklı vasıtalarla ifade etmişlerdir. Türk edebiyatında Hz. Muhammed çeşitli yönlerden ele alınmış, na't, hicretnâme, esmâ-ı nebi vb. farklı edebî türlere konu edilmiştir. Bu bağlamda mirac mucizesi manzum ve mensur müstakil eserlere konu edildiği gibi divanlar ve mesneviler içinde de yer almıştır. Çalışmanın konusu olan miraciye, Mehmet Nazif'in Divanı'da yer almaktadır. Mehmed Nazif Divânı yazması İBB Taksim Atatürk Kitaplığı'nda 181 numara ile kayıtlıdır. Bitiş tarihi 1845 olan yazmada doksan beş varak ve her sayfada onyedi satır vardır. Mehmet Nazif Divanı'nın ilk manzumesi metnin 1b/6b varakları arasında 140 beyitten oluşan miraciye mesnevisidir Çalışmada Mehmed Nazif'in Miraciye'si bugünün Türkçesine aktarılmış ve eserin muhteva bakımından incelemesi yapılmıştır. Bu yeni miracnamenin tanıtımı ile edebi tür olarak miracname geleneğine katkıda bulunmak amaçlanmıştır.

Nesimi’nin Türkçe Divanında “Bahr”la İlgili Tasavvufi Kavramlar

Mystical Term of “bahr” in Turkic Divan of Nassimi The term “bahr” (“a sea”) interpreted in sufi literature as a symbol of Divinity draws attention by frequency in the Turkic Divan of Nassimi. By poet‟s opinion, preferring the themes connected with fire and light to that ones connected with the sea and water, the storming and motive sea has internal relation with fire and light. In Turkic Divan of Nassimi the term “bahr” has basically more multilayered semantic meaning than other mystical synonyms. There were used the direct and the sufi meanings of the word “bahr”, as well as individual poet‟s interpretations in the given Divan. The double using of synonymous words “bahr-ı muhit” and “bahr-i umman” for the statement of the meaning and underlining of symbolical character of the given mystical expression is observed. In this mode of thought expression is felt the influence of verse tradition of Mevlana. In the mystical literature “bahr” symbolizes the Divine Essence, “mevc” (“a wave”) is the material essence and “keshti” (“a ship”) is the barrier between the Divinity and the human being and it‟s also the means to ascension to the God. In Turkic Divan of Nassimi we see semantic communication between the symbol “bahr” with such conceptions as “love”, “light”, “wine”, “tears”, “sky”, “meadows” etc. There are expressed such motives of Divinity ascension as immersing in the sea, going down, leaving a body like the diver looking for the pearl, etc. in the given Divan. In summary we should say, that conceptions connected with the term “bahr” are the result of influence of literary-mystical tradition as well as expression of spiritual condition and literary taste of the poet. Key Words: Nassimi, Turkic Divan, sea, term, mysticism, mystical travel

Turkish Studies, 2013

The history of Turks and the traces of Turkish language and lexicon not only should be sought in the texts written in Turkish but also in historical texts written in other languages. Those texts, in addition to setting forth of some historical knowledge of governmental structure and traditions in Turks, will help us to examine language contacts of Turkish and to introduce historical figures. Even if the very first traces of Turkish are in Old Chinese texts, the deeper language contact happened following centuries with the Persian language. The first serious contact between Turkish and Persian language took place in the era of Gaznawids. This contact deeply continued in following centuries. The most significant proof of this historical language contact is hundreds of loanwords adopted bilaterally in Turkish and Persian. These both languages being neighbor to each other for a long while, intertwined at times. As a result of neighborhood and contact, these languages naturally influenced each other. The widest part of this influence appeared as lexical exchange. Although the some part of these borrowed elements lost their currency in both languages, the biggest part of them still survive in both sides of those peoples. In this paper, the work Tarih-i Beyhakî (the first half of XI.th century), which belonged to the date the contact occurred, is surveyed in the scope of language contact. All of the Turkic material of this Persian work has been collected. And some words have been analyzed by considering eminent dictionaries of both Turkish and Persian.