ALİ B. SÜLEYMAN EL-MANSÛRÎ VE OSMANLI İLİM DÜNYASINA KATKILARI

Fecr Yayınları, 2024

İnsanlık tarihinde büyük kültür havzaları, doğal olarak kültürel alışverişin en yoğun yaşandığı doğal geçiş güzergahlarında oluşur. Kadim bilgeliğe sahip milletierin mi bu kültür havzalanru şekillendirdiği, yoksa bu geçiş alanlarının mı onları cezbedip bir araya getirdiği hususu tartışli!}aya açık bir durumdur. Mısır Medeniyeti'nden İnkalar'ın yaşadığı alanlara, Mezopotamya'dan Balkanlar'a kadar bu medeniyet merkezleri, tarihi seyir içinde birbirine bağladıkları milletierin hikemi birikimlerini sürgit bir biçimde arttırmışlar ve geride havsalaları zorlayan eserler bırakmışlardır.

2023

Kutsal Roma tahtına oturacak imparatorun belirlenmesi ile başlayacak olan süreçte cihan hakimiyeti fikri iki merkezde de kendini belli eder. Habsburglar Müslüman gücünü bertaraf etmek isterken Osmanlılar Hıristiyanlar ve Avrupa üzerinde mutlak hakimiyet kurmak ister. Nitekim yerel bir Macar sorunu olarak gerçekleşen Belgrad seferi Habsburgları da ilgilendiren geniş bir boyut kazanır. Şarlken İtalya emelleri için Fransa ile savaşırken bir yandan Osmanlılar Rodos’u da ele geçirip Akdeniz’deki St. Jean şövalyelerinin tehdidini bertaraf eder. Bunun ardından Fransa’nın zor duruma düşmesiyle Osmanlı-Fransa ittifakı gerçekleşir. Bu ittifaka ilaveten Osmanlı’nın Venedik’le olan dostane ilişkileri Osmanlı’ya karşı Haçlı birliği oluşmasını engeller. Nitekim Osmanlı’nın Viyana’ya dayanması korkuları arttırarak Hıristiyanların birleşmesine neden olur. Barbaros ve Andrea Dorya’nın denizlerdeki rekabetinin ardından Haçlı birliği oluşur ve Preveze’ye giden süreç yaşanır. Preveze bozgunuyla Haçlı motivasyonu tekrar kırılır ve Habsburglarla sulh imzalanması yoluna gidilir. Böylece Osmanlı da Safevilerle meşgul olabilecektir. Şarlken’in tahttan feragati ile sulh bozulur ve Kanuni Macaristan’da kalıcılığı sağlamaya çalışır. Boğdan’ı sağlama alıp bazı yerleri doğrudan Osmanlı’ya bağlarken daha sonraki hadiseler dolayısıyla Zigetvar ve Eğri üzerine yürür. Bu kalıcılık açısından önemli bir sefer olmasına rağmen Kanuni zaferini göremeden vefat eder.

KANUNÎ SULTAN SÜLEYMAN DÖNEMİ OSMANLI MACAR İLİŞKİLERİ , 2016

Özet XVI. Yüzyıl Osmanlı Devleti’nin her yönden zirveye çıktığı bir yüzyıldır. Osmanlı Devleti süper güç olma özelliğine bu yüzyılda ulaşmış, en büyük fetihlerinden birçoğunu yine bu yüzyılda gerçekleştirmiştir. Sultan Süleyman, uzun saltanatı ve yaptığı seferleriyle, Türk tarihinde müstesna bir yer teşkil etmektedir. O, Avrupa topraklarına on sefer-i hümayun gerçekleştirmiş, bunun sonunda birçok Avrupa şehrini ve ülkesini fethetmiştir. Osmanlı Devleti’nin Avrupa’ya geçtiği ilk günden itibaren mücadele etmek zorunda kaldığı önemli devletlerden biri Macaristan olmuştur. Osmanlı-Macar mücadelesi 16. yüzyıl ortalarına kadar, bazen ara vermekle birlikte, devam etmiştir. Bu yüzyılda Orta Avrupa’da iki güçlü siyasal varlıktan biri Kutsal Roma-Germen İmparatorluğu, diğeri de Macaristan’dır. Kanunî Sultan Süleyman’ın ilk seferi Belgrad üzerine olmuş, Osmanlılar, 1521 yılında bir Macar şehri olan Belgrad’ı almışlardır. Belgrad, Avrupa’nın kapısı konumundaydı ve son derece stratejik bir noktada bulunuyordu. Arkasından Fransa’nın yardım isteğini de karşılamak amacıyla 1526 yılında meydana gelen Mohaç savaşıyla Macar ordusu bozguna uğratılmış ve artık Macaristan’da Osmanlı hâkimiyeti yerleşmeye başlamıştır. Anahtar Kelimeler: Kanunî, Osmanlı, Macaristan, İlişki, Yanoş SULEIMAN THE MAGNIFICIENT and OTTOMAN-HUNGARIAN RELATION Abstract The ottoman empire came out on the top from all directions in the 16th century. The Ottoman Empire reached the superpower feature in this century that feature has made the most of the great conquests in this century. Suleiman, with their long reign during his period,who took a special place in Turkish history. He realized ten imperials on European soil, as a result of this, he has conquered Europen city and many European countries. The Ottoman Empire had to fight from the first day, which is one of the key state is Hungary. Ottoman-Hungarian struggle until the mid-16th century, although sometimes a break, continued. One of two powerful political entity in the middle of this century the Holy Roman-Germanic Empire in Europe, the other is in Hungary. Suleiman the Magnificent was conquered the first time on Belgrade, Ottomans took a Hungarian city of Belgrade in 1521. Belgrade was on as the European position of the door and it was in an extremely strategic point. After that, also for meeting of France’s help demand, Hungary Army was beaten with Mohaç War occured in 1526 and Ottoman domination started to spread in Hungary. Keywords: Kanuni, Ottoman, Hungary, Relation, Yanoş

Pamukkale Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi Pamukkale University Journal of Divinity Faculty, 2023

Arap edebiyatı tarihine bakıldığında tabakât eserleri şiir, belagat, nahiv gibi pek çok alanda ilim adamının hayatlarını ve eserlerini öğrenmeye olanak sağlamaktadır. Ayrıca kişilerle ilgili bilginin yanında dönemin siyasi, sosyal ve kültürel yaşantısı hakkında bilgilere de ulaşmayı sağlamaktadır. XIX. yüzyılda yaşamış olan Muhammed b. Osman es-Senûsî de Tunus’un ilmi tarihine ışık tutan terâcim kitabının müellifi olarak karşımıza çıkmaktadır. Yaklaşık üç yüz yılı aşkın Tunus’ta hüküm süren Hüseynî Hanedanlığı (1705-1735 ve 1756-1957) boyunca yaşamış olan alimlerin biyografilerine yer veren Musâmerâtu’ẓ-Ẓarîf bi-Ḥusni’t-Taʽrîf adlı eseri Arap dili ve edebiyatı açısından önemli bir yer tutmaktadır. es-Senûsî, XIX. yüzyılda Osmanlı Devleti’nin hakim olduğu bir dönemde doğmuştur. Aristokrat bir aile içerinde dünyaya gelmiş ve Tunus’un yakın tarihi içerisinde önemli vazifelerde bulunmuş bir şair, yazar ve tarihçi olarak bilinmektedir. Bu çalışmada müellifin hayatı ve Musâmerâtu’ẓ-Ẓarîf bi-Ḥusni’t-Taʽrîf adlı eseri incelenerek Arap dili ve edebiyatındaki bilgi ve