Mahalle: Yeni Bir Paradigma Mümkün mü?

Mimarist, 2022

tasarım+kuram, 2020

Mahalle kavramı ortaya çıkışından bu yana farklı süreçlerden geçmiş ve farklı anlamlar kazanmıştır. Başlangıçta benzer özellikler gösteren bireylerin birlikte yaşamlarını sürdürdükleri, sosyal ilişkilerin güçlü olduğu, kendine yeten ve dışa kapalı bir yerleşim yeri olarak ifade edilen mahalle; zaman içerisinde hem kentleşme süreçleri hem de kavramın sosyal bilimler, şehir planlama ve kentsel tasarım gibi farklı disiplinlerin ilgi alanına girmesiyle derinlik kazanmıştır. Bu durum mahallenin anlaşılmasını güçleştirmiş, genel bir mahalle kabulünden bahsetmeyi olanaksız hale getirmiş, aynı zamanda mahalleyi anlamaya ve korumaya yönelik gerekliliği doğurmuştur. Bu kapsamda bu çalışmada mahalle kavramı sosyal dayanıklılık bağlamında ele alınmıştır. Sosyal dayanıklılık kavramını mahalleye adapte etme gereksinimi, bu uğraşın zaman içerisinde değişen ve dinamik olan süreçlere sosyal ve çevresel olarak adapte olabilen, kültürlerini, kimliklerini koruyan mekânlar üreterek, mahallenin ve mahalle kültürünün sürdürülebilirliğine katkı sağlayabileceği düşüncesidir. Bu kapsamda çalışmada yeni bir kavram arayışı olarak sosyal dayanıklı mahalle kavramı üzerinde durulmuş ve sosyal dayanıklı olmaya yönelik belirlenen parametreler alan çalışması olarak seçilen Kurtuluş- Feriköy üzerinden değerlendirilmiştir.

II yaşayan, ancak farklı problemlerin odağında yer alan ya da öyle görülen bir toplumsal kesimin algılarının ortaya konulmaya çalışıldığı araştırmadan oldukça özgün sonuçlar elde edilmiştir. Bu özellikleriyle araştırmanın ilgili paydaşlar ile sosyal politika yapıcılarına anlamlı ipuçları sağlayacağı düşünülmektedir. Bu araştırmanın Karatay ve Konya'ya ilişkin kapsamlı araştırmalar dizisinin ilk halkası olduğunu bir kez daha ifade ederken, gelecek çalışmalarla oldukça zengin bir koleksiyonun oluşacağını belirtmek isteriz. Bu araştırmanın gerçekleştirilmesinde üniversitemizin Sosyal Hizmet Bölümü'nün özverili çabaları bulunmaktadır. Başta bölüm başkanı Doç. Dr. Kamil Alptekin olmak üzere, bölüm öğretim üyeleri Yrd. Doç. Dr. Ayşegül Sili ve Yrd. Doç. Dr. A. Muhsin Yılmazçoban'a ve araştırma görevlisi Dilara Ustabaşı'na çok teşekkür ederim. Çalışmanın gerçekleştirilmesinde farklı aşamalarda katkı sağlayan, mülakatlara katılım ve katkıları yanında bilgi paylaşımlarında da bulunan tüm paydaşlar ile onların değerli temsilcilerine, araştırmanın basımının gerçekleştirilmesine verdikleri katkılardan ötürü Karatay Belediye Başkanı Mehmet Hançerli beyefendi ile onun şahsında belediye çalışanlarına şükranlarımı sunarım.

Journal of Geography, 2021

Türkiye'de mahalle kavramının yerleşme ve yönetsel coğrafyada farklı karşılıkları bulunmaktadır. Aynı isme ve farklı bağlamlara sahip olan mahallenin çoklu görünümü bazı karışıklıklar meydana getirmektedir. Bu çalışma mahalleyle ilgili ortaya çıkan karışıklıkların sebeplerini hem yerleşme coğrafyası hem de yönetsel yapı itibarıyla değerlendirerek tartışmaktadır. Türkiye'de her ne kadar zihinde oluşturduğu imge ile genellikle kentle ilgili bir görüntü oluştursa da mahallenin üç tür karşılığı bulunmaktadır. Bunlardan biri büyükşehir belediye örgütü bulunmayan illerdeki çok yerleşmeli köy idari alanlarında bulunanlardır. Diğerleri büyükşehir belediye örgütü bulunan illerdeki köyden dönüştürülen mahalleler ve bu mahallelere bağlı durumdakiler ile kasaba ve şehirlerin içinde yer alanlardır. Mahalle kavramının kullanımdaki bu çoklu görünümün yarattığı karışıklığı gidermek için konu nicel ve nitel araştırma yöntemleri kullanılarak yerleşme coğrafyası bağlamında örnekler üzerinden değerlendirilmiş ve öneriler geliştirilmiştir. Aynı şekilde yönetsel yapı açısından mahalle, muhtarlıklar baz alınarak Türkiye'nin yönetsel kurgusu içerisindeki yeri bakımından hem yetki hem de işlevsel yönden sorgulanmıştır. Bunun sonucunda da yönetsel yapı bakımında mahalleyle ilgili elde edilen bulgular doğrultusunda öneriler geliştirilmiştir. Çalışmanın son kısmında ise Türkiye'nin yönetsel hiyerarşisindeki konumuna yönelik teklif edilen değişiklikler uyarınca mahallenin sınırları ve optimal büyüklüğü konusunda ölçekler geliştirilmiştir. Belirlenen ölçeklerle mahallelerin optimal büyüklüğü mevcut mahalleler üzerinden örneklendirilerek değerlendirilmiş ve bu doğrultuda öneriler geliştirilmiştir. Anahtar kelimeler: Mahalle, yönetsel coğrafya, yerleşme coğrafyası, idari yapı, optimal mahalle büyüklüğü ABSTRACT In Turkey, different contexts are recognized in terms of the settlement and administrative geography of the neighborhood concept. The multiplicity of the neighborhood (i.e., same name but different contexts), creates confusion. Thus, this study discusses the causes of neighborhood confusion by evaluating it in terms of settlement geography and administrative structure. The neighborhood, which generally creates a mental image of an urban location, is grouped into three types of equivalents. The first is located in multi-settled village administrative areas in provinces, where no metropolitan municipality organization exists. The second pertains to neighborhoods that were transformed from villages in metropolitan municipal provinces and those connected to these neighborhoods. The last type is those found in sections of towns and cities. The three types of equivalents of the concept of neighborhood create confusion. To resolve this issue, the study cited examples, evaluated the classification using the quantitative and qualitative research methods in the context of settlement and administrative geography, and presented recommendations. Lastly, the study developed scales for determining the boundaries and optimal sizes of the neighborhood.

MİMARLIK, PLANLAMA VE TASARIM ALANINDA ARAŞTIRMA VE DEĞERLENDİRMELER, 2019

-

Nazımdan Nesire Edebi Türler, 2009

Nazımdan Nesire Edebi Türler kitabında (Turkuaz, 2009) yer alan klasik Osmanlı edebiyatında tür kavrayışını tartıştığım makalem.

XXI Mimarlık, Tasarım ve Mekan Dergisi, 2018

PLANLAMA, 2004

Dergiye göndereceğiniz yazıların ve görsel malzemelerin basılı kopyası ile birlikte olanaklı ise bilgisayar ortamında hazırlanmış bir kopyasını da iletiniz.

Journal of International Social Research

Öz Çalışmanın amacını, kentlerde yaşayan bireylerde kentlilik bilincinin oluşturulması için öncelikle mahalle kültürünün oluşturulması gerekli olduğu düşüncesi belirlemektedir. Bu amaçla çalışmada mahalle kültürünün kentlilik bilinci oluşması üzerine etkileri araştırılmaktadır. Aynı zamanda modern mahalle ile geleneksel mahalleler arasında mahalle kültürü oluşması açısında fark olup olmadığı da çalışmada analiz edilmektedir. Nicel araştırma tekniklerinden olan anket yöntemi ile yapılan çalışma Karaman ilinin 5 ayrı mahallesinde yaşamakta olan bireyler üzerinde gerçekleştirilmiştir. Kolayda örnekleme yöntemiyle 146 mahalle sakininden anket tekniği ile toplanan verilerin keşfedici ve doğrulayıcı faktör analizi, MANOVA ve Kanonik Korelasyon yöntemleri aracılığıyla analiz edilmesi sonucunda; mahalle kültürü ile kentlilik bilinci arasında pozitif yönde (%48) orta düzeyli bir ilişkinin olduğu, kentlilik bilinci değişkeninin toplam varyansının %14'ünün mahalle kültürü değişkeni tarafından açıklandığı belirlenmiştir.

Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Osmanlı Arkeolojisi Anabilim Dalı, Osmanlı Şehircilik Dersi Dönem Ödevi