Konwencja u podstaw prawa. Kontrowersje pozytywizmu prawniczego

Przegląd Prawa i Administracji

Autor podjął próbę refleksji nad występowaniem paradygmatu racjonalnego prawodawcy w teorii i praktyce stosowania prawa we współczesnej Polsce. Wskazując na endemiczny charak-ter problemu badawczego w polskim prawoznawstwie, dążył on do skonfrontowania stanowiska doktryny z orzecznictwem sądowym ostatnich lat oraz praktyką legislacyjną Sejmu VIII kadencji. Wszechstronne ujęcie zagadnienia motywowane było chęcią sformułowania hipotez i wniosków mogących inspirować kolejnych eksploratorów podjętej problematyki. Podsumowując wyniki przeprowadzonych badań, autor przedstawił swoje krytyczne stanowisko, uznając, że koncepcja racjonalnego prawodawcy budzi istotne wątpliwości i uzasadnione zastrzeżenia, co powoduje, że wymaga ona reinterpretacji.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

Książka Andrzeja Bisztygi pt. Oddziaływanie Europejskiej Konwencji Praw Człowieka na wewnętrzny porządek prawny Zjednoczonego Królestwa zasługuje na szczególną uwagę z kilku względów. Po pierwsze niezwykle rzad-ędów. Po pierwsze niezwykle rzad-dów. Po pierwsze niezwykle rzadko ukazują się w Polsce monografie traktujące o systemie konstytucyjnym Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej. Wprawdzie w ostatnim czasie w tym względzie nastąpiła pewna poprawa 1 , to i tak dorobek polskiej doktryny prawa konstytucyjnego dotyczący Wielkiej Brytanii wydaje się być ubogi, szczególnie na tle innych demokracji Zachodu. Drugim argumentem, wypływającym po części z pierwszego jest to, że recenzowana monografia daje możliwość bliższego zapoznania się z praktycznym funkcjonowaniem systemu prawnego opartego o common law. Po trzecie, problematyka będąca przedmiotem badań autora pozwala choć w części zapoznać się z wybranymi elementami poważnej reformy konstytucyjnej wprowadzonej przez laburzystów po wygranych wyborach do Izby Gmin w 1997 r. Skala zmian, które zaszły w brytyjskim systemie konstytucyjnym pod rządami Partii Pracy w latach 1997-2010 jest na tyle znacząca, że w przypadku kontynentalnego modelu konstytucji moglibyśmy mówić o zasadniczej jej rewizji. Czwartym argumentem do którego można się odwołać jest to, iż obecnie w doktrynie prawa konstytucyjnego bardzo aktualnym problemem jest wpływ umów międzynarodowych (aktów

Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, 2016

Na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, w Auli Lubrańskiego (Collegium Minus), 19 października 2015 r. odbyła się ogólnopolska konferencja naukowa "Macieja Zielińskiego koncepcja wykładni prawa", związana z 75. urodzinami prof. dr. hab. dr. h.c. Macieja Zielińskiego. Honorowymi patronami konferencji byli Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego prof. dr hab. Roman Hauser, Dziekan Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu prof. dr hab. Roman Budzinowski oraz Prezes Sądu Apelacyjnego Krzysztof Józefowicz. Głównym organizatorem i moderatorem konferencji był prof. UAM dr hab. Jarosław Mikołajewicz. W gronie zaproszonych gości znaleźli się teoretycy i filozofowie prawa z wielu ośrodków akademickich, przedstawiciele nauki prawa, sędziowie, w tym w szczególności, sędziowie Trybunału Konstytucyjnego, Sądu Najwyższego, Naczelnego Sądu Administracyjnego, Wojewódzkich Sądów Administracyjnych oraz inni przedstawiciele praktyki prawniczej. Nie zabrakło również młodych naukowców, adiunktów, doktorantów oraz studentów prawa. Konferencję otworzył prof. UAM dr hab. Jarosław Mikołajewicz, który w imieniu komitetu organizacyjnego podziękował wszystkim gościom za przybycie, a następnie krótko przedstawił sylwetkę Jubilata. Przemówienie wprowadzające wygłosił Rektor Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu prof. dr hab. Bronisław Marciniak, który przekazał na ręce Jubilata okolicznościowe odznaczenie oraz prezent od społeczności akademickiej. Z kolei Dziekan WPiA UAM prof. dr hab. Roman Budzinowski, wyraził radość i zadowolenie z faktu organizacji konferencji poświęconej dokonaniom naukowym Profesora Zielińskiego. Przekazał ponadto na ręce Jubilata upominek przygotowany przez społeczność Wydziału. Następnie głos zabrał Dziekan Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego prof. US dr hab. Zbigniew Kuniewicz, który podziękował za organizację konferencji i złożył serdeczne życzenia prof. dr. hab. Maciejowi Zielińskiemu. Ostatnim przemówieniem powitalnym było wystąpienie Prezesa Sądu Apelacyjnego w Poznaniu Krzysztofa Józefowicza, który składając życzenia Jubilatowi, stwierdził, że konferencja jest kolejnym wspólnym przedsięwzięciem Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz Sądu Apelacyjnego w Poznaniu, co potwierdza bardzo efektywną współpracę obu ośrodków. Po otwarciu konferencji oraz mowach powitalnych rozpoczęła się część merytoryczna, w większości poświęcona omówieniu podstawowych założeń derywacyjnej koncepcji wykładni prawa, której twórcą jest Profesor Maciej Zieliński. Jako pierwszy w tej części konferencji głos zabrał prof. dr hab. Andrzej Gomułowicz z WPiA UAM, który przedstawił referat Zasada aequitas w orzecznictwie podatkowym sądu administracyjnego. W swoim wystąpieniu prof. Gomułowicz przedstawił m.in. genezę oraz możliwe aplikacje zasady aequitas (słuszności) w orzecznictwie podatkowym sądu administracyjnego. W ramach referatu prof. Gomułowicz odniósł się ponadto do derywacyjnej koncepcji wykładni prawa Macieja Zielińskiego, podkreślając, że stanowi ona kontynuację i rozwinięcie myśli prof. Zygmunta Ziembińskiego. Następnie głos zabrał prof. dr hab. Andrzej Bator z Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Wrocławskiego, który w swoim referacie zatytułowanym O adekwatności derywacyjnej koncepcji wykładni prawa w unijnym kontekście interpretacyjnym podkreślił, że derywacyjna koncepcja wykładni prawa to najbardziej kompletna i teoretycznie ugruntowana koncepcja wykładni w polskiej teorii prawa. W tym kontekście prof. Bator przedstawił możliwości zastosowania derywacyjnej koncepcji w procesie interpretacji przepisów prawa stanowionego przez organy Unii Europejskiej. Zauważył, że koncepcja Profesora Macieja Zielińskiego może znaleźć zastosowanie

Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

Artykuł stanowi próbę reinterpretacji standardowych ujęć normatywnych koncepcji obowiązywania prawa, z uwzględnieniem intuicji dotyczących pojęcia normatywności wypracowanych na gruncie współczesnej metaetyki i filozofii języka. Analiza normatywnych koncepcji obowiązywania prawa w świetle zagadnienia wieloznaczności pojęcia normatywności, a także aplikacja na grunt tych koncepcji pojęcia normatywności w rozumieniu pragmatyzmu analitycznego mają pozwolić na przekroczenie zarzutów stawianym tym koncepcjom, w szczególności zarzutu nieuprawnionego iterowania obowiązków prawnych. Dla zobrazowania wyników tych rozważań przywołany zostanie przykład koncepcji obowiązywania normy prawnej wypracowanej na gruncie poznańskiej szkoły teorii prawa.

Acta Universitatis Wratislaviensis, 2016

Časopis pro právní vědu a praxi, 1999

2010

Interpretacja prawa w rezolucjach Rady Nieustającej Rechtsauslegung in den Resolutionen des Ständigen Rates 1. Kontrowersje wokół zapisu ustawy z roku 1776; 2. Podmioty interweniujące w Radzie Nieustającej; 3. Procedura uchwalania rezolucji; 4. Źródła prawa; 5. Przedmiot rezolucji; 6. Najczęściej zgłaszane proble my; 7. Odpowiedzi Rady; 8. Kontrola i uchylanie rezolucji; 9. Ocena działalności Rady w zakresie tłumacze nia prawa. 1. Kontroversen um die Gesetzesbestimmung von 1776; 2. Die beim Ständigen Rat Einspruch erhebende Einheiten; 3. Verfahren der Resolutionsverabschiedung; 4. Rechtsquellen; 5. Gegenstand der Resolutionen; 6. Die meist erhobenen Probleme; 7. Antworten des Rates; 8. Kontrolle und Aufhebung der Resolutionen; 9. Bewertung von Handlungen des Ständigen Rates in der Rechtsauslegung.

Przegląd Sejmowy

The defect of secondary unconstitutionality of the law (manifest unconstitutionality) is an issue growing out of judicial practice, and its determination is a multi-stage process. In this process, the judgment of the Constitutional Tribunal performs the function of a predicate ruling (prejudykat) for the court, for which it is binding not only in the operative part of the judgement, but also in the justification. This is of particular importance for the determination of manifest unconstitutionality. What is important is not the wording of the provision affected by the defect in question, but its meaning, normative environment, purpose and legal effect. The linguistic concurrence of the juxtaposed provisions argues for secondary unconstitutionality. It is, however, a prerequisite, but not a sufficient condition for its determination by the court.

2020

Ustrojowa pozycja sądownictwa we Francji. Między polityzacją a korporacjonizmem Słowa kluczowe: Niezależność i odpowiedzialność sądownictwa, Konstytucja V Republiki, Najwyższa Rada Sądownictwa, polityzacja i korporatyzm.

Przegląd Sejmowy, 2017

The theory of rational lawgiver entails an assumption of normativeness of legal text. The assumption can be expressed in two propositions: (1) articulated parts of legal text are normative, and (2) other parts of legal text (i.e. preambles, titles of acts, parts, chapters etc.) are not normative. Closer examination of Polish legal text shows that propositions (1)–(2) are not necessarily always true. The authors propose several definitions and use the enriched vocabulary to express theoretical possibility and to show real cases of non-normative fragments of articulated parts of legal texts and normative fragments of other parts of legal text. The types of normativeness are defined: the broadest, broad, and strict. The notion of normativeness is tightly connected with notions of redundancy and superfluity of legal texts. The distinctions which were made in the article can be used — as the authors hint in the conclusion remarks — to expand contemporary theories of legal interpretation, and to improve the quality of lawmaking process in Poland.