Academia.edu no longer supports Internet Explorer.
To browse Academia.edu and the wider internet faster and more securely, please take a few seconds to upgrade your browser.
2021
W swojej najwybitniejszej powieści, Lalce, Bolesław Prus poruszył wiele aspektów tzw. kwestii żydow-skiej. Pisarz ukazał kilka faz w rozwoju stosunków polsko-żydowskich. Pierwsza to faza braterskiej równości sprzed powstania styczniowego. Następnie zdarzył się okres asymilacji Żydów. Na końcu Prus przedstawił narastającą wrogość wobec Żydów. Ogólnie rzecz ujmując, pisarz krytykował antysemityzm zarówno w Lalce, jak i w swojej twórczości publicystycznej. Z drugiej jednak strony przyznać trzeba, że Prus często postrzegał Żydów w sposób stereotypowy. Lalka ukazuje ekonomiczny triumf Zydów nad niepraktycznymi i nieudolnymi Polakami. Ukazane w powieści nastroje antysemickie zwiastowały warszawski pogrom Żydów z końca 1881 roku.
Nauka
Antropologia kultury Wojciecha J. Burszty Z "etnografii życia" Wojciecha J. Burszty Piątego lutego 2021 roku zmarł profesor dr hab. Wojciech Józef Burszta. Pietnastego lutego na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie pożegnała go rodzina, grono przyjaciół, koleżanki i koledzy z uczelni oraz grupa studentów. Profesor zapisał się w pamięci wielu ludzi, o czym świadczą przede wszystkim internetowe wpisy, których autorzy, często we wzruszających słowach, wspominali go, przywołując ważne dla nich spotkania i zdarzenia z jego udziałem. Znaleźli się wśród nich przedstawiciele środowiska intelektualnego, słuchacze jego wykładów i uczestnicy seminariów, spotkań autorskich oraz znajomi "z dawnych lat" i mniej odległych czasów, w których życiu zaistniał. Jego śmierć to także wielka strata dla wielu ludzi i instytucji, w których pracował, a po zakończeniu zatrudnienia utrzymywał kontakty naukowe. Zmarł o wiele za wcześnie, niespełna dwa miesiące przed ukończeniem 64. roku życia. Dramatyczny dla niego pod względem zdrowotnym rok 2020, był rokiem 40-lecia jego działalności naukowej, licząc od pierwszego artykułu-będącego pokłosiem pracy magisterskiej-opublikowanego w roczniku etnograficznym "Lud", w 1980 roku (Burszta W., 1980). Mógł jeszcze wiele uczynić dla nauki, napisać sporo mądrych tekstów, zważywszy jego rozległą wiedzę, erudycję, kompetencje badawcze, pracowitość i sprawne pióro. Mógł udzielić znaczących społecznie wywiadów interpretujących i tłumaczących trudne do ogarnięcia przez ogląd potoczny "dziejące się dzieje" i zabrać głos w interesujących opinię publiczną kwestiach, co wielekroć czynił. Na koniec wypowiedział się o swoim życiu jako antropolog właśnie. Świadom nadchodzącego nieuchronnie bliskiego odejścia, z myślą, że przyszłość może nie będzie mu już dana, pisał "mozolnie" w ostatnich miesiącach książkę Umykanie-wedle jego własnych słów-"książkę-kataster, która pozwala-mam nadzieję inaczej spojrzeć na własne życie w sytuacji, kiedy wszelka pewność popada w ruinę". Dokonując jego retrospektywnego oglądu, nazwanego przezeń "etnografią życia", odbył ostatnią "antropologiczną wędrówkę po kulturze". Za jej zapowiedź-z dzisiejszego punktu widzenia-uznać można wywiad prasowy, którego udzielił w 2012 roku, dotyczący tematu "śmierci w kulturze współczesnej", zatytułowany Chcemy zostawić ślad. Opowiadając na inaugurujące rozmowę pytanie o strach przed śmiercią, powiedział: "Jeśli ktoś powie, że się nie boi, * Dr hab. Jan Grad, prof. UAM
Studia Litteraria et Historica, 2016
Jews in the discourse of the Catholic ChurchThe article describes the most important changes which appeared after the Second Vatican Council in the discourse of the Catholic Church in reference to its attitude to confessors of Judaism. The change is the difference between the state of texts in two different moments, which is why the first part of the article is dedicated to the characteristics of pre-Council (and mostly pre-war) discourse about Jews, and the second part to main directions of the changes caused by the realization of the Council postulates. The third part shows indications of the continuation of old, deep-rooted schemes. The analysis partly concerns texts of the Church worldwide, and partly texts of the Church in Poland. Polish pre-Council discourse on Jews was characterized by exceptional negativism. Catholic liturgy shows them as those who tortured and killed Jesus (the myth of deicides). In the sermons, pastoral letters and the Catholic press, Jews were presented a...
Stan Rzeczy, 2022
Zagłada Żydów. Studia i Materiały
W jednej z ruin warszawskiego getta, pomiędzy stosami osmalonych kamieni i ludzkich kości, odnaleziono, ukryty i zamknięty w małej butelce, następujący testament, spisany przez Żyda imieniem Josel Rakower w ostatnich godzinach warszawskiego getta ...
Elpis, 2008
Kościół prawosławny, zgodnie z naszą nauką jest mistycznym ciałem naszego Zbawiciela Jezusa Chrystusa. Jego Głową jest Syn Boży, łączność z którym jest jego siłą i świadectwem żywotno ści. Każdy z wiernych jako jeden z organów ciała posiada własne nie powtarzalne zadania i charyzmaty. Jest potrzebnym dla prawidłowego funkcjonowania kościelnego organizmu. Poszczególne organy ściśle z sobą współpracują i wzajemnie się dopełniają. Zdarza się też, że wo bec niezależnych okoliczności, muszą przejmować na siebie obowiąz ki innych, tak jak lewa ręka człowieka wykonuje obowiązki uszkodzo nej prawej. Ta współpraca jest naturalną, niezbędną i obu potrzebną. Prawa ręka musi mieć czas by wyzdrowieć, a lewej zależy na zdrowiu prawej, bowiem w innym wypadku już zawsze będzie musiała praco wać za dwie. Gdy zachoruje noga, ręce wspierają trzymając ją kule. Wewnętrzne życie kościelnego organizmu oparte jest więc na współpracy i współodpowiedzialności. Wierni nie żyją wyłącznie dla siebie ale także dla innych. W pierwszej kolejności dla współwyznaw ców. A co z innymi ludźmi? Jak wygląda i na czym się opiera ze wnętrzna działalności i życie Kościoła pojmowanego jako mistyczne Ciało Chrystusowe? Życie każdego organizmu zawsze ma miejsce w ściśle określo nym środowisku, z którym łączą go różnego rodzaju zależności. On oddziałuje na środowisko, a ono na niego. Im poprawniejsze będzie on budował relacje z otoczeniem, tym pożyteczniejszym będzie to dla niego samego. Jeśli ryba zniszczy akwen wodny, w którym się znaj
Teologia i Człowiek, 2014
Benedykt XVI jest zwolennikiem stosowania metody historyczno- krytycznej, którą traktuje jako oczywiste narzędzie w warsztacie egzegetycznym. Z drugiej strony zwraca uwagę na fakt, że metoda ta ma swoje granice, a także podlega różnego rodzaju uwarunkowaniom. Według Ratzingera powstanie metody historyczno-krytycznej jednocześnie wywołało walkę o jej zasięg i kształt. Niemiecki teolog – późniejszy papież dał głębokie i szerokie podstawy (teologiczne, filozoficzne, naukowe) do spojrzenia na kryzys egzegezy, których zrozumienie umożliwia z kolei poszukiwania wyjścia z impasu egzegezy. Ratzinger dokonał oceny metody historyczno-krytycznej zarówno z perspektywy wiary, jak i niejako „z wnętrza” metody, czyli z pozycji naukowych. Zaproponował dokonanie przez nią samokrytyki oraz uczynienie nowego kroku metodologicznego – otwarcia się na odpowiednią hermeneutykę. / Benedict XVI is an adherent of use of the historical-critical method which he considers to be an obvious tool of the exegetical technique. On the other hand, Joseph Ratzinger points out that this method has its limitations and it is subject to all kinds of influence. According to Ratzinger the appearance of the historical-critical method simultaneously gave rise to the struggle for its scope and character. German theologian and subsequent pope gave proper grounds (theological, philosophical, scientific ones) for perceiving the crisis of exegesis, the understanding of which makes it possible to look for way out of an impasse in exegesis. Ratzinger appraised the historical-critical method both from the perspective of faith and from the „inside” of the method, that is from the scientific perspective. He suggested that the historical-critical method should face self-criticism, as well as make a new methodological step – become open to appropriate hermeneutics.
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica, 2020
Najnowszy tom Marii Wojtak znów wzbogaca dorobek polskiej teolingwistyki, czyli językoznawczych badań nad komunikacją w religijnej sferze życia. Tym razem książka jest poświęcona ważnym gatunkom religijnym, tworzącym niejako centrum tej sfery (w tym wypadku jest to polski katolicyzm), a więc gatunkom modlitewnym, kazaniu i homilii oraz listom pasterskim. Nie są to analizy zupełnie nowe. Badaczka bowiem -jak sama zapowiada we Wprowadzeniu -powraca do swych wcześniejszych prac (monografii o modlitewnikach oraz kilkudziesięciu artykułów), wprowadzając zarazem gruntowne modyfikacje i uzupełnienia, które tę wersję "w istotnym stopniu oddalają od publikacji źródłowej" (s. 10). Już od wielu lat M. Wojtak spełnia się na polu genologii i pozwala spełniać się innym. Wypracowała bowiem własną, autorską koncepcję teoretyczną i własny warsztat badawczy, zaprezentowany i rozwijany na gatunkach "bytujących" (jak lubi mawiać) w różnych dyskursach, nie tylko religijnym (por. np. jej prace o gatunkach dziennikarskich), stworzyła też własną szkołę stanowiącą niemałe już grono badaczy, którzy zastosowawszy stworzone przez Wojtak procedury badawcze, z sukcesem opisali kolejne gatunki i dyskursy. Omawiane tu studium mieści się całkowicie w tej szkole, co oznacza, iż autorka korzysta wyłącznie z własnego instrumentarium, przywołując także -dla pełności kreślonych obrazów -ustalenia uczniów i/lub adeptów swojej teorii. W całej okazałości prezentuje się więc potencjał tej metodologii, choć tym razem badaczce bardziej zależy na przetestowaniu możliwości poszerzenia horyzontów genologii lingwistycznej o to, co wnieść do niej może teologia i jej refleksja nad wzorcami gatunkowymi wypowiedzi
Roczniki Filozoficzne
Autor prezentuje mało znane fakty z historii polskiej nauki świadczące o tym, że przedstawiciele polskiej emigracji powojennej mieli bardzo dobre rozeznanie o sytuacji w nauce krajowej. W filozofii przykładem tego były kontakty Zbigniewa Jordana (1911–1977) z przedstawicielami filozofii pracującymi w kraju. Jordan przez wiele lat utrzymywał systematyczne kontakty z około czterdziestoma osobami, stanowiącymi elitę polskiej powojennej filozofii i socjologii. Do grona jego znajomych i korespondentów należeli m.in. Jan Łukasiewicz, ks. Józef Pastuszka, Tadeusz Czeżowski, Maria i Stanisław Ossowscy, Tadeusz i Janina Kotarbińscy, Adam Schaff, Leszek Kołakowski, Jan Szczepański, Andrzej Grzegorczyk, a także przedstawiciele polskiej emigracji pracujący na uczelniach zachodnich. Dzięki tym kontaktom potrafił zrealizować naraz dwa cele. Po pierwsze, popularyzował godne upamiętnienia osiągnięcia nauki polskiej, dzięki czemu jego starania zapewniały ścisły związek między nauką krajową a światow...
Sztuka Edycji, 2023
O polskiej twórczości Józefa Juliana Sękowskiegopogranicza i romantyczny kanon Józef Julian Sękowski nie jest postacią nieznaną. Biogramy mu poświęcone można znaleźć na kartach Polskiego słownika biograficznego 1 , w fundamentalnej dla polskiej mickiewiczologii Mickiewicz. Encyklopedii 2 czy na stronie internetowej Polski Petersburg 3 . Równocześnie Sękowski jako polski pisarz, beletrysta i publicysta wciąż pozostaje postacią nierozpoznaną, a można odnieść wrażenie, że nawet odrzucaną. Zamiast więc po raz kolejny przytaczać najważniejsze fakty z biografii Sękowskiego, chciałabym rozpocząć ten artykuł od przypomnienia kilku istotnych spotkań. A właściwie kilku serii takich spotkań. Najpierw Wilno lat nastych XIX wieku. Uniwersytet w momencie swej świetności, sale wykładowe i profesorskie salony, a tam Józef Julian Sękowski, jeszcze nawet nie dwudziestolatek -a już podziwiany poliglota i świetnie zapowiadający się orientalista. Nad jego edukacją czuwał Gotfryd Ernest Groddeck (szwagier matki), on też zadbał o to, że mimo młodego wieku Sękowski został dopuszczony do środowiska profesorów Uniwersytetu. Od 1818 roku należał do Towarzystwa Szubrawców, pisywał dla "Wiadomości Brukowych", zyskał przyjaźń i zaufanie Jana i Jędrzeja Śniadeckich, Kazimierza Kontryma, Tadeusza Bułharyna. Dzięki zbiórce, którą ogłoszono wśród wileńskich wolnomularzy, Sękowski w 1822 roku mógł wyruszyć w podróż naukową na Bliski Wschód -podróż, która uczyniła zeń jednego z największych w tamtej epoce znawców języka arabskiego. Później poznał także
Narracje o Zagładzie, 2019
2006
Jagiellońskiego i po stażu podyplomowym wyemigrował do USA. Formalne kształcenie podyplomowe z chirurgii odbywał w następujących instytucjach: Methodist Hospital w Dallas, w University of Massachusetts Medical Center w Bostonie, w Baylor Hospital w Houston oraz w Cleveland Clinic. Po uzyskaniu specjalizacji z chirurgii ogólnej na uniwersytecie w Massachusetts przeniósł się do Cleveland Clinic na program specjalizacyjny z kardiochirurgii. Program ten ukończył w czasach, gdy Cleveland Clinic wypuszczała w świat jednego nowego kardiochirurga co 2 lata. Po uzyskaniu specjalizacji Paweł pełnił w Cleveland Clinic funkcję kierownika stażystów z kardiochirurgii. Odbył szkolenie chirurgiczne w systemie piramidalnym, w warunkach bardzo dużej konkurencji. Silna presja psychiczna połączona była ze skrajnym wysiłkiem fizycznym, trudną do wyobrażenia liczbą godzin w szpitalach oraz chronicznym brakiem snu. Wiele lat takiego życia sprawiło, że był gotów na największe zawodowe wyzwania. W 1998 r., po 2-letniej praktyce prywatnej w Connecticut, Paweł dotarł do Rapid City w Południowej Dakocie, gdzie zainicjował program kardiochirurgiczny w Rapid City Regional Hospital. To był iście pionierski okres w jego życiu. Z charakterystyczną dla siebie żelazną dyscypliną, uporem i dokładnością stworzył w tym ośrodku funkcjonalny i bardzo dobrze notowany program kardiochirurgiczny. Początki nie były łatwewiele razy nocami czuwał przy łóżku chorego. By przeprowadzać zabiegi, trzeba było wyposażyć sale operacyjne, stworzyć oddział intensywnej terapii i przeszkolić personel pomocniczy. To wszystko w szpitalu, który do tej pory nie miał nic wspólnego z kardiochirurgią. Ze względu na to, że najbliższy ośro
Przegląd Humanistyczny, 2022
W artykule zwracam uwagę na usterki pojawiające się we współczesnych wydaniach twórczości Tomasza Olizarowskiego (1811–1879) – od niedbałej korekty przez nieuwzględnienie omyłek drukarskich pierwodruku po zupełne zdeformowanie tekstu. Wszystkie te czynniki wpływają na odbiór danego utworu – zarówno ze względu na jego interpretację, jak i ocenę warsztatu autora – jednakże większość badaczy, zajmujących się twórczością poety sporadycznie, kontekstowo, bez gruntownego przestudiowania całej jego spuścizny, nierzadko sięga po dowolne przekazy, często nie mając nawet świadomości istnienia całego korpusu tekstów czy niedoskonałości dotychczasowych wydań. Omówienie sytuacji pisarskiego dorobku Olizarowskiego prowadzi mnie do refleksji nad (analogiczną) sytuacją spuścizny wielu innych twórców określanych jako „drugorzędni” i obecnie niemal zupełnie zapomnianych. The Forgotten Romantic versus Contemporary Editions of Tomasz Olizarowski’s Works In this article, I point out the flaws in recent editions of Tomasz Olizarowski’s works – starting from careless proofreading through not including printing mistakes from the first edition and ending with deliberate text deformation. All these factors affect the perception of every piece – its interpretation and the author’s workshop. However, most researchers who deal with the poet’s works sporadically, contextually and without a thorough examination of his entire legacy often reach for a random text source, many times without even being aware of the whole set of texts or the imperfections of existing editions. Discussing the situation of Olizarowski’s literary heritage leads us to reflect on the (analogous) case of the legacy of many other authors once deemed as “minorum gentium” and now almost completely forgotten.
Kosmos, 2022
Bogdan Sadowski (1932-2021) Profesor Bogdan Sadowski (1932-2021) był wybitnym polskim neurobiologiem, badaczem biologicznych mechanizmów zachowania i autorytetem w dziedzinie badań mózgu. Przez wiele lat pracował w Centrum Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej PAN w Warszawie. Następnie kierował Zakładem Zachowania się Zwierząt w Instytucie Genetyki i Hodowli Zwierząt PAN w Jastrzębcu, a ostatnich dwóch dekadach życia pracował jako wykładowca w Wyższej Szkole Inżynierii i Zdrowia w Warszawie. Badał szerokie spektrum neurobiologicznych, neurofarmakologicznych i genetycznych uwarunkowań przyczynowych różnorodnych fizjologicznych i behawioralnych zjawisk i procesów obserwowanych u różnych gatunków zwierząt, w tym zwłaszcza u myszy, królików i psów. W szczególności, badał układ nagrody mózgu i rolę układu opioidowego w analgezjii indukowanej przez stres. Był też szeroko znany jako autor i/lub współautor cenionych polskich podręczników akademickich przekazujących aktualny stan wiedzy o fi...
2015
The article contains a bibliometric survey of Jerzy Myślinski’s academic work, ie. 174 publications on the history of the press, radio and television. This is complemented by a review of their reception (as shown by the citation index) and a reassessment of Myślinski’s research in the context of other press historian’s work..
Roczniki Nauk Społecznych
Prof. Wojciech Krzysztof Świątkiewicz jest przede wszystkim socjologiem kultury i socjologiem religii. W swoich rozważaniach teoretycznych i w badaniach empirycznych podejmował także ważne zagadnienia mieszczące się w ramach socjologii moralności. W niniejszym artykule zostały omówione z tej dziedziny następujące zagadnienia: socjologia Dekalogu, socjologia postaw prospołecznych młodzieży i osób dorosłych oraz socjologia moralności życia małżeńskiego i rodzinnego. W Polsce wielu socjologów religii w swoich badaniach empirycznych przyjmuje moralność jako ważny wymiar (dymensja) religijności. Do nich należy także i profesor Świątkiewicz, łączący w swoich badaniach empirycznych obydwie perspektywy socjologiczne.
Konteksty Kultury, 2012
od 1990 roku publikuje reportaże na łamach "Gazety Wyborczej", często podróżuje po krajach byłego Związku Radzieckiego i nawet przepłynął kajakiem jezioro Bajkał 1. Jest autorem filmowego cyklu dokumentalnego "Korespondent z Polszy", realizowanego na zlecenie telewizji TVN. Od lat specjalizuje się w tematyce rosyjskiej, do tej pory napisał trzy książki: W rajskiej dolinie wśród zielska 2 , to zbiór siedemnastu reportaży z Rosji, publikowanych w latach 1992-2001 w "Gazecie Wyborczej"; Białą gorączkę 3 , która jest relacją z samotnej wyprawy łazikiem UAZ-469 z Moskwy do Władywostoku; i Dzienniki kołymskie 4 , będące relacją z innej podróży, innej przebytej drogi, tym razem Traktu Kołymskiego, który autor postanawia przejechać stopem, "bo tak najlepiej poznać człowieka, porozmawiać z nim, wysłuchać wielu fascynujących historii" 5. Reportaż literacki 6 Jacka Hugo-Badera śmiało możemy wpisać w szeroko pojętą bogatą tradycję polskiego podróżopisarstwa, którą w dwudziestym wieku tworzą klasyczne już dziś reportaże podróżnicze takich autorów, jak: Ksawery Pruszyński, Melchior Wańkowicz czy Ryszard Kapuściński. Jednak 1 Za reportaż Magazyn pomocy naukowych z Semipałatyńska w Kazachstanie o katastrofalnych skutkach badań jądrowych otrzymał w 1999 roku nagrodę miesięcznika "Press". W 2003 roku uhonorowany został nagrodą Grand Press dla najlepszego reportażysty za Chłopców z motylkami-reportaż na temat bezkarności młodocianych bandytów, dokonujących rozbojów na młodzieży.
Praktyka Teoretyczna, 2024
The commentary on the chapter "Philosophy of Language and Objective Psychology" is devoted first to establishing the functional position of this part of the book within the entirety of the considerations presented in Marxism and Philosophy of Language (MiFJ), serving as an outline for a-never realised-research programme, relation to other disciplines, reconstruction of basic assumptions, specificity of the moment of publication). The second part discusses the key contexts of MiFJ (Marrism, Lev Vygotsky's psychology), which are particularly relevant to the translated chapter.
Ruch Biblijny i Liturgiczny, 2016
Autor ukazuje związki między trójdzielnym modelem antropologicznym a trójdzielnym schematem biblijnej moralności. Interpretuje w tym świetle opis owocu z drzewa poznania dobra i zła. Znaczącym odniesieniem jest biblijna nauka o trojakiej pożądliwości, której czytelnym odbiciem są rady ewangeliczne.
Loading Preview
Sorry, preview is currently unavailable. You can download the paper by clicking the button above.