Realizm prawniczy a pozytywizm prawniczy

Przegląd Prawa i Administracji

Autor podjął próbę refleksji nad występowaniem paradygmatu racjonalnego prawodawcy w teorii i praktyce stosowania prawa we współczesnej Polsce. Wskazując na endemiczny charak-ter problemu badawczego w polskim prawoznawstwie, dążył on do skonfrontowania stanowiska doktryny z orzecznictwem sądowym ostatnich lat oraz praktyką legislacyjną Sejmu VIII kadencji. Wszechstronne ujęcie zagadnienia motywowane było chęcią sformułowania hipotez i wniosków mogących inspirować kolejnych eksploratorów podjętej problematyki. Podsumowując wyniki przeprowadzonych badań, autor przedstawił swoje krytyczne stanowisko, uznając, że koncepcja racjonalnego prawodawcy budzi istotne wątpliwości i uzasadnione zastrzeżenia, co powoduje, że wymaga ona reinterpretacji.

2020

Artykuł podejmuje zagadnienie prawdy w literaturze. Punktem wyjścia dla analiz jest koncepcja Romana Ingardena. Odmawia on dziełu literackiemu jako dziełu sztuki prawdziwości w sensie logicznym. Według Ingardena literackie dzieło sztuki jako przedmiot czysto intencjonalny niczego nie orzeka o świecie transcendentnym. Prawdę w dziele literackim można jednakże ujmować jako jej objawianie. -------------- Zgłoszono: 03/09/2020. Zrecenzowano: 22/10/2020. Zaakceptowano do publikacji: 10/11/2020

Przegląd Sejmowy, 2017

The theory of rational lawgiver entails an assumption of normativeness of legal text. The assumption can be expressed in two propositions: (1) articulated parts of legal text are normative, and (2) other parts of legal text (i.e. preambles, titles of acts, parts, chapters etc.) are not normative. Closer examination of Polish legal text shows that propositions (1)–(2) are not necessarily always true. The authors propose several definitions and use the enriched vocabulary to express theoretical possibility and to show real cases of non-normative fragments of articulated parts of legal texts and normative fragments of other parts of legal text. The types of normativeness are defined: the broadest, broad, and strict. The notion of normativeness is tightly connected with notions of redundancy and superfluity of legal texts. The distinctions which were made in the article can be used — as the authors hint in the conclusion remarks — to expand contemporary theories of legal interpretation, and to improve the quality of lawmaking process in Poland.

Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

Artykuł stanowi próbę reinterpretacji standardowych ujęć normatywnych koncepcji obowiązywania prawa, z uwzględnieniem intuicji dotyczących pojęcia normatywności wypracowanych na gruncie współczesnej metaetyki i filozofii języka. Analiza normatywnych koncepcji obowiązywania prawa w świetle zagadnienia wieloznaczności pojęcia normatywności, a także aplikacja na grunt tych koncepcji pojęcia normatywności w rozumieniu pragmatyzmu analitycznego mają pozwolić na przekroczenie zarzutów stawianym tym koncepcjom, w szczególności zarzutu nieuprawnionego iterowania obowiązków prawnych. Dla zobrazowania wyników tych rozważań przywołany zostanie przykład koncepcji obowiązywania normy prawnej wypracowanej na gruncie poznańskiej szkoły teorii prawa.

2017

Prawo autorskie, stanowiące część prawa własności intelektualnej, unormowane zostało przepisami Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych1. Obecnie zagadnienia dotyczące tego działu prawa znajdują swoje odzwierciedlenie w wielu aspektach życia. Jak wskazuje powołana wyżej ustawa w rozdziale 3, autorskie prawo podmiotowe obejmuje dwie kategorie praw – uprawnienia osobiste i uprawnienia majątkowe. Podczas gdy prawa osobiste zawsze przysługują twórcy, to w odniesieniu do praw majątkowych regulacja zawiera wiele odstępstw w tym zakresie. Przepis art. 8 pr. aut. określa podstawową zasadę, według której prawo autorskie przysługuje twórcy, o ile ustawa nie stanowi inaczej. Polski ustawodawca w art. 12 pr. aut. przewiduje wyjątek od tej reguły. Ustanawia możliwość pochodnego nabycia praw w stosunkach pracowniczych przez pracodawcę w odniesieniu do utworów stworzonych w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy. Ponadto art. 74 ust. 3 pr. aut. przewiduje od...

2011

Pod koniec 2011 r. trafi ła na półki księgarskie nowa, interesująca książka Magdaleny Wilejczyk, podejmująca problematykę miejsca prawa prywatnego w Heglowskiej fi lozofi i prawa 1 . Ponieważ Heglowska fi lozofi a prawa w niewielkim stopniu zajmowała jak dotąd uwagę polskich komentatorów 2 , praca pani Wilejczyk budzić musi zrozumiałe zainteresowanie i ciekawość. Z tego też względu warto przeanalizować jej treść i zastanowić się nad postawionymi w niej tezami. Sposób pięciu rozdziałów niezbyt wielkiej rozmiarami pracy dwa pierwsze poświęcone są ogólnym zagadnieniom Heglowskiej fi lozofi i prawa, ukazując jej charakter i odmienność zarówno od pozytywizmu praw-

Roczniki Teologiczne, 2018

Są takie zagadnienia, które nie tracą na aktualności, chociaż są przedmiotem refleksji przez całe wieki. Zmieniający sie kontekst historyczny, a bardziej jeszcze ideowy, domaga sie ich nowego przedstawienia, objaśnienia, nierzadko rozwiniecia, by udowodnić ich zawsze wazny przekaz. W nauce moralnej takim problemem jest prawo naturalne, którego chrześcijańska koncepcja, siegajaca starozytnej myśli grec kiej, w okresie współczesnym stale wraca jako przedmiot nowego namysłu. W obsza rze chrześcijanskiej myśli filozoficznej i teologicznej ujawnia sie to w róznych tra dycjach, nie tylko katolickiej, jak niekiedy sie uwaza1. Redaktor recenzowanego tu opracowania Norman Doe jest profesorem prawa na Uniwersytecie w Cardiff. Studiował i badania naukowe prowadził m.in. w Cambridge i Oksfordzie. Jest uznanym filozofem prawa, takze prawa kanonicznego, w tym jego anglikanskiej i ekumenicznej tradycji. Spośród jego publikacji za szczególnie cenna uwaz a sie Law and Religion in Europe: A Comparative Introduction (Oxford Univer sity Press, Oxford 2011), która zaliczono do dwudziestu najwazniejszych prac o tema tyce prawnoreligijnej. Jako visiting professor był zapraszany m.in. na katolicki uniwer sytet w Leuven oraz na rzymski uniwersytet Angelicum. Praca zbiorowa Christianity and Natural Law ukazała sie jako kolejny tom serii wydawanej na Uniwersytecie w Cambridge pt. Law and Christianity2. Seria ta ma na celu analize i prezentacje

2012

Dzieje niemieckiej myśli prawa cywilnego do końca XIX w.

Acta Universitatis Wratislaviensis, 2016