Ailenin Tarihsel Gelişimi Dünü Bugünü ve Yarını

2018

Bu çalışmanın amacı; ulusal değerlerin modern dünyanın siyasal unsurları ile ilişkisinde kutsallığı yeniden tanımlamaktır. Bu bağlamda siyasal bir unsura dönüşen seküler kutsallığın, din-siyaset ilişkisindeki işlevselliği değerlendirilmiştir. Din ile siyaset, kutsallık üzerinden oluşturmaya çalıştıkları seküler modern devlet olgusu bu çalışmada sosyolojik boyutta değerlendirilmiştir. Din ile siyaset arasındaki toplumsal değişimi ve dönüşümü uluslaşma sürecinde derinden etkileyen sekülerleşme, geçmişten günümüze yaratılan kutsallara ve ritüellere uluslaşma sürecinde yönetim erklerine ilham kaynağı olmuştur. Uluslaşma sürecinde dinin tamamen ortadan kaldırılması ya da toplum nezdinde önemsizleştirilmesi girişimleri, yeni ulusal değerlere yüklenen kutsallık aidiyetiyle sağlanmaya çalışılarak ulusal değerler ile seküler kutsallar oluşturulmuştur. Fransız Devrimi sonrası uluslaşma sürecinde yoğunlaşan ilahi kutsalların yerine ulusal değerlerin kutsanmasına dönüşüm, siyasal otoritenin toplumu yönlendirmede önemli mekanizması konumundaki ulusal kültüre ait ritüeller yönetim erklerinin din ile uzlaşması sürecidir. Dini yaratan toplum; (Durkheim) dinin devlet organizmasında siyaset ile olan ilişkisiyle modernleşme sürecine girerek sekülerleşme boyutunda ivme kazanmıştır. Dinin, siyaset ile kazandığı yeni işlevi ulusal değerlerle bütünleşmiştir. Ulus devletlerin kuruluş sürecinde seküler değerlerin dinsel ritüellermişçesine kutsanması toplumda incelenmesi gereken yeni bir sosyolojik olgu ortaya koymuştur. Günümüz dünyasının etkin gücü internet aracılığıyla sanal dünyadaki paylaşımlar dinsel grupların çeşitlenmesine, ortak eylem yapabilmesine ya da çatışmasında neden olabilmektedir. Bu durum din-siyaset ilişkisini ulusların ötesine taşıyan yeni bir durum ortaya koyduğu gibi yeni araştırmalara da konu oluşturmaktadır.

Abone Bedeli 40 TL Kurumlar için 75 TL Hesap No Vakıfbank Başkent Şb. IBAN: TR34 0001 5001 5800 7297 391004 Ziraat Bankası Başkent Şb. IBAN: TR23 0001 0016 8350 1199 485001 TYB AKADEMİ hakemli bir dergidir. Dört ayda bir yayınlanır. Dergide yayımlanan yazıların bilimsel sorumluluğu yazarlarına aittir. Yazılar yayıncının izni olmadan kısmen veya tamamen, basılamaz, çoğaltılamaz ve elektronik ortama taşınamaz. Yazıların yayımlanıp, yayımlanmamasından yayın kurulu sorumludur.

Düşünce ve Tarih, 2022

Yetişkin bir bireyin, ‘’tarihten ilhamını alan’’ dizi ve filmlerden tarih öğrenmesi değil tarihe ilgi duyması beklenebilir. Öğrenmek ve ilgi duymak birbiriyle sınır komşuluğu yapsa bile farklı evlere sahiptir. Ama hevesi varsa onu ansiklopedi maddelerine, popüler tarih kitaplarına ve sonunda da bilimsel makalelere yönlendirir.

Her dilde olduğu gibi Türkçede de şekil bilgisinin dilin yapısından ve işleyişinden gelen kendine özgü birtakım özellikleri vardır. Türkçenin en önemli yapı özelliği eklemeli bir dil oluşudur. Bundan dolayıdır ki sisteminde yalnız son ekler vardır. Türkçe anlatımda, asıl yük eklerin üzerinedir. Ekler, Türkçenin ses, biçim ve anlam bilimi üzerinde çok önemli bir yere sahiptir. Tek başına bir anlamı olmayan ve kullanılmayan ekler, ancak köklerle birleşmek suretiyle kullanılan ve bir anlam ve görev kazanan şekillerdir. Türkçenin bazı ekleri Eski Türkçeden beri var olan eklerdir. Dilde işlekliği ve genişlemeyi sağlayan ekler, tarihî gelişim süresi içinde çeşitli nedenlerle ses, şekil, işlev gibi yönlerden bazı değişikliğe uğrarlar.

Kültür ve İletişim, 2017

Sinema tarihi, büyük oranda eril kültürün öykülerine odaklanmaktadır. Sophokles’in Kral Oedipus ve Elektra oyunlarından günümüze dek; popüler kültür ürünlerinde ve dolayısıyla filmlerde baba kız ilişkisi ya da anne oğul ilişkisi genellikle Freud’un psikanalitik yaklaşımı çerçevesinde ele alınmaktadır. 2012 yılı yapımı olan Brave (Cesur, Brenda Chapman, Mark Andrews) adlı film ise eril egemen söylemi kırmaya çalışarak anne kız ilişkisini merkezine aldığı için çalışmanın konusu olarak seçilmiştir. Brave, ataerkil söylemin sözcülüğünü üstlenerek, kızını söz konusu söyleme uygun yetiştirme konusunda ısrarlı Elinor ve ona isyan eden Merida’yı konu edinmektedir. Filmde, kural koyucu olan baba Fregus karikatür düzeyinde görünmez kılınırken; kültürün birbirine düşman konumladığı Elinor ve Merida, doğada birbirlerini koruyup kollar ve nihayet tarihlerini yeniden yazarlar. Çalışma kapsamında Brave filminde annelik, anne kız ilişkisi ve Merida’nın cinsiyet sisteminin normlarına karşı gelmesi; Simone de Beauvoir, Judith Butler ve Luce Irigaray’ın kuramsal yaklaşımları temel alınarak analiz edilecektir.

Çanakkale 1915 Tarih, Ekonomi, Edebiyat ve Sanat Sempozyumu , 2015

Bu çalışmada, tarihi gerçekleri kurmaca bir biçimde kimi zaman Türkçe kimi zaman da Fransızca kaleme alan Osman Necmi Gürmen’in ses getiren yapıtlarından biri olan Râna, Birinci Dünya Savaşı ve Çanakkale Savaşı bağlamında irdelenecektir. Bucak aşireti reisi Osman Paşa’nın torunu olan Gürmen, Râna adlı yapıtında bir yandan annesinin yaşamöyküsünü anlatırken bir yandan da 1905-1928 yılları arasında Osmanlı İmparatorluğu’nun içine düştüğü durumu gözler önüne sermektedir. Savaş öncesini, özellikle savaş dönemini ve sonrasını titizlikle ele alan roman Osmanlı İmparatorluğu ile birlikte bir ailenin yıkımını da anlatmaktadır. Avrupalılar tarafından “hasta adam” olarak nitelendirilen Osmanlı gibi büyük ve güçlü bir imparatorluğun içine düştüğü çöküş, romanın arka planını oluştururken Haşim Bey’in ailesinin yaşadıkları romanın kurgusunu meydana getirmektedir. Romanın dikkat çeken noktalarından biri de Mustafa Kemal’in ülkesini düşman işgalinden korumak amacıyla yaptığı girişimlerdir. Romanın ana eksenini Mustafa Kemal’in, Gelibolu’da, Suvla Koyu’nda ve diğer bütün illerde ilerlemeye çalışan düşman ordusunu durdurmayı hedeflemesi ve düşmanları ülkesinden atmayı başardıktan sonra da Osmanlı İmparatorluğu’nun çökmesi nedeniyle Türkiye Cumhuriyeti’ni kurmak için mücadeleye girişmesi oluşturmaktadır. Gazi’nin amacına ulaşmak için gösterdiği bütün bu çabalar halkın bağımsızlık arzusuyla özdeşleştirilmektedir. Halk, kendi bağımsızlığını kazanmak amacıyla, Anadolu’nun fedakar çocuğu olarak adlandırılan Mustafa’nın önderliğinde, kendi yaşamını geri plana iterek vatanına öncelik tanımaktadır. Vatan uğruna ölümü göze aldıkları için, annelerinden, babalarından, kardeşlerinden, eşlerinden ya da çocuklarından vazgeçmek zorunda kalmaktadırlar. Sonuç olarak, Osmanlı gibi güçlü bir imparatorluğun çöküşüyle birlikte yaşadığı yıkımı ve buna bağlı olarak ailelerde yaşanan kopmaları anlatan Gürmen, roman kişilerine yüklediği tarihsel gerçeklik ile kurmacayı okura sunmaktadır. Bu bağlamda, Haşim Bey ve ailesinin özellikle kızı Râna’nın, Osmanlı’nın çöküş döneminde yaşadığı sancılarının tarihsel olaylarla nasıl bağdaştırıldığı irdelenmeye çalışılacaktır.

Çocuk bugüne kadar bilimde genellikle tıbbın, eğitimin ve psikolojinin uğraş alanı olagelmiş. Tarihsel boyutu ise çoğu kez edebi yazında ele alınmış. Bizde de durum farklı değil. Edebiyat dışı çocuğa yönelik tarihsel araştırmalar hemen hemen yok gibi. Çocukla ilgili Osmanlı yazınının önemli bir kısmı terbiye ve ahlak kitabı. Çocuğun tarihi disiplinler arası bir uğraş. Bu nedenle de farklı disiplinlerden gelen kişilerin ortak çabasıyla biçimleniyor çocuğun toplumsal tarihi.

Özet Bildiri, 2021

2018

Roles, meaning imposed by adults to children has showed changes according to historical periods, cultures and civilizations. In prehistoric period; weak, sick children are being left to die, children born with disabilities was seen as a punishment of supernatural powers. In antiquity; father could sell his child as slave. Boys of the wealthy families while go to school, girls could not go. In the middle ages; child was accepted as ‘miniature adult’. In this age the idea that the child is valued as a person was adopted with the spread of the holy religions. In late middle ages many wars, famine, epidemics occured, many children have died. In the Renaissance and continued the concept of humanism discussed and child has gained importance. Especially in the bourgeois family has established close relationships with children. On the other hand, children was seen as cheap labor in the 19th century that occured of the industrial revolution. Modern age and continue in; child specific some sw...

“Tarihi Hariciliğin Günümüze Yansımaları”, Diyanet Aylık Dergi, 287 (Kasım 2014), s. 30-3.