Altay Türkçesinin Ayırt Edici Ses Bilgisi Özellikleri

2021

Güney Sibirya Türk lehçeleri içerisinde yer alan Altay Türkçesi geçmişte Moğolcanın, daha sonra da Rusçanın etkisi altında kalmıştır. Rusya'nın yönetimi altındaki halklara uyguladığı dil ve kültür politikası neticesinde Altay Türkçesinin konuşur sayısı günümüzde oldukça azalmıştır. Unesco'nun verilerine göre "Tehlikedeki diller" sınıfında olan Altay Türkçesinin bazı ağızlarının ise günümüzde tamamen unutulmak üzere olduğu bilinmektedir. Bu çalışmada Altay Türkçesinin ağızları üzerinde durulmuştur. Çalışmanın amacı yok olma tehlikesi altında olan Altay Türkçesinin ağızları hakkında genel bir değerlendirmenin yapıldığı bir çalışmanın ortaya konulmasıdır. Bu makalede, Altay Türkçesinin ağızları üzerine yapılmış çalışmalar incelenip, ağızların fonetik, morfolojik yapıları ortaya konmuştur. Altay Türkçesi ağızları üzerine en kapsamlı çalışma Baskakov tarafından yapılmış olması sebebiyle bu

In this article, the cliches or in other words speech acts which are used as communication habits by Altai Turks, who lives in the region of South Syberia, to express the concepts such as promising, appreciating, apologizing, greeting and approving which symbolize their cultural substructure are stressed. Bu makalede, Güney Sibirya bölgesinde yaşayan Altay Türklerinin kişiler arası iletişimde alışkanlık hâlinde kullandıkları ve onların kültürel alt yapısını temsil eden, söz verme, teşekkür etme, özür dileme, selamlaşma, onaylama gibi kavramlar üzerinde durulmuştur.

Wilhelm Radloff’un Sözlüğündeki Altay Türkçesine Ait Kelimelerin İncelenmesi (Ses Bilgisi-Karşılaştırmalı Sözlük), 2023

KARADENİZ ARAŞTIRMALARI BALKAN, KAFKAS, DOĞU AVRUPA VE ANADOLU İNCELEMELERİ DERGİSİ , 2019

Radloff, Opıt Slovarya Tyurkskih Nareçiy (OSTN) adlı sözlüğünü 1893-1911 yılları arasında altışar yıl arayla dört cilt olarak yayımlamıştır. Bu sözlükte tarihî ve çağdaş pek çok Türk lehçesine ait yaklaşık 68 bin madde başı bulunmaktadır. Eserdeki tarihî lehçelere ait söz varlığı büyük oranda daha önce yayımlanan çalışmalardan alınmıştır. Çağdaş lehçelere ait kelimeler ise genellikle o dönemki konuşma dillerinden derlenmiştir. Özellikle o güne kadar pek bilinmeyen Türk lehçelerinin söz varlığının ilk defa bu eserde derlenmiş olması, eseri çok değerli kılmaktadır. OSTN’deki Altay Türkçesine ait kelimelerin tamamına yakını 1860’lı yıllarda bizzat Radloff tarafından derlenmiştir. Aynı zamanda söz konusu kelimeler sözlüğün temelini oluşturmuştur. OSTN’de Altay Türkçesi ağızlarına (Altay Kiji, Teleüt, Tölös, Lebed, Kumandı ve Tuba) ait toplam 11286 madde başı tespit edilmiştir. Ayrıca sözlükte çok sayıda örnek cümle mevcuttur. Bu çalışmada OSTN’deki zengin dil malzemesinden yola çıkılarak 19. yüzyıl Altay Türkçesi ve ağızlarının ünlülerle ilgili ses özellikleri ele alınmıştır. Altay Türkçesindeki normal süreli, uzun ve kısa ünlüler ayrı ayrı değerlendirilmiş ve ünlü uyumları hakkında bilgiler verilmiştir.

Türk Dünyası Bilmeceleri, 2021

ağızından derlenmiştir. Bilmecelerin hangi ağıza ait oldukları köşeli parantez içinde gösterilmiştir. Bilmece metninin sonunda bilmecelerin Altay Türkçesi ve Türkiye Türkçesi cevaplarının dizini verilmiştir.

Yeni Türkiye, 2013

Ural ve Altay dillerinin köken birliği görüşü, genel olarak karşılaştırmalı dil incelemelerinin geliştiği on sekizinci yüzyılın başlarından itibaren tartışma konusu olmuş, bilimsel çalışmaların ilerlemesiyle bu iki grubun birbiriyle akraba olmadığı ortaya çıkmıştır.