KAZAK TÜRKÇESİNDE KULLANILAN AKRABALIK VE YAKINLIK TERİMLERİ

I. ULUSLARARASI AKDENİZ BİLİMSEL ARAŞTIRMALAR KONGRESİ 4-6 Ekim 2019 – Gazimağusa KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ. Bildiriler kitapı, 2019

TÜRKİYE KENT KÜLTÜRÜ VE KİMLİĞİ AZERBAYCAN SEYAHATNAMELERİNDE Aynure Niyaz qızı Paşayeva ÖZET 1960’lardan sonra Azerbaycan yazarlarında Türkiye konusuna karşı büyük merak vardı. Türkiye konusu Türkiye’ye seyahet edenlerin bilgisi ile sınırlandığından bu konu kendisini edebiyatın seyahat¬name tarzında buldu. Azerbaycan’ın aktif edebi basın orqanlarında olan “Azerbaycan” dergisinde basılmış Mehdi Hüseyn’in “Bir ay ve bir gün” (1964), Elçin’in “Yakın, Uzak Türkiye ” (1980), Mehmed Aslan’ın “Erzurum’un Gediğine Varanda” (1984), Ali Sametli’nin “Ben bir ceviz ağacıyım Gülhane parkında” (2000) ve Refik Zeka Handan’ın “Atatürkiye” (1998) seyahatnameleri o zamankı azerbaycanlı okuyucusu için büyük merakla karşılandı. Her şeyden önce azerbaycanlı gezi yazarlarını bu seyahetname yazmaya sevk eden içinde yaşatdıkları büyük Türkiye sevgisinden ileri geliyordu. Seyahatname yazarları gezdiği ve içinde bulunduğu kentleri, onların edebiyatı, tiyatro sanatı, mimarlığı, türk kimliğinin karakteri, onun yüksek misafirperverlik kültürü hakkında büyük saygı ve sevgi ile malumat vermiştiler. Mehmed Aslan Ankara, İstanbul, Konya, Akşehir, Manisa, İzmir, Kuşadası, Edirne, Aydın, Sivas, Erzurum, Kars ve Iğdır’da olmuş, Atatürkün Anıtkabri, Hacı Bayram Veli türbesi, Nasreddin Hoca heykeli, Mevlana Celaleddin Rumi kabri, Mevlana Müzesi, Selçuklu sarayı, Yeşil türbe, Alaeddin camiisi, türk kimliğinin yüksek misafirperverlik kültürü, türk kendlisinin Almaniya’dakı vaziyeti, onu bekleyen manevi-ahlaki problemler, türk müziğinden bahsetmişti. Ali Sametli Türkiye edebiyatı, R.Z.Handan Türkiye edebiyatı ve folkloru ile ilgili büyük saygıyla malumat vermiş, aynı zamanda kendi münasibetlerini de bildirmişdiler. Makalede amaç Türkiye’nin kent kültürü ve kimliği konusunda yazılmış Azerbaycan seyahatna-me¬lerinde azerbaycanlı gezi yazarlarının fikir ve münasibet¬lerini tahlil ve tedkik etmekdir. Makalede mukayeseli-analitik tahlil ve bilimsel açıklama yönteminden istifade edilmiştir.Yazarların bakışları somut nümunelerle gösterilecek. TURKEY CULTURE OF CİTY AND PERSONALİTY ON AZERBAİJAN TRAVEL BOOK ABSTRACT After 1960 year woke up great interest in Turkey theme for Azerbaycan writers. Turkey theme was limited of the information of people who travelling to Turkey. “Azerbaijan” journal which one of the Azerbaijan active literary media outlet were published Mehdi Huseyn’s “A month and a day” (1964), Elchin’s “Near, far Turkey” (1980), Mammad Aslan’s “When arrive Erzurum coast”(1984), Ali Sametli’s “I am nut tree in Gulkhane park” (2000) and Rephik Zeka Khandan’s “Ataturkiye” (1998) travel books were very interesting then azerbaijanian readers. First of all azerbaijanian travel writer which pushed to write this travel books was they live in their hearts great love for Turkey.The travel writer gave information with great respect and love about the cities which they toured in their literature, theater art, the architecture, the character of the Turkish personality, its high hospitality. Mammad Aslan was in Ankara, Istanbul, Konya, Akshehir, Manisa, Izmir, Kushadasi, Izmir, Aydin, Erzurum, Kars and Igdir and talked about Ataturk’s Mausoleum, Hacı Bayram Veli tomb, Nasreddin Hodja statue, Jalaluddin Rumi tomb, Mevlana Museum, Seljuk palace, Yeshil tomb, Alaeddin mosque, high culture of hospitality of the Turkish personality, the condition of the city dweller in Germany, Turkish music. Ali Sametli informed with great respect about Turkish literature, R.Z.Khandan Turkish literature and folklore, expressed the same time, the self relations. The aim in paper to investigate and analyze of thoughts and attitudes of azerbaijanian travel writers in Azerbaijan travel books were writing about Turkey culturel of city and personality. In paper was used from the comparative-analytical and scientific description of methods of analysis.The author’s point of view will be shown in concrete specimens. ANAHTAR KELİMELER / KEY WORDS Azerbaycan, kent, kültür, kimlik, şehir, seyahatname,edebiyat Azerbaijan, town, culture, identity, city, travel book, literature.

Smart Future: Yesterday, Today and Tomorrow, 2023

Son yıllarda yaşanan teknolojik gelişmeler ve bu gelişmelerin güncel yaşama etkisi, yapay zekânın hemen her alanda geniş bir yelpazede kullanılmasını sağlamıştır. Günümüzde yapay zekâ teknolojisinin önemli katkı sunduğu ve bu katkısıyla gelişmesine yol açtığı alanlardan birisinin de turizm endüstrisi olduğu gözlemlenmektedir. Bu çalışmada turizm sektörünün ana başlıklarından biri olan konaklama işletmeciliğinde gerçekleştirilen yapay zekâ konulu çalışmaların detaylı analizinin yapılması, turizm pazarlaması işlemlerinde yapay zekâ teknolojisi ile desteklenen makine ve cihazların kullanım esasları ve uygulama örneklerinin ortaya konulmaszeyneı amaçlanmıştır. Yapay zekâ destekli programların turizm endüstrisindeki alanlarda, müşteri hizmetleri, müşterilerden elde edilen verilerinin değerlendirilmesi ve kişisel olarak faydalanılan hizmet, tavsiye gibi çeşitli amaçlarla kullanılabileceği değerlendirilmiştir. Çalışmanın sonucunda konaklama işletmelerinde yapay zekâ kullanımı ve turizm pazarlamasında uygulanmasına yönelik çalışmaların henüz kısıtlı olduğu ve incelemeye ve geliştirilmeye ihtiyaç duyduğu görülmüştür. Yapılan incelemelere göre yapay zekâ ile desteklenerek programlanan robotların daha efektif müşteri hizmet tecrübeleri sağladığı ve algılanan turistik deneyim kalitesinin artmasına neden olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca; konaklama işletmelerinde yapay zekânın kullanımı, faydaları ve önemi vurgulanmış, konaklama işletmeleri için bazı öneriler getirilmeye çalışılmıştır.

AVRASYA Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 2018

Kazakhs adopting migrant settler lifestyle for long years, survived until today that having child and celebrating his/her birth along with the upbringing issues as in other nations. Ceremonies such as şildehana, besire beruv, at koyu, kırkınnan şığaru, besik toy, bağrından tabak alma, tusav kesüv, sündet performed just after the birth to have well-behaved and respectful children for futurity are among the lifetime values of Kazakhs. In the study; ceremonies at the time of birth and after birth along with the scope of Kazakh family structure, and manner/nurture education within the family in the frame of child"s cultural value judgements have been examined. Additionally, there has been observations on the significance of upbringing individuals connected with traditions as a result of the ceremonies and manner teaching realized in the family. Along with the alterations in Kazakh society, and the changes happened as a result of economic-social and politics affecting ceremonies for birth and child upbringing have been evaluated. Moreover, the role and importance of child related ceremonies in Kazakh populace, and data gained from source individuals by means of fieldwork in order to highlight child upbringing have been interpreted within a theoretical frame.

Journal of Awarness, 2017

Bu araştırma, geleneksel Çanakkale seramiklerinin, Tabaklar Köyünde ne düzeyde ve çeşitlilikte kullanılmış olduğunu saptamak amacıyla gerçekleştirilmiştir. Geleneksel Çanakkale seramiklerinin yoğun olarak üretildiği 17-20. yüzyıllar arasında, büyük bir kısmı Çanakkale dışına ihraç edilmesine karşın, Çanakkale genelinden seçtiğimiz gelir durumu yüksek olmayan köylerden birine örnek oluşturan Tabaklar Köyü'nde bu seramiklerin kullanımının, geleneksel Çanakkale seramiklerinin iç piyasadaki yayılımı hakkında fikir verici sonuçlar doğurması önemlidir. Çamur, astar, sır ve dekor yönünden değerlendirildiğinde, bulunmuş olan seramik örneklerin zengin bir çeşitlilik sunduğu görülmektedir.

İran'da varlığını sürdüren Oğuz grubuna mensup bir Türk boyudur. Orhun Türkçesinden itibaren Karahanlı, Harezm-Kıpçak, Çağatay ve Oğuz Türkçesine ait pek çok arkaik kelime, deyim ve atasözü ya orijinal şekliyle ya da küçük fonetik ve semantik farklarla Karapapak-Terekeme Türklerinin ağzında günümüze kadar yaşamaya devam etmiştir. Özellikle Türkçenin tarihi metinlerinden Divanü Lügati't-Türk, Kutadgu Bilig, Codex Cumanicus ve Dede Korkut Destanları gibi eserlerde geçen, ancak bugün pek çok yazı dilinde kullanımdan düşmüş Türkçe kelimelerin sözü geçen ağızda mevcudiyeti, dil ve kültür tarihi araştırmaları bakımından önem arz etmektedir. Biz bu makalemizde Karapapak-Terekeme ağzındaki arkaik kelimeleri fonetik şekilleriyle alfabetik olarak verdikten sonra Türk dilinin tarihi ve yaşayan lehçeleriyle kaleme alınmış eserlerdeki örnekleri ve karşılıkları göstermeye çalışacağız.

Öz Türkçe dil bilgisi öğretiminin sorunlu ve dolayısıyla tartışmalı konularından biri de sözcük teriminin kavramsal değeri ve sözcük türlerinin tasnifi meselesidir. Özellikle sözcük'ün tam bir tanımının yapılamaması, hem sözlük birimlerin hem de sözcük biçimlerin dil bilgisi kitaplarında sözcük türü olarak tasnif edilip adlandırılması ve birden fazla sözcükten oluşan söz dizimsel unsurların sözcük türü sınıfına dâhil edilmesi, ciddi bir öğretim sorunu olarak kendini gösterir. Bu çalışmada literatür taraması yoluyla elde edilen veriler ışığında söz, sözcük ve sözcük türü terimleri, kavramsal değerleri açısından ele alınmış, sözcük türlerinin işlenişine yönelik tasnifler değerlendirilmiştir. Ulaşılan verilerden, küçültmeli yapısından dolayı özelde sözcük'ün, genelde ise hem sözcük hem de kelime'nin Türkçenin kelime kadrosunu kapsayacak kabiliyette olmadığı, dolayısıyla sözcük/kelime temelli sözcük türü tanım ve tasniflerinin uygulanabilirlik açısından büyük ölçüde sorunlu olduğu/olacağı sonucuna varılmış, sözcük/kelime yerine, söz temelli bir tasnif ve terimlendirmenin daha isabetli olacağı belirtilmiştir. Çalışmanın sonunda bu görüşümüzü somutlamak üzere söz temelli küçük bir terimlendirme denemesi yapılmıştır. Anahtar Kelimeler: Söz, Sözcük, Sözcük Türü. Abstract One of the problematic and therefore controversial topics of teaching Turkish grammar is the issue of conceptual value of the term "sözcük (word)" and the classification of "sözcük türleri (word class)". In particular, inability of making complete definition of the term "sözcük (word)", naming and classification of both lexical morphemes and word forms in grammar books as a "sözcük türü (word class)", and the inclusion of syntactic components consisting of more than one sözcük (word) into the category of "sözcük türü (word class)" stand out as a serious teaching problem. In this study, in the light of the data obtained through literature review, terms of "söz (word/speech)", "sözcük (word)" and "sözcük türü (word class)" were adressed in terms of their conceptual values, and the classifications for the usage of "sözcük türü (word class)" were evaluated. According to the data obtained, it is concluded that, because of diminutive structure Turkish language, the term "sözcük (word)" in particular, both the term "sözcük (word)" and the term "kelime (word)" in general are not capable of covering word framework of the Turkish language, and accordingly the "sözcük/kelime"-based word class definitions and classifications, to a great extent, has been and will probably be problematic in terms of applicability. It is stated that a "söz"-based classification and nomenclature will be more accurate instead of "sözcük/kelime"-based one. At the end of the study, a brief "söz"-based trial was made in order to embody our view. Keywords: Söz (Word/Speech), Sözcük (Word), Sözcük Türü (Word Class).

İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2009

The Journal of Academic Social Science, 2018

TÜRK TELEVİZYON DİZİLERİNDE DRAMATİK YAPININ İNŞASINDA KULLANILAN CAZİBE MERKEZİ MOTİFLER ve İZLENME ORANLARI Öz Kitle iletişim aracı olarak televizyon programlarının geniş kitlelere en hızlı, en yaygın ve en etkili şekilde ulaştığı bilinen bir gerçektir. Popüler televizyon dizileri televizyon programları arasında en çok tüketilen ve izler kitleyi en çok etkileyen yapımlar arasında yer alır. Türkiye'de yerli dizi sektörü son yıllarda ulusal televiz-yon kanallarındaki yabancı dizi hakimiyetini sona erdiren bir yükseliş içine girmiş-tir. İster uyarlama isterse özgün olsun reklam gelirleri ve izlenme oranları arasın-daki ilişki, diziler arasında yoğun bir rekabete neden olmaktadır. Reyting çıtasını atlayarak yayın hayatına devam eden dizilere bakıldığında bazı motiflerin reyting-leri arttırıcı cazibe merkezi olarak kullanıldığı görülmektedir. Cazibe merkezi bu motifler farklı dizilerde benzer şekilde tekrarlanan yapılar olarak izleyicinin karşı-sına çıkmaktadır. Motiflerin en dikkat çekici olanları " sahte, külkedisi beyaz atlı prens, aşk üçgeni, kötülük çiçeği, şer ittifakı, zorba aşık, şiddet, cezaevi, epik, amansız hastalık, hastane, mezarlık, " olmak üzere başlıca on iki başlık altında sayı-labilir. İster uyarlama isterse özgün senaryolu olsun dizilerdeki dramatik çatışmalar cazibe merkezi bu motifler aracılığıyla inşa edilmektedir.

Özet İnsanoğlu günlük yaşamda bir şeyin uzunluğunu, büyüklüğünü ve ağırlığını mukayese etmek için ölçü birimlerine ihtiyaç duyar. Gerçekte bu kıyaslama ihtiyacı onun var oluşu ile başlamıştır. Her milletin kendine özgü bir ölçü sistemi vardır. Bugünkü ortak metrik sistemin kabulüne kadar ölçü adlarında farklı kullanımlar söz konusu olmuştur. Türk dili, bu terimleri kullanmada, ya kendi imkânları metafor ve metonomik kullanımlar, kelime türeterek, çeşitli gramer unsurları, antropometrik sistem vs. ya da yabancı dillerden alıntılama yöntemine başvurmuştur. Bu makalede, Kazak Türkçesinde 'mesafe, uzunluk, ağırlık' kategorileri için, ölçme usulleri ve bununla ilgili terimler üzerinde durulmuştur. Hareket noktamız ölçü için kullanılan terimlerin yanında, idrak semantiği açısından Kazak Türklerinin ölçü kategorisindeki düşünme ve somutlaştırma şekilleri, mesafe, uzunluk ve ağırlığın doğadaki nesnelerden ve insan uzuvlarından yararlanılarak Kazak Türkçesinde nasıl ifade edildiğidir. Bunun yanında Kazak Türklerinin çeşitli siyasi, sosyal sebeplerle temasta bulundukları yabancı kültürlerle bu konudaki etkileşimler ve ödünçlemeler de bu çalışmanın içerisinde yer almıştır. Anahtar kelimeler: Ölçü, uzunluk, ağırlık, derinlik ölçü terimleri, antropometrik ölçü sistemi. Abstract: In order to compare the length, size and weight of the things in daily life, human beings need the units of measurement. Essentially, this need of comparing began with the existence of mankind. Every nation has a distinctive measuring system. Different names of measure were used up to the acceptance of the current common metric system. Turkish language used either its