İslam Sanatının Oluşumundaki Etkenler

Antropoloji, 2023

İslam sanatı, bir gösterge olarak dini ve coğrafi sınırlamalarla belirlenen sanat üretimlerini tanımlamıştır. İslam sanat eserleri genel bir tanımlamayla şeriat hükmü altında yönetilen toplumların üretimleri olmuştur. Bu durum, tanımlayanının bakış açısını ve tanımlamanın gerçekleştiği toplumu adlandırma ve anlamlandırma amacı taşımıştır. Sanat, Batı’da bir bilim dalı olarak gelişimini seküler düşünce üzerinden inşa etmiştir. Bu nedenle sanatın kanon bilgisi Batı toplumunun kültürel ve siyasal olarak kendi içinde yaşadığı üslup değişimleriyle oluşmuştur. İslam sanatı, tüm Batı dışı toplumların sanat araştırmalarında olduğu gibi etnografya araştırmaları temelinde başlamıştır. Bu bağlamda araştırma nesneleri sanat eseri olarak değil bir kültürel üretim olarak görülmüştür. Bundan dolayı İslam sanat uzmanları sanat tarihi dışında antropoloji, din ve siyasi tarihte de uzman kişiler olmuştur. Araştırma bu yönelimle toplumsallaşan İslam sanatının kapsayıcılığının yol açtığı problemleri İslam sanat imgesinin oluşumunun incelenmesiyle değerlendirecektir. Bu incelemede, farklılıkların göz ardı edilerek tekleştirici bir terim olarak gelişen İslam sanatı imgesinin ideolojik arka planının ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Araştırma, Batılı müzelerin İslam toplumları üzerine gerçekleştirdikleri bilgi inşa sürecinde İslam sanatının bir gösterge olarak değerlendirilmesiyle sınırlandırılmıştır.

2015

This thesis primarily aims to reveal the influence of abstraction tradition on contemporary art in Middle Eastern İslamic countries. Based on this aim, the study outlined the features of Middle East geography, culture and philosophy in the second part. The third part focuses on the abstraction as a concept and the characteristics of abstraction in Western and İslamic art. The study examines the tradition of art in Middle Eastern İslamic countries in the fourth part. The traditional arts of architecture, arabesque (decoration and ornamentation), illumination, miniature and calligraphy have been analyzed in terms of abstraction tradition. In the fifth part, the modern art in Middle Eastern İslamic countries has been studied with reference to modernity, modernism and recent tools in modern art. This part also sheds light on the birth and development of modern art in such countries. The sixth part illustrates the works of artists from Middle Eastern İslamic countries together with a gen...

Özet Türk resim sanatının oluşmasında dinin etkisi göz ardı edilemez. Uzun süre göçer yaşantısını sürdüren Türk dilli halklar yerleşik yaşantıya geçmelerinden önceki ve sonraki hayatları boyunca kendi Şaman inançlarından sonra Asya'nın bütün büyük dinlerini Budizm'i, Manihaizm'i, Hıristiyanlığı, Yahudiliği ve en büyük boyutta da İslamiyet'i seçmişler ve bütün bu dinlerin etkisini sanatlarında yaşamışlardır. Sanatsal yaratılarında özellikle de resim ve tasvir sanatlarında bu dinsel devinimlerin etkisi rahatça görülebilmektedir. Türkler bağlı oldukları dinin ve yaşadıkları çevre-kültürün verileri doğrultusunda sanatsal üretimlerini yapmışlardır. Özellikle de dinsel yasaklar veya güdülenmeler, sanatın şekillenmesinde, kendine uygun açılımlar sağlayacak yol bulmasında çok etkili olmuştur. Arap ordularının Anadolu, Afrika ve Ön Asya'yı istilası ile İslamiyet ile tanışan Türkler bu dini seçtikten sonra kendi geleneklerini devam ettirmekle beraber İslam'ın getirdiği çerçeve içerisinde sanatsal üretimlerini şekillendirmişlerdir. Türk minyatür sanatı da bu süreçte İslam dininin etkisi altında şekillenmiştir. Fakat bu etkiyi anlamak için İslam dininin resim konusuna bakışını incelemek gerekir. Bundan dolayı bu bildiride İslam'da resim yasağı sorunsalı ele alınmıştır. Abstract The influence of religion in the creation of Turkish painting can not be ignored. Turkish-speaking peoples who lived a long time nomadic, believed in all the major religions of Asia's like Buddhism, Manichaeism, Christianity, Judaism and Islam in the largest dimension. They have lived all these religions influence on arts. Painting and art of depicting the effect of these religious reasons can be seen easily. Artistic productions of the Turks influenced by from their environment and cultures and religions. Especially the religious prohibitions or motivation, has been very effective shaping of art's, in finding the way to ensure its proper expansions.

Gencîne -Klasik Türk Edebiyatı Araştırmaları Dergisi-, 2021

e-dergi.atauni.edu.tr

Orta Asya'da Türkler Animizm'den Budizm'e pek çok dinin etkisi altında kalır. Bir inanç tekniği olarak Şamanizm, oyuncu şamanın gösterilerine rağmen bir dram sanatı doğurmaz. Tükler Anadolu'ya göç ettikten sonra bu motifler seyirlik gelenekleri içinde yaşar. İslamiyet ise tasvir ve canlandırmaya yasaklar getirmiştir. İmparatorluk içinde Meddah, Karagöz, Orta Oyunu gibi türlerin denetimli olarak yaşamasına izin verir. Semalar ya da taziyeler İslamiyet'in içinde gelişen oyun türleridir. Sorgulamaya izin vermeyen tüm dinler gibi İslamiyet'in dünya anlayışı dram sanatının gelişimini engeller. Yönetimin önce Allah ve onun gölgesi sultanın, askeri ve dinsel sınıfın elinde olması nedeniyle gösterime pek çok yasaklamalar getirilmiştir.

Resim 19. Opak sır üstü ve şeffaf sır altına, kahverenginin değişik tonları ile lüster dekorlu uzun soğan biçimli şişe.İran (Rayy), 13. y.y., (49 cm.).Tahran, İran Bastan Müzesi...........20 Resim 20. Alkalin sırlı, lüster dekorlu ve bazı bölümleri mavi sırlı oturan insan figürü.

2013

Bir sanat yapitinda aranan, birlik, butunluk ve devamlilik gosteren bir kompozisyondur. Temel sanat ilkeleri, temel sanat ogelerinin bir sanat yapitindaki duzenli dagilimini ve birbiriyle uyumunu saglayarak yapiti degerli kilan gorsel denge unsurunu olusturur. Bu alisveris, sanatin temel ogeleri ve ilkeleri ile olusan kompozisyonda gerceklesir. Dengeli bir kompozisyonda bicim, yon, bosluk, mekân, derinlik her sey yerinde ve olculudur. Ancak yapiti olusturan butun, kendi parcalari icinde bir zorunluluk karakteri gosterir. Zorunluluk, sanat ogelerinin miktar ve oranlarindaki zitliklari saglamaktir. Cunku estetik deger, butunlugun olusturdugu zitliklarin dengesindedir. Yapittaki temel ogelerin duzenli dagilimi ve diger ogelerle dengeli iliskisi; tipki bireyin dunya uzerindeki yerine, diger insanlarla ve toplumlarla iliskilerinin duzenli olmasina benzer. Dolayisiyla bu arastirmaya temel etken; temel tasarim cercevesinde bir sanat yapitini degerli kilan denge unsurunun estetik olcutlerde...

Ç A N A K K A L E A R A Ş T I R M A L A R I T Ü R K YI L L I Ğ I, 2021

With the formation of civilizations, one of the most important tools in the transmission of science, culture and art is undoubtedly writing. For this reason, wherever and however it has been written, generations have not only benefited from it by being able to find out about their own culture and history closely, but they have left a heritage for future generations as well. However, the invention of paper, a material that will facilitate the transfer of this heritage, has accelerated the work considerably. Paper, which is used both in the transfer of information and on which the art itself is embroidered, appears as an indispensable material in both the east and the west. Along with the discovery of paper, the raw materials from which civilizations have obtained it have differed according to geography and century, constantly changing places between the west and the east depending on their types, commercial relations, and ease of use. In this research, it is aimed to demonstrate the production activities in the court ateliers through the miniatures showing the paper making stages in the book production centers in different centuries in the Islamic geography, by focusing on the historical adventure of paper and its raw materials in general. Especially at the end of the 15th century, with the appearance of daily life scenes in the paintings in the Timurid period in Herat (1370-1507), the people who prepared the paper for writing and drawing began to be seen in the pictures showing the madrasa in literary works. Moreover, this influence continued in the Safavid (1501-1736) and Uzbek Khanate (1500-1599) period in the sixteenth century, and later, in the Mughal period (1526-1858), it was seen in pamphlets with pictures in which the court ateliers were portrayed, and as margin painting in albums. Looking at these depictions, the papermaking stages and the tools used in its production as well as its treatment, that is, how it is made suitable for calligraphy, illumination and miniature painting, are reflected in a way that supports the sources of the period. Keywords: Paper, court atelier, manuscript, miniature painting, burnish

Tykhe Sanat ve Tasarım Dergisi

Uyarlama teriminin daha çok edebiyat, tiyatro ve sinema sanat dalları ile doğrudan ilintili olduğu söylenebilir. Bu terim asıl ait olduğu sanat dallarında, birbirine adapte edilmiş ve bir ahenk ile dengeli bir şekilde birbirine uydurulmuş yazınları ve performansları karşılamaktadır. Başka disiplinlerde de karşılaşılan uyarlama olgusu plastik ve geleneksel sanatların neredeyse tamamında sanatsal üretimlerin konusu olabilmektedir. Böyle bir tablonun oluşmasında sanatsal üretimlere aracılık edecek birtakım harekete geçirici dürtülerin sanatçı tarafından araştırılması/kurcalanması kuşkusuz önemli bir rol oynamaktadır. Son yıllarda lisansüstü eğitim programlarında oldukça fazla görülen disiplinler arası ve multidisipliner yaklaşımların mevcudiyeti, aslında bir şekilde sanat dalları arasında uyarlamaları teşvik ettiği, ortak çalışma alanları oluşturduğu sonucunu doğurmaktadır. Bu alanla ilgili olarak üretim yapmadan önce kavramsal olarak bu terimin doğru yere oturtulması gerekmektedir çün...

Düşünen Şehir Dergisi, 2020

Eskiler aramaz, iz sürerdi. Bilirlerdi Evet'le Hayır arasına Belki Sokulduğunda Felaket gelir. Noksanı fark ederlerdi, çünkü bütünden Nelerin koptuğu besbelli. Dağılmak eskilerin dilinde Ufalanmak anlamına gelirdi İz sürerlerdi irileşmek, ulaşmak, toparlanmak için Biz yeniler bir an önce dağılsak bari deriz Korkarız kaybolmaktan çokluk içinde.