marife.2005_1.ardoğan.pdf

Ali, one of the first Muslims acted important role in the period of early Islamic history. Due to fact that he is one of the Prophet's nearest relatives he claimed to be caliph, but he failed for this goal. Henceforth his tribe Hashimites paid homage to the first caliph lately. Both in the political activities of the periods of Abu Bakr and Omar, Ali generally remained out of politic area. Then he became one of the candidates of caliph in Council (Shura) formed by Omar, but Muslims preferred Uthman, not him. He was elected caliph after Uthmans murdered by the rebellions. As soon as he started his duty he faced to difficult politic problems. First, all Muslim leaders did not pay him homage. Second, Aisha, Talha and Zubeyr collected his contraries in Mecca and Basra. And Muawiya, the governer of Damascus, began to call all Muslims to take revenge of Utman and to incite them against Ali, and declared that he did not accept him as caliph. All his attempts to solve these internal problems failed. At the end he was murdered by the Kharicites coming out his army.

Cuma ve bayram namazlar , di3er bütün namazlardan farkl l k arz eden bir özelli3e sahiptir. Teklifî hüküm aç s ndan bayram namaz yla ilgili farkl de3erlendirmeler bir kenara b rak l rsa, bir kere her iki namaz için de cemaat )artt r. 1 Dolay s yla bu namazlar ancak cemaat halinde edâ edilebilirler. Ayn )ekilde di3er namazlardan farkl olarak her iki namazda da hutbe vard r. Di3er yandan zamana yay lma itibariyle bayram namaz senede iki kez k l n r, Cuma namaz ise haftal k bir namazd r. Ayr ca bayram namaz , kad n-erkek, çocuk, genç ya da ya)l , özür sahibi olan ve olmayan herkesin namaz n edâ edildi3i yerde (musallâ/namazgâh) haz r bulundu3u bir namaz hüviyetine sahiptir. Bu yönüyle s rf bir ibadet olman n ötesinde anlamlar ta) maktad r.

Bu çalışmada, Osmanlı döneminde büyük bir yaygınlık kazandığı gözlenen dinî şiirlerin bir parçası olarak kabul edilen peygamber övgüleri ele alınmaktadır. Şairler, Peygamber methiyelerinde, içerik olarak, Hz. Muhammed'in (s) doğumuna, nesebine, şirkin onunla ortadan kalkıp karanlığın yok olduğuna, güzel ahlakına, fiziki yapısına, mucizelerine, şefaatine, istekte bulunmaya, ona duyulan özleme, kutsal mekânlara, ona, ehl-i beytine ve ashabına salât ve selam getirmeye dair birçok konuya yer vermişlerdir. Ayrıca buna paralel olarak nebevî methiyelerin bir türü olarak gelişip Memluklu döneminde ortaya çıkan ve Osmanlı döneminde yıldızı parlayan bedî'iyyât, bütün yönleriyle ele alınıp incelenmektedir. Anahtar Kelimeler: Peygamber övgüleri -Hz. Muhammed (s) -Bedî'iyyât -Arap edebiyatı -Şiir-Osmanlı Dönemi.

slam eLitim tarihi boyunca din eLitimi, tüm eLitim uygulamalar n n merkezinde yer alm -t r. 1lk eLitim uygulamalar n n Peygamber mescidi etraf nda -ekillenmesi sebebiyle eLitim mekanlar da cami çevresinde olu-turulmu-tu. Bu sistem içinde din, sadece bir bran-dersi deLildi. Aksine öLretimin bütününü te-kil edecek -ekilde ibadet hayat yla s k bir ili-ki içindeydi. Türklerin 1slam' kabul etmeleriyle birlikte, eLitim ve öLretim faaliyetlerinin dini anlay -yönünde geli-meye ba-lad L bilinmektedir. 1 1slam dünyas n n çe-itli bölgelerinde cuma, sima, mesed, muhadra ve muhadrat olarak tan nan ilköLretim kurumlar , ülkemizde de mektephane, muallimhane, mekteb-i sibyan, mahalle mektebi, ta-mektep, darüttalim, darulilm adlar yla an lm -t r. ÖLretmenlerine muallim, fakih, dinar, öLrencilerine de tilmiz, muhadri ve sabî denilen bu kurumlar n gayesi, önceleri küçüklere Kur'an öLretmekti. Ancak zamanla, 1slam ahlak ve 1slam ilmihali gibi konular da programa eklenmi-tir. 2 Dinin d -nda kalan diLer bilgiler ise mesleki öLrenimi te-kil etmekteydi. Yeni eLitim kurumlar n n 19. yüzy l n ortalar ndan itibaren öLretim sistemine kat lmas yla birlikte sistem deLi-meye ba-lad . Tanzimat öncesinde aç lmaya ba-lanan yeni okullarda din öLretimi art k birbiriyle ayn aL rl ktaki derslerden olu-an öLretim program içinde bir birim, dersler aras nda bir ders olmu-tur 3 . Yeni durumu Beyza Bilgin -u -ekilde aç klamaktad r: "Eski öLretim sisteminde eLitim 'dini eLitim' idi. Esas olan dini öLrenmek idi. Yeni öLretim sisteminde ise din, genel eLitimin bir bran-, yani öLrenilecek bilgilerin * Dr. Ankara Üniversitesi 1lahiyat Fakültesi. 1 Beyza Bilgin, ERitim Bilimi ve Din ERitimi, Yeni Çizgi yay nlar , Ankara 1995, 26 2 1smet Parmaks zoLlu, Türkiye'de Din ERitimi, MEB Yay nlar , Ankara 1966, 5; Yahya Akyüz, Türk ERitim Tarihi, Kültür Koleji Yay nlar , 1stanbul 1994, 73; Selahattin Farlad r, slam'da Örgün Din ERitimi, Yay nlanmam -Doktora Tezi, DEÜSBE, 1zmir 1984,63 3 Bilgin,63