Academia.eduAcademia.edu

Prawo jako pole (ujęcie modelowe)

2016, Państwo i Prawo

Abstract

Podstawowym celem niniejszego artykułu jest zarysowanie struktury polskiej przestrzeni działania prawników, a precyzyjniej rzecz ujmując, ich rywalizacji o kluczowy w tej przestrzeni zasób – kapitał prawny, będący jednocześnie narzędziem służącym zdoby-waniu i utrzymaniu pozycji dominującej, jak i samą stawką, o jaką toczy się gra w tym świecie społecznym. Zasadniczym obszarem moich rozwa-żań jest teoria pól P. Bourdieu, zastosowana wszelako do warunków pół-peryferyjnych w rozumieniu teorii systemu światowego I. Wallersteina. W artykule proponuję zatem model ukazujący specyficzną morfologię polskiego pola prawnego w odniesieniu do krajów centrum, charakte-ryzujący się przekroczeniem dualnego schematu uniwersum prawnego, zaproponowanego przez francuskiego socjologa. W pierwszej części syn-tetycznie przedstawię podstawowe założenia teorii pól P. Bourdieu. Na-stępnie omówię strukturę pola prawnego w krajach światowego rdzenia. Rozważania dalszej części skoncentruję zaś na nakreśleniu polskiego pola prawnego, przy uwzględnieniu szczególnego kontekstu jego kształ-towania – semiperyferyjnego położenia w systemie światowym i rzadko spotykanej w krajach zachodnich przewagi kapitału kulturowego nad ekonomicznym. Tym samym będę dowodzić, że to prawnicy akademiccy, zatem ci, którzy zajmują się teoretycznymi rozważaniami nad prawem w instytucjach naukowych, mogą w wielu przypadkach być dominują-cymi podmiotami tego uniwersum; są oni bowiem zdolni najskuteczniej wykorzystywać zgromadzone przez siebie zasoby. W ostatniej części artykułu zasygnalizuję perspektywy badawcze, jakie umożliwia zaprezen-towane podejście.