Nur Vergin Siyasetin Sosyolojisi

Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, 2004

Toplumun sorunları, hiçbir yerde entelektüel seviyede vazedilmiş soyut problemler olarak ortaya çıkmaz. Halk bu sorunları ihtiyaçlarının tatmini olarak görür. Türk aydınları, bu hakikatlerden hareket etmedikçe, bir taraftan toplumdan uzaklıklarını sürdürecekler, diğer taraftan da sürprizlerle karşılaşmaya devam edeceklerdir.

2024

Siyasallaşmanın Alanları, Özneleri ve Araçları

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları, 2014

Düşünen Şehir Dergisi, 2018

7th International Mediterranean Congress, 2025

Bu makale, Türkiye'de siyaset sosyolojisi alanında yürütülen araştırmaların güncel eğilimlerini ve eksik kalan temalarını analiz etme ihtiyacından doğmuştur. Siyaset sosyolojisi, toplumun sosyo-politik yapısını anlamak adına güç, otorite ve toplumsal dinamikleri incelerken, Türkiye’de bu alanda yapılan çalışmalar belirli temalara yoğunlaşmakta, bazı önemli başlıklar ise ihmal edilmektedir. Toplumun dinamik bir yapıya sahip olması, kimlik ve din ve devlet-toplum ilişkileri gibi konuların derinlemesine ele alınmasını gerektirmektedir. Bu bağlamda, Türkiye’nin değişen sosyo-politik yapısını, siyaset sosyolojisinin katkılarını, mevcut literatürün eksikliklerini belirlenmesini ve bu alandaki akademik çalışmaların daha kapsamlı bir çerçevede ele alınmasını açısından büyük önem taşımaktadır. Makale, kapsamlı bir literatür taraması yerine tematik yoğunluk analizini tercih ederek, Türkiye’deki siyaset sosyolojisi çalışmalarında öne çıkan konuları belirlemeyi amaçlamaktadır. Din-siyaset ilişkisi, kimlik ve siyaset, gençlik ve siyasal katılım gibi temaların yoğun olarak ele alındığı, buna karşın medya ve siyaset, toplum mühendisliği gibi konuların daha az incelendiği saptanmıştır. Ayrıca, Türkiye’nin çok kültürlü yapısının kimlik politikalarına olan akademik ilgiyi artırdığı, bunun da din ve devlet-toplum ilişkilerine dair çalışmalarda belirgin olduğu ifade edilmiştir. Araştırmanın sonuçları, Türkiye’deki siyaset sosyolojisi literatüründe kimlik, din ve devlet-toplum ilişkileri gibi alanların güçlü bir ilgi gördüğünü, diğer temaların ise görece sınırlı kaldığını göstermektedir. Bu bağlamda, çalışmanın Türkiye’de siyaset sosyolojisi araştırmalarında eksik kalan alanları tespit ederek gelecekteki araştırmalara yön verebileceği ve alana katkı sağlayabileceği öne sürülmektedir.

TYB Akademi Dergisi, 2013

Sociology and Having a New Look to Prince Sabahattin in the Context of Liberalism Prince Sabahattin, despite his being effective in the world of thought, sociology and politics, is an intellectual that has longly been ignored and left in the shade in Turkey. Sabahattin Bey who had discussions and suggestions about the political and social issuies of Turkey in the process of the founding of the Republic, led the society to meet sociology and led the birth of liberalism. Rereading and retrying to understand him is not only important to understand the political and social issues, but also important to understand today’s issues as well; because Sabahattin Bey, in contrast to his contemporaries, has been more effective on today’s thinking and political life. In this study, Prince Sabahattin’s views are reassessed in the contexts of his relations, political positions, ideological approaches and his interactions the countries he lived in. Key Words: Prince Sabahattin, Sociology, Structure, Individual, Holistic society, Individualistic Society. ÖZET Prens Sabahattin, Türkiye’de düşünce, sosyoloji ve siyaset dünyasında görüşleriyle etkili olmasına rağmen uzun süre görmezlikten gelinen ve gölgede kalan bir entelektüeldir. Osmanlı’nın tasfiyesi ve Cumhuriyet’in kuruluş sürecinde Türkiye’nin siyasal ve toplumsal konuları üzerinde tartışmalar yapan ve önerilerde bulunan Sabahattin Bey, Türkiye’de toplumun sosyolojiyle tanışmasına ve liberalizm akımının doğuşuna öncülük etmiştir. Onu yeniden okumaya ve anlamaya çalışmak, sadece geçmişte yaşanan siyasal ve toplumsal konuları değil, günümüz sorunlarını anlama açısından da önemlidir. Çünkü Sabahattin Bey, yaşadığı dönemdeki diğer düşünürlerden farklı olarak günümüz düşünce ve siyasal yaşamı üzerinde daha fazla etkili olan bir düşünürdür. Science Social okulunun etkisiyle Türkiye’de liberal anlayışın temsilcisi olan Prens Sabahattin ve Mesleki İçtimai akımı, toplumsal yaşamın bütününe dönük tezler ileri sürmüştür. Sosyolojik değerlendirmelerini “yapı” kavramı üzerinden Science Social okulunun yöntemini kullanarak yapmıştır. Toplumsal yaşamın siyasal ve ekonomik boyutlarını ise iki temel ilke etrafında yorumlamıştır: Birincisi Adem-i Merkeziyet ilkesi, ikincisi ise Tesebbüs-i Şahsi ilkesidir. Siyasi görüşleri daha çok Adem-i Merkeziyet ilkesi etrafında şekillenirken, iktisadi konulara dair görüşleri ise Teşebbü-i Şahsi ilkesi ekseninde şekillenmiştir. Bu çalışmada Prens Sabahattin’in görüşleri; eserleri, ilişkileri, siyasi pozisyonları, ideolojik yaklaşımları ve yaşadığı ülkelerdeki etkileşimleri bağlamında yeniden bir değerlendirmesi yapılacaktır. Anahtar Kelimeler: Prens Sabahattin, Sosyoloji, Yapı, Birey, Bütüncü Toplum, Bireyci Toplum.

The Political Sociology of Pierre Bourdieu, 2022

Öz Bu makale, çağdaş sosyolojinin en önemli figürlerinden Pierre Bourdieu'nün geliştirdiği siyaset sosyolojisini ele alıyor. Bourdieu külliyatının güçlü bir siyasi boyutu olmasına rağmen, yaygın kanaat Fransız sosyoloğun geliştirdiği bakış açısının çağdaş toplumların karmaşık siyasi yapısını analiz edebilecek kuramsal donanımdan yoksun olduğu yönündedir. Bu makalede ise, Bourdieu sosyolojisinin dört açıdan çağdaş siyaseti ve demokrasi pratiğini anlamak için önemli olduğunu ileri sürülüyor. İlk olarak, Fransız sosyoloğun geliştirdiği ilişkisel toplum kuramının içine gömülü siyasi imalara ışık tutuluyor. Çoğul iktidar yapısının, eğilim temelli fail anlayışının ve dışlayıcı bir mücadele mahalli olarak alan kavrayışının siyasi sonuçları tartışılıyor. Ardından, toplumsal dünyanın pratik mücadeleler ve sembolik mücadeleler tarafından biçimlendirilen iki boyutlu gerçekliğinin sınıflar açısından doğurduğu sonuçlar ele alınıyor. Sınıf mücadelelerinin ihmal edilmiş boyutu olarak, sembolik mücadelelerin grupların teşkilinde ve görme ve bölme ilkelerinin biçimlenişinde oynadığı merkezi rol vurgulanıyor. Üçüncü olarak, siyasi yetkinliğin eşitsiz dağılımı neticesinde, özellikle toplumsal uzamın ekonomik ve kültürel sermaye itibarıyla en yoksun bölgelerinde kaçınılmaz bir zorunluluk olarak ortaya çıkan temsil ve vekalet bağlarının yarattığı siyasi yabancılaşmaya odaklanılıyor. Siyasi girişimcilerin, toplumsal dünyanın meşru tanımını dayatabilmek adına verdikleri mücadelenin sembolik iktidarla olan güçlü bağlarına ışık tutuluyor. Son olarak, tabi olanların maruz kaldıkları eşitsizlikleri onaylamasına ve toplumsal gerçekliğin doğası biçiminde görmesine yol açan sembolik iktidarın işleyişinde devletin rolü tartışılıyor. Tüm bu tartışmalar, siyaset sosyolojisinde çoğu zaman ihmal edilen, siyaset imkanının toplumsal koşullarına ışık tutuyor.

Siyaset Bilimi: Kavramlar, İdeolojiler, Disiplinlerarası İlişkiler, 2012

Giriş İçinde yaşadığımız toplumsal hayat sayısız unsurun birbiriyle bağlantılı ve etkileşim hâlinde olduğu o kadar karmaşık bir yapı arz eder ki Bertell Ollman'ın deyişiyle "aynı midemiz gibi aklımız da bir oturuşta yenilip yutulan bir dünyayı hazmedemez". 1 Bu karmaşıklığın anlaşılma ve anlatılma güçlüğü tarihin en eski dönemlerinden itibaren insanları dünyayı hazmedilebilir 'lokmalar' kıvamına getirmeye yöneltmiştir. Yani karmaşık toplumsal gerçekliği parçaları üzerinden, adım adım ve sistemli bir şekilde anlama ve yansıtma gayreti yeni bir olgu değil, insanın zihinsel kapasitesinin sınırlarını ve aynı zamanda gücünü yansıtan bir faaliyettir.

3. Uluslar arası Din ve Toplum Sempozyumu , 2018