Eşitsizlikler Zemini

Saym Konuklar, degerli meslekta~larlm ve sevgili kahhmeIlar, Cumhuriyet Universitesi ve Sosyoloji Demegi i~birligi ile ger~ekle~tirilen Ya~armn tUm eephelerinde insanlararasl e~itsizligi kaldlrmaYl ve ya~am kalitesini dtizeltmeyi hedef alan bu raporIar sosyaVekonomik ve • Prof. Dr., Sosyoloji Demegi Ba~kam 7 E __ 0" •

Politika Önerileri 1, 2023

Bu politika önerisi, 2023 Türkiye genel seçimleri sonrası hayata geçirilecek eğitim politikalarının niteliğini artırmaya yönelik teklifler içeriyor. İLKE'nin bugüne dek ürettiği çalışmaların yanı sıra her biri alanında uzman isimlerin katkılarıyla hazırlanan bu dosyalarla geleceğin Türkiye'si için geliştirilecek politikalara katkı sunmayı gaye ediniyoruz.

ISophos: Uluslararası Bilişim, Teknoloji ve Felsefe Dergisi ISophos: International Journal of Information, Technology and Philosophy , 2022

Özet Bu çalışmada, adalet kavramından yola çıkılarak özgürlük ve eşitliğin belirlenimi yapılmıştır. Eşitlik kavramı temelinde eşitsizlik değerlendirilerek onun kuramsal, biçimsel ve fırsat eşitsizlikleri olmak üzere türleri eleştirilmiştir. Bu bağlamda, eşitsizliğin kaynakları bizi Neoliberalizm ve Küreselleşme sorununa götürmüştür. Bu iki kaynak çerçevesinde ortaya çıkan yozlaşma, yoksulluk ve şiddet-terör eylemlerinin ve kültürel kimlik eşitsizliğinin de sebepleri olarak vurgulanmıştır. Çalışmada, bilhassa fırsat eşitliği bağlamında gelir ve mülkiyet eşitliği sağlanmadıkça özgürlük ve adalet kavramlarının da anlam kazanamayacağı sonucuna varılmıştır. Çalışmanın sınırları ölçüsünde eşitsizliğin giderilmesi için çözüm önerisi sunulmuştur. Abstract Inequality in the Framework of Neoliberalism In this study, the determination of freedom and equality was made based on the concept of justice. On the basis of the concept of equality, inequality has been evaluated and its types have been criticized as theoretical, formal and opportunity inequalities. In this context, the sources of inequality have led us to the problem of Neoliberalism and Globalization. Corruption, poverty and violence-terrorist acts and cultural identity inequality emerged within the framework of these two sources were also emphasized as the causes. In the study, it is concluded that the concepts of freedom and justice cannot gain meaning unless income and property equality is ensured, especially in the context of equality of opportunity. A solution proposal has been presented to eliminate inequality within the limits of the study.

Özet Geçmişin ya da şimdinin her toplumunda, maddi ya da simgesel başlıca kaynakların, üyeler arasında eşit olmayan biçimde dağıldığı görülür. İster gelir ya da eğitim, ister toprak mülkiyeti ya da siyasal iktidar, isterse kişisel ayrıcalık ya da düşünsel etki söz konusu olsun, her durumda, bir toplumdan diğerine farklılıklar görünse de, nüfusun bir bölümünün belirli kaynağa nüfusun diğer bölümlerine göre daha fazla ya da daha az sahip olduğu gözlenir. Sosyal tabakalaşma, daima bir eşitsizlik halinin ifadesidir. Üst tabakalara doğru gidildikçe insanlar, alt tabakalarda bulunanlara göre daha fazla hak sahibidirler veya bazı haklardan daha çok faydalanırlar. Sosyolojide sosyal tabakalaşma ve sınıf meselesini önemli bir konu haline getiren asıl mesele bu eşitsizliktir.

Yeni Eko-Tek Dünya: Teknolojinin Son Sürümü (Ekin Basım Yayın Dağıtım), 2020

Teknolojinin nasıl ele alınacağı tarihsel kapitalizmin hangi aşamasında olunduğuna göre değişmektedir. Sanayileşmenin başlarında, üretimde verimliliği artıran bir unsur iken, ilerleyen aşamalarında aynı teknoloji, işgücünü yerinden eden şeytani bir makine olarak düşünülmüştür. Hatta bu algılayış, insanların makineleri kırdığı Ludditler 1 hareketiyle sonuçlanmıştır. Bugüne bakıldığında, sanayi devriminin başlangıcında görülen bu kaygının halen kısmen devam ettiği görülmektedir. Günümüzün, üretimde hızlıca yaygınlaşan robotlaşma, otomasyon ve yapay zeka teknolojilerinin yakın gelecekte işlerin çoğunu yok edeceği kaygısı, tüm sosyal bilimlerin meselesi haline gelmiştir. Fakat teknolojiye sadece yarattığı bu kaygı çerçevesinden bakış her zaman eksik olacaktır. Üretimde verimliliği artırarak toplumların günümüzde ulaştığı refah seviyesinin altında yatan unsur da teknolojik ilerlemedir. Jonathan Franzen, 21

ÖZEL MÜLKİYET VE EŞİTSİZLİK GİRİŞ Dünyamızın bugünkü haline baktığımızda bir tarafta açlıktan ölen insanları bir tarafta da içtiği bir şişe şaraba binlerce dolar para ödeyen insanları görüyoruz. Bugün işsiz sayısı ve bununla bağlantılı olarak suç oranlarının gün geçtikçe arttığına şahit oluyoruz. Brezilya'da, Endonezya'da birileri günlük 1doların altına çalışırken kimileride 100 bin dolarları geçen düğünlerde şık takıları ve elbiseleri ile boy göstermektedir. Hindistan'da insanlar açlıktan kırılırken bir Hintli ise milyon dolar bütçe ile İstanbul'da sarayda düğün yapabiliyor. Bu insanları birbirlerinden ne farkı var? Her ikisi de aynı soydan gelen, düşünebilen, fikir üreten insanlar değil mi? Kırılma noktası nedir? Dünya nimetlerinden neden her ikisi de aynı şekilde faydalanamıyor? Herkesin aklına ilk gelen "ama birisi zengin diğeriyse fakir" olduğudur. Bu noktada insanları zengin-fakir diye ayırmamıza neden olan nedir? İçinde var olduğumuz global dünyanın öğrettiği kavramlar ve ekonomik kriterlerle, var olan mülkiyet anlayışına göre böyle bir sınıflama yapmaktayız. Peki, bu denli belirleyici olan mülkiyet nedir, bu sorununun yanıtını aramalıyız öncelikle.

Cogito,Sayı: 105-106, 2022

Toros Güneş ESGÜN "Kriz ve yoksulluk" gibi sosyal bilimlerin son yıllardaki önemli çalışma temalarından biri olan güncel bir problemi felsefe açısından ele almak kuşkusuz çok gerekli fakat bir o kadar da zor. Kavramlar ve düşünceler arasında dolaşan felsefenin güncel problemleri nasıl değerlendirebileceği ve ondan bir çözüm sunmasının beklenilip beklenmediği, toplumsal problemlerin en yakıcı boyuta ulaştığı 20. yüzyıldan beri felsefenin nesnesi ve görevi ile ilgili bir tartışmaya işaret ediyor. Eğer felsefenin güncel meseleleri düşünme çabasından vaz geçemeyeceğini düşünen hattı takip ediyorsak, güncel bir problemi felsefe açısından ele almaya başlamadan önce, kavramsal tartışmanın yaşamla bağını kuracak bir ilmek atmak zorunlu. Bunu da en iyi, şimdide yaşadığımız somut olaylar çerçevesinde yapabiliriz. Ben de bu sunumda