Türkiye Büyük Millet Meclisi Birinci Döneminde Maarifçiler

Osmanlı modernleşme hareketinin önemli dönüm noktalarından birisi olan II. Meşrutiyet'in ilanı ile siyasi, iktisadi ve sosyal anlamda geleneksel yapının dışında bir takım yenilikler yapılmaya başlanılmıştır. İnkılâbı gerçekleştiren kadronun yapılacak olan yenilikleri halka ulaştırma ve kalıcı kılma yolunda kullanabilecekleri en önemli araç hiç şüphesiz ki eğitimdi. Bu durumun bilincinde olan iktidar güçleri eğitimi ülkenin öncelikli sorunu olarak görmüşler, kurumları, işleyişi ve organizasyonlarıyla bu alan üzerinde topyekûn bir çalışma başlatmışlardır. Elbette ki bu çalışmaların en önemli noktası tüm bu faaliyetleri yürütecek, daha açık bir ifadeyle maarif işlerini birinci elden yönetecek olan nazırların seçilmesiydi. Bu çalışma II. Meşrutiyet'in ilan edildiği tarihten I. Dünya Savaşı'nın son yıllarına kadar uzanan süreçte görev yapmış olan Maarif Nazırlarını ve onların faaliyetlerini konu edinmektedir. Anılan zaman diliminde asaleten ve vekâleten 11 Maarif Nazırı görev yapmıştır. Bu on bir nazırdan üç tanesinin farklı zaman dilimlerinde iki kez nazırlık koltuğuna oturmuş olmaları ve çok kısa süreli görev yapmaları dönemin ne derecede istikrarsız bir zaman dilimi olduğunun da kanıtıdır. Maarif teşkilatının zirvesinde bulunan bu kişilerin eğitim görüşlerinin doğrudan devletin maarif politikalarını da etkilediği düşünüldüğünde II. Meşrutiyet döneminde Nazırlık yapmış olan bu isimlerin etkileri araştırılmaya değer bir konudur.

The Journal of Academic Social Science Studies, 2012

The history of education is the history of humanity. The history of humanity begins with sharing information with the community and transferring it to the following generations not with writing. The materials which are the remains of human culture help us to understand the education obtained through the prehistoric times. The science of archaeology which has been gradually developing in recent years increased our datas with new ones. The purpose of this study was to answer the question of how education was carried out in prehistoric times. Document analysis method was used in this study using anthropologic, ethnologic studies and sources related to education science beside archaeological studies. The findings of the studies, reconsidered in terms of education, were tried to be presented in an integral context. From the findings it was understood that although there was not an institution that could be described as a school and a profession called as a teacher, the education in its own natural process, was informally being done. When the archaeological remains about this period were evaluated in terms of education, with the help of sociological and anthropological studies, it was possible to make deductions about the education in the prehistoric times. The remains of prehistoric times, like stone tools, art forms such as cave pictures and statuettes, agricultural remains, pans and pots, when observed in this aspect, were all good examples for cultural transmission and evolution of human mind. While the prehistoric man was learning, he used the knowledge to solve any kind of life problem, but not with memorization. He structured, conceptualised, interpreted the knowledge in his mind, transferred it to new situations and aimed to produce new knonwledge using this information. As a conclusion, it can be deduced that education in prehistoric period was based on learning rather than teaching which is overlaping with today"s constructivist aproach.

2019

ÖZETOsmanlı Devleti’nde modern manada okulları ve yurt dışına gönderilen talebeleriteftiş çalışmaları Tanzimat döneminde başlamıştır. II.Abdülhamid döneminden itibaren ülkeçapında mekteblerin çoğalması,yurt dışına gönderilen talebeleri teftiş ihtiyacınınartması,yabancı ve cemaat mekteblerinin Osmanlı Devleti aleyhine yaptıkları olumsuzfaaliyetler Osmanlı devlet adamları ve maarifçilerinin mekteblerin denetimi meselesine dahaciddiyetle eğilmelerine sebep olmuştur.Bununla birlikte II.Meşrutiyet döneminde eğitimde teftiş ve merkezileşmeye dahaçok önem verilmiştir. Eğitimin sosyal ve siyasal olaylar üzerindeki etkisinin belirgin olarakgörülmeye başlamasıyla merkezi idare tarafından teftişle ilgili yönetmelikler hazırlanmış veakabinde de ülkenin farklı yerlerine müfettişler gönderilmiştir. Ancak Osmanlı devletadamları ve maarifçilerinin bütün iyi niyetli çabalarına rağmen ne II.Abdülhamid dönemindene de II. Meşrutiyet döneminde mektebler üzerinde sağlam bir denetim mekanizmasıkurulamamış...

Usûl Yayınları, İstanbul, 2022

Istanbul Darülfünun/University Faculty of Theology and First Assembly Minutes

Turkish History Education Journal, 2020

19. yüzyılda dağılma sürecine giren Osmanlı Devleti kötü gidişi engellemek adına ıslahatlar yapmaya başlamıştır. Bu bağlamda yapılan ıslahatlar arasında eğitim alanında yapılanlar oldukça dikkat çekicidir. Askeri ve siyasi bakımdan işlerin kötü gittiği bir dönemde kurtuluşun ancak iyi eğitilmiş, çağdaş bilgi ve becerilerle donanmış bir toplum ile sağlanabileceği düşünülmüştür. Medrese sistemi ve anlayışı dışında yeni mektepler rüştiyeler açılmıştır. Ancak sıbyandan rüştiyelere gelen öğrencilerin yetersiz oldukları, okuma yazmayı dahi beceremedikleri görülmüştür. Okuryazarlığı arttırmak, yeni açılan rüştiyelere daha donanımlı öğrenci almak için sıbyan seviyesinde usûl-ı cedit (yeni usul) arayış veya hareketi başlamıştır. Bu şekilde yeni açılan mektepler ibtidai adını alırken bu yeni usulü okullarda uygulayabilecek donanımlı muallim (öğretmen) ihtiyacı ortaya çıkmıştır. Devletin medrese sistemi dışında çağdaş anlayışta öğretmen yetiştirmek için açtığı darülmuallimler (Öğretmen Okulu) ...

Merkezi olarak etki sahası daha fazla olmasına rağmen Mısır ve Suriye’de 267 yıl kesintisiz varlık gösteren Memlûk Devleti, tarihi itibariyle genel olarak ırksal bir tarife mahal vermemesine rağmen Bahrî Memluklar (1250–1382) ve Burcî Memluklar (1382–1517) olmak üzere iki dönem halinde anıla gelmiştir. Bu araştırma yazımda bu iki dönemin adlandırma sorunu ve devletin ilk kuruluş yıllarında Çerkesler konusuna kısa bir anlatımla ışık tutmaya çalışacağım.

2019

Osmanlıdan cumhuriyet yönetimine devrolunan eğitim mirasını ortaya koymak, cumhuriyet döneminde atılan adımları değerlendirmek için zorunludur. Eğitim kurumlarını ve eğitimin genel durumunu ortaya koymadan, yapılanları görebilmek mümkün olamaz. Ancak cumhuriyetin ilk yıllarında ilköğretime ve ilköğretim kurumlarına yönelik çalışmalar oldukça sınırlıdır. Döneme ilişkin çalışmalarda genellikle Osman Nuri Ergin'in Türk Maarif Tarihi isimli eserine atıf yapılmakta, detaylı bilgilere ulaşılamamaktadır. Bunda arşiv belgelerinin yetersizliğinin yanı sıra, cumhuriyetin ilk yıllarında eğitim alanında yapılan değişikliklerin rolü de büyüktür. Cumhuriyetin ilk yıllarında eğitim stratejisi uygulamaya konulmuş, bununla birlikte devrim niteliğindeki birden çok değişimin bir arada gerçekleştirilmesinden dolayı karşılaştırma yapılabilecek kurumlar yerinde kalmamıştır. Örneğin cumhuriyetin ilk yılında Türkiye genelinde 80 anaokulu bulunmaktayken, ilkokulların yetersizliği yüzünden anaokullarına ayrılan kaynaklar (ödenek, bina, öğretmen vs.) ilkokullara aktarılmış, anaokulları da 1926 yılında kapanma sürecine girmiştir. Aynı şekilde eğitime 1923-1924 ders senesinde 29 okul ile başlayan İmam Hatip Mekteplerinin sayısı 1926'da 2'ye düşmüştür. Cumhuriyetin ilk yıllarında eğitim konusu incelenirken iki önemli tarihin üzerinde önemle durmak gerekir. Bunlardan ilki Tevhid-i Tedrisat Kanununun kabul edildiği 3 Mart 1924, diğeri Latin alfabesine geçiş tarih olan 1 Kasım 1928'dir. Genç cumhuriyetin eğitim politikaları bu iki önemli kanun ile şekillenmiş, eğitim bürokrasisi de bu çerçevede oluşturulmuştur. Dolayısıyla cumhuriyetin ilanından harf devrimine kadar geçen süre içinde eğitim konusu ele alınırken iniş çıkışlarla karşılaşmak kaçınılmazdır. Öte yandan değişimin en az hissedildiği, gelişmenin takip edilebileceği eğitim düzeyi ilköğretim olmuştur. İlköğretim kurumları ve ilköğre- Doç. Dr., Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi.