Nâbî Ekolü'nün Safahat ve Mehmet Âkif Ersoy'daki İzleri Üzerine

İstiklal Marşı'nın Kabulünün 100. Yıl Anısına Ulusal Lisansüstü Öğrenci Sempozyumu, 2021

Bitlis İslamiyat Dergisi

Şairler, milletlerin tarihinde çok önemli bir rol oynamaktadırlar. Özellikle büyük şairlerin rolü, milletlerinin acılarını anlatmak, haklarını savunmak ve mutlu günlerinde coşkularına katılmaktır. Bundan dolayı milletleri için çabalayan şairlerin yeri asla doldurulamaz. Yetenekli şairler, milletlerin zor günlerinde morallerini yükseltmek, motivasyonlarını, birlik ve beraberliklerini sağlamaktaki rolleri yadsınamaz. Hz. Peygamber'in sadık şairi Hassan B.Sabit al-Münzir (563-682), hiçbir zaman Hz. Peygamberi yalnız bırakmamış ölünceye kadar O’nu savunur. İslam düşmanlarına karşı yazdığı şiirleriyle Müslümanlar arasında saygı görür. Mehmed Âkif (1873-1936), Müslümanların geri kalmışlığını ve çektikleri sıkıntılarının sebeplerini Kur’an’dan uzaklaşmaya bağlamış ve kurtuluşun reçetelerini yine Kur’an’da aramıştır. Kurtuluş Savaşı yıllarında memleketi karış karış gezerek halkı, vaaz ve nasihatlerle irşad etmiş, aynı zamanda yazdığı makale ve şiirlerle de halkı bilinçlendirmeye çalışmı...

ULUSLARARASI SEMPOZYUM: TÜM YÖNLERİYLE ERZURUMLU ŞAİR NEF'Î SEMPOZYUMU, 2021

2018

Ogretmenlik, bilinen en eski meslekler arasinda yer alir. Hem yaygin egitimde hem de orgun egitimde ogretmene ihtiyac duyulmustur. Her toplumun kendine ozgu bir ogretmen modeli vardir. Her dusunur, ogretmenden farkli beklentilere sahiptir. Mehmet Akif Ersoy da kendisine ozgu bir ogretmen modeli gelistirmistir. Bu arastirmanin amaci, Istiklal Marsi sairi, yazar, dusunur, vaiz, hatip, baytar, muderris ve ogretim elemani Ersoy’un Safahat adli siir kitabinda gelistirdigi ogretmen modelini ortaya cikarmaktir. Ersoy’un Safahat disinda kalmis siirleri, yazilari, vaazlari ve hutbeleri bu arastirma kapsamina alinmamistir. Şairin egitime yonelik gorusleri pek cok arastirmaci tarafindan arastirma konusu yapilmis, kitap, makale, bildiri, yuksek lisans tezi ve doktora tezi olarak yayinlanmistir. Ancak Ersoy’un ortaya koydugu ogretmen modeli bugune dek incelenmemistir. Ersoy, bir ogretmede; imanli, edepli, liyakatli, vicdanli, ahlakli, Turkceye sahip cikan, bilime ve sanata onem veren, ihtiyac ha...

Balkan Araştırmaları Dergisi, 2013

Insan yasamakta oldugu donemin guzel yanlarina sahit oldugu gibi sikintilarini da beraberinde gormektedir. Yasanan sorunlar kisinin ruhi ve fikri dunyasini derinden etkileyerek sekillendirir. Eger insan sikintili bir donemde yasiyorsa buna cozum uretmek icin caba harcamasi gerekmektedir. Sikintilar devlet veya ummet bazinda ise cozumlerin de daha kapsamli olmasi gerekir. 19. y.y sonu ile 20. y.y basinda donemin aydinlari Islam dunyasinin sorunlarina cozum arayislari icerisine girmislerdir. Bu donemde yasayan ve cozum icin ozellikle de dini degerlere onem veren aydinlardan biri de Mehmet Âkif Ersoy’dur. Mehmet Âkif, insanlarin yasayabilecegi en agir sikintilari kendi insani kendi milleti, yasarken sahit olmustur. Mehmet Âkif bu sikintili donemlerden kurtulmanin en onemli yolunun birlik ve beraberlikten gectigini dile getirmis, bu donemde ozellikle Fatih Cami kursusunde yaptigi vaazlarinda bu sikintilara deginerek cozum uretmeye gayret etmistir. Bu vaazlarda ozellikle kardeslik vurgus...

New Era Journal of Interdisciplinary Social Studies

ÖZET Bu araştırmanın amacı, Cumhuriyet öncesi ve sonrası dönemleri yaşamış, şair kimliğinin yanında bir bilim adamı yönü de bulunan Mehmed Akif Ersoy’un eğitim ve öğretime ilişkin görüşlerini ortaya koymak; bu görüşler ışığında Osmanlının son dönemlerinde ve Cumhuriyetin başlarındaki eğitim ve öğretime ilişkin genel durum hakkında bilgiler vererek, günümüz eğitim sistemine ışık tutmaktır. Bu amaçla yaşadığı dönemlerin sosyal yapısını çok iyi gözlemleyerek mevcut durumu ve bu durumdan hareketle toplumun geleceğine ilişkin güçlü tahminlerini şiirleriyle dile getiren Mehmed Akif’in öncelikle temel eseri olan “Safahat” incelenmiştir. Sonrasında diğer yazıları, konuşmaları tetkik edilmiş ve günümüz eğitim sorunlarının çözümüne de ışık tutan ifadeleri değerlendirilmiştir. Mehmed Akif’in aile içinde çocuk eğitimine verdiği önem, onları eğitmek için sergilediği faaliyetler ve eğitimden beklediği neticeler araştırılmıştır. Ayrıca öğrenci, öğretmen ve veli ilişkisini oluşturma gayretleri ve takip ettiği temel ilkeler irdelenmiştir. Araştırma, evren hakkında genel yargıya varmak amacıyla, evrenin tümü ya da ondan alınacak bir grup örnek ya da örneklem üzerinden yapılan tarama düzenlemelerinden olan genel tarama modeliyle yapılmıştır. Araştırma sonucunda, Mehmed Akif’in eğitimci kişiliğinin de en az şair kişiliği kadar önemsenmesi gerektiği görülmüştür. Eğitimin temellerinin ailede atıldığı ve bu eğitimde öğrenci, öğretmen ve veli ilişkisinin önemli görülmesi gerektiği vurgusunu ısrarla yaptığı anlaşılmıştır. Gerek şiirleriyle, gerekse yaptığı konuşmalarla, katıldığı faaliyetlerle ve yazılarıyla halkın eğitilmesi konusunda üstün gayretler gösterdiği de görülmüştür. Bu yönüyle, Türk eğitimine büyük katkılar yaptığı ve görüşleriyle hala da olumlu katkılar yapmaya devam ettiği tespit edilmiştir. Mehmed Akif’in yediden yetmişe Türk halkının eğitilmesine katkı sağlamış bir eğitimci olduğu belirlenmiştir. Araştırma sonunda Mehmed Akif’in bu eğitimci kişiliğiyle, günümüz eğitim sorunlarına da ışık tutan görüşleri ışığında önerilere yer verilmiştir. Anahtar Kelimeler: Mehmed Akif Ersoy, İstiklal Marşı, Türk Eğitim Sistemi, Milli Eğitim, Osmanlı Eğitim Sitemi. ABSTRACT The aim of this research is to reveal the views of Mehmed Akif Ersoy on education and training, who lived in the pre and post-Republic periods and who is a scientist besides his poet identity; In the light of these views, it is to shed light on today's education system by giving information about the general situation of education and training in the last periods of the Ottoman Empire and the beginning of the Republic. For this purpose, Mehmed Akif's main work, "Safahat", was examined very well by observing the social structure of the periods he lived and expressing his strong predictions about the future of the society based on this situation. Afterwards, his other writings and speeches were examined and his expressions that shed light on the solution of today's educational problems were evaluated. The importance Mehmed Akif attaches to the education of children in the family, the activities he performed to educate them and the results he expects from the education have been investigated. In addition, the efforts to establish student, teacher and parent relationship and the basic principles he followed were examined. The research was conducted with the general scanning model, which is one of the scanning arrangements made over the whole population or a group of samples or samples taken from it, in order to make a general judgment about the universe. As a result of the research, it was seen that both the educator personality of Mehmed Akif and the poet personality should be paid attention to. It was understood that he insisted on emphasizing that the foundations of education were laid in the family and that the relationship between students, teachers and parents should be considered important in this education. It has also been observed that he made great efforts to educate the people both with his poems, his speeches, the activities he participated in and his writings. In this respect, it has been determined that he has made great contributions to Turkish education and still continues to make positive contributions with his views. It was determined that Mehmed Akif was an educator who contributed to the education of the Turkish people from seven to seventy. At the end of the research, suggestions were given in the light of Mehmed Akif's views that shed light on today's educational problems with this educator personality. Keywords: Mehmed Akif Ersoy, Turkish National Anthem, War of Independence, National Education, Ottoman Education System

2021

Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2017

Mehmet Akif Ersoy'un yaşadığı dönem Osmanlı Devleti'nin siyasal yaşamının en çalkantılı olduğu yıllara rastlar. Bu dönem bir taraftan milliyetçilik düşüncesinin etkisi ile bağımsızlık peşinde koşan azınlık hareketlerine sahne olurken diğer taraftan da meşruti bir yönetimin kurulması için faaliyet gösteren muhalif hareketlere sahne olmaktaydı. Bu siyasal karmaşa nedeni ile başta dönemin aydınları olmak üzere toplumun önemli bir kesimi siyasetle ilgilenmekte ve devletin bekası için fikirler üreterek bu fikirleri hayat geçirmek için mücadele etmekteydiler. Mehmet Akif de bu anlayışla hareket eden önemli bir kişilik olarak karşımıza çıkmaktadır. Mehmet Akif'in özellikle II. Abdülhamid'e ve onun yönetimine karşı ortaya çıkan muhalif hareketler içerisinde İttihat ve Terakki Cemiyeti'ne yakın durması "İslamcılık düşüncesi" dikkate alındığında üzerinde düşünülmesi gereken bir husustur. Mehmet Akif'in bu yakınlığı I. Dünya Savaşı ve Millî Mücadele yıllarında da devam etmiştir. Çalışmamızda Mehmet Akif Ersoy'u siyasal kimliği ve İttihat ve Terakki Cemiyeti ile olan ilişkisi üzerinde durarak incelemeye çalışacağız.

DergiPark (Istanbul University), 2022

Mehmet Âkif Ersoy, ilk başta II. Abdülhamid'e karşıdır. Ondan nefret eder. Şiirlerinde II. Abdülhamid ve dönemi için çok ağır ifadeler kullanır. Daha sonra onun bu tavrı yumuşamıştır. Hatta gelen dönemin ve yönetimin daha kötü olduğunu bile söylemiştir. Mehmet Âkif'in II. Abdülhamid'le dünya ve din görüşlerinin aynı oldukları düşünüldüğü için onun II. Abdülhamid'i tenkit etmemesi ve aleyhinde olmaması beklenilmiştir. Ama Âkif öyle yapmamıştır. Bu çalışmada Mehmet Âkif Ersoy'un II. Abdülhamid'e bu şekilde davranmasının sebepleri Mehmet Âkif'in yazıları, şiirleri ve Sıratımüstakim dergisindeki yazılardan, bu konu hakkında bilinen diğer kaynaklardan yararlanılarak gösterilmiştir. Mehmet Âkif, devrin hâkim cereyanı olan II. Abdülhamid muhalifliğinden etkilenmiştir. Onun bu tutumunda okuduğu bazı okulların yani oradaki II. Abdülhamid muhalifi bazı hocaların ve II. Abdülhamid'in döneminde olan bazı olumsuzlukların yani II. Abdülhamid'in ve bilhassa onun etrafındaki adamların yaptıkları yanlışların da etkisi vardır. Mehmet Âkif'in II. Abdülhamid'e muhalifliği diğer vatan ve din düşmanları gibi değildir. O, tam tersine vatan ve din sevgisi yüzünden kendi görüşünde olan, aynı idealleri farklı bir şekilde gerçekleştirmeye çalışan II. Abdülhamid'e böyle davranmıştır. Ülkenin kötüye gitmemesi için uğraşmıştır. İslâmcılardan sadece Mehmet Âkif Ersoy, II. Abdülhamid'e karşı değildir. Onun gibi daha pek çok kişi de vardır.