Academia.eduAcademia.edu

Örgütlerde Güç Olgusu ve Gücün Kullanımı

Abstract

Bu çalışmanın amacı, örgütlerdeki güç olgusunu ilgili kavramlar ışığında açıklamaktır. Güç olgusu sosyo-psikolojik değişkenlerle Endüstri/Örgüt Psikolojisi çerçevesinde ele alınmış ve alandaki kuramsal bilgiler sunulmuştur. Güçsüzlükten güçlülüğe doğru akan gelişim süreci boyunca, insan farklı türlerde güç sahibi olmakta ve bunlardan farklı biçimlerde yararlanmaktadır. Örgüt içinde gerek resmî gerekse gayriresmî iletişimle algılanabilen sosyal güçten, yöneticiler ve çalışanlar etkilenmektedir. Örgütlerde güç kullanımı ile ilişkili kavramlar ( liderlik, kişiler arası ilişkiler, örgütsel bağlılılık, iş tatmini vb.) araştırmalar yapılmaktadır. Bu çalışmada güç olgusu örgütlerde güç kaynakları, otorite, politik davranış, etkileme, baskı, iktidar, güdülenme, istemli davranış, liderlik, güç mesafesi bağlamlarında derleme yöntemiyle incelenmiştir. Bu derlemenin, güç olgusu hakkında alan yazına katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Sonuçta örgütlerdeki güç ilişkileri hakkında genel bir çerçeve sunulmaya çalışılmıştır.

Key takeaways

  • Güç ve ilişkili kavramlar ışığında, sosyal hayatta ve spesifik olarak örgütlerde, gücün farklı kaynaklara da sahip olduğu alanyazında yer almıştır.Böylece güç çeşitliliği, gücün uygulanma derecesi, güç ile birlikte yararlanılan diğer etmenler örneğin; politik davranış, otorite vb.
  • Gücün sosyo-psikolojik bağlamında, sözü edilen etmenlerle de ilişkili olarak hayat bulduğu bir takım kaynaklardan veya türlerden söz etmek gerekir.Güç kaynaklarına ilişkin en bilinen yaklaşım French ve Raven'ın (1959) güç modeline dayanır.French ve Raven'a göre liderlikte zorlayıcı güç, ödüllendirme gücü, yasal güç, uzmanlık gücü ve ilgi (referans) gücü biçiminde bir sınıflandırma yapıp daha sonra da bunlara bilgi gücü'nü eklemişlerdir.
  • Bu soruların yanıtlarının bir bölümü örgütlerdeki güç dinamiklerinin öğeleri olan gücün dağılımı, gücü arttırma stratejileri, güç ve bağımlılık ilişkisi, güç ve iş çıktıları ve güce tepki kavramları örgütlerde güç kullanımı alt başlığında ele alınmaktadır.
  • Güç kullanımındaki çeşitliliğe bakıldığında yönetici ve çalışanların özellik ve davranışlarının yanısıra güç dinamiklerinin neler olduğunu belirlemek yararlı olur.Gücün dağılımı; örgütte gücün yöneticiler ve çalışanlar arasındaki paylaşım farklılılığına karşılık gelmektedir.
  • Bu çalışmada güç tanımları, sınıflandırmaları, güç temelleri, güç ile ilgili değişkenler ve gücün bazı bağlamları incelenmeye çalışılmıştır.