Faktor Gelirlerinin Toplumsal Vergi Yuku

Çalışmanın amacı vergi gelir performansı üzerinde etkili olan ekonomik ve sosyal değişkenleri tanımak ve bu değişkenlerin vergi gelirleri üzerinde ne düzeyde etkili olduğunu belirlemektir. Ekonomik değişkenlerden bazıları, enflasyon oranı, ekonomik büyüme oranı, kişi başına düşen gelir, adil gelir dağılımı, üretimin sektörel kompozisyonu, ülkenin dışa açıklık derecesi, dış yardımların payı ve niteliği, toplam borç düzeyi, kayıt dışının ekonominin boyutları, gayri safi hasıla içinde tarımın payı ve vergi oranlarıdır. Vergi gelirleri üzerinde etkili olan diğer değişkenler ise nüfus yoğunluğu, rüşvet, yozlaşma, ekonomik ve siyasal istikrar, ekonomik ve sosyal yapının kurumsallaşma düzeyi, küreselleşme ve vergi rekabeti, dolaysız ve dolaylı vergilerin toplam vergi gelirleri içindeki payları biçiminde özetlenebilir. Toplumsal vergi ahlakı ve vergi uyumu da sosyal değişkenler içinde sayılabilir. Ekonominin vergi gelir performansı bu değişkenler tarafından şekillendirilirken, toplam vergi gelirleri düzeyi de bir yandan kamu kesimini genel ekonomik yapı içindeki büyüklüğünü belirlemekte öte yandan ise dolaylı biçimde de olsa söz konusu değişkenler üzerinde etkili olmaktadır. Diğer bir ifadeyle ilgili değişkenler ile vergi gelirleri arasındaki korelasyon karşılık bir etkileşim içinde gerçekleşmektedir.

Vergi Raporu, 2023

The purpose of the existence of the state is to meet social needs by ensuring the production/ provision of public goods and services. This process requires public expenditures. Taxes constitute the main source of financing for the public sector. Tax revenues are affected by economic, fiscal, social, political, institutional and other factors. Institutional factors affecting the level of tax revenues, which is a very important policy tool for developing countries, are analyzed for Türkiye in this study and provide evidence for policy makers to develop a good tax system. The relationship between the six subcomponents of the institutional quality indicator and tax revenues for the period 1996-2021 is analyzed with the ARDL bounds test. A long-run relationship was found between the variables. The findings of the analysis show that control of corruption and government effectiveness variables have a positive effect on tax revenues, while voice and accountability variable has a negative effect. Political stability, rule of law and regulatory quality variables have no significant effect on tax revenues.

2020

Dogrudan yabanci yatirim; uretim, istihdam, doviz arzi gibi ekonomik faktorleri onemli duzeyde etkilemektedir. Bu acidan ulkeler dogrudan yabanci yatirim cekebilmek icin caba gostermektedirler. Ulkelerin kisa vadede degistirebilecegi kurumlar vergisi gibi politika gostergeleri yaninda ekonomi ve is gostergeleri dogrudan yabanci yatirim cekilmesinde onemli rol oynamaktadir. Bu faktorler arasinda dogrudan yabanci yatirimin belirleyicisi olarak ekonomik degiskenler ve kurumlar vergisi (orani) degiskeni one cikmaktadir. Bu calisma Turkiye’de 1982-2018 doneminde dogrudan yabanci sermaye yatirimlari, ekonomik buyume, kurumlar vergisi, issizlik ve enflasyon arasindaki iliskiyi test etmektedir. Bu amacla calismada Bayer-Hanck esbutunlesme testi ve dinamik en kucuk kareler uzun donem tahmincisinden yararlanilmistir. Bayer-Hanck yontemine gore seriler arasinda uzun donemde bir esbutunlesme iliskisi oldugu belirlenmistir. Dinamik en kucuk kareler uzun donem tahmincisine gore ise ekonomik buyum...

Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2020

Çalışmada bireysel kredilerin öncelikle dolaylı vergi gelirleri olmak üzere bazı makroekonomik değişkenler üzerindeki etkilerinin tespit edilmesi hedeflenmiştir. Ampirik analizde Türkiye'de 2004-2018 yılları arası aylık veriler kullanılarak VAR modeli kapsamında etki-tepki fonksiyonlarından yararlanılmıştır. Bireysel kredilere verilen bir birimlik şoka bankalarca ticari kredilere uygulanan faiz oranları, TÜFE bazlı reel efektif döviz kuru, tüketici fiyat endeksi (TÜFE), sanayi üretim endeksi ve dolaylı vergi gelirlerinin verdiği tepkiler incelenmiştir. Analiz bulgularına göre bireysel kredilerle bankalarca ticari kredilere uygulanan faiz oranları ve TÜFE bazlı reel efektif döviz kuru arasında anlamlı bir ilişki bulunmadığı anlaşılmıştır. Bireysel kredilerdeki artışa TÜFE azalış yönünde; sanayi üretim endeksi ve dolaylı vergi gelirleri artış yönünde tepki vermiştir.

Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2019

Toplum içinde bulunan bireylerin toplumsal nitelikli hususlara yaklaĢımı, bireysel hususlardan farklı dinamiklere sahiptir. Bu dinamikler, biraradalık halinin getirdiği kolektif bir bağlama sahip olup, eylem öncesi oluĢan süreç de söz konusu bağlam dâhilinde gerçekleĢmektedir. Maliye literatürü kapsamında bu durum en genel haliyle mali olayların siyasal boyutuna karĢılık gelmektedir. Bununla birlikte maliye literatürü vergilendirme temelinde sınırlandırılarak ele alındığında da söz konusu biraradalık halinin gerek vergilendirme yetkisine haiz olan gerekse vergi ödemekle yükümlü olan taraf açısından eyleme öncesi süreçleri Ģekillendirdiği söylenebilir. Eyleme öncesi süreçler "düĢünme" ve "karar verme (yargı)" Ģeklinde gerçekleĢirken, Immanuel Kant tarafından bu süreçlerin de birbirinden bağımsızlığı vurgusu yapılmıĢtır. Buna göre düĢünme ve karar verme iki ayrı yetiye sahip süreçler olarak ele alınmıĢtır. Nihayetinde düĢünme yetisinin sonuçları ile yargı yetisi arasında uyumsuzlukların olabilmektedir. Bu çalıĢmada Immanuel Kant tarafından vurgulanan düĢünce ve yargı yetisi ayrılığının vergilendirmeye bakıĢ üzerindeki etkisi ortaya konulmaya çalıĢılacaktır. Bu doğrultuda 2018 yılı itibariyle iki farklı ilde (EskiĢehir ve Kütahya) ikamet eden toplam 698 gelir vergisi mükellefine 5'li Likert ölçeği kullanılarak oluĢturulan bir anket uygulaması yapılmıĢtır. Elde edilen veriler dâhilinde SPSS 16 programında gerçekleĢtirilen Tek Yönlü Bağımsız Örneklem T testi ve oluĢturulan çapraz tablolar ile mükelleflerin vergiye iliĢkin düĢünme ve yargı yetileri arasında uyumsuzluk olduğu sonucuna ulaĢılmıĢtır. The approach of the individuals in the society to the social issues has different dynamics from the individual issues. These dynamics have a collective context brought together by them, and the process before the action takes place within the context. Under the literature of public finance, this situation corresponds to the political dimension of the financial events. On the other hand, it can be said that when the fiscal literature is delimited on the basis of taxation, this unification process shapes the pre-action processes for both the taxpayer and the taxpayer. The pre-action processes were "thinking" and in "decision making (judgment)", while Immanuel Kant emphasized the independence of these processes. Accordingly, "thinking" and" decision making" are considered as processes with two distinct abilities. In the end, there may be discrepancies between the results of the "thinking ability" and the judicial power. In this study, the effect of thought and judiciary distinction highlighted by Immanuel Kant on taxation will be put forward. As a result, a questionnaire was applied to 698 income taxpayers residing in two different cities (EskiĢehir and Kütahya) by using 5-point Likert scale. According to the data obtained, it is concluded that there is a mismatch between taxation and judicial power of taxpayers with the One-Way Independent Sample T test and cross-tables conducted in SPSS 16 program.

İktisat İşletme ve Finans, 2006

Mükellefler vergi yükümlülüklerini tam olarak yerine getirdikleri takdirde devlet için en önemli gelir kaynağı olan vergi gelirlerinde maksimuma ulaşılmış olur. Mükelleflerin vergiye gönüllü uyumunu etkileyen çok çeşitli faktörler bulunmaktadır. Bunlar gelir düzeyi ve vergi oranı, sosyal ve demografik faktörler, cezalar, denetim, objektif ve sübjektif düzenlemeler, mali danışmanlar, ahlaki ve sosyal dinamikler, vergi sisteminin karmaşıklığı ve vergi affıdır. Bütün bu faktörler

İktisadi İdari ve Siyasal Araştırmalar Dergisi, 2018

Bu çalışmada vergi yükü ile ekonomik büyüme hızı arasındaki kısa ve uzun dönemli ilişkiler Türkiye'de iller örnekleminde incelenmektir. Bu bağlamda 2005 ile 2014 yılları arasındaki dönem kısıtında 81 ile ilişkin vergi yükü (tahakkuk-tahsil) ve kişi başına düşen gayri safi yurt içi hâsıla verileri kullanılmıştır. Yapılan analizler, illere göre vergi yükü ile illerin ekonomik büyüme hızları arasında uzun dönemli eşbütünleşik bir ilişki bulunduğunu göstermektedir. Kurgulanan hata düzeltme modelleri ise illerin yapısal olarak uzun dönemde birbirlerine yakınsadığını, vergi yükünde meydana gelecek %1'lik artışın ekonomik büyüme hızını kısa dönemde %0,6 azaltacağını, uzun dönemde ise %0,9 artıracağını ortaya koymaktadır. Çalışmada elde edilen bulgular hem kısa hem de uzun dönem itibariyle vergi yükünün illerin büyüme hızları üzerindeki etkilerini yansıtması açısından literatüre katkı sağlar niteliktedir.

2016

Belediyelere ait vergi ve vergi benzeri gelirlerin yuksek oranda tahsil edilmesi yerel duzeyde yapilan mali planlamalarin basariya ulasmasinda ve sunulan hizmetlerin kalitesinin artirilmasinda etkilidir. Ancak yerel vergilerin tahsilatinda basarili olunmasi icin sadece vergi sistemi ve mevzuati ile ilgili duzenlemeler yeterli degildir. Bunun yaninda vatandaslarin yerel vergi bilincinin de gelismis olmasi gereklidir.Vatandaslarin yerel vergilere karsi tutum ve davranislarini belirleyen bircok faktor vardir. Yerel vergi bilinci seviyesi ile ortaya cikan bu tutum ve davranislari etkileyen faktorlerin tespit edilmesi vergi uyumu acisindan onemlidir. Bu calismada yerel vergi bilincini belirleyen sosyal ve psikolojik faktorler olarak; adalet ve esitlik, din ve ahlak, katilimcilik ve yerellesme, kultur, idareye bakis ve siyasi anlayis ele alinmistir. Calismada Bursa ilinin on ilcesinde 680 kisiye anket uygulanmis ve elde edilen veriler Faktor Analizi yardimiyla analiz edilmistir. Yapilan F...

If taxpayers fully comply with their tax liabilities, the state can maximize tax incomes. There are many factors that affect compliance of taxpayers. These are income and tax rates, demographics and social factors, penal-ties audit probabilities, objective versus subjective enforcement measures, tax practitioner, moral and social dynamics, complexity of tax laws and tax amnesty. The factors mentioned above cause different effects on taxpayer attitudes and behaviors in paying taxes. As long as the level of effect is negative, tax losses of State increase. Therefore, policy makers and implementers need to consider the effects of these factors on tax payer compliance and take necessary measures accordingly. The study uses Correspondence Analysis (CA) and frequencies for measuring the relationship between different variable levels and their effects on Tax Compli-ance. Data has been collected through face to face surveys including 48 questions. Although 1810 surveys have been collected from income taxpayers in the city of Eskisehir, Turkey, only 1750 of them have been consi-dered for the analyses. The results have revealed the factors and the ways they influence the compliance of taxpayers in Turkey. The findings have also been used to recommend necessary changes in Turkish Tax Laws.

Bu çal ma, SVAR tekni i kullanarak 1980-2013 dönemi için Türkiye'de vergi aflar n n vergi gelirlerine olan etkisini ortaya koymay amaçlamaktad r. Çal man n bulgular , vergi aflar n n vergi gelirlerini ba lang çta azalt c yönde, daha sonra ise artt r c yönde etkiledi ini göstermektedir. Ancak vergi aflar n n vergi gelirlerini artt r c etkisi zaman içinde giderek zay flamaktad r. Yine çal man n ampirik bulgular , vergi gelirlerinde meydana gelen de i imin yaln zca %8,5'inin vergi aflar taraf ndan aç kland n göstermektedir. Çal man n ortaya koydu u bir di er bulgu ise seçimlerin vergi gelirleri üzerindeki etkisinin vergi aflar na göre daha yüksek oldu udur. Vergi gelirlerinde meydana gelen de i imin %21,3'ünü seçimler aç klamakta; bunu %7,6 ile kamu kesimi borçlanma gere i takip etmektedir.