İstanbul'da Kentleşme ve Suç Üzerine Toplu Bakış

Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2008

Türkiye’deki kentleşme dinamiklerinin suça olan etkisinin ele alındığı çalışma kapsamında; ülkemizdeki kentlerin büyüklüğü, kentleşme oranı, kentlerin gelişmişlik sırası, kentlere göre kişi başına düşen Gayri Safi Yurtiçi Hâsılanın (GSYH) miktarı, kentlerin nüfus yoğunluğu ve kentlerin net göç hızları ile 2000–2006 yıllarına ait asayiş suç oranları karşılaştırılmıştır. Edinilen sonuçlara göre, Türkiye’de; büyük, kentleşme oranı yüksek, gelişmiş, GSYH’ dan daha çok pay alan, nüfus yoğunluğu yüksek, göç alan kentlerde daha çok suç işlenmektedir. Ancak bu genel tespitin yanında önemli sapmalar bulunmaktadır. Tunceli örneğinde olduğu gibi, bu niteliklerin hiçbirisine sahip olmayan bir kent ülkenin en yüksek suç oranlarına sahip olabilmektedir. ABSTRACT The effect of urbanization dynamics on crime in Turkey is examined within the context of this study. Factors evaluated were the size of cities, urbanization rate of the cities, level of development of the cities, gross domestic product per capita (GDP) of the cities, population density of the cities, and net migration rates; these were compared with the crime rates between 2000 and 2006. According to the results obtained, in Turkey there are more crimes committed in cities that are large, have a high urbanization rate, are developed, get bigger share from the GDP, have greater population density and get more immigrants. Besides these general findings, there are important deviations. For instance, a city that does not have any of the mentioned characteristics can have the highest rate of crime commitments, such as in the case of Tunceli. Keywords: City, crime, urbanization dynamics, crime rates

Effects of Urbanization and Immigration on Crime

Cumhuriyet Üniversitesi İİBF Dergisi, 2012

Özet Kentler tarih boyunca suçla birlikte anılmıĢtır. Heterojen ve kalabalık yapısı, sosyal kontrolün zayıf oluĢu, zenginlik ve servetin kaynağı oluĢu kentleri suç iĢlemek için cazip alanlar haline getirmektedir. Diğer taraftan, güvenli bir kent kentsel geliĢmenin temelini oluĢturmaktadır. Bir kentte yaĢayanların, can ve mal güvenliğinden yoksun olmaları durumunda, o kentte huzurlu ve sağlıklı bir yaĢam ortamından söz edilemez. Kent ve suç kavramlarının ele alındığı çalıĢmada, öncelikle kent ve suç kavramları arasındaki iliĢkinin teorik boyutu ele alınacak, kentleĢmenin suça etkisi, suça karĢı duyulan korku ve bu korkunun kentsel yaĢam kalitesi üzerindeki sonuçları ile kentteki marjinal alanların (gecekondu ve çöküntü alanları) suçla iliĢkisi incelenecektir. ÇalıĢmada amaç kent ve suç kavramları üzerinden bir analiz yaparak, ülkemizde yeni geliĢmeye baĢlayan bu alandaki çalıĢmalar için bir çerçeve çizmektir. Anahtar Kelimeler: Suç, Kent, Çöküntü Alanı, Gecekondu Alanı, Suça Duyulan Korku. A Conceptual Framework on City and Crime Abstract Cities have always been remembered notoriously with crime throughout history. The cities become tempting areas to commit crimes as they have a heterogeneous and congested structure; there is poor social control in the cities; and they are the source of wealth and affluence. On the other hand, a safe city is the basis for the urban development. We cannot talk about a peaceful and healthy living environment in a city where the inhabitants are deprived of security of life and property. In this study that focuses on the concepts of city and crime, first of all, the theoretical dimension of the relationship between the concepts of city and crime will be discussed, and then the impact of urbanization on crime, the fear of crime, and the consequences of this fear over the urban life quality, as well as the relationship of the marginal areas (squatter and slum areas) in the city with crime will be examined. The goal of this study is to draw a framework for the researches in this field, which has recently started to develop in our country, by making an analysis over the concepts of city and crime. Keywords: Crime, City, Slum Areas, Squatter Areas, Fear of Crime.

Bu çalışmada kentleşme ve suç olgularını açıklamaya dönük geliştirilen sosyolojik kuramlar ele alınacaktır. Modern dönemle birlikte kentleşme ve suç olguları, sosyolojik disiplinin üzerine eğildiği temel alanlardan biridir. Bu süreçte kentleşme, insanlık tarihinde görülmemiş bir hızda ve yoğunlukta artarken, suç olgusu da ağırlık kazanmıştır. Bu anlamda kentleşme süreciyle suç ve suçluluk olgularının önem kazanması nispeten paralel düzeydedir. Toplumların modern dönemle birlikte yaşadığı değişim sürecinin bir sosyo-mekan olarak yansıdığı kentleşme/kent, aynı zamanda suç olgusunun yoğunluğunun ve çeşitliliğinin de belirleyicisi olmuştur. Bu çerçevede, çalışmada öncelikli olarak modern kentsel gerçekliği ve daha sonra da kentleşme ve suç olguları arasındaki bağıntıyı açıklamak üzere geliştirilen sosyolojik kuramlar değerlendirilecektir.

1991

Doğu Coğrafya Dergisi, 2021

Güvenlik kentlerde sunulan altyapı hizmetlerinden biridir. Güvenlik geniş kapsamlı bir kavramdır. Güvenlik işlevleri, günümüzde kentlerin değişen doğası nedeniyle farklılaşmış, yeni güvenlik kavramları ortaya çıkmıştır. Geçmişte kentlerin ortaya çıkış nedenlerinden bir olan güvenlik, kentsel hak olmuş, vatandaşlık hakkı olarak kabul edilmiştir. Kentlerde çok sayıda insanın birlikte yaşaması sonucu ortaya çıkan anonimleşme, sosyal kontrolün zayıflamasına bağlı olarak suça neden olduğu gibi, suç korkusunu ve kaygısını artırmıştır. Böylece suçlar daha çok kentlerde yaşanır olmuştur. Bu çalışmanın konusu, kentsel güvenliktir. Makale suç, suç korkusu, suç ve suç korkusu teorilerini, güvenli kentleri ve kente karşı suçları kapsamaktadır. Suç ve suçluluğu açıklayan farklı yaklaşımlar vardır. Bunlar birbirini dışlamamakta bazen birlikte kullanılmaktadır. Makalede kentsel güvenlik kavramının hızla değişen doğası kaynak taraması yapılarak ele alınmakta, suç konusunda çalışılmamış ve yeni ortaya çıkan çalışma alanları ortaya koyulmaktadır. Literatür incelenirken bütünleşik bakış açısı kullanılmıştır. Türkiye'de suç coğrafyası konusunda, çeşitlilik yoktur ve daha çok teorik arka plan olmadan, tek tek bazı şehirlerin incelenmesi yapılmış, ancak suç korkusu ve kente karşı suçlar konusu coğrafi açısından değil, başka bilimler (sosyoloji, şehir planlaması, siyaset bilim, suç bilimi) tarafından çalışılmıştır. Bu konular coğrafyacılar için çalışılabilecek yeni alanlardır.

İDEALKENT

Dezavantajlı mahallelerde yaşanan sorunları çözmek için sıklıkla başvurulan kentsel dönüşüm projelerinin en önemli faydasının suç oranlarını düşürmek olduğu iddia edilmektedir. Bu iddia nicel ve nitel araştırmaların odağı olmuştur. Fakat Sosyal Düzensizlik, Kırık Camlar ve Rutin Aktivite Teorilerinde temellenen araştırmaların sonuçları bu ilişki hakkında net bir resim çizmekten uzaktır. Nicel araştırmaların bulguları kentsel dönüşüm ve suç ilişkisinin zaman ve mekân bileşenlerinden bağımsız olarak kavranamayacağına işaret etmektedir. Bu ilişki zamana göre eğrisel bir örüntü göstermektedir. Kentsel dönüşümün suç oranları üzerindeki etkisini karmaşık hale getiren diğer bir unsur ise suçun mekânsal kaymasıdır. Yapısal faktörlere odaklanan nicel araştırmaların yanı sıra, kentsel dönüşümün mahalledeki sosyal ilişki ağlarını nasıl yeniden inşa ettiğine odaklanan nitel çalışmalar ise mikro düzeyde bu ilişkiyi anlamakta yardımcı olmaktadır. Kentsel dönüşümün başarısı yeni bir topluluk yarat...

TÜCAUM 2022 Uluslararası Coğrafya Sempozyumu, 2022

Türkiye ekonomisine 2021 yılında yaklaşık 12 milyar $ ile önemli katkı sağlayan tekstil sanayi 20.yy’ın ikinci yarısından sonra kentlerde önemli nüfus hareketliliğine sebep olmuştur. Bu hareketliliğin en fazla yaşandığı kent olan İstanbul’a yönelik gerçekleşen göç hareketleri sonucunda nüfusun artması zamanla arazi fiyatlarının da artmasına yol açmıştır. İstanbul’un merkezinde kurulan tekstil sanayi faaliyetlerinin çepere taşınmasıyla çözülmeye çalışılan bu durum, nüfusun da taşınmasının önünü açmış ve yeni idari birimler ortaya çıkmıştır. Kentsel alanın genişlemesi ve emeğe dayalı tekstil sanayi faaliyetlerinin hareketliliği sonucu gerçekleşen mekânsal büyüme İstanbul merkezinde taşınamaz duruma gelmiştir ve desentralizasyon süreci hızlanmıştır. Bu çalışmada da emeğe dayalı sektör olan tekstil sanayinin, kurulduğu İstanbul ilçelerinde kentleşme sürecine olan etkileri ele alınmıştır. Özellikle 1950 sonrasında İstanbul’da tekstil sanayi faaliyetleri hangi yönde nasıl ilerlemiş, nüfusu nasıl etkilemiş sorularının cevabı aranmış olup elde edilenler Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ortamında irdelenmiştir. Elde edilen sonuçlar yaklaşık 1 milyon kişiye istihdam sağlayan ucuz ve yoğun emeğe dayalı tekstil sanayi faaliyetlerinin kurulduğu ve taşındığı yerlerde nüfusu kendine çekerek kentleşmeyi artırdığını göstermiştir. Aynı zamanda bu sürecin yeni idari yönetimlerin ortaya çıkmasına öncülük ettiği bulgusuna ulaştırırken gelecekte de yeni yerleşimlerin ve yeni idari birimlerin ortaya çıkacağına dair fikirler vermiştir. Anahtar Kelimeler: Kentleşme, Tekstil sanayi, CBS, İstanbul

Bugün kentsel suçlar kent insanını giderek daha da tehdit eder haldedir. Her gün onlarca kentli, hırsızlık, gasp, kapkaç gibi suçlara maruz kalmakta, şiddet giderek kent insanının olağan karşıladığı bir toplumsal ilişki yöntemi haline gelmektedir.

Kent Akademisi, 2023

Kent, kentleşme, kentlileşme ve göç kavramlarının tanımları yapılırken birçok değişkenin göz önüne alınması gerekmektedir. Çünkü bu kavramlara etki eden faktörler oldukça fazladır. Tanımlamalarda değişkenler göz önüne alındığında kentleşme ve göçün nedenleri de ortaya çıkmaktadır. Bu kavramlar, suç ile ilişkili olup, suça zemin hazırlayan ve suçun işlenmesini hızlandıran etkiler meydana getirebilmektedir. Çünkü kentte göç sonucu geride bırakılan yaşam alanının kuralları geçerli değildir. Kent, kendine özgü nitelikleriyle bireylere yalnızca yeni bir yaşam alanı sunmamaktadır. Kente göç etmek, kültürde de değişmeye neden olmaktadır. Bu değişimi hızlı ve sağlıksız geçiren birey, suça yönelebilecektir. Tabi ki kentleşme ve göç, tek başına suç işlemenin nedeni değildir. Bu çalışmada göçün kentteki suç olgusuna etkisi irdelenerek açıklanacaktır.