Religie en Burgerschap: vijanden of vrienden?
Renée WagenvoordeBurgerschap bestaat in de identificatie met het typisch Nederlandse van onze samenleving." Met dit citaat uit de integratienota 2007-2011 laat de overheid zien dat ze verwacht dat nieuwkomers zich op sociaal-cultureel vlak aanpassen. Maar waaraan? Als dit typisch Nederlandse bestaat uit het feit dat abortus en euthanasie in Nederland zijn toegestaan, en dat homoseksualiteit geaccepteerd wordt, en homostellen kunnen trouwen, zijn er een heel aantal nieuwkomers én autochtone Nederlanders die grote moeite hebben met deze stelling van de overheid. Is goed burgerschap een kwestie van sociaal-culturele aanpassing, en welke rol spelen persoonlijke en religieuze overtuigingen daarin? Kwesties als deze, vragen om een weldoordachte reactie. Om een constructieve bijdrage te kunnen leveren aan dit soort vraagstukken, ben ik sinds september 2010 als promovenda bezig met een onderzoek naar de relatie tussen religie en goed burgerschap, aan de faculteit Godgeleerdheid en Godsdienstwetenschap van de Rijksuniversiteit Groningen. Acceptatie van verschil of verdediging van normen en waarden Niet alleen in het integratiebeleid heeft de overheid een bepaalde visie op goed burgerschap ontwikkeld. Ook op andere beleidsthema's wordt door de overheid een beeld geschetst van hoe de Nederlandse burger zich zou moeten gedragen. Zo zijn basis-en middelbare scholen sinds 2006 verplicht aandacht te besteden aan burgerschap, en heeft het ministerie van Binnenlandse Zaken voor 2010 een burgerschapskalender uitgegeven waarin de overheid voor iedere week een goed voornemen voor de burger presenteert. Uit deze kalender heb ik twee goede voornemens geselecteerd, waarmee ik enerzijds wil aantonen hoe lastig het is om een goede burger te zijn, en anderzijds wil laten zien dat er een ambivalente relatie tussen religie en burgerschap bestaat.
