Türkçe Ders Kitaplarındaki Okur Dostu Metinlerin İncelenmesi
Kamil İŞERİ
Sercan Demirgüneş
Sign up for access to the world's latest research
checkGet notified about relevant papers
checkSave papers to use in your research
checkJoin the discussion with peers
checkTrack your impact
Abstract
Alan yazınında okur dostu metin, okurun anlamasını kolaylaştırıcı bir dizi öğenin bulunduğu metinler olarak tanımlanmaktadır. Bu tanım odağında geliştirilen Okur Dostu Metin Değerlendirme Rubriği (ODMDR), metinlerin okur dostu olup olmadığını yedi değişken ekseninde ölçmektedir. Bu araştırmanın amacı 6,7 ve 8. Sınıf Türkçe ders kitaplarındaki okur dostu metinlerin niteliğini belirlemektir. Çalışmada 6, 7 ve 8. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki her temadan rastgele seçilmiş birer metin olmak üzere, toplam 18 anlatısal metin kullanılmıştır. Metinler, iki alan uzmanı tarafından ODMDR’yi temel alarak puanlanmıştır. Puanlama sonuçlarından Ağırlıklı Kappa (Weighted Kappa) analizleri yapılarak Rubriğe ait güvenirlik sonuçları elde edilmiştir. Buna göre Okur Dostu Metin Değerlendirme Rubriği’nden en yüksek puan alan metinleri 6. sınıfa ait metinler oluşturmuştur. Türkçe ders kitaplarında yer alan “okur dostu metinler” genellikle nitelikli yazarlara ait metinler olurken yazarın Komisyon, Anonim ya da “Bu kitap için yazılmıştır” biçimiyle tanımlandığı metinlerin genellikle metin düzenleme, kavramsal yoğunluk ve özellikle söylem boyutunda düşük düzeyde olduğu görülmüştür. Türkçe ders kitaplarındaki okur dostu metin nitelikleri taşıyan metinler nitelikli yazarların metinlerinden seçilmiş metinler olsa da bu metinler genellikle 40-50 yıl önce yazılmış yetişkin edebiyatına ait yazarların metinleridir. Bu metinlerle birlikte günümüz yazarlarına ait metinlerin de ders kitaplarında yerini alması gerektiği düşünülmektedir.
Key takeaways
- Güneş (2013:7-8)'e göre eğitim öğretim ortamlarında özgün ve özel metin olmak üzere iki tür metin kullanılmaktadır.
- Bu çalışmanın amacı 6, 7 ve 8. sınıf Türkçe ders kitaplarında yer alan metinlerin Okur Dostu Metin Değerlendirme Rubriği'ne göre düzeylerini ortaya koymaktır.
- Bu çalışmanın verilerini 6, 7 ve 8. sınıf Türkçe ders kitaplarında yer alan, her temadan rastgele seçilmiş birer metin olmak üzere, toplam 18 anlatısal metin oluşturmaktadır.
- Bu tür ipuçları, alan yazınında bağlayıcılar (connectors) ya da bağlantı ögeleri (connective devices) olarak ele alınmaktadır.
- "Bir gün halası sokaktan bağırarak geçen bir satıcıyı çağırdı."
Related papers
Türkçe Ders Kitaplarında Okur Dostu Metinlerin İncelenmesi
Türkçe Ders Kitaplarında Okur Dostu Metinlerin İncelenmesi
Abstract Friendly text is defined as text presenting a sequence of units simplifying the comprehension of reader, in the literature. Rubric of Friendly Text (Tr. Abbrv. ODMDR) improved on this definition evaluates the texts whether or not they are friendly texts on seven dimensions. The aim of this study is to determine the quality of friendly texts in 6th, 7th and 8th Turkish Coursebooks. In this study, 18 narrative texts chosen randomly from each theme in 6th, 7th and 8th Turkish Coursebooks are used. Texts are graded by two experts on the basis of ODMDR. The reliability of results of rubric is attained by Weighted Kappa. By that of, the texts graded the highest scores are in 6th coursebooks. The friendly texts which are in the coursebooks usually belongs to the qualified writers. There are inadequacies on dimensions of text organization, conceptual intensity and especially of discourse in the texts specified as “(made by a) Comision”, “Anonym” or “Written for this Coursebook”. Although the friendly texts are selected from the qualified writers, these texts belong to the writers in adult literature that were written 40-50 years ago. Keywords: Friendly Text, Rubric of Friendly Text, Turkish Coursebooks Özet Alan yazınında okur dostu metin, okurun anlamasını kolaylaştırıcı bir dizi öğenin bulunduğu metinler olarak tanımlanmaktadır. Bu tanım doğrultusunda geliştirilen Okur Dostu Metin Değerlendirme Rubriği (ODMDR), metinlerin okur dostu olup olmadığını yedi değişken ekseninde ölçmektedir. Bu araştırmanın amacı 6,7 ve 8. Sınıf Türkçe ders kitaplarındaki okur dostu metinlerin niteliğini belirlemektir. Çalışmada 6, 7 ve 8. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki her temadan rastgele seçilmiş birer metin olmak üzere, toplam 18 anlatısal metin kullanılmıştır. Metinler, iki alan uzmanı tarafından ODMDR’yi temel alarak puanlanmıştır. Puanlama sonuçlarından Ağırlıklı Kappa (Weighted Kappa) analizleri yapılarak Rubriğe ait güvenirlik sonuçları elde edilmiştir. Buna göre Okur Dostu Metin Değerlendirme Rubriği’nden en yüksek puan alan 6. sınıfa ait metinler oluşturmuştur. Türkçe ders kitaplarında yer alan “okur dostu metinler” genellikle nitelikli yazarlara ait olurken yazarın Komisyon, Anonim ya da “Bu kitap için yazılmıştır” biçimiyle tanımlandığı metinlerin genellikle metin düzenleme, kavramsal yoğunluk ve özellikle söylem boyutunda düşük düzeyde olduğu görülmüştür. Türkçe ders kitaplarındaki “okur dostu metin” niteliği taşıyan metinlerin genellikle 40-50 yıl önce yazılmış yetişkin edebiyatına ait yazarların kaleminden çıktığı görülmektedir. Bu metinlerle birlikte günümüz yazarlarına ait metinlerin de ders kitaplarında yerini alması gerektiği düşünülmektedir. Anahtar sözcükler: Okur dostu metin, Okur dostu metin değerlendirme rubriği, Türkçe ders kitapları.
Türkçe Ders Kitaplarında Metinler
Türkçe Ders Kitabı İnceleme Kılavuzu, 2024
Türkçe Ders Kitaplarındak Metinlerin Okunabilirlik Özelliğinin İncelenmesi
Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin okunabilirlik özelliğinin incelenmesi, 2022
Okullarda Türkçe öğretimi sürecinin en önemli materyali konumunda olan ders kitaplarındaki metinler ders kitabı yazarları tarafından Türkçe dersi öğretim programındaki ölçütlere göre seçilmektedir. Seçilen metinlerin niteliği başta etkinlikler olmak üzere ders kitabı içeriğinin oluşturulmasında oldukça etkilidir. Metin kavramının sınırları farklı tanımlarla belirlenmeye çalışılmakta, özellikle metinsellik ölçütleri ile nitelikli metnin özellikleri açıklanmaya çalışılmaktadır. Dil becerilerinin kazanılmasında önemli bir yeri olan ders kitaplarındaki okuma metinlerinin sıklıkla değerlendirilen özelliklerinden biri de metinlerin okunabilirlik değerleridir. Bu bilgiler doğrultusunda bu araştırmanın amacı ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin okunabilirlik özelliklerini incelemek olarak belirlenmiştir. Çalışmanın modeli temel nitel araştırma desenidir. Araştırma sürecinde veriler doküman analizi ile toplanmıştır. İncelenen materyaller 2021-2022 eğitim öğretim yılında kullanılan ortaokul Türkçe ders kitaplarıdır. Ortaokul Türkçe ders kitaplarında bulunan 151 metin Ateşman Okunabilirlik Formülü ve Çetinkaya Okunabilirlik Formülüne göre değerlendirilmiştir. Araştırma sonucunda ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin Ateşman Okunabilirlik Formülüne göre genellikle “kolay” ve “orta güçlükte”; Çetinkaya Okunabilirlik Formülüne göre genellikle eğitsel okuma ve 8, 9. sınıf düzeyinde olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bulgular incelenen bazı metinlerin sınıf seviyesinin üzerinde olduğunu göstermektedir. Ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin ortalama okunabilirlik değerleri dikkate alındığında Ateşman Okunabilirlik Formülüne göre “kolay” ve “orta” düzey olarak değiştiği, Çetinkaya Okunabilirlik Formülüne göre ise tamamının eğitsel okuma ve 8, 9. sınıf düzeyinde olduğu belirlenmiştir. Türkçe ders kitaplarında bulunan metinlerin okunabilirlik niteliklerine ait değerlerin sınıf düzeyi ilerledikçe (5. sınıftan 8. sınıfa) düzenli biçimde artmadığı görülmüştür. Ayrıca aynı sınıf seviyesinde olan kitaplar arasında okunabilirlik düzeyi açısından da bir eşitlik sağlanamadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Türkçe Ders Kitaplarında Yer Alan Metinlerin Çevreci Eleştiri Bağlamında İncelenmesi
Turkish Studies-Educational Sciences
Environmental problems are no longer just environmental scientists' problems and have started to concern all areas. Literature also aims to raise awareness of environmental issues by using its influence on societies. In the narratives that conform to the ecocriticism that emerges as a result of this thought, the approach and tendency of removing the human from the center of the text is sensed. Again, there is the abolition of the infinite privilege afforded to the human subject which supports this situation. According to the ecocriticism, which centers on the reflection of nature in literature, an environmental awareness must be created with literature for a sustainable world. In this context, it is aimed to examine the texts in Turkish textbooks. Textbooks are the most effective material of classroom learning, and the quality of the texts in textbooks is very important. It is also known that the individual's experiences and awareness gained from the age of the child become personality during adulthood. For this reason, love of nature and the idea of respecting nature's right to life should be gained from the age of the child. In this study was carried out by the Ministry of Education in the 2019-2020 school year in the second tier of primary education (5,6,7. and 8. Class) the texts in the theme of "Nature and Universe" in Turkish textbooks were examined in the context of ecocriticism. The textbooks were accepted as one document and were created using the study document analaysis method. The characters discussed in the texts are narratives that help the child to identify, that enable children to love nature and make it easier to look at nature with a conscious eye, the way nature is reflected as content, the appearance of human-nature integrity in the use of language, and the fictionalization of the modeled self. The findings were evaluated in the context of ecocriticism and presented with content analysis. As a result, although the texts in the primary school second-tier Turkish textbooks have qualities suitable for ecocriticism, it was determined that the number of these texts is not sufficient. The selected texts generally have an environmental approach but because of situations where fictions are quickly resolved, progress from a one-way point of view, or are not woven with deep enough meanings it has been seen that they do'nt address the needs of their readers and they do not stimulate the curiosity of their readers about critical approach to the environment.
Türkçe Ders Kitaplarındaki Metinlerin Öğrencilerin Okuma Eğilimlerine Göre Değerlendirilmesi
2020
In this study, it is aimed to evaluate the texts in Turkish textbooks according to reading tendencies of secondary school students. The research was carried out according to the mixed model. The sample of the study was randomly selected from the students studying in a secondary school in Giresun city center (n=400). In addition, the data source of the research consists of 5, 6, 7 and 8 th grade Turkish textbooks used in the same school. Data related to the reading tendency of secondary school students were collected by Reading Tendency Questionnaire. The document analysis technique was used to determine the characteristics of the textbooks in terms of form, subject and author. The data obtained were analyzed by qualitative analysis techniques. As a result of the research, it was determined that the texts in the secondary school Turkish textbooks did not suitability the reading tendencies of the students. However, the determination of the text selection in the opposite direction of the reading tendency of the students in terms of form, subject and author is among the important results.
5. Sınıf Türkçe Ders Kitabındaki Metinlerin Okunabilirlik Özellikleri
BÜYÜK ZAFERİN 100. YILI ANISINA 4. ULUSLARASI TÜRK DÜNYASI EĞİTİM BİLİMLERİ VE SOSYAL BİLİMLER KONGRESİ , 2022
Ders kitapları, öğretim sürecinde temel başvuru kaynağı olup öğretmen ve öğrencilerin en kolay ve doğrudan ulaşabildikleri öğretim kaynaklarıdır. Türkçenin ana dili olarak öğretiminde de öğrencilerin derste sürekli aktif olmalarını sağlaması, öğretmen ve öğrencilerin kullanması ve öğrenme ortamını desteklemesi yönüyle başvurulan önemli bir araçtır. Türkçe derslerinde öğrencilerin anlama ve anlatma becerilerinin gelişmesinde ders kitaplarındaki metinlerin ve etkinliklerin önemli bir rolü vardır. Bu sebeple ders kitaplarının hem kaliteli hem de öğrenme amaçlarına uygun olarak hazırlanması önem taşımaktadır. Ders kitaplarının öğretime uygunluğunu belirleyen unsurlardan birisi okunabilirliktir. Türkçe ders kitaplarının da okunabilirlik yönünden öğrenciye uygun olması hem öğrenme sürecini olumlu etkileyecek hem de dersin hedeflerine ulaşabilmesi mümkün olacaktır. Bu amaçla, MEB tarafından 2021-2022 öğretim yılında Ortaokul ve İmam Hatip Ortaokulu 5. Sınıflar için hazırlanan -Anıttepe Yayıncılık- Türkçe ders kitabında bulunan metinler okunabilirlik yönünden incelenmiştir. Çalışmada araştırma modeli olarak doküman incelemesini temel alan betimsel niteliklere dayanan tarama modeli kullanılmıştır. Ders kitabındaki 16 öyküleyici ve 10 bilgilendirici metnin okunabilirlik seviyeleri, Ateşman ve Çetinkaya-Uzun’un okunabilirlik formülleri kullanılarak hesaplanmıştır. Çalışmaya, şiirler, dinleme metinleri ve ders işleyiş sürecinde kullanılan küçük metinler dâhil edilmemiştir. Araştırmanın sonucunda öyküleyici metinlerin bilgilendirici metinlere göre daha basit, okunabilirlik düzeylerinin daha yüksek olduğu tespit edilmiştir.
İlkokul 2. Sınıf Türkçe Ders Kitaplarındaki Okuma Metinlerinin Yapılandırıcı Yaklaşıma Göre İncelenmesi
Yuzunci Yil Universitesi Egitim Fakultesi Dergisi, 2018
Bu çalışmada ilkokul 2.Sınıflarda okutulmakta olan Türkçe Ders Kitaplarında yer alan okuma metinleri, Ocak ve Dai (2010) tarafından geliştirilmiş olan ve 21 maddeden oluşan Yapılandırmacı Öğrenme Yaklaşımına Göre Belirlenen Ölçütler araştırmacılardan izin alınarak kullanılarak incelenmeye çalışılmıştır. Araştırmada tarama modeli kullanılmış olup, araştırmanın evrenini 2014-2015 eğitim-öğretim yılında ilkokul 2. sınıflarda okutulması için Millî Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Kurulu tarafından onaylanan Türkçe Ders Kitapları oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise; 2014-2015 eğitim öğretim yılında ilkokul 2. sınıflarda okutulmakta olan kitaplar içerisinden random yoluyla belirlenen Doku Yayınevine ait Türkçe Ders Kitabı ile Başak Yayınevine ait Türkçe Ders Kitabı oluşturmaktadır. Belirlenen kitaplardaki okuma metinleri yapılandırmacı öğrenme yaklaşımı temelinde araştırmacı tarafından hazırlanan ölçütler doğrultusunda incelenmiş ve birtakım bulgulara ulaşılmıştır. Çalışma sonucunda elde edilen bulgulara göre; Türkçe ders kitaplarındaki okuma metinleri öğrenenlerin konuya dikkatini çekecek sorulara, ön bilgilerini ortaya çıkaracak etkinliklere ve öğrenmeye güdüleyici çalışmalara yer vermesi yönünden yetersiz olduğu görülmüştür. Okuma metinlerinin günlük hayatla ilişki kurma, bilginin zihinde yapılanmasını sağlama ve öğrencilerin hayal güçlerini geliştirmede yeterli olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Anahtar Kelimeler: Yapılandırmacı öğrenme anlayışı, ilkokul, ders kitabı. * Bu çalışma ikinci yazarın yüksek lisans tezinden üretilmiştir.
Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi Ders Kitaplarındaki Okuma Metinlerinde Yer Alan Sözcüklerin Sıklık Görünümleri
Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2020
Yabancı Dil Olarak Türkçe ders kitaplarının özelliklerinden biri de Türkçeyi yabancı bir dil olarak öğrenen öğrenicilerin dil öğrenme sürecinde ihtiyaç duydukları sözcükleri içermesidir. Bu doğrultuda öğrenicilerin özellikle ileri seviyelerde günlük dilde kullandıkları sözcükleri olabildiği kadar geliştirmesi hedeflenmektedir. Bu nedenle söz konusu alanda yayınlanan ders kitaplarında, öğrenicinin sözcük dağarcığını geliştirmek ve pekiştirmek için farklı konu ve içeriklerde okuma metinlerine yer verilmektedir. Okuma metinleri, öğrenicilerin okuduğunu anlama becerilerini geliştirmekle birlikte aynı zamanda var olan sözcük dağarcığını pekiştirmeye ve geliştirmeye yönelik içeriğe de sahip olmalıdır. Okuma metinlerinde yer alacak sözcüklerin belli ölçütler doğrultusunda seçilmesi, o ders kitabının kalitesini artırmakla birlikte aynı zamanda öğrenicilerin sözcük dağarcığına olumlu katkıda bulunmaktadır. Bu amaçla, yabancı dil olarak Türkçe ders kitaplarında yer alacak okuma metinlerindeki...
Türkçe Ders Kitaplarındaki Bilgilendirici Metinlerin ve Yapılarının İncelenmesi Üzerine Bir Araştırma
Ana Dili Eğitimi Dergisi, 2020
Nil Didem ŞİMŞEK Öz Bilgilendirici metinler okul ve okul dışı öğrenmelerin temel kaynağını oluşturur. Bilgilendirici metin yapısını bilmek, bir öğrencinin dinlediği veya okuduğu metnin nasıl organize edildiğini anlamasını ve o metni hafızasında tutmasını kolaylaştırabilir. Öğrencilerin bilgilendirici metin yapılarını tanıyabilecekleri en önemli araçların Türkçe ders kitaplarındaki okuma ve dinleme metinlerinin olduğu söylenebilir. Türkçe ders kitaplarında bilgilendirici metin yapılarının her birine önem verilmeli, öğretim sadece bir metin yapısına odaklanarak yürütülmemelidir. Bu araştırmanın temel amacı ders kitaplarında bilgilendirici metinlere ve yapılarına ne oranda yer verildiğini tespit etmektir. Bu araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden temel nitel araştırma kullanılmıştır. Çalışma materyalinin belirlenmesinde amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme yöntemine başvurulmuş, 2019-2020 eğitim öğretim yılında kullanılan altı Türkçe ders kitabı çalışmaya dâhil edilmiştir. Veriler nitel araştırmada veri toplama yöntemlerinden biri olan doküman incelemesi yoluyla toplanmış, betimsel analiz yoluyla analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda incelenen tüm ders kitaplarında bilgilendirici metinlere öyküleyici metinlere oranla çok daha az yerildiği görülmüştür. Ayrıca bilgilendirici metin yapılarından en çok tanıtıcı metin yapısına yer verildiği, sıralama, sebep-sonuç, problem çözme ve karşılaştırma metin yapılarına çok sınırlı sayıda yer verildiği tespit edilmiştir. Bilgilendirici metin yapısı çeşitliliğine yer verme açısından Millî Eğitim Bakanlığı tarafından yayımlanan 6. Sınıf Türkçe Ders Kitabının diğer Türkçe ders kitaplarından daha hassas olduğu görülmüştür. Anahtar Kelimeler: bilgilendirici metin, Türkçe ders kitapları, metin yapısı An Investigation on the Expository Texts Types and their Structural Analyses in Turkish Course Books Abstract Expository texts are the primary sources of learning in and out of school. Knowing the structure of expository texts may make it easy for a student to understand how the text he is listening to or reading is organized and to keep that text in his memory. It may be stated that the most important instruments that may help students become familiar with the structures of expository texts are the reading and listening texts in their Turkish course books. Importance should be given to each of the expository text structures in the Turkish course books, and teaching should not be carried out by focusing only on one type of text structure. The main goal of this study was to determine to what extent expository text types and knowledge about their structures were included in those course books. In this study, basic qualitative research which is one of the qualitative research methods was used. In determining the materials to be examined, the criterion sampling method, which is one of the purposive sampling methods, was used and six
2. Sınıf Türkçe Ders Kitabındaki Metinlerin Okunabilirlik Açısından İncelenmesi
Ülkemiz, uluslararası platformda okuma becerilerini, okuryazarlığı ve alan becerilerini ölçmeyi hedefleyen PISA, PIRLS (2001) ve TIMSS sınavlarında ortalamanın altında kalmaktadır. Bu durum okuma becerisine sahip olmayan bireyler yetiştirilmesi ile doğru orantılıdır. Okuma okunabilirlik, anlaşılabilirlik ve okunaklık kavramlarını içinde bulunduran bir süreçtir. Okumanın önemli bir ayağı olan okunabilirlikle ilgili çalışmaların geçmişinin çok eskiye dayanmadığı bilinmekle birlikte, eksikliği tartışılmaz bir gerçektir. Türkçenin yapısına uygun hâle getirilmeye çalışılan okunabilirlik formülleri ile çalışmalar yapılsa da istenilen sonuca tam olarak ulaşıldığını söylemek güçtür. Bu çalışma, 2. sınıf Türkçe ders kitabındaki metinlerin okunabilirlik düzeylerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmada 2014-2015 eğitim-öğretim yılında okutulan Doku Yayınları’na ait 2. Sınıf Türkçe ders kitabındaki öyküleyici ve bilgilendirici metinlerin okunabilirlik düzeyleri ölçülmüş, şiirler kapsam dışında bırakılmıştır. Metinlerin analizinde Ateşman’ın (1997) Türkçeye uyarladığı okunabilirlik formülü kullanılmıştır. Araştırma sonucuna göre, öyküleyici metinlerin okunabilirlik puanlarının bilgilendirici metinlerin okunabilirlik puanlarına göre daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Our country remains below the average in PISA, PIRLS (2001) and TIMSS examinations targeting to measure reading skills, literacy and field skills at international platform. This case is directly proportional with training of individuals who have not reading skill. Reading is a process containing readability, intelligibility and legibility concepts. While it is known that history of studies related with legibility which is an important pillar of reading does not date too back, its shortness is an unquestionable fact. Although studies have been conducted with readability formulas which are tried to make suitable for structure of Turkish, it is difficult to say that desired result is fully achieved. This study was conducted for the purpose of establishing readability levels of texts in 2nd class Turkish textbook. In the study, readability levels of narrative and informative texts in 2nd class Turkish textbook belonging to Doku Publications which is taught in 2014-2015 education-training year were measured, poems were excluded. In the analysis of texts, readability formula of Ateşman (1997) adapted into Turkish was used. According to the result of the research, it was determined that readability scores of narrative texts are higher than readability scores of informative texts.
Related papers
Ortaokul Türkçe Ders Kitaplarındaki Metinler Üzerine Bir İnceleme
In this research, the purpose was to investigate the texts that were included in secondary school Turkish course books prepared by The Ministry of National Education for 2018-2019 academic year according to preference of writer and poet. In this research, which is a survey model, the document review method was used to collect the data. To analyse the research data, the descriptive analysis was employed. The findings obtained in the direction of sub categories were presented in form of tables. In the research, 257 texts and 185 writers and poets included in four Turkish course books were taken into consideration. The writers and poets were classified in three categories (Turkish, Turkic Republics and Balkan Turks and foreign). All of the texts in activities and theme assessment questions of reading, listening/watching, free (time) reading were included in the research without considering the discrimination of prose, poem, documentary and short film. In the secondary school Turkish course books investigated in the research, it was determined that the texts in story and poem genres were included predominantly at four grade levels, 197 of these texts were selected from Turkish writers, 27 of them were selected from foreign writers, 7 of them were selected from writers belonging to Turkic Republics and Balkan Turks, prose was the most included genre, the texts taken from sources such as internet sites, magazines, newspapers, blog writings were mostly used in course books as listening-watching and activity texts, there were 39 Turkish and foreign writers and poets whose different texts were included at different grade levels, the texts of the writers and poets belonging to Turkic Republics and Balkan Turks were not included more than once. ÖZET Bu çalışmada 2018-2019 eğitim-öğretim yılı için Milli Eğitim Bakanlığı tarafından hazırlanmış ortaokul Türkçe ders kitaplarında yer verilen metinlerin yazar ve şair tercihi açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Bir tarama modeli olan bu çalışmada verilerin toplanmasında doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır. Araştırma verilerinin analiz edilmesinde ise betimsel analizden yararlanılmıştır. Alt problemler doğrultusunda elde edilen bulgular tablolar halinde sunulmuştur. Çalışma kapsamında, dört Türkçe ders kitabındaki toplam 257 metin ve 185 yazar ve şair ele alınmıştır. Yazar ve şairler üç kategoride (Türk, Türk Cumhuriyetleri ve Balkan Türkleri ile yabancı) gruplandırılmıştır. Ders kitaplarındaki okuma, dinleme/izleme, serbest okuma, etkinlik ve tema değerlendirme sorularındaki metinlerin tümü-düzyazı, şiir, belgesel, kısa film ayrımı gözetmeksizin-araştırmaya dâhil edilmiştir. İncelenen ortaokul Türkçe ders kitaplarında dört sınıf düzeyinde de ağırlıklı olarak hikâye ve şiir türündeki metinlere yer verildiği, bu metinlerin 197'sinin Türk, 27'si nin yabancı, 7'sinin de Türk Cumhuriyetleri ve Balkan Türklerine mensup sanatçılardan seçildiği, en çok düzyazı türüne yer verilmiş olduğu, internet siteleri, dergi, gazete, blog yazıları gibi kaynaklardan alınmış metinlerin ders kitaplarında büyük oranda dinleme-izleme ve etkinlik metni olarak kullanıldığı, farklı sınıf düzeylerinde farklı metinlerine yer verilmiş Türk ve yabancı 39 yazar ve şair olduğu, Türk Cumhuriyetleri ve Balkan Türklerinde hiçbir yazar ve şairin birden fazla metnine yer verilmediği tespit edilmiştir.
Türkçe Ders Kitaplarındaki Öykü Kişilerinin İncelenmesi
VI. Yıldız Uluslararası Sosyal Bilimler Kongresi, 2019
Öyküleyici metinlerin en önemli ögesi kahramanlarıdır. Çocuklar, okudukları öykülerdeki bu kahramanlara öykünürler. Onların sözlerini, davranış ve eylemlerini kendilerine örnek alma eğilimi gösterirler. Eğitim ortamının önemli öğrenme gereçlerinden olan Türkçe ders kitapları gelişim çağındaki çocuğun öykü kahramanlarıyla özdeşim kurmasını sağlayan birer araçtır. Bu nedenle ders kitaplarındaki öykü kişilerinin dikkatle kurgulanmış olması gerekir. Bu çalışmada bu gereksinimden yola çıkılarak Millî Eğitim Bakanlığı tarafından okullarda okutulması uygun görülen Millî Eğitim Bakanlığı yayınlarına ait ortaokul Türkçe ders kitaplarında yer alan öykü metinlerindeki kişilerin, Sever (2017) tarafından belirlenen karakter özelliklerine göre sınıflandırılması amaçlanmıştır. Sever (2017) karakter özelliklerini “açık, kapalı, devingen ve durağan” başlıkları altında toplamıştır. Sever’e (2017) göre açık karakterler okur tarafından iyi tanınır, kurgulanan olaylar dizisinde birçok özelliğiyle okurun belleğine yerleşir. Kapalı karakterler yüzeysel olarak tanıtılan, okur tarafından iyi tanınmayan karakterlerdir. Devingen karakterler değişim yaşayan karakterlerdir. Durağan karakterler ise kurgunun başından sonuna kadar değişmeyen karakterlerdir. Araştırmada bu başlıklar temel alınmıştır. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden içerik analizi kullanılmıştır. Araştırma, kategorisel (sınıflandırmacı) çözümleme tekniğine göre desenlenmiş betimsel bir çalışmadır. Araştırmada verileri elde etmek için seçkisiz örnekleme yöntemlerinden basit seçkisiz durum örneklemesi kullanılmıştır. Araştırmanın verileri 2018-2019 eğitim öğretim yılında ortaokul seviyesinde (5, 6, 7 ve 8. sınıf) devlet okullarında okutulması uygun görülen ders kitaplarının incelenmesiyle sağlanmıştır. Öncelikle araştırmacılar tarafından araştırmaya konu olan ders kitapları Millî Eğitim Bakanlığı Eğitim Bilişim Ağından (EBA) alınmıştır. Ardından her bir sınıf seviyesindeki bu kitaplardan ikişer öykü seçkisiz (random) yolla seçilerek bu öykülerdeki kişiler belirlenmiş ve bu kişiler araştırmacılar tarafından belirlenen ölçüt açısından incelenmiştir. İnceleme sonucunda öykülerdeki kişilerin karakter özellikleri belirlenmiş ve elde edilen veriler tablolaştırılmıştır. Sonuçlardan yola çıkılarak ders kitaplarında yer alan öykü kişilerinin karakter özelliklerinin çocuğun dünyasına ve gelişimine katkıları tartışılmıştır.
Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi Ders Kitaplarındaki Okuma Metinlerine Ait Soruların İncelenmesi
Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi Ders Kitaplarındaki Okuma Metinlerine Ait Soruların İncelenmesi, 2023
Bu çalışmada Yeni İstanbul Uluslararası Öğrenciler İçin Türkçe öğretim setindeki okuma metinlerine ait anlama soruları incelenmiştir. Araştırmada nitel araştırma yaklaşımlarından doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın inceleme nesnelerini 2020 yılında yayımlanan Yeni İstanbul Uluslararası Öğrenciler İçin Türkçe A1-A2-B1-B2-C1 seviye ders kitapları oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında 89 okuma metni ve 368 soru tespit edilmiştir. Tespit edilen sorular; soru türlerine, cevap kaynaklarına ve Barrett Taksonomisi’ne göre incelenmiştir. Araştırmada belirlenen kategorilerdeki soruların analizi için nitel veri analiz türü olan içerik analizi kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen bulgulara göre ders kitaplarındaki okuma metinlerine ait sorular; soru türü bakımından en fazla kısa cevaplı, soruların cevap kaynağına göre en sık cevabı metin içinde soruların olduğu ve Barrett Taksonomisi’ne göre en fazla basit anlama düzeyinde soruların kullanıldığı tespit edilmiştir. Tespit edilen bulgulardan hareketle soruların dağılımında bir denge olduğunu söylemek mümkün değildir.
Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretiminde Kullanılan Ders Kitaplarındaki Okuma Metinlerinin Ön Hazırlık Çalışmaları
Aydın TÖMER dil dergisi
Students were found, whereas 12 of the 17 codes were found. In Yedi İklim Turkish Textbook, 4 categories were found and 12 codes were found. There were 4 categories and 5 codes in Yedi İklim Turkish Textbook.
Türkçe Ders Kitaplarındaki Metinlerin İlettiği Değerler Açısından İncelenmesi
Ana Dili Eğitimi Dergisi
Değerlerimiz ve yetkinliklerle bütünleşmiş bilgi, beceri ve davranışlara sahip nitelikli bireylerin yetişmesinde Türkçe ders kitabı metinlerinin katkısı yadsınamaz. Öğretim programlarının perspektifini oluşturan değerlerin öğrencilere aktarılmasında bu metinler, temel araç konumundadır. Bu çalışmada, 2018 yılı Türkçe Dersi Öğretim Programı doğrultusunda hazırlanmış Türkçe ders kitapları, değerler iletimi açısından incelenmiştir. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi kullanılmıştır. Metinler, oluşturulan "Değerler İnceleme Formu"na göre taranmıştır. Elde edilen bulgular tablolar halinde verilmiştir. Elde edilen bulgulara göre metinlerin değerleri iletmede yetersiz kaldığı görülmektedir. Türkçe ders kitapları metinleri arasında değerler iletimi açısından bir dengenin olmadığı tespit edilmiştir. Benzer şekilde ders kitaplarındaki değerlerin dağılımında da bir dengenin gözetilmediği görülmektedir. Ders kitaplarındaki metinlerde en fazla sevgi, saygı, yardımlaşma, duyarlılık, çalışkanlık, dayanışma değerleri yer alırken; en az iletilen değerlerin ise tasarruf, eşitlik, adalet olduğu tespit edilmiştir. Elde edilen bulgular, alanyazından elde edilen bulgularla birlikte değerlendirilmiştir. Araştırmanın bulguları doğrultusunda birtakım önerilere de yer verilmiştir.
Türkçe Ders Kitaplarındaki Metinler için Çizilen Resimlerin İncelenmesi
Bu çalışmada sekizinci sınıf Türkçe ders kitaplarına alınan sözel metinlerin anlamlandırılmasına, öğrencinin artalan bilgisini devindirerek uygun bağlamın yaratılmasına yardımcı olmak, sözel metni desteklemek, öğrencinin ilgisini çekerek metni okuma, anlama isteği uyandırmak amacıyla oluşturulan görsel metinlerin sözel metinleri destekleyip desteklemediği, tutarlılık ve yerdeşlik ilişkisi kurup kurmadığı betimlenmeye çalışılacaktır. Çalışmanın veri tabanı sekizinci sınıf Türkçe ders kitaplarından tarama yöntemiyle elde edilmiştir (serbest okuma parçaları dahil 289 resim yer almaktadır. Çalışmada 29 resim örnek olarak verilmektedir). Veri tabanının incelenmesinde göstergebilimin görsel göstergeler için önerdiği araçlardan yararlanılmıştır.
Yumuşak Güç Göstergesi: Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Okuma Metinleri
2021
Egitim bilgi, beceri ve fikir kazandirma faaliyeti olarak degerlendirilebilir. Bilgi ve beceri ozelinde fikir kavraminin icerigini resmi otoriteler, kural koyucular ya da “devlet” olarak ifade edebilecegimiz organize mekanizmalar sekillendirmektedir. Bu sekillendirme surecinde mensup olunan anlam deger dunyasini daha genis kitlelere aktarabilme ve anlatabilme; olasi olumsuz durumlari icin onlemler ihdas etme; sistemi yeniden ureterek kitleleri sekillendirme gibi gayeler one cikmaktadir. Yabanci dil egitimi de bu cok faktorlu surecin en onemli ogeleri arasinda yer almaktadir. Bati ozelinde koklu devletler kendi ana dillerini teolojik, pedagojik ve emperyalist gerekcelerle farkli cografyalarda asirlardir ogretme faaliyeti icindedir. Bu faaliyetler uluslararasi literaturde “guc” turevlerinden, bir grup ya da bireyi herhangi bir zorlama ve dayatma olmadan bir cikarim ya da fikre ikna etme cabasi olarak degerlendirilen “yumusak guc” faaliyeti seklinde degerlendirilmektedir. Turkcenin yab...
Yabancılara Türkçe Öğretiminde Kullanılan Okuma Metinlerinin Öğretim Elemanlarınca Diller İçin Avrup
Journal of Turkish Studies, 2015
Bu makale Crosscheck sistemi tarafından taranmış ve bu sistem sonuçlarına göre orijinal bir makale olduğu tespit edilmiştir.
Okuma Kültürü Edindirme Sürecinde Türkçe Ders Kitaplarındaki Metinlerin Niteliği Üzerine Öğretmen Görüşleri
Ana Dili Eğitimi Dergisi
Bu çalışmanın amacı, Eskişehir İli, Milli Eğitim Bakanlığına bağlı ortaokullarda çalışan Türkçe öğretmenlerinin okuma kültürü edindirme sürecinde Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin niteliğine ilişkin görüşlerini belirlemektir. Araştırma nitel bir çalışmadır. Bu çalışmada veri toplama tekniği olarak "yarı yapılandırılmış görüşme" kullanılmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre, Türkçe ders kitaplarında öğrencilerin ilgi alanlarına ve düzeylerine uygun olmayan metinlerin yer aldığı, metinlerin öğrencilerde estetik bir duyarlık oluşumuna kılavuzluk etmediği, okumaya karşı istek uyandırmada ve okuma kültürü edindirmede yeterli olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Loading Preview
Sorry, preview is currently unavailable. You can download the paper by clicking the button above.