о Троице-Сергиевской редакции Стишного Пролога

О Стишном Прологе и задачах его изучения, 2011

В статье рассматриваются особенности Стишного Пролога как памятника церковнославянской письменности и определяются задачи его изучения.

Русские статьи Стишного Пролога XV-XVII веков, 2012

Рассматриваются оригинальные русские чтения в составе Стишного Пролога, выявляются источники их про- исхождения, исследуется история пополнения состава Стишного Пролога русскими статьями в XV–XVII вв.

Институт литовского языка Матвей Десятый и составление третьей (литовской) редакции измарагда * * Данная работа выполнена в рамках проекта "литуаника: Письменное наследие этноконфессиональных меньшинств Великого княжества литовского II" (№ LIT-1-39), поддержанного научным советом литвы (Lietuvos mokslo taryba).

Studi Slavistici XVIII, 2/2021, 7-22

The Verse Prologue was translated from Greek into Church Slavonic twice in the first quarter of the 14th century, in connection with the introduction of the Typicon of Jerusalem into the Balkans. One of the translations originated in the Bulgarian book environment, while the other was made by Serbian scribes. The translations were made in the process of translating various Greek originals by scribes working independently from each other. The Bulgarian translation has a large number of transcripts; yet few manuscripts of the Serbian translation have survived. A total of 12 copies of the Serbian translation are known to me, and in three of them only part of the manuscript corresponds to the text of the Serbian translation. Moreover, only one of the said transcripts (UBSM 16) contains readings for the first trimester. The text remaining from this manuscript begins with September 26. In an attempt to find the missing fragments for September 1-25, I turned to the South Slavic liturgical menaia, which contain readings from the Prologue. A comprehensive review of the menaia proved that most of them had been supplemented with readings from other versions of the Prologue. However, a menaion for September with readings from the Prologue of the Serbian translation was discovered in the manuscript collection of the National and University Library St. Clement of Ohrid in Skopje no. 17. The said menaion allows for the reconstruction of the lost readings, but with some reservations. Firstly, the scribes eliminated some brief memories from the Prologue, thus making it a collection of excerpts. Secondly, as a result of the loss of the text in the antigraph of the Serbian translation, the menaion M-17 contains insertions from the oldest translation of the Prologue for September 1 and September 26-28. Any future study of the texts of the Prologue of this menaion must take these features into account.

Кога се проследува христијанската традиција во Македонија најчесто се имаат предвид духовните и културните процеси кои се одвивале во средновековниот период. Тоа е така зашто директните сочувани историски сведоштва за овој развоен период се побројни. Случајот со проследувањето на ранохристијанската традиција е посложен од причина што сочуваната изворна граѓа е посредна и има карактер на индиректно сведоштво коешто претставува толкување од извесна временска дистанца. Освен тоа, во нив е присутен и факторот на приспособување на изложуваните настани на актуелните политички, воени или црковни интереси коишто ги застапува составувачот во конкретна општествена средина и во определен период кога историскиот настан се толкува. Во историографијата чести се случаевите кога на располагање се имаат сочувани извори чијашто содржина има главно култно-легендарна природа како што се житијни или друг вид на хагиографски состави (чуда, верувања и сл.). Како своевидни историски извори за проследување на ранохристијанската традиција во Македонија се користат и византиските хроники и летописни состави во чијашто содржинска основа историската податливост има релативен карактер. Сето погоре истакнато го имаме предвид и ние при нашиот обид конкретно да го проследиме проникнувањето на ранохристијанската традиција и на заживувањето на монаштвото во Струмица и Струмичко. Во услови на отсуство на сочувани историски извори од периодот на самото проникнување, афирмација и заживување на ранохристијанската традиција и на монашкиот живот во овој крај од Македонија и ние се ослонуваме на посредната историска фактографија присутна во Житието за св. Петнаесет Тивериополски свештеномаченици.

2016

The article examines some features of Old Slavonic liturgy terms (Slavonic Church Service) from 10th – 14th c. – these are оутросъ, оутрьница, оутрьняя, оутрьница and оутрьняя derived from the adjective оутрьнь. In the previous studies оутросъ is defined as “gartsizam”. The study defends another hypothesis – this word is partially Bulgarian gartsizam occurred under the rules of the folk etymology

Вестник Новосибирского государственного университета. Серия: История, Филология. Том 9, вып. 2. Новосибирск, 2010, 105 – 115., 2010

Статья посвящена истории первого печатного издания Триоди Постной, предпринятого Швайпольтом Фиолем в Кракове в 1491 г. Определение рукописного протографа издания проводится на материале одного гимнографического текста – Акафиста Богоматери. Сопоставление текста издания с важнейшими рукописными редакциями Акафиста XIV–XV вв. позволило установить восточнославянское происхождение протографа издания, а также включить его в контекст церковнославянской письменной традиции.

Герменевтика древнерусской литературы 20, 327–351. ISBN 978-5-9208-0649-9.

Аннотация: В 80-е гг. XX в. Е.А. Фет выделила псковскую редакцию Пролога, датируемую серединой XV в. и известную в списках осенне-зимнего полугодия. Исследовательница обратила внимание на ее необычный назидательный раздел, содержащий новые для Пролога чтения. В данной статье рассмотрены источники индивидуальных (не характерных для других редакций Пролога) поучений псковской редакции на сентябрьноябрь. Проведенное исследование показало, что ближайшим источником заимствования для большинства из них послужила саратовская редакция Златоструя, известная в списке конца XV в. В основной части статьи приведены аргументы в пользу работы с этой редакцией, а также даны сведения об использовании некоторых иных четьих сборников; в приложении помещены перечни отождествленных поучений.