ALTERNATİF MEDYA OLARAK YENİ MEDYA (Akdeniz İletişim Dergisi 2012)

Dergi Karadeniz, 2018

Medyadan Yansıyanlar, 2013, Beta Yayıncılık, İstanbul

İnsan istek ve fikirlerinin giderek çeşitlendiği günümüzde, medya araçları toplumlara karşı çeşitli sorumluluklar taşımaktadır. Kamuyu bilgilendirmek başta olmak üzere birçok görev üstlenen medyanın toplumun her kesiminden bireylere bir bütün olarak kapsayıcı bir şekilde hitap etmesi mümkün olmamaktadır. Bu nedenle, söz konusu eksikliği giderme amacı taşıyan alternatif medya mecralarına ihtiyaç duyulmakta ve bu platformlar yeni medya teknolojilerinin de yardımıyla giderek daha fazla görülmekte, etkinlik kazanmaktadır. Yeni medya ortamında varlığını sürdüren alternatif mecralardan biri olan 4chan.org isimli web sitesi, çalışmanın ana konusunu oluşturmaktadır. Site, taşıdığı nitelikler ve diğer ana akım / alternatif medya mecralarından farklılıkları sebebiyle, uluslararası alan yazında sıkça çalışmalara konu olmaktadır. Birçok eserde kendine yer bulan 4chan.org'u, yerli literatüre kazandırma amacındaki çalışmada, sitenin varoluşundaki temel kavramlar olan alternatif medya ve anonimlik kavramsal düzeyde incelenmiş, kullanım pratikleri bağlamında örneklendirmelere başvurulmuştur. Betimsel ve içerik analizi yöntemlerinin tercih edildiği çalışmada, 4chan.org'un literatürde yer alan alternatif medya tanımlarıyla benzer nitelikler taşımasının yanı sıra, kavramın genişletilmesine de yardımcı olacak bir karakterde olduğu görülmüştür. Bu bağlamda, sitenin alternatif medya mecralarından biri olmakla birlikte, farklı bir boyut olarak da değerlendirilebileceği sonucuna ulaşılmıştır.

E-CİDER, 2022

Günümüz anaakım medya atmosferine bakıldığında, medyada tekelleşme eğilimlerinin yoğunlaştığı ve teksesli bir yayın politikasının izlendiği görülmektedir. Anaakım medyadaki yapısal sorunlar, farklı alternatif medya platformlarının oluşmasına zemin hazırlamış ve çoksesliliği sağlama görevini bu yeni platformlar üstlenmiştir. Bu çalışmada, yeni medya ekseninde şekillenen alternatif medya platformlarından biri olan Medyascope kanalının eleştirel ekonomi politik ve kültürel bağlamda nasıl bir yayıncılık sergilediğinin anlaşılması amaçlanmıştır. Ayrıca, alanyazında farklı şekillerde tanımlanan alternatif medya kavramına, Medyascope örneğinden hareketle yeni bir tanımın geliştirilmesi öngörülmüştür. Çalışmanın amaçları ve kuramsal temeli doğrultusunda nitel çözümleme yönteminin benimsendiği bu çalışmada yarı yapılandırılmış derinlemesine görüşme tekniğinden yararlanılmıştır. Yapılan çözümleme çerçevesinde, kanalın klasik alternatif medya tanımlamalarından farklı bir medya yaklaşımı sergilediği, üretim ve içerik düzeyinde anaakım medyadan ayrıldığı, tarafsızlık ve profesyonellik anlayışı ekseninde radikal medyadan farklılaştığı, kurumsallaşma ve kitleselleşme bağlamında ise “anaakım olmaya aday” bir yayıncılık pratiği benimsediği sonucuna ulaşılmıştır.

Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi

İnsan istek ve fikirlerinin giderek çeşitlendiği günümüzde, medya araçları toplumlara karşı çeşitli sorumluluklar taşımaktadır. Kamuyu bilgilendirmek başta olmak üzere birçok görev üstlenen medyanın toplumun her kesiminden bireylere bir bütün olarak kapsayıcı bir şekilde hitap etmesi mümkün olmamaktadır. Bu nedenle, söz konusu eksikliği giderme amacı taşıyan alternatif medya mecralarına ihtiyaç duyulmakta ve bu platformlar yeni medya teknolojilerinin de yardımıyla giderek daha fazla görülmekte, etkinlik kazanmaktadır. Yeni medya ortamında varlığını sürdüren alternatif mecralardan biri olan 4chan.org isimli web sitesi, çalışmanın ana konusunu oluşturmaktadır. Site, taşıdığı nitelikler ve diğer ana akım / alternatif medya mecralarından farklılıkları sebebiyle, uluslararası alan yazında sıkça çalışmalara konu olmaktadır. Birçok eserde kendine yer bulan 4chan.org'u, yerli literatüre kazandırma amacındaki çalışmada, sitenin varoluşundaki temel kavramlar olan alternatif medya ve anonimlik kavramsal düzeyde incelenmiş, kullanım pratikleri bağlamında örneklendirmelere başvurulmuştur. Betimsel ve içerik analizi yöntemlerinin tercih edildiği çalışmada, 4chan.org'un literatürde yer alan alternatif medya tanımlarıyla benzer nitelikler taşımasının yanı sıra, kavramın genişletilmesine de yardımcı olacak bir karakterde olduğu görülmüştür. Bu bağlamda, sitenin alternatif medya mecralarından biri olmakla birlikte, farklı bir boyut olarak da değerlendirilebileceği sonucuna ulaşılmıştır.

ANA AKIM MEDYA NEDIR ? Ana akım medya çoğu zaman çoğunluğun sesi olarak hareket etmektedir. Gerçek ana medya temelde insanları oyalamaya çalışır. Aman başka bir şey yapsınlar bizi rahatsız etmesinler mantığıyla hareket eden bu medya örneğin profesyonel sporla ilgilensinler der ya da seks skandalları, ünlü kişiler ve sorunları gibi şeylere takılsınlar ister. Neyle ilgilenirse ilgilensinler yeter ki ciddi olmasınlar. Özellikle son yıllarda oluşan " Televole Kültürünü " de ana akım medya ve işlevler açısından açıklamak mümkün olabilir. Ayrıca onlara göre halk her işe burnunu sokan dışarıdaki cahillerdir. Onları kamusal alandan uzak tutmalıyız çünkü çok aptaldırlar ve burunlarını sokarlarsa sadece sorun yaratırlar, onların görevi katılımcı değil izleyici olmaktır. (Horuz, 2005 : 22) görüşü hakim görüştür. Kapitalist sistemin ve piyasa koşullarının değişmesinin etkisiyle medya, ticari bir işletme olarak faaliyet göstermeye başlamıştır. (Mete, 2008 : 50) Ticari işletmelerin amacı karlarını maksimize etmektir. Dolayısıyla medyada değişen koşullarla birlikte ticari bir işletme kimliğine bürünmüş ve sadece karını maksimize etme amacı gütmektedir. Medya ayakta kalabilmek için tabii ki karını yükseltmeye çalışacaktır. Ancak medyanın temel amacı olan bilgi verme, ekonomik, siyasi ve kültürel olaylarda kamuyu oluşturma, bilinçlendirme ve yönlendirme hiçbir zaman kar olgusunun arkasından düşünülmemeli bu amaçlar medyanın olmazsa olmaz temel amaçlarıdır. Son yıllarda medya ekonomisinde yaşanan gelişmeler, yatay, dikey, çapraz tekelleşmeler ve medya sahiplik yapısının değişmesi bu amaçların erozyona uğramasına neden olmuştur. Erozyonun nedeni ise medyayı karlı bir alan olarak görmeye başlayan holdinglerin medya sektörüne atılmasıdır. Ana akım medya kendisini denetleyen ve finansa eden güçlü toplumsal grupların ve iktidarların çıkarlarına hizmet eder demek mümkündür. Ayrıca onların lehine propaganda yapan bu medya çıkarcıların istedikleri önemli gündemleri ve ilkeleri ele alır. Holding patronlarının medya sektörüne yönelmesi ve yaşanan tekelleşme, özelleştirme süreçlerinin ardından temel kaygısı kar olan medyanın temel amaçlarını önemsemeyen anti demokratik ve tek sesli medya kuruluşları ortaya çıkmıştır. Bu şirketler ticari kaygıları nedeniyle iktidarla ve diğer kurumlarla işbirliği içerisine girmiş " doğru " habercilik anlayışına gölge düşürmüşlerdir. Bu şirketler çoğu zaman yine ticari kaygıları ön planda tutarak egemen ideolojinin sesi olmuş yerele, ötekine, egemen ideolojiye, muhalif seslere sayfalarını, ekranlarını, alıcılarını kapatmışlardır. Bu durumda gazetesiyle, radyosuyla, televizyonuyla birçok medya kanalı varken, tek sesliliğin oluşmasına yol açmıştır. Böylelikle büyük sermayenin yöneticisi olduğu medya kanalları sadece egemen ideolojinin sesini yansıtan kanallar haline gelmiş, tek sesli, anti demokratik kanallar olmuşlardır. Tüm bu sebeplerden medyanın asıl görevi olan doğru bilgi aktarımı ve kamuoyu oluşturma amaç, özel sermayenin mülkiyetinde tamamen erozyona uğraşmıştır. Günümüzde tekelci sermayenin yönetimindeki medya kuruluşlarının bu önemli temel amaçtan uzaklaştığı, aktarılan bilgi ve haberde tekelcinin özel yargılarının, tercihlerinin yansıtıldığı görülmektedir. İktidarla arasını bozmak istemeyen tekelci sermaye yönetimdeki medya kuruluşları, kamuoyunu yanlış bilgilendirerek manipüle etmektedir. Temel amacı ticari kaygı olan medya kuruluşları demokrasinin çok önemli bir ayağı olan kamuoyu

The Journal of Academic Social Science Studies, 2016

Öz İletişim teknolojilerindeki olağanüstü gelişmelerin bilginin ve haberin yayılmasını kolaylaştırdığı medya çağında, fikirlerin ve kültürel alt kimliklerin yayılmasını fotokopiyle çoğaltılan dergilerle gerçekleştiren yayın organları da varlığını sürdürmektedir. Özel ilgi alanlarına sahip amatör dergi yayıncılığı fanzin olarak tanımlanmaktadır. Alternatif medya araçları olan bu yayınlar, dayandıkları kültürel zemin ve muhalif tavırlarıyla aykırı seslerin sözcülüğünü yapmaktadır. Bu çalışmada; profesyonel ve ticari olmayan, hazırlayanlar tarafından çoğaltılan ve sınırlı alanlarda dağıtımı yapılan bir yayın türü olan fanzinler incelenmektedir. Toplumda başkaları gibi olmak istemeyen, sıradanlığı, alışılagelmişliği ve gelenek-selleşmiş kurumları reddeden insanlar tarafından üretilen fanzinler, egemen kültüre baş-kaldırışlarını görmezden gelen ana akım medyaya karşı alternatif bir medya olarak karşımı-za çıkmaktadır. Çalışmada alternatif medya arayışlarına kuramsal bir çerçeve çizen katılımcı demokratik medya kuramı üzerinde durulmakta ve fanzin kültürü irdelenmektedir. Bu kapsamda, karşı ve alt kültürün söz söyleme aracı olan fanzinlerin muhalif ka-rakteri değerlendirilmektedir. Fanzinlerin alternatif bir medya olarak bütün dünyada oldu-ğu gibi Türkiye'de de sesleri duyulmayan, temsil edilmeyenlerin iletişim araçları olarak oy-nadıkları role değinilmektedir. Çalışmanın son bölümünde, yeni bir özgürlük alanı olarak gelişen internetle birlik-te, örgütlenebilmek için yeni mekânlar edinen karşı kültürler ve fanzin üretimi konu edil-mektedir. İnternette webzin ya da e-zin adıyla çok sayıda platformda alternatif seslerin sözcülüğüne soyunan dijital çağın fanzinleri bu makalenin konuları arasındadır. Abstract In the age of media, where extraordinary developments in communication technologies have facilitated the dissemination of information and news, publishing arms which they actualize to propagate ideas and cultural subdistribution with photocopied journals continue to exist. Amateur journal publishing with special interests is defined as fanzine. These publications, which are alternative media tools, spell out the contrary voices with their cultural background and opposing attitudes. In this study; fanzines are examined which are professional and non-commercial publications duplicated by drafters, distributed in limited areas. Fanzines are published as an alternative to the mainstream media which ignores the uprising aganist dominant culture by people who do not want to be like others in the community, refusing time-honoured establishment and ordinariness. In this study, it is giv-en point to participatory democratic media theory which draws a theoretical framework to seek alternative media and its relationship with the fanzine culture is examined. Within this study, it is evaluated that fanzines have a dissident character owing to giving voice to subculture and counterculture. Role of fanzines is mentioned as an alterna-tive media which are communication tools of the ones who are not represented in Turkey as well as rest of the world. With the development of the Internet as a new area of freedom, production of fan-zine and organization of countercultures has adopted the new spaces. Digital era’s fanzines continue to advocate alternative voices as named webzin or e-zin within a large number of platforms. In the last part of the study, this has been made research subject.

ATLAS ULUSAL HAKEMLİ SOSYAL BİLİMLER DERGİSİ, 2020

İnternetin gelişimi ile yeni bir toplumsal çağın da kapıları aralanmıştır. İletişim alanındaki bu yeni ve hızlı gelişme, iletişimle beraber tüm küresel etkileşimleri de olağanüstü hızlı hale getirmiştir. Teknolojik olanaklar ve dijital işlemler aracılığıyla bireylerin her anı gözetim altına alınabilmekte, kişilerin sosyal medya hesapları ve internet hareketleriyle verileri depolanmaktadır. Kullanıcıların bilgisi dışında oluşturulan veri havuzu aracılığıyla tüketim pratiklerinden siyasal seçim tercihlerine kadar geniş yelpazede kitleler manipüle edilebilmektedir. Özellikle internet ve sosyal medyanın yaygınlaşması yalnızca haber alma verme pratiklerini değil, toplumların yaşayışları ve kültürleri üzerinde de önemli değişimlerin fitilini ateşlemiştir. İnternet üzerinden günlük hayattaki tüm hizmetlerin temin edilmesi, sosyal medyanın kişisel ifşa ve toplumsal takip merkezi haline gelmesi, gözetime de yeni bir boyut kazandırmıştır. Bu çalışmada internet ve sosyal medyanın gelişimi, sosyal medya kullanımının önemi ve etkileriyle beraber birey-iktidar ve toplum-iktidar ilişkilerine etkisi ele alınmıştır.

SOSYAL MEDYA PSİKOLOJİSİ, 2020

“Yeni medya” hayatımızın her alanında kendine yer edinmektedir. Kullandığımız akıllı telefonlar, akıllı saatler, etkileşimli televizyonlar, bilgisayarlar, tabletler vb. her cihaz yeni medya teknolojilerini bize daha çok yakınlaştırmakta ve onlarla bağ kurmamızı sağlamaktadır. Bu çalışmada, Gaziantep İletişim Fakültesi Gazetecilik Bölümü’nde okuyan “Yeni Medya Uygulamaları” dersini alan öğrencilere “Yeni medya kavramı sizin için ne ifade ediliyor?” sorusu sorulmuş ve öğrencilerden 41’i söz konusu soruyu yazılı olarak yanıtlamıştır. Öğrencilerin verdiği yanıtlar betimsel analiz ve içerik analizi ile ayrı ayrı değerlendirilmiştir. Çalışmanın bulgularına göre öğrenciler arasında yeni medyaya ilişkin olumsuz tutuma sahip olan yoktur. Ağırlıklı olarak hem olumlu hem olumsuz tutum belirten öğrenciler bulunmaktadır (%70,7). Tamamen olumlu tutum bildiren, hiçbir olumsuzluğa değinmeyen öğrencilerin oranı %29,3’tür. Cinsiyetler arasında tutum konusunda herhangi bir fark bulunmamaktadır. Öğrenciler, yeni medyaya ilişkin avantajlar arasında ilk sırada “yenilik, hızlılık, uzakları yakın etme, etkileşim” özelliklerine değinmiştir. Eleştiriler arasında ilk sırada “bilgi kirliliği, sanal toplumsallaşma, bilginin metalaşması, sanallık, etik değerlerin ihlali” yer almaktadır. Yeni medyanın sağladığı iş olanakları konusunda “içerik üretimi, çevrim içi gazetecilik yapma, yaratıcı etkinliklerde tasarım/grafik vb. kullanma” ifadelerine yer vermişlerdir. Yeni medya konusunda en çok dile getirdikleri temalar ise “hayatın tamamını şekillendirmesi, geleneksel gazeteciliğin yok olması, yeni iş seçeneklerinin oluşması, kamusal alanın kültürel normlarının değişmesi” şeklindedir. Sonuç olarak Gazetecilik Bölümü öğrencilerinde genel olarak yeni medyanın hayatlarını kolaylaştırdığı, iletişim seçeneklerini çeşitlendirdiği, onlara pek çok olanak sağladığı düşüncesinin varlığı söylenebilir. Ancak öğrenciler yeni medyanın hayatın tamamını ele geçirdiğinin, bilgi kirliliğinin, internetin siber suçlara neden olabileceğinin de farkındadır. İnternetteki sosyalleşmenin sanal olabileceğine, yabancılaşma, bireyselleşme ve yalnızlığa neden olabileceğine işaret eden öğrenciler, bilinçli kullanımının önemine sıklıkla değinmişlerdir. Meslekleri ile ilgili olarak özellikle sosyal medyanın haber paylaşımında ya da haber almada etkin olduğuna değinen öğrenciler gazetecilik mesleğinin gidişatının tamamen değiştiğine, çevrim içi boyuta kaydığına yönelik farkındalık içindedir ve kendilerinin de bu yeni mecrada iş bulabileceklerine dair olumlu bir tutum içindedir.

Etkileşim Dergisi, 2019

Özet-Her ne kadar medium'un kendisi "yeni" olarak tanımlansa da, yeni medya gibi çok boyutlu bir fenomeni hâlâ geleneksel paradigmalar ile kavrama eğilimi ol-dukça belirgindir. Bu türden geleneksel yaklaşımların söz konusu ortamı, or-tamda bulunan nesneleri ve bu ortam dolayımı ile ilişki kuran özneleri doğru bir biçimde kavramamıza ve kavramsallaştırmamıza izin vermediği söylenebilir. Geleneksel yaklaşımın sonucu olarak, Kartezyen terminoloji ile ifade edecek olursak, res extensa'nın tümüyle ortadan kalktığı ve yalnızca res cogitans olarak var olduğumuz bu ortamın, örneğin, merkezsiz yapısı bizlere yeni bir olanak olarak değil ama tehdit olarak görünür. Öte yandan, geleneksel paradigmala-rın hem dünyayı hem de özneyi kavrama tarzlarındaki krizlerin ortaya çıkardığı yeni bir perspektif olarak post-yapısalcılık, söz konusu krizin dünyadan ya da insandan değil; bizatihi paradigmanın kendisinden kaynaklandığını tartışmaya açar. Böylelikle bu makale, yeni medyayı tartışırken bu tartışmalara tesir eden melankolik ya da karamsar tonun sebebinin de bu ortamın kendine münhasır ontolojisini bir tehdit olarak algılamaktan kaynaklandığını iddia edecektir. Makalenin temel amacı, yeni medyayı analiz ederken Foucault, Derrida, Kristeva ve Zizek gibi post-yapısalcılığın etkili isimlerinin argümanlarını tartışmaya dahil etmek ve böylelikle hem yeni medyanın kendisinden üretilen hem de bu orta-mı anlama ve kavramsallaştırma ile ilgili ortaya çıkan "krizleri" anlamlandırmak ve eleştiriye tabi tutmaktır. Böylece özne kategorisinin reddi, yapı-söküm, bil-gi/anlamın tekilliği/sabitliği yerine çoğullaşması, metinlerarasılık gibi post-ya-pısalcılığın merkezi temalarına referans vererek, yeni medyanın post-yapısalcı paradigmanın teknolojik bir tezahürü olduğu iddiası tartışmaya açılacaktır. Anahtar Kelimeler: yeni medya, post-yapısalcılık, postmodernizm, Foucault, Derrida.