Bahariye Mevlevihanesi

Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, 1999

Yenikapı Mevlevîhanesi Restorasyonu , 2015

Burada köşkün inşası üzerine söylenmiş iki tarih manzumesi yer almakta, bunlardan birincisinin vaktiyle köşkün kapısı üzerindeki kitabede yazılı olduğu nakledilmektedir.

İZMİR Bahri Baba (Dede) ya da Bahriyye Mevlevihanesi, 2023

İzmir'in bilinmeyen ikinci mevlevihanesi olan Bahri Baba (Dede) ya da Bahriyye Mevlevihanesi hakkındadır. Mevlana Celaleddin-i Rumi'nin öğütleriyle büyüyüp gelişen bu tarikatın İzmir tasavvuf hayatına girmesi ne yazık ki çok geç olmuştur.

LEFKOŞA (KIBRIS) MEVLEVİHANESİNİN KURULUŞU VE İLK VAKIFLARI/The Foundation of Mevlevihane in Nicosia and Its First Foundations, 2023

The Foundation of Mevlevihane in Nicosia and Its First Foundations Mehmet DEMİRYÜREK Öz: Kıbrıs'ın 1570 yılındaki fethini izleyen yaklaşık 30 yıl içinde Ada siyasal, sosyal, ekonomik ve dinî bakımlardan kurumsallaşma ve görünüm itibarıyla tam bir Osmanlı adası oldu. Lefkoşa bu değişimi en iyi yansıtan şehirlerden biriydi. Beylerbeyleri, Lefkoşa kadıları ve müftüleri bu şehirde ikamet ettiler. Mahalleleri, sakinleri, camileri, mescitleri, çeşmeleri, hanları ve hamamlarıyla Lefkoşa bir Türk-İslam şehri hüviyeti kazandı. Cami, mescit, han, hamam vb. gibi tesislerin devamlılığını temin etmek için birçok vakıf kuruldu. Kapsam ve etkinlik açısından Sultan II. Selim Vakfı ile Lala Mustafa Paşa Vakfı şehrin sosyal ve ekonomik hayatında önemli rol oynadı. Ayasofya Camii (Selimiye), Arap Ahmet Paşa Camii, Bedesten ve Mevlevi Tekkesi şehrin en önemli Türk-İslam simgeleri arasında yer aldı. Bu çalışmanın amacı sözü edilen simgelerden birisi olan Lefkoşa Mevlevi Tekkesinin kuruluş tarihi ile ilgili bilgileri KKTC Millî Arşiv ve Araştırma Dairesi belgeleri ile Osmanlı Arşiv kaynakları temelinde yeniden tartışmak ve değerlendirmektir. Çalışma Lefkoşa Mevlevihanesinin kuruluş tarihi için yeni bir tarihi gündeme getirecek, ilk gelir kaynaklarını ortaya çıkaracak ve böylece hem Kıbrıs tarihine hem de hem söz konusu kurumun tarihine katkıda bulunulmuş olunacaktır.

Darülelhan Mecmuası (Sayı 8), 2017

ÖZ 1925 yılında tekke ve dergahların kapatılmasına yönelik kabul edilen kanunla tüm tarikatlar gibi; Mevlevilik tarikatı da başta Konya' daki Mevlana Dergahı olmak üzere bütün Mevlevihaneler kapatılmış; çelebilik, şeyhlik, dervişlik ve dedelik gibi bütün Mevlevi unvanları ve faaliyetleri yasaklanmıştır. Ne yazık ki bu tarihten sonra kapatılan tarikat yapılarına gereken önem verilmemiş ve yok olmaya mahkûm bırakılmışlardır. Bu araştırmada bu yapıların mimari mekânsal özellikleri araştırılmış ve bu bağlamda diğer tarikat yapılarından farklı olan noktaları ortaya konmuştur. Özellikle, derviş adayının hem ruhen hem de bilgi ve görgü olarak olgunlaştırıldığı yer olmasından; hem de 1001 günlük çilenin çekildiği mekân olmasından dolayı Mevlevilikte önemli bir yere sahip olan Matbah-ı Şerifler üzerinde durulmuştur.

Tarihin Engin Sularında Prof. Dr. Vahdettin Engin’e Armağan, 2022

Anadolu’da ortaya çıkan tarîkatların en önemlilerinden birisi olan Mevlevîlik, Mevlânâ’nın adına izafe edilerek kurulan bir tarîkat olmasına rağmen, kuruluşu Mevlânâ’nın ölümünden sonradır. Mevlevîlik, başlangıçta Anadolu’daki diğer tasavvuf akımları gibi âdâb ve erkânı belirlenmiş ve tekke düzeni kurulmuş klasik bir tarîkat niteliğinde değildi. Çünkü Mevlânâ tarîkatlara özgü birtakım kurallar koymamıştır. Mevlana kendisine bağlananlar için bir giriş töreni düzenlememiş ve bir zikir usulü öngörmemiştir. Mevlânâ’nın oğlu Sultan Veled, babasının düşüncelerini sistemli bir hale getirerek Mevlevîliği kendine özgü kuralları, törenleri olan bir tarîkat durumuna getirdi. Bu sebeple Sultan Veled, Mevlevîliğin asıl kurucusu ve ikinci pîri sayılır.

2015