TÜRKİYE DE FİNANSAL PİYASALAR

Ekonomi ve Finans Üzerine İncelemeler, 2022

Ekonomi ve finans alanında yaşanan gelişmeler piyasaların sürekli olarak dinamik bir yapıda olmasını sağlamaktadır. Gerçekleşen küreselleşme sürecinde tüm sektörlerle birlikte ekonomide ve finansal piyasalarda da değişim yaşanmaktadır. Bu değişim, ekonomi ve finansal alanlarda arayışları tetiklemiştir. Bu kitap, farklı üniversitelerden çok sayıda değerli akademisyenin teorik ve ampirik çalışmalarını kapsamaktadır. Ekonomi ve Finans Üzerine İncelemeler isimli bu kitap multidisipliner bir bakış açısıyla ekonomi ve finans alanındaki çalışmaların derlenmesinden oluşmaktadır. Zengin bir konu çeşitliliğine sahip olan bu kitapta on bölüm yer almaktadır. Birinci bölümde Arş.

2024

Türkiye'de faizsiz finans uygulamaları, Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın teĢvik düzenlemeleri ve destekleyici politikalarıyla önemli bir geliĢme göstermiĢtir. Türkiye'nin geliĢen ekonomisi ve artan altyapı ihtiyaçları, alternatif finansman araçlarının kullanımını teĢvik etmiĢ ve hatta faizsiz finansman için özel baĢlıkların kalkınma planlarında yer almasına neden olmuĢtur. Bu geliĢmeler finans sektöründeki önemli kurumlar olan bankalar üzerinde de etkili olmuĢ ve Ziraat Katılım, Vakıf Katılım ile Emlak Katılım gibi üç kamu katılım bankasının kurulmasına yol açmıĢtır. Bu dönüĢüm süresince kamusal alanda en çok karĢımıza çıkan finansman yöntemi ise sukuğun bir çeĢidi olan kira sertifikasıdır. Kira sertifikası 2012 yılından beridir özellikle Devlet Ġç Borçlanma Senetleri (DĠBS) gibi borçlanma araçlarında kullanılmaktadır. 2023 yılı itibarıyla TL cinsinden toplam iç borçlanmanın %9,5'i, döviz ve altın cinsinden %13,9'u kira sertifikalarıyla gerçekleĢmiĢtir. Dünya genelinde de giderek daha fazla yer almaya baĢlayan bu finansman yöntemi, Türkiye'deki kamusal alan için Ģimdilik sadece DĠBS‘lerde belirginleĢmektedir. Sukuk potansiyel olarak ulaĢım, enerji, sağlık ve turizm gibi kamusal alanı ilgilendiren çeĢitli sektörlerdeki altyapı yatırımlarının finansmanında kullanılabilen bir araçtır. Özellikle büyük ölçekli altyapı projelerinin finansmanında kira sertifikası kullanımı, projenin maliyetlerini karĢılamak ve yatırımcılara sabit getiri sağlamak amacıyla belediyeler ve kamu kurumları tarafından değerlendirilebilecek bir seçenek olarak görülmektedir. Bu nedenle kira sertifikalarının Türkiye'deki uygulamaları ve potansiyel etkileri üzerine derinlemesine bir araĢtırma ve analiz gerekmektedir. Özellikle kamu borçlanma araçlarının çeĢitlendirilmesi ve finansal piyasaların geliĢtirilmesi için stratejik öneme sahip olan bu finansman yönteminin etkileri ve kullanım alanlarının detaylı bir Ģekilde incelenmesi önem arz etmektedir.

Kurumsal yönetim, literatürde iki farklı yaklaşım ile tartışılan bir konudur. Biri “stakeholder” diye ifade edilen “paydaş” yaklaşımıdır. Bu yaklaşıma göre uzun dönemde değer yaratan tüm paydaşların süreçten fayda sağlaması beklenmektedir. Diğer yaklaşım ise; “shareholder” olarak ifade edilen ve sadece hissedarların menfaatlerini gözetme üzerine olan yaklaşımdır. Başta Almanya, Fransa olmak üzere Kıta Avrupası paydaş yaklaşımına odaklanırken, ABD ve İngiltere ise Anglosakson bakış ile hissedar yaklaşımına odaklanmaktadır. Özellikle 21. yüzyılın başından beri şirketler, tek amaçlarının kar gütmek olduğunu anladıklarında uzun vadeli bir yaşam süremeyeceklerinin farkına vardılar. Şirketin iç ve dış çevresindeki itibarı, kurumsal sosyal sorumluluk ile toplumda yarattığı etki, finansal konuları destekleyici unsurlar oluşturmaya başladı. Bu nedenle, artık paydaş yaklaşımı, hissedar yaklaşımını da içerisine alan daha kapsamlı ve daha uzun soluklu bir yaklaşımdır diyebiliriz.

Asimetrik bilgiden kaynaklanan finansal piyasa aksaklıkları, firmaların yatırımlarını finanse etmekte kullandıkları dışsal fonların maliyetini artırmakta, içsel fonların maliyeti ile dışsal fonların maliyeti arasında bir fark ortaya çıkmaktadır. Bu şartlar altında, firmalar ya hiç dışsal fon temin edememekte ya da dışsal fonlara yüksek maliyetlerle erişebildiklerinden yatırımlarının maliyetleri artmaktadır. Finansal kısıtlı- lık olarak adlandırılan bu durum, firmaların yatırımlarını ve nihai olarak ekonomideki toplam yatırımları ve refah düzeyini olumsuz etkilemektedir. Bu çalışmada, Türkiye’de finansal kısıtların firma yatırımları üzerindeki etkilerinin analiz edilmesi amaçlanmaktadır. Bu çerçevede, Türkiye imalat sanayiinde faaliyet gösteren ve hisseleri Borsa İstanbul’da (BİST) işlem gören 125 imalat sanayii firması üzerine odaklanılmakta, 1998-2010 dönemini kapsayan ve finansal kısıtlı olduğu öngörülen 76 firmaya ait dengeli bir panel veri seti kullanılmaktadır. Bulgular, Türkiye imalat sanayiinde faaliyet gösteren firmaların finansal kısıtlarla karşı karşıya bulunduğunu ve yatırımlarının finansal kısıtlardan olumsuz etkilendiğini ortaya koymaktadır. Buna göre, söz konusu firmalar yatırımlarını finanse ederken önemli ölçüde içsel fonlara (nakit akışları) bağımlı olmaktadır. Financial market failure, originated from asymmetric information, increase the cost of external funds that firms use to invest, and there will be a gap between the costs of internal and external finance. In this case,investment cost for firm increases because of either firms’can not obtain external funds or they can obtainexternal funds with high cost. This situation defined as financial constraint affects firms’ investment, aggregate investment and welfare in economy ultimately.In this study, it is aimed to analyze the effect of financial constraints on firm investment and to evaluate policy recommendations developed for eliminate these possible unfavorable effects. In this framework, this study concentrates on firms that operate in Turkish manufacturing industry and that are quoted in Borsa İstanbul (BİST). A balanced panel data set that contains 125 firms and ranges from 1998 to 2010 is used. Findings reveal that, firms operating in Turkish manufacturing industry are faced with financial constraint and their investments are adversely affected by financial constraints. Accordingly, these firms are severely dependent on internal funds (cash flows) when financing their investment.

Türkay Dergi, 2023

Dünya nüfusu giderek artıyor. Bununla birlikte dünyanın uğradığı tahribat da tehlikeli boyutlara varmış durumda. Küresel finans sisteminin ve tüm ülkelerin bu tahribatta payı var. Şu an elimizde tek gezegenimiz olduğuna göre ona iyi bakmak sadece bireysel bir girişimden ibaret olmamalı. En azından bundan sonrası için kurumsal ve evrensel tedbirler almak şart. Ülke kaynaklarının verimli kullanılması amacıyla hem toplumun hem de çevrenin küresel anlamda korunması mümkündür. Özellikle finansal sistem içerisindeki otoriter kurumların ve devletlerin gerekli düzenlemeler ile hem çevreye hem de insana değer veren sürdürülebilir kalkınma politikalarının gündeme geldiğini görüyoruz. Sürdürülebilir kalkınmaya aracılık eden finansal piyasaların rolü gün geçtikçe artıyor. Ülke tasarruflarının taşındığı finansal piyasaların sağlamlığı sürdürülebilir kalkınmayı doğrudan etkilemektedir. Bankaların ve borsaların aracılık ettiği kurumların çevreye, ekonomiye ve insana vereceği etkiler sanılandan daha fazla. Bunun farkına varan ülkeler sürdürülebilir raporlama ile başlayan süreçte sürdürülebilir endeksler ile kalkınma için çeşitli girişimlerde bulunuyorlar.

DÜNYADA FİNANSALLAŞMA SÜRECİ ve TÜRKİYE DENEYİMİ, 2023

Dr. Abdilcelil Koç, 1959 yılında Mersin İline bağlı Arslanköy'de dünyaya gelmiştir. Halen Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi'nde öğretim üyesidir. Lisans eğitimini Anadolu üniversitesinde İktisat ve Uluslararası İlişkiler Bölümlerinde, yüksek lisans ve doktora eğitimini ise Çukurova Üniversitesinde tamamlamıştır. Başlıca araştırma ve ilgi alanı, heterodoks sosyal bilimler ve özellikle politik iktisat olup, kapitalist ekonomilerin geçmişte, günümüzde ve yakın gelecekte sermaye birikim mekanizmalarındaki değişim süreci ve ayrıca OECD ülkelerindeki sınıf analizi üzerinde çalışmaktır. 1995-2018 yılları arasında OECD ülkelerindeki finansallaşma düzeyini ölçmek için, çok boyutlu bileşik finansallaşma endeksi oluşturmuş olup henüz yayın aşamasındadır. Uluslararası sempozyumlarda bildiri sunumu gerçekleştirmiş, bilimsel dergilerde makaleleri ve ayrıca çeşitli yayınevlerinde kitap bölümleri yayınlanmıştır. Son kitabı, "The Political Economy of Financialization and Its Measuring-Indicators of Financialization in OECD Countries" IJOPEC yayınevinde 2021 yılında yayınlanmıştır.

COVID-19 SÜRECİ VE ÖRGÜTSEL YÖNETİM, 2020

Çalışma kapsamında COVID-19’un ülkemiz finansal piyasaları üzerindeki etkisini değerlendirebilmek amaçlanmaktadır. Bu nedenle ülkemiz finansal piyasalarında işlem gören pay piyasası ürünlerinden BIST-100 Endeks değerinin (XU100), BIST MALİ (Finansal Bileşenler) Endeks (XUMAL) değerinin, Vadeli İşlem ve Opsiyon piyasası ürünlerinden Altın Vadeli İşlemleri değerinin, döviz piyasasından Euro ve Dolar kurları değerlerinin ve sanal para piyasasından Bitcoin’in değerinin COVID-19 salgınından etkilenip etkilenmediği, etkileniyorsa ne kadar etkilendiği doğrusal regresyon modeli ile tespit edilmeye çalışılmış ve ardından söz konusu finansal değişkenlerin birbirlerinden etkilenip etkilenmediği, etkileniyorsa ne oranda etkilendiği ise SVAR (Structurel Vector Autoregressive) analizi ile incelenmiştir.

DAVRANIŞSAL FİNANS PERSPEKTİFİNDE FİNANSAL RİSK, 2022

Davranışsal finans; bilişsel hatalarıyla, duygularıyla hareket eden bireylerin finansal süreç içerisindeki karar verme aşamalarının nasıl etkilediğini daha iyi anlamaya ve açıklamaya çalışmaktadır. Aynı zamanda ortaya çıkabilecek hataların, mantıksızlıkların ve gerekçelerin tespit edilmesi davranışsal finansın araştırma alanları içerisindedir. Yatırımcıların finansal kararlar verirken en zorlandıkları konuların başında ise yatırımların risk-getiri dengesinin kurulamaması gelmektedir. Risk yükseldikçe daha fazla getiri elde etme ihtimali ortaya çıkmasına rağmen, kayıp yaşama ihtimali de benzer şekilde artmaktadır. Yatırım anında kişiler hiç içerisinde bulunmak istemedikleri risklerin bir anda içerisinde kalabilmektedir. Yatırımcıların beklemedikleri bu hadiselerin gerçekleşme sebeplerinin ortaya konulması yatırım anında daha rasyonel kararlar alınmasını sağlamak adına oldukça önemlidir. Bu kitap yatırımcıların finansal risk alma anında irrasyonel hareket etmelerinin altında yatan sebeplere odaklanmakta ve davranışsal finansın ortaya koyduğu teoriler çerçevesinde finansal riski hem kavramsal hem de uygulamalı olarak ele almaktadır.

2023

Bu kitabın amacı; Türkiye’nin yedi bölgesinde geleneksel yöntemlerle üretimine hala devam edilen peynirleri kayıt altına almak, bu peynirlerin sürdürülebilirliğine katkı sunup gelecek nesillere aktararak Türkiye’nin peynir envanterini resmetmektir. Bununla birlikte gastronomi turizmi kapsamında ya da niş bir turizm türü olarak Türkiye’nin peynir turizmi potansiyelini ortaya çıkarmaktır. Türkiye’de turizmi on iki aya yaymak ve destinasyonların ön plana çıktıkları turizm türlerini desteklemek veya hiç olmayan yeni bir turizm türünü bölgelere kazandırıp ülke geneline yaymak da kitabın hedefleri arasında yer almaktadır.