Karolina Wigura, Wina narodów

Pamietnik Literacki, 2012

z a g a d N I e N I a j ę z y k a a r t y S t y C z N e g o agata BrajerSka-MazUr (katolicki Uniwersytet Lubelski jana Pawła II) "FILUtka z FILIgraNU", CzyLI o PrzekŁadzIe językoWego NaŚLadoWNICtWa z ekFraStyCzNyCH WIerSzy WISŁaWy SzyMBorSkIej Utworów Szymborskiej mówiących o sztuce jest sporo-według Stanisława Balbusa 16 lub 20 1 , joanna grądziel wymienia ich jeszcze więcej, przy czym badaczka dzieli je na kategorie tematyczne: wiersze nawiązujące do literatury, muzyki, filmu, malarstwa, fotografii, teatru, architektury i rzeźby (g 85) 2. W mistrzowski sposób posługując się imitacją w niektórych z nich (np. w Koloraturze, Kobietach Rubensa, Pejzażu, Mozaice bizantyjskiej i Miniaturze średniowiecznej), poetka przełożyła na język literatury system notacji 3 innych sztuk. Wyszczególnione wiersze Szymborskiej można określić mianem współczesnej ekfrazy-tj. według opinii zebranych przez Pawła goglera: "utworu poetyckiego, będącego dokładnym, ozdobnym opisem lub zawierającą elementy opisu interpretacją [...] dzieła sztuki malarskiej (rzeźbiarskiej, architektonicznej, fotograficznej

2022

Wielu myślało, że aby zostać świętym należy posiadać niezwykłe umiejętności, wielorakie talenty czy wszechstronne zdolności-subtelna iluzja! Kto chciałby znaleźć coś podobnego w życiu Katarzyny Labouré, szukałby na próżno i mógłby rzec: "Trudna jest ta mowa" (J 6, 60). Katarzyna nie założyła żadnego zgromadzenia, nie ukończyła wyższych studiów-z wielkim trudem te podstawowe. Nigdy nie pełniła znaczącej funkcji we wspólnocie sióstr. Można byłoby stwierdzić, że "nie zrealizowała się w życiu". To nie zaskakuje oczu, które "patrząc, nie widzą" (Mt 13, 13), Katarzyna to duchowa córka św. Wincentego a Paulo-przyjaciela ubogich! Rodzina Katarzyny Piotr Labouré, ojciec Katarzyny, chciał zostać kapłanem, jednak gdy miał 22 lata, rewolucja francuska uniemożliwiła mu dalszą naukę. Po powrocie z seminarium do swoich rodzinnych stron zajmował się uprawą roli i hodowlą zwierząt. Piastował nawet przez kilka lat urząd mera w Fainlès-Moutiers (Burgundia-departament Côte d'Or), który objął po swoim krewnym-Mikołaju Labouré. Matka Katarzyny, Ludwika Magdalena Gontard, pochodziła z Senailly, gdzie pracowała jako guwernantka. Była niezwykle pobożną kobietą. Piotr i Ludwika Magdalena pobrali się 4 czerwca 1793 roku. Pierwsze siedem lat małżeństwa spędzili w Senailly i tam też na świat przyszły ich pierwsze dzieci. W 1800 roku rodzina Labouré przeniosła się do Fain-lès-Moutiers, gdzie osiadła już na stałe i doczekała się kolejnego potomstwa.

1985

Przegląd Geologiczny, 2019

The landslide on the northern slopes of Magura Witowska is an example of a consequent-structural type of landslide. It has been developed due to several favorable conditions like: monoclinal layer deposition where the dip angle and direction of collapsing layers are close to those of slope exposition. Moreover, shale packages are commonly present in the bedrock. In the lower part of the landslide an elongated basin filled with peat sediments is situated. The 8-m long profile was recovered with an Instorf sampler for 14 C dating and pollen analysis purposes. The results of radiocarbon dating and pollen analysis point to Subboreal and Subatlantic age of these sediments. Undisturbed biogenic sedimentation, lack of minerogenic intercalations together with the unbroken course of pollen succession suggest that the studied landslide has not undergone any significant active events since its formation.

Krakowski Rocznik Archiwalny, 2021

Ważną postacią w powojennym nauczycielskim środowisku Krakowa była Jadwiga Turkowska z domu Czarnecka (1889–1982), nauczycielka matematyki w II Liceum Ogólnokształcącym im. Króla Jana III Sobieskiego. Znakomita pedagog, pracująca do 78. roku życia, wywarła wpływ na kilka pokoleń absolwentów krakowskich liceów. Córka zesłańców, była jedną z pierwszych kobiet, które zdobyły dyplom carskiego Uniwersytetu Petersburskiego. Odegrała też w okresie międzywojennym i w czasie II wojny światowej istotną rolę w szkolnictwie wileńskim. Udało się odnaleźć szereg informacji o rodzinie Jadwigi Turkowskiej, w tym omskie i wileńskie archiwalia, odtworzyć przebieg jej pracy zawodowej i zebrać wspomnienia o tej nietuzinkowej nauczycielce, z wdzięcznością zapamiętanej zarówno w kręgu rodziny i przyjaciół, jak i w gronie kolegów i uczniów z różnych etapów jej kariery. Jadwiga Turkowska née Czarnecka (1889–1982) An important figure in Krakow’s post-war teaching environment was Jadwiga Turkowska née Czarne...

2015

2015

Wspomnienie o Janinie Zagórskiej i jej rodzinie W monografii wydanej 18 maja 2004 r. z okazji jubileuszu 30-lecia Państwowej Szkoły Muzycznej 1 st. im. Jana Pawła II w Wadowicach jej dyrektor, mgr Jan Kamiński napisał: Zbyt mocno jednak tkwiły jeszcze wtedy w tradycji wadowickiej prywatne lekcje fortepianu u pani Zagórskiej [--] 1 . Zdanie wyrwane z kontekstu, ale jest w nim jednocześnie wiele prawdy, bo pani Janina Zagórska udzielała lekcji gry na fortepianie w swoim mieszkaniu na Rynku 10 przez blisko pięćdziesiąt lat. Janina była córką Leontyny Miczulskiej z domu Doerfler i dr. Antoniego Jana Miczulskiego. Matka -Leontyna Doerflerówna urodziła się 11 kwietnia 1866 r. w Bochni. Wykształcenie zdobywała w Krakowie, gdzie ukończyła c.k. seminarium nauczycielskie, zdając egzamin dojrzałości 10 czerwca 1885 r. Ukończenie szkoły upoważniało ją do pełnienia obowiązków pomocnicy lub prowizorycznej nauczycielki robót ręcznych i gospodarstwa domowego w publicznych szkołach ludowych pospolitych i wydziałowych z językiem wykładowym polskim. Mogła pełnić także funkcję kierowniczki tzw. "ogródka dziecięcego". Uczęszczając do szkoły, Leontyna otrzymała stypendium w kwocie 160 zł z funduszu krajowego i zobowiązała się do sześcioletniej służby przy szkołach ludowych publicznych. Po ukończeniu seminarium pracowała przez dwa lata w szkole 4-klasowej pospolitej w Wojniczu (1885-1887). W świadectwie wystawionym na zakończenie jej pracy w tej placówce zastępca kierownika szkoły, Ludwik Billner, napisał, że Doerflerówna [--] w przeciągu lat dwu, okazała się w ogóle pod każdym względem wzorowa. W szczególności zaś, tak w pracy nad dalszem

2017

W ostatnich latach podejmowane są badania nad aktualizacją podziału regionalnego Polski wykonanego przez J. Kondrackiego. Powstał ogólnopolski -międzyuczelniany zespół geografów, pracujący nad weryfikacją dotychczasowej regionalizacji fizycznogeograficznej. W wielu ośrodkach naukowych trwają także niezależne prace, mające na celu uwspółcześnienie podziałów poszczególnych jednostek regionalnych. Niniejszy artykuł jest jedną z takich prób, podjętych na poziomie podprowincji Wyżyna Śląsko-Krakowska. Zaproponowane uszczegółowienie, nie burzy uznanych za uniwersalne kryteriów delimitacji regionów, według zasady zachowania terytorialnej całości i wewnętrznej jedności oraz analizy pochodzenia rzeźby terenu i budowy geologicznej w skali regionalnej. Proponowany podział podprowincji Wyżyna Śląsko-Krakowska wydaje się jednak bardziej zgodny ze stanem współczesnej wiedzy geograficzno-geologicznej, a także z wynikami prowadzonych w tym obszarze różnorodnych badań fizycznogeograficznych.

Zapiski Historyczne, 2022

Monografia Anity Klechy stanowi pierwszą próbę naukowej biografii Zofii Olelkowiczówny, ostatniej z książąt słuckich. Bez wątpienia postać ta zasługiwała na możliwie pełne przedstawienie jej życiorysu, nie tylko ze względu na znaczenie rodu Olelkowiczów w historii Wielkiego Księstwa Litewskiego, lecz także z powodu popularności, jaką księżna cieszyła się w okresie późniejszym (w XIX-XX w.) jako bohaterka literatury pięknej oraz osoba, której przypisywano wyjątkową rolę w Cerkwi prawosławnej. Życie i działalność Zofii Słuckiej nadal zresztą jest przedmiotem zainteresowania wielu osób, zwłaszcza że w kwietniu 1984 r. została ona uznana za świętą Kościoła prawosławnego (kanonizacja została dokonana przez Egzarchat Białoruski Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej). Literatura piękna, popularna i coraz częściej również literatura hagiograficzna dopisują niestety do biografii Zofii wiele faktów, które w rzeczywistości nie miały miejsca. Od autorki recenzowanej książki można było zatem oczekiwać, że zgodnie z tytułem wyjaśni nam, co jest mitem, a co rzeczywistością w biografii Olelkowiczówny. Jakkolwiek już na początku wypada zaznaczyć, że nie mogło się to w pełni udać, choćby dlatego, że autorka przynajmniej momentami zdaje się na równi traktować przekazy pochodzące z literatury naukowej oraz zawarte w literaturze popularnej czy też o charakterze hagiograficznym, a niemające pokrycia w źródłach. Na wstępie podkreślmy, że autorka zapoznała się z wielką liczbą publikacji o różnym charakterze. Bibliografia dołączona do książki jest obszerna, choć ma pewne luki. Upomniałbym się o obszerny artykuł Arkadiusza Czwołka poświęcony Januszowi Radziwiłłowi 1 , a także monografię Henryka Łowmiańskiego na temat województwa nowogródzkiego 2. Ponadto należy zaznaczyć, że czytając opracowanie A. Klechy, można odnieść wrażenie, że nie zawsze dogłębnie przeanalizowała ona treść niektórych prac naukowych, których tytuły znajdziemy w przypisach i Bibliografii. Podczas pisania pracy autorka wykorzystała liczne źródła drukowane i rękopiśmienne. Jeśli chodzi o te ostatnie, najważniejsze i najczęściej cytowane pochodziły z Archiwum Radziwiłłów (przechowywanego w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie) oraz z Archiwum Chodkiewiczów. W przypadku tego ostatniego zespołu autorka nie wie jednak, że stanowi on część Archiwum Narodowego w Krakowie (w książce błędnie zaznaczono, że wciąż znajduje się on w Wojewódzkim Archiwum

Artium Quaestiones

The subject of the paper is a painting by Artur Grottger, which has not yet been the subject of close art historical analysis, hindered by the complicated history of the painting as a material object: from its creation (1861–63) and being exhibited in Vienesse Kunstverein in 1864 (titled Das Gebet vor der Schlacht. Episode aus der vergangenen Zeit in Polen), via its appearances and disappearances in the arena of history, till its present status of an object in a private collection, whichlimits its accessibility. The reconstruction of the process of constituting its present title (The Bar Confederates Pray Before the Battle of Lanckorona), reveals the problematic status of the reference to the specific battle fought during the Bar Confederation (1768–1772). The confrontation of the pictorial presentation with a real course of the battle of Lanckorona (23 May 1771) proves that it was not Grottger’s imperative to reconstruct in a probabilistic manner neither the place nor the course o...