Bir Cezaevi Sosyolojisi Denemesi

Cezaevleri, içinde barındırdığı insanları toplumun geri kalanından izole etmeye çalışırken, içeride yaşananlar da toplumun bilgi ve deneyiminin dışında tutulmaya çalışılır. Tutuklu ve hükümlülerin cezaevlerinde yaşadıklarını paylaşmak ve bu yaşam koşullarında köklü değişiklikler yapmak için mücadele eden örgütler, kurumlar, mahpuslar, onların yakınları, medya kuruluşları, avukatlar ve elbette ismini bilemediğimiz başka insanlar aracılığıyla cezaevi deneyiminin sesi yükseliyor. Psikoloji alanını düşündüğümüzde, bu ses, bahsedilen kanallara ek olarak meslektaşlarımızın deneyimleri aracılığıyla da alanımıza ulaşıyor ve yaşananların üzerine düşünsek de düşünmesek de bu mesele önümüzde önemli bir gündem olarak duruyor.

1986

Astana Yayıncılık, 2022

Cezaevleri, dışarıdan bakan için bir kapalı kutu gibidir. Peki, izlediğimiz filmler, belgeseller veya okuduğumuz kitaplardan gördüğümüz “kapalı kutular”da neler oluyor? Dışarıdaki bir birey bu kapalı kutuları bir yapıdan, mekândan ibaret görebilirken, kapalı kutunun yüksek duvarlarının ötesinde neler yaşanıyor? İçeride veya dışarıda olmak, mahkûm ya da hür olmak arasındaki ince çizgide bu mekânların önemi nedir? Bu sorular ve daha fazlası; infaz koruma memurları, cezaevine girip çıkmış hükümlüler, cezaevi deneyimi olmayanlar ve sadece polis nezarethanesinde kalmış bireylerle yüz yüze gerçekleştirilen derinlikli mülakatlardan elde edilen veriler ışığında açıklanmaya çalışılmıştır. Araştırmanın temsil mekânları ise “Karaman M Tipi Kapalı Cezaevi” ile “Karaman Açık Ceza İnfaz Kurumu” olarak seçilmiştir. İnsan hayatının kritik bir dönemini ve toplumsal hayatın incelenmeye değer bir boyutunu teşkil eden kapatılma olgusu ve cezaevi mekânı, sosyolojik araştırma pratiğinde hassas bir eşikte yer almaktadır. Herhangi bir ötekileştirmeye maruz bırakmadan, meseleyi her odaktan görebilmek ve hakkıyla anlatabilmek hiç kolay değildir. Bu çalışmada söz konusu hassasiyetler gözetilmiş, sosyal bilim penceresinden mesele ciddiyetle ele alınmış ve pek çok yeni veriye ulaşılmıştır.

Journal of Turkish Studies

hedefi, küresel bir risk dünyasında korkuların yarattığı toplumsal etkileri "yorgun toplumlar" imgesiyle ilişkilendirerek ortaya koymaktır.

1999

Sosyoloji programı başta olmak üzere birçok programda okutulan Suç Sosyolojisi dersinin kısa bir parçasıdır. Alıntıların birleştirilmiş bir araştırmadır. Pratik bilgiler ders hakkında sizlere temel oluşturabilecek,güzel bir çalışmadır. Eksik ve yanlışların olmamasına özen gösterilmiş ve oluşabilecek yanlışlardan kimsenin sorumlu tutulamayacağını bildiririm.

AUZEF-Felsefe Bölümü, Sosyolojiye Giriş-1 ders özeti. Pozitivist Sosyoloji, Auguste Comte, Emile Durkheim, Max Weber, Karl Marx, Ziya Gökalp, Sabahattin Bey, Yapısal İşlevselcilik, Çatışma Teorisi, Sembolik Etkileşimcilik, Fenomenolojik Sosyoloji, Statü, Rol, Franfurt Okulu, Dahrendorf, Mead, Ferdi Ben ve Sosyal Ben, Toplumsallaşma, Sosyalleşme, Ayna benlik, Toplumsal Statü, Toplumsal Rol, Toplumsal Tabakalaşma, Prekarya, Türkiye’de Toplumsal Tabakalaşma, Toplumsal Hareketlilik, Sosyal Mobilite, Kültürün Öğeleri, Türk Toplumunun Değerleri,

the Journal of Academic Social Sciences

Roman insanlar temel kültürel kıymetlerini çağlar boyunca, özgül bir tarih gerekirse Bizans devirlerinden bu yana hep muhafaza edegelmişlerdir. Bu kavmin menşei Hindistan'a kadar takip edilebilir ki oradan bir surette dünyanın hemen her yerine yayılmışlardır. Bazıları konar-göçer hayat tarzını bayağı yakın zamanlara kadar sürdürmüş iken; kimileri de belli şehir ve kasabalarda kendilerini topluca iskân eylemişlerdir. İstanbul Romanlarının yerleşikleri esasen tarihî sura yakın mevkilere inhisar ederler. Bu neşeli ve gamsız insanlara "ana bulvar" toplum bazı menfi sıfatlar nispet etmiş ise de; (müzik yeteneği ve el sanatları gibi) geçek erdemleri kat'iyyen yadsınamamıştır. Bu özgül çalışmada; bu topluluklar; bir akademik makalenin kapsamının elverdiği ölçüde teferruatı haiz şekilde ele alınmışlardır. Bu itibarla başvurulan ana kaynaklar; mühim sosyal bilimci François de Vaux de Foletier'in Fransızca kitabı ile; merhum sosyal-tarihçi Reşad Ekrem Koçu'nun (vefatıyla yarım kalan) şahane çalışması İstanbul Ansiklopedisi'nin bazı ciltlerinden ibarettir. Diğer tâlî kaynaklar da kullanılmıştır. Yazar Kendi şahsî deneyimlerini de çalışmaya derc etmiştir. Modası geçmiş ve hor görülen "Ç*ng*n*" kelimesi; mecburî aktarımlar dışında, yazarca bilinçli olarak atlanmıştır.

Ceza ve tutukevleri Türkiye'de hem tarihsel hem de güncel perspektifte en çok tartışılan meselelerden biri. Bu ününü çoğu zaman darbelere ve insan hakları ihlallerine borçlu. Özellikle 80 Darbesi'nden sonra nedenlerden ve sonuçlardan tamamen ayrılarak başlı başına bir sorun haline geldi. Günümüzde de bu ceza ve tutukevleri meselesi hukukun dışında sosyal mühendislik teknikleriyle, uzun vadeli programlarla hayata geçirilecek toplumsal sosyolojik ve kitlesel eğitim çözümleri getirilmeden ve getirilemeden çözülebilecek gibi durmuyor. Ceza ve tutukevleri bu özel durumunu karmaşık yapısına ve yapısından daha karmaşık olan varoluş nedenine borçlu.