TÜRKİYE’DE ANAYASAL VATANDAŞLIĞA DAİR GÖRÜŞLER

Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 2015

Türk boy ve toplulukları binlerce yıllık bir ortak dile, tarihe, kültür ve uygarlığa sahiptirler. Ancak Türk boy ve toplulukları geride kalan tarihî süreçte farklı sebeplerle birlikte yaşadıkları coğrafyaları terk etmek zorunda kalmışlardır. Türk boy ve topluluklarının yüzyıllar boyu bir arada, dayanışma içinde yaşamalarında ortak değerlerin (milliyet, dil, din, tarih, kültür…); ayrışmalarında ise söz konusu değerlerden uzaklaşmalarının rolü büyüktür. Türklerin yaşadıkları bölgelerde ve dünyada gelişen ve değişen şartlar Türklerin ortak değerler ve çıkarlar etrafında bir araya gelmelerini ve anlamlı birlikler oluşturmalarını gerekli kılmaktadır. Bu bağlamda Türk devlet, boy ve toplulukları tıpkı Avrupa Birliği’ne benzer bir birlik (“Türk Dünyası Birliği” / “Türk Birliği”); Avrupa Birliği Vatandaşlığı’na benzer de bir vatandaşlık (“Türk Dünyası Vatandaşlığı”) tesis edebilirler. Söz konusu birliğin ilerleyen süreçte bölge ülkelerinin de (Rusya, Çin, Kore, Japonya, Moğolistan, Hindistan, İran, Gürcistan…) katılımlarıyla “Asya Birliği”ne; vatandaşlığın ise, “Asya Birliği Vatandaşlığı”na çevrilmesi elbette mümkündür. Bu makalede Türk Dünyası Vatandaşlığı, Türk Dünyası Vatandaşlığı’nın Türk Dünyası ve bölge ülkeleri açısından önemi ve getireceği kazanımlar üzerinde durulmaktadır.

Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü 2019-2020 Bahar Dönemi Ödev Defteri

BAŞLANGIÇ (Değişik: 23/7/1995-4121/1 md.) * Türk Vatanı ve Milletinin ebedi varlığını ve Yüce Türk Devletinin bölünmez bütünlüğünü belirleyen bu Anayasa, Türkiye Cumhuriyetinin kurucusu, ölümsüz önder ve eşsiz kahraman Atatürk'ün belirlediği milliyetçilik anlayışı ve O'nun inkılâp ve ilkeleri doğrultusunda;

Özet Yargıda çoğulcu uygulamalar yargı bağımsızlığını sağlayarak hukuk devletinin bir gereğinin yerine getirilmesi olarak tartışılmaktadır. Türkiye’de bu tartışmalar, yargıda çoğulculuğun sağlanmasına yönelik Anayasa değişiklikleriyle birlikte yürütülmektedir. Buna göre hukuk devletinin bir gereği olarak, yargı kurullarının oluşturulmasında çoğulcu yapının sağlanması gerektiği öne sürülmüş ve böylece söz konusu Anayasa değişikliklerinin meşru bir zemine taşınması mümkün olmuştur. Türkiye’de bu konudaki tartışmaların seyrini ele almayı amaçlayan bu çalışmada yargıda çoğulculuğun hukuk devleti için bir gereklilik olup olmadığını sorgulanırken; bir yandan da yargıda çoğulculuğun nasıl anlaşıldığını ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bu itibarla Türkiye’deki yüksek yargı organlarından Anayasa Mahkemesi ve Hakimler ve Savcılar Kurulu’nun yapısına dair önemli anayasa değişiklikleri incelenmektedir. Bu inceleme sonucunda ortaya konulacağı gibi yargıda çoğulculuk, Türkiye’de farklı yorumlanarak dünyadaki diğer uygulama örneklerinden oldukça farklı anlaşılmaktadır. Bu farklı anlayış ise yargıda çoğulculuk uygulamaları adı altında Türkiye’deki düzenlemelerin, yargı bağımsızlığına gölge düşürmede araç olarak işlev görmesine kaynaklık etmektedir. Buna ek olarak dünyadaki yargıda çoğulculuğu sağlamaya ilişkin uygulamaların da doğrudan olumlamasını yapmak mümkün değildir. Abstract Practices on judicial diversity is discussed as the fulfillment of a requirement of the rule of law by providing judicial independence. In Turkey, these discussions are conducted with constitutional amendments that provide judicial diversity on the Bench. In these discussions it is suggested that, judicial diversity is necessary on the Bench as a requirement of rule of law. Therefore it has been possible that the constiutional amendments to be legitimised. This article which aims to address the direction of the discussions about judicial diversity in Turkey examines both whether judicial diversity is a necessity for the rule of law and how judicial diversity is understood in Turkey. In this respect, some of the important constituonal amendments that are related to the structure of higher judicial boards - Constitutional Court and the Council of Judges and Prosecutors- in Turkey is reviewed. As revealed in this review, in Turkey, judicial diversity is interpreted and understood differently compared with the other example countries. This different understanding gives rise to the instrumentalisation of the regulations on judiciary in Turkey so as to detract from judicial independence. Furthermore it is not possible to accept that the practices on judicial diversity in the world always bring to positive results.

Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 2023

Çalışmada Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da halkevlerinin kurulması ile, halkevlerinin bölgede Türk kimliğini inşa sürecine etkileri değerlendirilmektedir. Halkevlerinin Kemalist ideolojinin birer temsil aracı olduğu düşünüldüğünde, demografik olarak türdeş bir yapı sergilemeyen coğrafyada “Türk vatandaş kimliğinin” oluşturulma çabası temel tartışmanoktasıdır. Halkevlerinin tüm vatandaşları kucaklayıcı ve bütünleştirici ideali modernleşmenin özüne uygun bir biçimde yurt çapında sürdürülmüştür. Bu süreç, söz konusu bölgede yurdun diğer bölgelerinden biraz daha farklı ilerlemiştir. Bunun nedeni hem coğrafyanın merkeze uzaklığı hem de bölge halkının sahip olduğu farklı etnik ve kültürel özelliklerdir. Ulus-devletin resmi kimliğini kalıcı olarak hissetmek istediği bölgede bu süreç çok da kolay olmamıştır. Çalışmada söz konusu zorlayıcı etkilerin tespitinde, halkevlerinin faaliyetleri ile ilgili CHP umumi müfettişlik raporları oldukça yön gösterici olmuştur. Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgesindeki halkevlerinin seçiminde şubelerin faaliyetleri göz önünde bulundurulmuştur. Cumhuriyet değerlerinin bir yaşam biçimine dönüşmesine aracılık eden halkevleri, bölge halkına özellikle Türkçe öğretme konusunda ısrarcı bir çaba harcamıştır. Erken cumhuriyet döneminde nüfusun çoğunluğunun Türkçe okuma-yazma bilmediği bölgede, halkevleri ve halkodalarının en önemli sorumluluğu milli bir kültür oluşturarak halka devrim şuurunu anlatmak olmuştur. Birbirini anlayan, seven ve aynı ideale bağlı kaynaşmış bir kütle halinde tasarlanan vatandaş tipolojisi, aynı zamanda Türk vatandaşı kimliği anlatısının da en belirleyici yönü olarak karşımıza çıkmaktadır. Dolayısıyla Doğu ve Güneydoğu’da açılan halkevleri, vatandaşlara Türk kimliği üzerinden bir aidiyet duygusu oluşturulmasında aracı görevi üstlenmişlerdir.

Tarihsel olarak bakıldığında devlet başkanı makamını çok eskilere götürebiliriz. İlk dönem uygulamalarında siyasal sistem içerisinde sınırsız yetkilerle donatılmış olan devlet başkanı makamı parlamanter hükümet sisteminde sorumsuz ve sembolik konuma getirilmiştir.

Zamanımızda anayasa yargısının siyasallaşmaya başladığı yönündeki kanaatlerin önüne geçmek için, Kıt'a Avrupası anayasa yargısında yeni bir yapılandırma modeli benimsenmelidir. Bu yeni modele göre Anayasa Mahkemeleri her biri 11 asıl ve 4 yedek üyeden meydana gelen 2 daireden oluşmalıdır. Her bir daireye asıl ve yedek üy elerin seçilmesi/atanması yetkisi, mümkün olduğunca farklı toplumsal kesimlerin temsil edilmesini gözetecek şekilde kullanılmalıdır. Daha açık bir ifadeyle, Anayasa Mahkemesi üyelerinin sayıca büyük bölümünün yüksek yargı organları veya TBMM (Türkiye Büyük Millet Meclisi) tarafından seçilmesi usûlünd en ziyade, üye seçmede Cumhurbaşkanı, TBB (Türk iye Barolar Birliği), YÖK (Yüksek Öğretim Kurulu) gibi kuruluşların da etkin hale getirilmesi tercih edilmelidir. Her bir dairenin verdiği kararlar, usûlüne göre yapılacak temyiz başvurusu üzerine, diğer dairenin asıl ve yedek üyeleri tarafından incelenebilmelidir. Önerimizde ilgili daire temyiz incelemesi yaparken Temyiz Kurulu'na dönüşmüş olmaktadır. Anayasa Mahkemesinin temyizen verdiği kararlara karşı bir kereye mahsus olmak üzere karar düzeltme talebi de mümkün olmalıdır. Anahtar Kelimeler: Anayasa yargısı, anayasa mahkemesi, temyiz, temyiz kurulu, karar düzeltme, anayasa yargısının siyasallaşması The decisions which every section makeson application of appealcould be investigated by the full ad alternate member of the other sections acco rding to procedure. In our offer the related section has turned into an appeal committee while it is doing the appellate review. Against the decisions that Constitutional Court makes on appeal decision correction motion should be open one-time

Atatürk Yolu Dergisi, 2023

Türkiye’de Cumhuriyetin ilanı, ulu önder Mustafa Kemal Atatürk’ün liderliğinde hazırlanan anayasa değişikliği teklifinin 29 Ekim 1923’te kabul edilmesiyle gerçekleşmiştir. İkinci Dönem TBMM’de kabul edilen cumhuriyet, Türkiye’nin çağdaşlaşma yolunda attığı en önemli adım olmuştur. Türkiye Cumhuriyeti’nin ilanı, Türk kamuoyunda olduğu üzere uluslararası basında da geniş biçimde yer almıştır. Çalışma, Avustralya basınında Ankara’nın başkent olması ve Türkiye’de Cumhuriyetin ilanına yer vermiştir. Araştırma, Avustralya basınında Türkiye’de Cumhuriyetin ilan edileceği söylentilerinin başladığı 29 Eylül 1923 tarihinden 29 Ekim 1923’te Türkiye’de Cumhuriyetin kabulü ve sonrasındaki haberlere yer vermiştir. Çalışmada, araştırma yöntemi olarak kaynak taraması, sınıflandırma, çözümleme, tenkit ve sentez sırası izlenmekle birlikte 29 Eylül-2 Kasım 1923 tarihleri arasında Avustralya basınında elli farklı gazete ve yetmiş beş habere yer verilmiştir. İlgili haberler, duyuru ve yorum kategorileri altında Türkiye’de Cumhuriyetin ilanı ve sonrası olmak üzere iki farklı çerçevede değerlendirilmiştir. The proclamation of the Republic in Turkey took place with the adoption of the constitutional amendment proposal prepared under the leadership of the great leader Mustafa Kemal Atatürk on 29 October 1923. The republic adopted in the Second Term of the Turkish Grand National Assembly has been the most important step Turkey has taken toward modernization. The proclamation of the Republic of Turkey was widely covered in the international press as well as in Turkish public opinion. The study covers the news in the Australian press from 29 September 1923, when rumors of the proclamation of the Republic in Turkey began, to 29 October 1923, when the Republic was proclaimed in Turkey and its aftermath. In the study, following a research method literature review, classification, analysis, criticism, and synthesis, seventy-five news from fifty different newspapers were included in the Australian press between September 29 and November 2, 1923. The news items were evaluated under the categories of the announcement and comment in two different frameworks the proclamation of the republic in Turkey and its aftermath.

KARŞILAŞTIRMALI ANAYASA HUKUKU AÇISINDAN TÜRKİYE VE AZERBAYCAN, 2019

KARŞILAŞTIRMALI ANAYASA HUKUKU AÇISINDAN TÜRKİYE VE AZERBAYCAN