Diagnostyka i metodyka pedagogiczna w warunkach wielokulturowości

2018

Publikację wydrukowano na papierze offsetowym 90 g. Druk i oprawę wykonano w drukarni "TOTEM.com.pl Sp. z o.o.", Sp. K. ul. Jacewska 89, 88-100 Inowrocław Spis treści Słowo wstępne Preambuła Rozdział I Sytuacja językowa dzieci z rodzin polskich w kontekście migracji międzynarodowych Streszczenie Rozdział I. Polacy aktywnie uczestniczą w procesach wzrastającej współcześnie mobilności społecznej, w tym w migracjach międzynarodowych. Dla migrujących polskich rodzin w obcym kraju zmienia się wszystko: praca, dom, szkoła, rytm życia oraz otoczenie językowo-kulturowe. Od opanowania nowego języka, od wejścia w kulturę kraju zamieszkania zależy zaś bardzo wiele, przede wszystkim sukces na niwie zawodowej przekładający się na jakość i warunki życia. Pobyt poza granicami jest dla dzieci migrujących z rodzicami lub przychodzących na świat już w nowym kraju szansą na dwujęzyczność, pod warunkiem jednak, że opiekunowie zadbają o zachowanie i rozwijanie znajomości polszczyzny. Jej utrzymanie za granicą, zwłaszcza w odmianie starannej, nie jest zadaniem łatwym. Zadanie to utrudnia oderwanie od polskiej wspólnoty językowo-kulturowej i zanurzenie w obcym otoczeniu społecznym, a także różna motywacja do zachowania języka. W niektórych rodzinach dokłada się wszelkich starań, by język polski utrzymać na każdym etapie pobytu za granicą, w innych traktuje się go marginalnie, dążąc do jak najszybszego przyswojenia języka otoczenia. Każdy migrant też, w sposób bardziej lub mniej świadomy, boryka się z pytaniami, które są oznaką dylematów tożsamościowych: Czy wejść w kulturę przyjmującego kraju? Czy utrzymać własną? Czy połączyć elementy obu kultur? Strategia, którą wybierze, może skutkować integracją, asymilacją, separacją bądź marginalizacją, a jej wybór będzie rzutował na to, czy język i kultura polska zostaną zachowane i będą postrzegane jako wartości same w sobie (integracja), czy też zostaną całkowicie odrzucone (asymilacja). Konsekwencje decyzji, wyborów ponosić będą dzieci, czego rodzice muszą być świadomi. Muszą rozumieć także to, że ich sytuacja językowa jest inna niż sytuacja dzieci -ich język został już bowiem w pełni ukształtowany, język dzieci dopiero się rozwija, warunki rozwoju zaś są zupełnie inne. Język polski dla pokolenia emigracyjnego jest językiem pierwszym / ojczystym, dla pierwszych pokoleń polonijnych (dzieci wychowywanych na obczyźnie) jest językiem odziedziczonym, dla kolejnych generacji często ma już status języka obcego. O ile określenia język ojczysty / pierwszy oraz język obcy są intuicyjnie rozumiane, o tyle termin język odziedziczony nie jest powszechnie znany, to określenie używane w odniesieniu do mowy emigrantów, którą posługują się wewnątrz własnego kręgu etnicznego. Jest to zatem język "na emigracji", używany poza granicami kraju, w środowisku, w którym oficjalnym systemem komunikacji jest inny kod. Zakres jego użycia i pełnione funkcje są więc dużo bardziej ograniczone, wobec czego jego rozwój nie może być tak intensywny.

Studia Białorutenistyczne, 2015

Termin "dystans społeczny" został wprowadzony przez Roberta Erza Parka 1 , który analizował zjawisko dystansu społeczności miejskich w stosunku do grup etnicznych. Dokonał próby określenia pomiaru pomiędzy znaczeniem wyrazów "swój" i "obcy" w odniesieniu do kontaktów ciepłych, zażyłych, poprzez obojętność, do nietolerancji, antypatii, wrogości i potępienia 2. Dystans zdefiniował jako poczucie obcości doświadczanego przez jednostki i/lub grupy w stosunku do jednostek i/lub grup, różniących się od nich miejscem w strukturze społecznej, stylem życia, religią, narodowością, wykształceniem itp. W literaturze przedmiotu zawiera się wiele perspektyw postrzegania pojęcia "dystans społeczny". Emory Stephen Bogardus podaje, że z jednej strony jest to stopień sympatii i zbliżenia, zaś z drugiej strony niechęci i unikania kontaktów i więzi 1

Edukacja Międzykulturowa, 2016

Wiedza i stosunek do mniejszości narodowych jako element kompetencji międzykulturowej studentów Streszczenie: Mniejszości narodowe i etniczne są od wieków obecne w Polsce, jednak świadomość ich istnienia jest w naszym społeczeństwie stosunkowo niewielka. Jednym z powodów jest niski poziom kompetencji międzykulturowej obywateli naszego kraju, spowodowany wieloletnimi zaniedbaniami w kształceniu ukierunkowanym na rozwijanie tej kompetencji w obszarze poznawczym, afektywnym, jak i pragmatyczno-komunikatywnym. Przedstawione badania diagnostyczne, odnoszące się do pierwszego i drugiego z wymienionych obszarów, dotyczyły wiedzy studentów kierunków pedagogicznych na temat mniejszości narodowych zamieszkujących Polskę oraz stosunku respondentów do praw i przywilejów posiadanych przez te grupy. Przeprowadzone analizy wskazały, że istnieje nagląca potrzeba kształcenia w zakresie edukacji międzykulturowej. Studenci, którzy nie uczestniczyli w takich zajęciach, prezentowali niski poziom kompetencji międzykulturowej-ich wiedza była fragmentaryczna, a stosunek do mniejszości i ich praw ambiwalentny. Obecność treści międzykulturowych w aktualnych programach nauczania-począwszy od edukacji przedszkolnej i początkowej-pozwala jednak mieć nadzieję, że sytuacja ta będzie ulegać systematycznym korzystnym zmianom, a kompetencje międzykulturowe będą bardziej niż dotychczas powszechne i doceniane. Słowa kluczowe: edukacja międzykulturowa, mniejszości narodowe i etniczne, kompetencje międzykulturowe Mniejszości narodowe i etniczne są i niewątpliwie zawsze będą obecne w wielu krajach świata. Zjawisko to nie jest nowe, w przestrzeni społecznej obecne jest bowiem od stuleci, jednak-ze względu na skomplikowane uwarunkowania w skali lokalnej i globalnej-oba wspomniane terminy w międzynarodowych dokumentach i aktach prawnych nie zostały do dzisiaj jednolicie i sposób powszechnie przyjęty zdefiniowane.

Forum Oświatowe, 2012

Ku peRspeKtywie społecZno-KultuRowej w eduKacji pl issn 0867-0323 Urszula Opłocka dolnośląska szkoła wyższa społecZno-KultuRowe KonstRuowanie sensów naucZycielsKiego oceniania* można, sięgając po metaforykę sieci, nazwać oświatę węzłem, w którym zbiegają się i ścierają różnorodne kulturowe wpływy oraz oddziałują na nią z różną siłą i w różny sposób. ten oświatowy węzeł z jednej strony "dopasowuje się" do zmian zachodzących w rzeczywistości, z drugiej zaś z powodu typizacji i instytucjonalizacji wykazuje opór wobec nich 1. oznacza to, że wytwarzanie znaczeń "polega na sytuowaniu spotkań ze światem w odpowiednich kontekstach kulturowych w celu ustalenia, 'czego dotyczą'" (bruner, 2006, s. 81). w efekcie cele oświatowych zmian, np. nowe ocenianie, podlegają wielu różnym oddziaływaniom, przez co wyłaniające się modele nie są jednorodne, * artykuł powstał na podstawie pracy doktorskiej napisanej pod kierunkiem prof. dsw, dr hab. b. d. gołębniak. 1 jak zauważają p. l. berger i t. luckmann "instytucje mogą trwać nawet wtedy, gdy dla zewnętrznego obserwatora straciły już początkową funkcjonalność i praktyczność" (2010, s. 172), a można uznać, że ocenianie uległo w szkole instytucjonalizacji, która "pojawia się, jeśli tylko pewne rodzaje działających dokonują wzajemnej typizacji tych działań, które przekształciły się w nawyk. mówiąc inaczej, każda typizacja jest instytucją" (tamże, s. 81).

2016

Neofilolog

The purpose of this paper is to present the interdisciplinary nature of foreign language teacher education both from a theoretical and empirical perspective - including findings from a research study which was conducted at the Institute of German Studies at the University of Warsaw. The article shows the diversity of approaches to teacher education and defines glottodidactics as the basic disciplines of foreign language teacher education, exposing the influence of these disciplines on each other. The article presents a sample interdisciplinary teacher training program and, based on the results of the author’s own research, the opinions of students on this subject.

Zdobywanie wiedzy o świecie, o człowieku, o jego funkcjonowaniu psychologicznym nie jest procesem neutralnym ideologicznie. Proces badawczy jest w swojej istocie produktem kulturowym i każdy z jego etapów wyraża w jakiś sposób idee, wartości i reguły zachowania właściwe dla danej kultury. Psycholodzy podejmujący badania międzykulturowe czasami zbyt optymistycznie zakładają, że wiedza metodologiczna, zdobyta w ramach wykształcenia w zakresie psychologii głównego nurtu, jest na tyle uniwersalna, iż wystar-czy wiernie przetłumaczyć narzędzia na lokalny język lub zatrudnić przedstawiciela lokalnej społeczności w charakterze pomocnika badacza, by zdobyć znaczące, wartościowe dane na interesujący temat. O tym, że takie działania nie są wystarczające, powinien przekonać potencjalnego badacza ten artykuł, poświęcony metodologicznym aspektom prowadzenia badań naukowych w psychologii międzykulturowej i kulturowej. Zastanowimy się, na czym polega ich specyfika, z jakimi problemami może zetknąć...

Edukacja Międzykulturowa, 2016

Edukacja międzykulturowa dla przyszłości-od teorii do praktyki była przewodnim tematem sekcji problemowej zorganizowanej przez Zakład Edukacji Międzykulturowej UMCS w Lublinie w ramach Międzynarodowej Konferencji Naukowej pt. Psychopedagogiczne problemy edukacji i funkcjonowania człowieka-teoria i praktyka.

1999

Przegląd Socjologii Jakościowej

Celem artykułu jest zaprezentowanie trudności metodologicznych i problemów, jakie napotkałam jako badacz, prowadząc badania terenowe dotyczące emocji w pracy zawodowej nauczycieli, w kontekście dwóch kwestii, to jest uzyskania dostępu do danych oraz poszukiwania tożsamości przez badacza. Analiza ograniczona została do trudności wiążących się z wyborem terenu badań, problemów z wejściem na teren badań i uzyskaniem dostępu do danych oraz refleksji dotyczących świadomego ukrywania tożsamości badacza. Opisywane badania etnograficzne dotyczyły emocji w pracy zawodowej nauczycieli. Założyłam, że jedynie przyjęcie paradygmatu interpretatywnego da mi podstawy do zrozumienia procesu kierowania emocjami oraz pozwoli na dostrzeżenie emocji, w tym ich źródła, występujących w pracy nauczyciela. Zawarte w artykule przemyślenia są wynikiem: 1) wielokrotnych obserwacji oraz obserwacji uczestniczących prowadzonych przez autorkę w latach 2008−2016 na terenie szkół podstawowych i gimnazjów z aglomerac...