Żydzi w dyskursie Kościoła katolickiego

2021

W swojej najwybitniejszej powieści, Lalce, Bolesław Prus poruszył wiele aspektów tzw. kwestii żydow-skiej. Pisarz ukazał kilka faz w rozwoju stosunków polsko-żydowskich. Pierwsza to faza braterskiej równości sprzed powstania styczniowego. Następnie zdarzył się okres asymilacji Żydów. Na końcu Prus przedstawił narastającą wrogość wobec Żydów. Ogólnie rzecz ujmując, pisarz krytykował antysemityzm zarówno w Lalce, jak i w swojej twórczości publicystycznej. Z drugiej jednak strony przyznać trzeba, że Prus często postrzegał Żydów w sposób stereotypowy. Lalka ukazuje ekonomiczny triumf Zydów nad niepraktycznymi i nieudolnymi Polakami. Ukazane w powieści nastroje antysemickie zwiastowały warszawski pogrom Żydów z końca 1881 roku.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne, 2021

ŁUKASZ LUBICZ-ŁAPIŃSKI* -BIAŁYSTOK WALDEMAR FRANCISZEK WILCZEWSKI** -BIAŁYSTOK "KOMPUT KATOLIKÓW" PARAFII ŻOŁUDZKIEJ Z 1700 ROKU Streszczenie Komput katolików jest spisem wiernych należących do parafii w Żołudku (obecnie na Białorusi, obwód Grodno, rejon Szczuczyn). Rejestr podaje liczby osób w poszczególnych gospodarstwach z podziałem na wiernych dorosłychprzystępujących do sakramentu pokuty i dzieci -nieprzystępujące. Wiernych spisano według miejscowości, w których mieszkali. Dobra żołudzkie, położone na prawym brzegu Niemna, na terenie powiatu i dekanatu lidzkiego, do drugiej połowy XVI wieku stanowiły własność monarszą. Następnie, zapewne w czasie panowania Zygmunta Augusta, dobra trafiły w ręce Sapiehów. Kolejnymi właścicielami Żołudka stali się Frąckiewiczowie, majętność została wniesiona w posagu przez Annę Sapieżankę, która w 1584 r. wyszła za mąż za Michała Frąckiewicza. Na przełomie XVII i XVIII wieku -znów jako posag -Żołudek stał się własnością rodziny Tyzenhauzów. Kościół parafialny pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Żołudku został ufundowany w 1490 r. przez Kazimierza Jagiellończyka. Świątynia należała do średniozamożnych i nie wyróżniała się na tle pozostałych kościołów należących do dekanatu. W 1700 r. w skład parafii wchodziły 43 miejscowości. Jedynie dwie wsie leżały na południe od Niemna. Większość była ulokowana po obu stronach rzeki Lebiody, prawego dopływu Niemna. Wsie zamieszkałe przez katolików należących do parafii w Żołudku sąsiadowały z miejscowościami o ludności unickiej. Na terenie parafii oprócz kościoła, kaplicy w Krasuli i żołudzkiego klasztoru karmelitów znajdowało się siedem cerkwi grekokatolickich, zbór ewangelicki i bożnica żydowska.

Vox Patrum, 1999

Schon die ersten Jesuiten, die im Jahre 1564 nach Połen gekommen waren, beschaftigten sich mit den Kirchenvatern und mit ihrer Theołogie. Sie schópften mit vollen Handen aus der patristischen Quellen, um in den óffentłichen Disputen die reformatorischen Thesen zu bekampfen.

2015

Jednym z podatków, który obowiązywał w świecie muzułmańskim od pierwszego wieku islamu, czyli od VII w. n.e. aż po początek XX w. n.e., jest dżizja, czyli uznawany dzisiaj za historyczny, podatek indywidualny zwany pogłównym (obok niego występował jeszcze podatek gruntowy, czyli haracz), pobierany w pieniądzu. Jego podstawową i wyróżniającą cechą jest fakt, iż był on pobierany wyłącznie od nie-muzułmanów zamieszkujących kraje podbite przez muzułmanów, w tym celu został też stworzony 1 . Co ważne, Muhammad miał nie zmuszać plemion żydowskich czy chrześcijańskich do przejścia na islam, a jedynie proponować traktat pomocowy -uiszczanie zbiorowego podatku wojskowego dżizja w zamian za ochronę i obronę gwarantowaną przez jego armię 2 . Nie jest

2008

Karczma żydowska jako locus delicti, czyli próba przestrzennego usytuowania zbrodni rytualnej Żydowska karczma na stałe wpisana została w polski krajobraz sentymentalny za sprawą Mickiewicza. Soplicowska karczma, która z jednej strony dumnie porównywana jest przez poetę do świątyni Salomona i Arki Noego, z drugiej zaś opisywana jako "chwiejąca się, krzywa", podtrzymywana przez na wpół zbutwiałe kolumny, ma w sobie coś swojskiego. Przyciągała, zarówno drobną szlachtę, jak i chłopów, którzy po porannej mszy w kaplicy "zabawić się i wypić przyszli do Jankiela". Wyprawiano u niego chrzciny i wesela. Ale społeczna funkcja karczmy nie ograniczała się tylko do zabawy. W Panu Tadeuszu stawała się miejscem, gdzie zapadały istotne decyzje zmieniające bieg zdarzeń 1. Tutaj nocą przychodził ksiądz Robak na tajne narady z Jankielem w ważnych, narodowych sprawach. Karczma spełniała też funkcję źródła wiadomości o wydarzeniach w dalszym świecie, bo Jankiel z racji kontaktów z łatwo przemieszczającymi się ziomkami uchodził za dobrze poinformowanego. Te strony funkcjonowania karczmy jako części tzw. "poczty żydowskiej" w na poły literacki sposób uwypuklił również Aleksander Hertz 2. W Austerii Stryjkowskiego karczma, stojąca przy drodze do galicyjskiego miasteczka, staje się ostatnim miejscem schronienia dla Żydów uciekających przed kozackim pogromem. Stary, mądry Tag jest jedyną osobą przeczuwającą nadciągającą katastrofę. Stryjkowski, umieszczając akcję w chwili wybuchu pierwszej 1

Studia Socialia Cracoviensia, 2015

Artykuł przestawia wyniki badań przeprowadzonych w celu oceny stopnia skuteczności komunikacji w zakresie kontaktów ludzi młodych ze strukturami Kościoła katolickiego. Z ich analizy wynika, iż wciąż najbardziej pożądanym narzędziem w zakresie budowania przestrzeni dialogu pomiędzy ludźmi młodymi a liderami w Kościele pozostaje kontakt bezpośredni. Wskazywałoby to na potrzebę ukazywania wpływu Boga na ludzką egzystencję, świadectwa własnego życia i powołania osób duchownych i świeckich liderów w otoczeniu Kościoła. Równocześnie budowa platformy bezpośredniego spotkania – szczególnie w badanej grupie obejmującej ludzi młodych – wiedzie przez media, w szczególności nowe media. Wyniki przeprowadzonej ankiety potwierdzają opinie tych badaczy, którzy sugerują, iż przestrzeń internetu to pole skutecznych procesów preewangelizacyjnych. Nowe media, nade wszystko media społecznościowe, w opinii badanych stanowią nie tylko źródło wiarygodnej i szybkiej informacji, wymiany opinii, miejsce dialo...

Stylistyka, 2017

MARZENA MAKUCHOWSKA (Opole) Teksty, które powstaj¹ w sferze komunikacji zwi¹zanej z ¿yciem religijnym, s¹ od pewnego ju¿ czasu nader chêtnie obserwowanym przedmiotem badawczym. Ostatnio ten bardzo bogaty i niejednorodny fragment rzeczywistooeci jêzykowo--kulturowej ze szczególn¹ predylekcj¹ ujmuje siê za pomoc¹ etykietki terminologicznej dyskurs religijny, która -byae mo¿e dziêki definicyjnej niedookreoelonooeci, a zarazem otwartooeci pojêcia dyskurs -przyci¹ga mo¿liwooeci¹ szeroko zakrojonych, wieloaspektowych analiz, integruj¹cych wiedzê lingwistyczn¹ z dorobkiem innych dziedzin humanistyki i nauk spo³ecznych (zob. Witosz 2009: 58). Woeród licznych propozycji rozumienia i badawczego wykorzystania pojêcia dyskursu funkcjonuj¹ takie, wed³ug których dyskurs jest kategori¹ modeluj¹c¹ zachowania spo³eczne i komunikacyjne, zwi¹zan¹ -co istotnez okreoelon¹ wspólnot¹ ludzi, tzw. wspólnot¹ dyskursywn¹, zbudowan¹ na tej samej wizji oewiata, tym samym typie racjonalnooeci, podobnych pogl¹dach, wartooeciach itp. Uznaj¹c ten sam zespó³ norm i regu³, dana wspólnota dyskursywna czerpie w okreoelony sposób z ogólnego zasobu jêzyka narodowego (Gajda 2001: 8). Z wytwarzanych przez ni¹ tekstów mo¿na zatem -jak siê zak³adawyprowadziae regu³y danego dyskursu, poznaae zasady, które ona (z okreoelonych powodów) szczególnie czêsto stosuje, determinuj¹c tym samym kszta³t swych wypowiedzi. Niniejsza praca jest jedn¹ z prób odkrycia regu³ dyskursu religijnego, czyli tego, który w procesach komunikacji wytwarza wspólnota ludzi podzielaj¹cych religijn¹ wizjê oewiata. Inspiracj¹ jest tu hipoteza, i¿ do szczególnie istotnych regu³ tego¿ dyskursu nale¿y wskazana w tytule artyku³u dyrektywa wznios³ooeci.

Kultura i Społeczeństwo, 2008

Roczniki Teologiczne, 2016

KS. JAROSŁAW CZERKAWSKI "NOWE NOWE MEDIA" A KATECHEZA KOŚCIOŁA "NEW NEW MEDIA" AND THE CATECHESIS OF THE CHURCH A b s t r a c t. Contemporary world uses mass media at an unprecedented scale. Every culture and every society is pervaded by a media reality. In many people the media form a picture of the world that is different from the real one. Loosening the communal ties between people is a serious threat posed by the media. A man rooted in the virtual world does not have a sense of community as well as of life for and in a community. Building the sense of community is one of the important tasks that the Church is facing. Talking about the media the Church does not point to their negative image, but it recommends that the people managing the media should use moral criteria referring to another man, for his good. Undoubtedly the Church's catechesis is facing a serious task, that is building a sense of community in a man who, using the media, makes his presence in the community less obvious. The media world, especially the world of the electronic media, constitutes a great space for evangelization and catechization that can be used by the Church.

Zagłada Żydów. Studia i Materiały

W jednej z ruin warszawskiego getta, pomiędzy stosami osmalonych kamieni i ludzkich kości, odnaleziono, ukryty i zamknięty w małej butelce, następujący testament, spisany przez Żyda imieniem Josel Rakower w ostatnich godzinach warszawskiego getta ...