Çuvaşçada Olumsuzluğun Kodlanmasında Varyasyon

Çuvaş Türkçesinde bazı kelimelerin ak/akÉ “işte”, siv/sivÏ “soğuk”, vat/vatÉ “yaşlı ”, vÉy/vÉyÉ “oyun” gibi ikili kullanı mları mevcuttur. Aralarında herhangi bir anlam farklı lı ğı bulunma- yan bu ikili biçimler, Çuvaşça için hazırlanan sözlüklerde her iki şeklin de madde başı nda gösterilmesi suretiyle yazılmaktadı r. İsim türünden kelimelerde karşı mıza çı kan bu şekillerde son seste É/Ï ünlüsünün bulunması ilgi çekicidir. Çalı şmamızda, Çuvaşça kelimelerin son sesinde yer alan bu É/Ï’lerin enklitik olabileceği sonucuna varı lmıştı r.

2019

or attributive modifier in the appositive structures. This is also understood from syntactic distribution. Of course, the appositions are, in the noun-based phrase and are a noun phrase. These are the phrases formed by the apposition of the language, which occur in a combinatorial field composed of syntactic, semantic and pragmatic relations that show the functional depth of the structure of the noun phrase.

Olumsuzluk farklı boyutlara sahip bir alandır. Bu nedenle felsefe, psikoloji ve dilbilim gibi disiplinler arası bir özelliğe sahiptir. Bununla birlikte olumsuzluk dilbilimi içerisinde de farklı boyutlara sahiptir. Biçimbilimi, anlambilimi ve sözdizimi gibi alanları ilgilendiren olumsuzluk, araştırmacılar tarafından farklı şekillerde incelenmiştir. Her dil bir olumsuzluk işaretleyicisine sahiptir. Türkiye Türkçesinde standart olumsuzluk işaretleyicisi –mA ekidir. Bu ekin hangi ek kategorisinde değerlendirilmesi gerektiği de araştırmacılar tarafından farklı şekilde ele alınmıştır. Bu çalışmada standart olumsuzluk işaretleyicisi olan –mA’nın eklendiği fiilleri başka fiillere nasıl dönüştürdüğü gösterilmeye çalışılmıştır. Böylece –mA’nın anlam değiştirme yöntemleri ortaya konmuştur. Tüm bunlar olumsuzluk eki –mA’nın yapım ekleri arasında değerlendirilmesi gerektiğinin göstergeleri olarak belirtilmiştir.

Türkbilig, 2024

In this article, negation in Tuvan will be examined from a typological perspective. As a linguistic term, negation is a grammatical category that expresses that a proposition is not true or is not the case, e.g. Ali gelmedi ‘Ali did not come' [It is not true that Ali came], Ali öğretmen değil ‘Ali is not a teacher' [It is not the case that Ali is a teacher]. Tuvan, which belongs to the Siberian (Northeastern) group of the Turkic language family, is spoken today in Southern Siberia (Tuvan Autonomous Republic of the Russian Federation), Mongolia (Khovd, Bayan Ulgii and Khövsgöl provinces) and China (Xinjiang Uyghur Autonomous Region). In this article besides Standard Tuvan, other Tuvan dialects (Tsengel Tuvan (or Altay Tuvan), Dukhan and Jungar Tuvan) are also investigated. In this study, negation will be primarily examined as standard negation (negation of verbal declarative sentences). Moreover, non-standard negation (negation of noun sentences and existential sentences) will also be analyzed. As in other Turkic languages, negation in Tuvan is coded generally by means of the negation suffix -BA- and negation particles (e.g. emes~eves). In addition, there is a different negator in Tuvan that does not exist in other modern Turkic languages: the postverbial construction -Vp čada- ‘unable to do' (<Mongolian yada- ‘unable to do [something]'). This construction, which contains the negative auxiliary verb čada- ‘unable to do', expresses absolutely inability in Tuvan.

Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi

Karşılaştırmalı edebiyat bilimi özü itibariyle iki ya da daha fazla sayıdaki eseri içerik ve biçim olarak inceler ve irdelenen metinler arasında benzerlik vefarklılık arar. Karşılaştırmalı edebiyat bilimi, farklı ulus edebiyatlarından eserlerin incelenmesi doğrultusunda araştırma sahasını geliştirir ve dünya edebiyatı kavramının içinin doldurulmasına katkıda bulunur. Söz konusu bu disiplin başta Avrupa ve Amerika olmak üzere pek çok coğrafyada faaliyet göstermekte ve öne sürülen yeni yaklaşımlarla gelişmektedir. Karşılaştırmalı edebiyat biliminin önde gelen iki ekolüyse Fransız ve Amerikan ekolleridir. Fransız ekolü, yoğunlukla etki üzerine eğildiği için "etki araştırmaları" olarak da adlandırılırken, Amerikan ekolü paralellik üzerine odaklanmasıyla "analoji araştırmaları" olarak nitelendirilmektedir. Söz konusu bu iki ekol, dünyadaki karşılaştırmalı edebiyat çalışmalarında on yıllardır belirleyici özellikte olmuştur. Bu makalede ele alınan Varyasyon kuramı ise 2000'li yıllarda Çinli karşılaştırmalı edebiyat bilimci Shunqing Cao tarafından ortaya atılmıştır. Bu kuram karşılaştırmalı edebiyatın Batı kökenli ekollerinin, günümüz dünyasındaki çalışmalar için yeterli olmadığı düşüncesiyle oluşturulmuştur. Çin ekolü olarak da adlandırılan bu yaklaşım, karşılaştırmalı edebiyat çalışmalarında farklılıkları karşılaştırmanın kuramsal çerçevesini oluşturur ve benzerlikler kadar farklılıkların da önemli olduğunun altını çizer. Bu çalışmada, Fransız ve Amerikan ekolleri değerlendirilerek, Varyasyon kuramının bu iki ekole getirdiği eleştiriler ele alınacaktır. Ayrıca Varyasyon kuramı genel özellikleriyle tanıtılmaya çalışılacaktır. Çalışmada, kurama yönelik eleştiriler ve önerilerin yanı sıra, Varyasyon kuramının Türkiye'de yapılacak karşılaştırmalı edebiyat çalışmaları için uygun bir yaklaşım olup olmadığı da tartışılacaktır.

Palet Yayınları, 2020

Özet: Dizilim aradeğerleme (array interpolation) yöntemiyle çembersel dizilimlerden doğrusal dizilere eşleme yapılırken kullanılan dönüşüm matrisinin kötü-durumlu olmasını önlemek için yeni bir Wiener formülasyonu kullanılmıştır. Böylece daha fazla sayıda eleman içeren doğrusal dizilere eşleme yapılabilmiştir ve bunun neticesinde önceki duruma göre varış açısı tahmininde iyileşme sağlanmıştır.