Academia.eduAcademia.edu

Türk Mutfak Kültürüne Katkısı Bakımından Afiyet Gazetesi

2024, Halk Gastronomisi II, Editör: Mehmet EROL. Motif Vakfı katkılarıyla. Çanakkale: PA Paradigma Akademi Yayınları.

Abstract

Özet: Afiyet (La Santé), 1913-1915 yılları arasında İstanbul’da yayımlanan haftalık resimli bir gazetedir. İmtiyaz sahibi ve müdürü Sisak Ferid, muharriri ise Eczacı Avanzade Mehmed Süleyman’dır. İlk sayısı, Türkçe ve Fransızca başlıklı, 3 sütun ve 16 sayfadır. Ancak, gazetenin yayın günleri ve sayfa sayıları zamanla değişikliğe uğrar. Numarasız “Nüsha-i Fevkalade” ve “Fihrist” ile birlikte gazete toplamda 64 sayı yayımlanır. Hürriyet Matbaası’nda basılan Fevkalade nüshası hariç, diğer nüshalar Lüsyen ve İkdam Matbaalarında basılır. İlk sayıda “sağlam fikir sağlam vücutta bulunur” sözünden hareketle sağlam vücutlu, sağlam fikirli bir millet yetiştirme gayesiyle bu gazetenin çıkarılmasının kararlaştırıldığı ifade edilir. Bu sebeple; “Muhabere-i Aleniyye” başlığı altında düzenli olarak okurların mektuplarına soru cevap şeklinde yer verilir, özellikle sağlıkla ilgili konularda dertlerine derman aranır. Âdeta gazete bir aile hekimi rolü üstlenir. Tıp ve sağlığın yanında moda, güzellik, ev idaresi, ekonomi, ticaret, fen bilimleri, edebiyat (roman, hikâye, şiir, atasözleri, fıkra, bilmece), pratik bilgiler, adabımuaşeret, yemek tarifleri gibi pek çok konuda ve alanda geniş bir yayın içeriğine sahiptir. Çalışmanın konusu, Afiyet“te “Aşçıbaşı diyor ki” başlığı altında yer alan yemek tarifleri, yemeklerin hazırlanması, pişirilmesi, korunması, yiyecekler, içecekler, sofra adabı, sağlıklı ve dengeli beslenmeye dair yazılardır. Çalışmada öncelikle Afiyet gazetesi hakkında genel bilgi verilmiş, akabinde bahsi geçen yazılar tasnif edilerek incelenmiştir. Sonuç kısmında ise gazetenin ve aşçıbaşı tarafından ele alınan yazıların Türk mutfak kültürüne katkısı dile getirilmiştir. Anahtar Kelimeler: Türk mutfak kültürü, Afiyet gazetesi, Sisak Ferid, Avanzade Mehmed Süleyman. Abstract: Afiyet (La Santé), was an illustrated newspaper published weekly in Istanbul between 1913 and 1915. The publisher and manager was Sisak Ferid, and the author was the Pharmacist Avanzade Mehmed Süleyman. The first issue had 3 columns and 16 pages, titled in Turkish and French. However, the publication dates and page numbers of the newspaper changed over time. Together with the unnumbered “Nüsha-i Fevkalade” (The Extraordinary Issue) and “Fihrist” (Index), the newspaper had been published in 64 issues in total. With the exception of the Extraordinary issue printed in Hürriyet Printing House, other issues were printed in Lüsyen and İkdam Printing Houses. In the first issue, it was stated that it had been decided to publish this newspaper with the intention of raising a strong-bodied and strong-minded nation, based on the phrase “sound ideas are found in a healthy body”. Bearing that in mind, under the title of "Muhabere-i Aleniyye" (Correspondence), readers' letters were regularly included in a question-answer form, and solutions were sought for their problems, especially in health-related issues. It was almost as if the newspaper took on the role of a family doctor. In addition to medicine and health, the newspaper included a wide range of subjects such as fashion, beauty, housekeeping, economy, commerce, science, literature (novel, story, poetry, proverbs, anecdote, riddle), practical information, etiquette, and recipes. The subject of this paper is the articles on food under the title “Aşçıbaşı diyor ki” (The Chef says) in Afiyet which include recipes, beverages, table manners, healthy and balanced nutrition food preparation, cooking and preservation. In this paper, at the introduction, general information about Afiyet newspaper are provided, then the aforementioned articles are classified and discussed. The paper concludes with, the contribution of the newspaper and those articles to Turkish culinary culture. Key words: Turkish culinary culture, Afiyet newspaper, Sisak Ferid, Avanzade Mehmed Süleyman.