Ucieczka z peryferiów. Filmowy system-świat i polskie kino

Media – Kultura – Komunikacja Społeczna, 2012

Słow a kluczow e: W arm ia, M azury, tożsam ość kulturow a, w izerunek, Ziem ie O dzyska ne, m odele przedstaw iania, natura, prow incja K ey w ords: W arm ia, M azury, cultural identity, im age, "th e Regained L an d s", patterns of representations, nature, the provinces

Kwartalnik Filmowy

Artykuł mierzy się z mitem Walta Disneya jako legendarnego autora filmów dla dzieci. Disney przez kilkadziesiąt lat przekonywał dziennikarzy i opinię publiczną, że tworzy kino dla widowni dorosłej, którą zresztą definiował w dość specyficzny sposób. Polemizował ze wszystkimi, którzy zarzucali mu błędy wychowawcze. Tematy wyprodukowanych przez Disneya filmów pełnometrażowych również dowodzą, że przez długie lata nie chciał uchodzić za pedagoga, choć zarazem produkcje te od początku przyciągały najmłodszych kinomanów. Artykuł stawia pytanie, dlaczego ktoś, kto tak radykalnie odżegnywał się od kina dziecięcego, stał się biznesmenem specjalizującym się w rozrywce familijnej. (Materiał nierecenzowany).

Literatura i Kultura Popularna, 2020

Contemporary reflection upon the category of entertainment supersystem proposed by Marsha Kinder can be combined with the concept of transmedia storytelling (Henry Jenkins) applied in numerous academic publications in various contexts and understandings. The subject of the author’s reflection is the functioning of the BBC TV series, Doctor Who, and its media extensions. This BBC TV series is considered to be the most complex model example of transmedia storytelling. Both the classic series (1963–1989) and the 2005 Doctor Who reboot make researchers conduct a textual an-alysis which is inextricably linked to the research on television production practices. The new series of Doctor Who’s adventures can be best described by the culture of convergence and its practices. While tracing the development of the brand, its historic and contemporary contexts inscribed in British cultural studies, as well as relations of the anchor product with the categories of transmed-iality and remediation ...

Panoptikum, 2021

Smak owan ie filmu. Kulin arna prom ocja filmu jako parat ekst ... Agnie szka Kiejz iewic z, Marc in Zwol an Współczesne środowisko medialne, w którym film nie jest jedynie obrazem, ale raczej kombinacją działań promocyjnych, wymaga nowych, poszerzonych narzędzi analizy. Jak zauważył Jonathan Gray, badania peryferii definiujących odbiór filmu pozwalają dostrzec złożoność strategii budowania synergii pomiędzy obrazem właściwym a jego funkcjonowaniem w percepcji odbiorców (Gray, 2010, s. 3-4). Obecnie użycie paratekstu w przestrzeniach medialnych przekroczyło swoje pierwotne granice definicyjne, zarysowane przez Gérarda Genette'a w odniesieniu do literatury (Genette, 1997). Określając funkcje filmowych paratekstów, rozpoznajemy je jako elementy działań promocyjnych, mających za zadanie wprowadzenie widza w świat narracji lub rozwinięcie wybranych ekranowych wątków. Parateksty kształtują i redefiniują modele uczestnictwa w kulturze filmowej, co powoduje potrzebę zwrócenia uwagi na przemiany działań towarzyszących promowaniu filmu w przestrzeni internetowej i festiwalowej. Jednym z zauważalnych typów działań promocyjnych wokół kina azjatyckiego jest traktowanie degustacji dalekowschodnich potraw jako istotnego elementu wprowadzającego odbiorcę w nastrój pokazu. Aby nie szukać daleko, tylko

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura, 2017

Film w praktykach społecznych (dyskusja redakcyjna) W dyskusji udział wzięli: prof. SWPS dr hab. Mirosław Filiciak (Uniwersytet SWPS w Warszawie) ks. prof. dr hab. Witold Kawecki (UKSW w Warszawie) dr hab. Małgorzata Lisowska-Magdziarz (Uniwersytet Jagielloński) prof. zw. dr hab. Agnieszka Ogonowska (Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie) prof. UP dr hab. Marek Pieniążek (Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie) prof. zw. dr hab. Antoni Porczak (Akademia Sztuk Pięknych w Krakowie) prof. UJ. dr hab. Małgorzata Radkiewicz (Uniwersytet Jagielloński) dr hab. Sławomir Sikora (Uniwersytet Warszawski) prof. UP dr hab. Rafał Solewski (Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie) dr hab. Paweł Tański (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu) prof. zw. dr hab. Sławomir Jacek Żurek (KUL w Lublinie) Agnieszka Ogonowska: Szanowni Państwo, Szanowne Koleżanki, Szanowni Koledzy, bardzo dziękuję, że przyjęliście zaproszenie do udziału w dyskusji redakcyjnej "Studia de Cultura". Źródłem inspiracji do podjęcia tego tematu (Film w praktykach społecznych) dostarczyła Ogólnopolska Konferencja Naukowa pt. "Film w działaniu", która odbyła się w dniach 24-25.11.16 roku z inicjatywy Katedry Mediów i Badań Kulturowych IFP oraz Ośrodka Badań nad Mediami UP w Krakowie. W jej ramach poruszone zostały interesujące kwestie związane z wykorzystaniem filmu we współczesnych działaniach edukacyjnych, terapeutycznych, kulturowych, marketingowych czy w projektach artystycznych. Nasza dzisiejsza dyskusja z założenia będzie służyć rozszerzeniu niektórych wątków, rzecz jasna, z możliwością ich podjęcia na kolejnych naszych spotkaniach i w projektach naukowych. Zatem otwieram naszą dyskusję. Film w praktykach społecznych (dyskusja redakcyjna) [173] A.O.: Współcześnie film "wychodzi" poza obiegi kinowe, poza tradycyjne instytucje kultury zdominowane przez jednokierunkowy model komunikacji. W ramach kultury Web 2.0 czy nawet Web 3.0 użytkownicy sami tworzą filmy, które wyrażają ich indywidualne umiejscowienie socjokulturowe oraz doświadczenie egzystencjalne. Dochodzi jeszcze kwestia konwergencji mediów, poszczególne obiegi się przenikają, indywidualne produkcje odnoszą się wzajemnie do siebie na prawach rozmaitych relacji intertekstualnych i intermedialnych. Czy film jest współcześnie? Jak możemy go zdefiniować? Antoni Porczak: Jeśli przez film rozumiemy techniczne wytwarzanie obrazów, które w projekcji lub emisji ekranowej dają iluzję ruchu, jego rola dla epoki medialnej (zapośredniczonej komunikacji) jest równie doniosła jak dla kina w ubiegłym wieku, choć w zupełnie innym sensie. Film w dyspozytywie kina, jako linearna narracja, w kontekście kultury digitalnej i operacyjnej percepcji staje się anachroniczny. Technika filmu, o jakiej wspomniałem na samym początku, w projektach intermedialnych, zwłaszcza interaktywnych ma znaczenie już nie, jako przekaz jednokierunkowy (autor-odbiorca), ale jako materia użytkowniczego przekształcania audio obrazów wideo. Mirosław Filiciak: Wydaje mi się, że w sytuacji, w której coraz większą rolę w dostępie do filmów odgrywają media społecznościowe -jako miejsce wymiany rekomendacji, dyskusji, ale też po prostu performowania swojego gustu -jeszcze bardziej istotne niż kiedyś jest badanie filmu jako praktyki społecznej. Oczywiście takie podejście nie umniejsza roli filmu jako tekstu, ale sądzę, że odkąd film stał się wyjątkowo "poręczny", bo krąży między rozmaitymi urządzeniami i sytuacjami odbioru, jest też czymś, co łatwo samemu zrealizować, wszystko to, co dzieje się poza ekranem, jest przynajmniej równie ważne, jak to, co na ekranie. Wątek myślenia o filmie w kontekście relacji społecznych, dziś często zmaterializowanych interakcjami w social media, wpisuje się zresztą w bliską mi tradycję cultural studies, zgodnie z którą widzowie nie tylko odczytują teksty, ale i reprodukują relacje społeczne. Tyle że teraz badania takie odbywają się w duchu rozszerzonego, nowego materializmu, bo infrastruktura komunikowania oraz pozostawiane ślady to po prostu algorytmy i dane, co rzecz jasna nie umniejsza roli tych wszystkich aspektów, które są ważne w myśleniu marksistowskim -przede wszystkim wątków ekonomicznych. Mam wrażenie, że te perspektywy od lat zyskują na znaczeniu, albo może to znaczenie po prostu odzyskują, choć w polskim kontekście badania obiegów filmowych i badania widowni w ogóle przez lata stanowiły raczej margines refleksji nad filmem. Tym bardziej cieszą takie inicjatywy jak publikacja antologii Badanie widowni filmowej Magdaleny Saryusz-Wolskiej i Konrada Klejsy. Mam nadzieję, że to zarazem przejaw wzrostu zainteresowania tym nurtem, jak i kolejny impuls, który przyczyni się do jego wzmocnienia. A.O.: Użytkownicy mediów nie tylko, np. trawestują i parodiują tematy i schematy narracyjne znane z dużych i małych ekranów (kinowych, telewizyjnych, produkcji sieciowych), ale też swoimi działaniami przyczyniają się do redefinicji tradycyjnych pojęć filmoznawczych, estetycznych, artystycznych i kategorii prawnych, związanych z prawem autorskim.

2013

Kwartalnik Filmowy, 2020

W 2020 r. minęła 100. rocznica zawarcia traktatu svalbardzkiego, na mocy którego archipelag ten przyznano Norwegii. Polska podpisała go w 1931 r. W roku następnym rozpoczęły się polskie wyprawy polarne. Ekspedycje te były związane z badaniami prowadzonymi z punktu widzenia nauk przyrodniczych, a ekipom towarzyszyli także fotografowie i/lub filmowcy. Celem artykułu jest przedstawienie, analiza i interpretacja materiału wizualnego, jaki pozostał po tych wyprawach, głównie filmowego. W tekście zostały omówione trzy produkcje z lat 30. (Wyspa mgieł i wichrów, Wśród mórz Arktyki oraz Do Ziemi Torella) stanowiące źródła z obszaru historii wizualnej. Filmy te mogą pomóc w studiowaniu historii nauki, zmian krajobrazu, historii cywilizacji oraz w analizowaniu badań polarnych itd.; są także ciekawym głosem na temat polskiej historiografii dotyczącej Arktyki. Autorzy tekstu poświęcają szczególną uwagę odnalezionemu w 2019 r. reportażowi Do Ziemi Torella (reż. Witold Biernawski). Istotną część...

Er(r)go. Teoria - Literatura - Kultura

Literaturoznawcy, Michel Espagne i Michael Werner wprowadzili pojęcie „transferu kuturowego” do nauk humanistycznych. Proces transferu zachodzi zawsze w obie strony i jest kreatywny. W przypadku transferu kulturowego każda rzecz (koncepcje, systemy prawnych, idei, przedmioty materialne, terminy, konwencje literackie, teatralne itp.) nie tylko zostaje przeniesiona do nowego kontekstu, ale przede wszystkim nabiera nowego znaczenia. Kulturowa wymiana to nie cyrkulacja wiedzy i idei takimi jakie są w środowisku oryginalnym, ale ich ponowna reinterpretacja w odmiennym kontekście kulturowym. Artykuł ma na celu analizę transferu kulturowego na przykładzie tradaptacji Jatindera Vermy w teatrze interkulturowym. Naświetlone zostały procesy relokacji kulturowej klasyków, negocjacje językowe, heteroglosji i inicjacji ruchu nowych teatrów mniejszościowych. Autorka pokazuje także proces ewolucji definiowania i rozumienia takich zagadnień jak performatywność, wypowiadalność czy odgrywalność w na...

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis, 1970

2011