Academia.eduAcademia.edu

Hakikat Nedir

2024, www.ilimvetasavvuf.com

Abstract

Hakikat kelimesi sözlükte "gerçek, sabit ve doğru olmak, gerekmek; bir şeyi gerçekleştirmek" gibi anlamlara gelen "Hakk" kökünden türetilmiştir. Ragıb el-İsfahani, Müfredat adlı kitabında hakikat kelimesinin başlıca anlamlarını "gerçek (sabit) ve var olan şey, doğru inanç, riyadan arınmış amel ve tam olarak maksada uygun düşen söz, ebedi olması dolayısıyla asıl gerçek hayat kabul edilmesi gereken ahiret (fıkıh ve kelamda), bir dilde asıl olarak hangi anlam için konulmuşsa o anlamı ifade etmek üzere kullanılan lafız" şeklinde sıralamıştır. Bunlardan özellikle ilki, yani "gerçek (sabit) ve var olan şey" hakikatin asıl anlamını yansıtmakta olup diğerleri buna dayanan yan anlamlardır. Bir mantık terimi olarak Hakikat, düşüncenin dış dünyadaki nesnelere uygunluğunu ifade eder. Nitekim aynı mantıki anlayışla Hakk terimi de "bir önermede hükmün gerçekle örtüşmesi" şeklinde tarif edilmiştir. Genellikle bir şey hakkında sorulan "Nedir?" sorusunun cevabı o şeyin hakikatini ve dolayısıyla tanımını ifade eder.