Postsekularyzm między Wschodem i Zachodem

2008

Kto widział i pamięta jeszcze Nikitę Chruszczowa walącego butem w stół obrad Organizacji Narodów Zjednoczonych? Zdjęcia przywódcy sowieckiego (i jego buta) obiegły cały świat (z wyjątkiem komunistycznego, ze względu na panującą tam cenzurę). Zobaczyłem te zdjęcia po raz pierwszy w latach 80. w telewizji szwedzkiej. Nasunęło mi się wtedy pytanie, które jakby mniej ciekawiło zachodnich komentatorów, interesujących się bardziej skandalem obyczajowym: co wywołało tak gwałtowną reakcję pierwszego sekretarza KPZR? Atak furii, który miał miejsce w 1960 roku podwaŜał wizerunek Chruszczowa jako "wyrozumiałego przywódcy" i dobrotliwego "ojca narodów", waŜny w propagandowej ofensywie Kremla. Co zatem wywołało ten wybuch? OtóŜ, jak się z czasem dowiedziałem, przyczyną była propozycja delegata Filipin, aby forsowany przez Moskwę postulat nadania prawa samostanowienia krajom kolonialnym Trzeciego Świata rozszerzyć takŜe na… kraje Europy Środkowo-Wschodniej. MoŜe to przypadek, ale w tym samym roku naczelny publicysta paryskiej "Kultury" pisał: "Podobnie jak emigranci i polityczni zbiegowie z krajów afroazjatyckich, walczymy o przywrócenie naszej ojczyźnie wolności. Krótko-domagamy się równouprawnienia białych z czarnymi." Później dodawał: "Zarówno apartheid rasowy jak i apartheid ideologiczny są sprzeczne z najelementarniej pojętymi zasadami demokracji. Demokracja bowiem zakłada budowę społeczeństwa wielorasowego i wielopoglądowego" 1. Czy Mieroszewski pragnął w ten sposób uaktualnić znowu kwestię Jałty i "nieelegancki" sposób oddania Polski i innych krajów Europy Wschodniej do dyspozycji sowieckiego imperium w 1945 r.? Sądzę, Ŝe jest to odpowiedź poprawna, co nie znaczy, Ŝe jedyna. Czy przedstawiciel Filipin oraz publicysta "Kultury" mieli

2007

Zygmunt II August i kultura jego czasów. W pięćsetlecie urodzin ostatniego Jagiellona na polsko-litewskim tronie, 2022

ER(R)GO. Teoria–Literatura–Kultura, 2004

Poznańskie Studia Slawistyczne

Polska i serbska slawistyka, poloni styka i serbistyka, a także slawistyka po łudniowa, poniosły wielką stratę wraz z odejściem prof. dr Very Mitrinović (12 września 1932-26 listopada 2021), wybitnej uczonej i pedagoga, niekwe stionowanej ambasadorki kultury pol skiej w Jugosławii, Serbii i Belgradzie. Kobiety dystyngowanej i uprzejmej, któ rej wyjątkowe cechy intelektualne i oso bowe zyskały powszechny szacunek. Większą część życia związana była z Uni wersytetem w Belgradzie, ale przez ostat nie dwanaście lat pracy zawodowej (1999-2011) prowadziła wykłady i konwersato ria w Uniwersytecie im. Adama Mickie wicza w Poznaniu. Tylko o nielicznych, którzy odeszli, można powiedzieć, że głęboko zapadli w naszą pamięć i wiele im zawdzięczamy. Ich zasługi z czasem pokazują ich wyjątkowość i niezwykłość na tle epoki. Feno menu Very Mitrinović nie da się opisać ani zrozumieć bez odwołania do Prof. Vera Mitrinović w atelier Edwarda Tarkowskiego, Warszawa 2003 (archiwum prywatne rodziny Mitrinović)

World and Word, 2018

The term "postsecularism" appeared at the beginning of the 21st century and<br> has made a spectacular career in a variety of critical discourses since then. This<br> article argues that well before its appearance Thomas Merton was postsecular<br> avant la lettre and that, moreover, the postsecular turn was largely influenced by<br> Merton's dialogue with representatives of various religions as well as with agnostics<br> and non-believers. The coexistence of irreconcilable belief systems and ways of life<br> forces us, inhabitants of late modernity, to accept diversity without attempting to<br> reconcile differences. Thomas Merton has much to offer to the postsecular world.

Archaeologia Historica Polona

Historyczny krajobraz kulturowy subregionu zachodnich Sudetów. Uwagi o metodzie badań The historical cultural landscape of the western Sudetes subregion. Comments on the research method Zarys treści. Artykuł prezentuje wyniki badań prowadzonych w rejonie zachodnich Sudetów (głównie Góry Izerskie) przez interdyscyplinarny zespół. Kilkuletnie prace skupiały się na rozpoznaniu krajobrazu kulturowego tego regionu od okresu średniowiecza do czasów nowożytnych. Szeroko zakrojone ramy projektu obejmowały analizę licznych struktur antropogenicznych identyfikowanych na mapach archiwalnych z różnych okresów (od XVIII do XX wieku) i danych lidarowych oraz ich weryfikację terenową. W wybranych lokalizacjach prowadzone były prace wykopaliskowe lub przy użyciu metod nieinwazyjnych. Zadokumentowano i zweryfikowano wiele śladów związanych z dawnym górnictwem, szklarstwem, zanikłym osadnictwem. Autorzy przedstawili korzyści i wady wynikające z podjętych analiz.

2021

Publikacja dostępna na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe. Pewne prawa zastrzeżone na rzecz autorów. Zezwala się na wykorzystanie publikacji zgodnie z licencją-pod warunkiem zachowania niniejszej informacji licencyjnej oraz wskazania Ośrodka "Pamięć i Przyszłość" jako właściciela praw do tekstu.

Przegląd Nauk Historycznych, 2020

W artykule autorzy analizują działalność gospodarczą zesłanych uczestników powstania styczniowego na Syberii Zachodniej i jej rolę w procesie ich adaptacji. Przedstawiono strategie zakładania i rozwoju przedsiębiorstw prowadzonych przez polskich zesłańców oraz cechy charakterystyczne dla ich funkcjonowania. Autorzy dochodzą do wniosku, że polska przedsiębiorczość na Syberii nie miała wyraźnego charakteru etnicznego.

Przegląd Socjologiczny, 2015

** Dr hab., prof. nadzwyczajny, Katedra skandynawistyki, Wydział Filologiczny UG i koordynator badań (research leader) Centrum studiów Bałtyckich i europy Wschodniej (CBees), Uniwersytet södertörn w szwecji.