Türki̇ye’Den Yurtdişina Göçün Sosyo-Ekonomi̇k Nedenleri̇

firat.edu.tr

Özet Bu araştırmada 47 ülkeye ait 37 sosyo-ekonomik değişken yardımıyla, aynı yapıyı gösteren homojen ülke gruplarının belirlenmesine ve elde edilen verilere bağlı olarak Türkiye'nin hangi ülke veya ülkeler grubuna daha çok benzediğinin ortaya çıkarılmasına çalışılmıştır. Bunun ...

metinberber.com

TÜRKİYE'DE İLLERİN SOSYO-EKONOMİK GELİŞMİŞLİK SIRALAMASI (2010). Arş. Gör. Ezgi Baday Yıldız. Karadeniz Teknik Üniversitesi, SBE, İktisat Bölümü. [email protected]. Yrd. Doç. Dr. Uğur Sivri. Karadeniz Teknik Üniversitesi, İİBF, Ekonometri Bölümü. [email protected]. ...

Sürdürülebilirlik İçin Akademik Araştırmalar - IV, 2022

Kaynakların yıllar boyunca insanların ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla artan şekilde kullanılması dünyanın kendi kaynaklarını yenileyebilme kabiliyetini azaltmıştır. Geleneksel üretim ve tüketim anlayışı ile dünyanın sürdürülebilir bir gelecekten uzaklaşması, iklim krizinin yarattığı olumsuzlukların artması ve daha da artacağının tahmin edilmesi ile tüm canlıların sürdürülebilir bir dünyada yaşabilmesi için geleneksel doğrusal ekonomi anlayışından döngüsel ekonomi anlayışına geçilmesinin gerekliliği ve önemi anlaşılmıştır. Aksi takdirde gelecek nesillerin temel ihtiyaçlarını karşılama kabiliyeti geçmiş nesillerce ellerinden alınmış olacaktır. Gelecek nesillerin ihtiyaçlarını karşılamalarına engel olmayacak şekilde kaynakları sınırsız gibi tüketmeden gelişebilmek için sürdürülebilir anlayışa uygun bir üretim biçimine geçilmelidir. Geleneksel anlayışta üretim için doğrusal ekonomi modeli benimsenmiştir. Bu modelde al-yap-kullan-at anlayışının bir sonucu olarak artan bir biçimde kaynak kullanımı sürdürülürken aynı zamanda çok fazla atık oluşmuş ve çevre tahrip edilmiştir. Tüm bunların sonucunda iklim krizi ile yüzleşmek zorunda kalınmış ve çözüm yolları için arayış başlamıştır. Firmalar kâr elde etmek, faaliyetlerini devam etmek ve büyümek amaçlarına göre hareket etmektedir. Ancak faaliyetlerinin sürebilmesi çevre, toplum ve teknolojiden bağımsız değerlendirilemez. Bu nedenle üretim yaparken kaynakların sürdürülebilirliğini, atık yönetimini, daha az enerji kullanımını ve çevreyi korumayı gözetmeleri gerekmektedir. Yaşanan iklim krizi nedeniyle firmalar artık sorumluluk bilinci ile üretim yapması sürdürülebilirlik ile ilgili hükümet politikaları, sivil toplum kuruluşlarının faaliyetleri ve bireysel tepkiler nedeniyle zorunluluk haline gelmiştir. Döngüsel ekonomi, iklim krizi ile birlikte sürdürülebilirlik çerçevesinde üretimin devamlılığında önemli bir rolü olması bakımından ilgileri üzerine toplamıştır. Doğrusal ekonomi anlayışı ile sürdürülebilir bir geleceğe ulaşmanın mümkün olmaması nedeniyle döngüsel bir ekonomi anlayışının gerekliliği anlaşılmıştır. Döngüsel ekonomi ile daha az enerji tüketimi, üretimin kapalı bir döngüde sürecek biçimde dizayn edilmesi ile minimum atıkla ihtiyaçların giderilmesi amaçlanmaktadır. Böylelikle kaynak israfı, enerji kullanımı ve çevreye zarar veren atıkların ortaya çıkması azaltılabilecektir. Doğrusal ekonomi anlayışı ile verimsiz bir üretim gerçekleştirildiği dünya kaynaklarının mevcut durumundan anlaşılmaktadır. Bu anlayışı değiştirmek, sürdürülebilir bir gelecek oluşturabilmek ancak döngüsel bir ekonomiye tam geçiş ile mümkün olabilecektir. Tersine lojistik, sürdürülebilirlik anlayışının öneminin anlaşılmasıyla birlikte lojistik alanında öne çıkan kavramlardan biri olmuştur. Yasal zorunluluklar, çevreyi koruma misyonu, tüketicilerden gelen taleplere uygun olarak firmaların üretimlerini sürdürülebilmeleri için kaynak kullanımını azaltmalarının yolu; hâlihazırda üretilmiş ürünleri girdi olarak kullanabilmektir. Firmalar bu girdileri ulaşabilmek için tersine lojistik sistemini üretim süreçlerine dahil etmeleri gerekmektedir. Bu süreçte sadece üretimi sürdürmek için girdi elde etmek amaçlanmamaktadır. Firmaların üretilmiş ürünleri geri alma, yeniden değer kazandırma ve nihayetinde atıkların çevreye zarar vermeden imhası gibi sorumlulukları da bulunmaktadır. Döngüsel ekonomi ile tersine lojistik kavramının ortak amaçları oldukça fazladır. Döngüsel ekonomi tersine lojistikten çok daha bir geniş anlayışı içermektedir. Ancak tersine lojistik olmadan döngüsel ekonomi anlayışına uygun olarak üretim ve tüketim yapmak sürdürülebilir olmayacaktır. Çalışmanın amacı sürdürülebilir bir geleceği vaat eden döngüsel ekonomide tersine lojistiğin rolünü değerlendirmektir. Bu amaçla ilk bölümde genel olarak döngüsel ekonomi anlayışından bahsedilmiştir. İkinci bölümde tersine lojistik kavramı açıklanmış, üçüncü bölümde ise döngüsel ekonomi ile tersine lojistik ilişkisi değerlendirilmiştir.

DergiPark (Istanbul University), 2006

Bu çalışmada Türkiye'deki 81 ilin incelenen 28 tane sosyo-ekonomik değişken için gelişmişlik sıralamalarını elde etmek için Faktor Analizi ve Temel Bileşenler Analizi uygulanmıştır.

Sayıştay dergisi, 2021

Kamu hizmetlerinin sağlıklı bir şekilde yürütülebilmesi için güvenilir kamu gelirlerine ihtiyaç vardır. Literatürde ve uygulamada en güvenilir kamu geliri olarak vergiler ön plana çıkmaktadır. Vergi gelirlerinin kompozisyonu ülkeden ülkeye değişmekle birlikte, ülkelerin gelişmişlik seviyesi vergi kompozisyonunun belirleyicisi olmaktadır. Vergi kompozisyonu, vergi mükelleflerinin üzerine düşen vergi yükünü belirlemektedir. Vergi yükü, bir yandan mükelleflerin kullanılabilir gelirini azaltmakta, diğer yandan da ekonomik büyüme üzerinde etkiler yaratmaktadır. Ekonomik büyüme üzerinde ortaya çıkacak etkiler ise gelecek dönemlerde kişi başına düşen geliri yeniden belirleyecek olup, vergi mükelleflerinin kullanılabilir gelirini doğrudan etkileyecektir. Bu çalışmanın amacı, Türkiye'de 1975-2019 yılları arasında vergi yükü ile kişi başına düşen gayri safi yurtiçi hasıla arasındaki ilişkiyi incelemektir. Çalışmada, Fourier KPSS birim kök testi, Fourier EG Eşbütünleşme Testi

TÜRKİYE'DE GELİŞİMİN BÖLGESEL KÜRESEL VE SOSYO-POLİTİK ETKİSİ, 2021

Türkiye, üç tarafı denizlerle kaplı, sekiz farklı devlete; kara sınırı ile komşu olan ve kendi içinde seksen bir ili barındıran yedi bölgeli bir ülkedir. Bu denli stratejik konumdaki bir ülkeye sekiz farklı devletin komşu olması ülkede siyasal, sosyal ve kültürel alanda farklılıkların oluşmasını ön plana çıkarmaktadır. Oluşan bu farklılıkların; uzak ile yakın arasındaki etkileşimi, küreselleşme kavramının varlığını ortaya koymaktadır. Böylelikle devlet, toplumda refah ve sosyal koruma sağlamak amacıyla politikalar uygulamaktadır. Devletin uyguladığı politikalar bütününe ise sosyal politika denilmektedir. Sonuç olarak gerçekleşen küreselleşmenin ülkedeki sosyal politikaları etkilemesi kaçınılmazdır. Bu çalışma; üç tarafı denizlerle kaplı, sekiz farklı devlete kara sınırı ile komşu, yedi bölge ve seksen bir ilden oluşan Türkiye’nin, uluslararası stratejisinden kaynaklı bölgesel gelişimini, bu gelişimin doğurduğu küresel ve sosyo-politik etkilerin kurumsal açıdan değerlendirmesini amaçlamaktadır. Anahtar Sözcükler: Türkiye, Küreselleşme, Bölgesel Gelişme, Sosyal Politika. Jel Kodları: F60, J18, R58

Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2021

Sadece gelismis degil, Turkiye gibi gelismekte olan ekonomilerde (GOE) de uzunca bir suredir insaat ve gayrimenkul sektorlerinin ekonomideki agirligi artmaktadir. Ozellikle 2000’li yillardan itibaren GOE’ye yonelen kisa vadeli yabanci sermaye akimlari sonucunda artan arsa ve konut fiyatlari ile birlikte insaat sektorunun finans kesimi ile iliskileri daha ic ice gecmistir. Bu surecte bir dizi finans disi sirket (FDŞ) de bu sektorlere yatirim yapmistir. Bu calismada temel amac Turkiye’de cesitli sermaye gruplarinin ve FDŞ’nin Gayrimenkul Yatirim Ortakligi (GYO) biciminde bu alana nasil ve neden yoneldiklerini ortaya koymaktir. Calismanin temel onermesi bu yonelisin ardinda Turkiye ekonomisinin dunya pazariyla artan butunlesmesinin bagimli niteligi nedeniyle ortaya cikan kur riski ve artan finansman maliyetleri ile bas etme cabasinin yattigidir.

International Journal of Management Economics and Business, 2021

Turizm, yerleşme amacı taşımadan tarihi ve doğal güzellikleri keşfetmek, gezmek, dinlenmek ve eğlenmek amacıyla gerçekleştirilen aktiviteler olarak tanımlanabilir. Turizm sektörü yarattığı istihdam, sağladığı döviz girdileri ve yatırımları teşvik etme özelliklerinin yanında dış ticaret açıklarını azaltmadaki payı sayesinde gelişmekte olan ülkelerde önemli bir yere sahiptir. Bu çalışma ile turizm gelirlerinin Türkiye'nin ekonomik büyümesi üzerindeki etkisinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Çalışmanın 1980-2020 yıllarını kapsayan ekonometrik analiz aşamasında Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla (GSYH) ile turizmi temsilen turizm gelirlerini kullanılarak ekonometrik bir model oluşturulmuştur. Oluşturulan modelde turizm gelirleri ve GSYH arasındaki ilişki ARDL eşbütünleşme analizi yardımıyla incelenmiştir. Sonuç olarak, çalışmanın teorik kısmında belirtilen biçimde turizm gelirlerinin ekonomik büyümeyi etkilediği hipotezinin geçerliliğini ölçmek adına yapılan ARDL modeline göre uzun dönemde turizm gelirlerinin ekonomik büyüme üzerinde istikrarlı ve anlamlı etkileri olduğu değişkenler arasında uzun dönemde eşbütünleşme ilişkisinin var olduğu tespit edilmiştir. Hata düzeltme modeli sonuçlarına göre kısa ve uzun dönemin entegre olduğu görülmüştür. Türkiye'nin turizm gizli gücünü büyütmesi ve bu kapsamda turizm gelirlerini çeşitlendirerek artırıcı politikalara yönelmesi sürdürülebilir büyüme sürecinde önemli bir unsur olacaktır.

Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 2020

Bu çalışmanın amacı, tüm Türkiye'yi temsil eden Sağlık Araştırması mikro veri setlerinin 2014 ve 2016 yıllarına ait verileri kullanılarak Türkiye'de karşılanamayan ağız ve diş sağlığı bakım hizmetlerinin belirleyenlerini araştırmaktır. Lojistik regresyon modelinin tahmin yöntemi olarak kullanıldığı çalışmada karşılanamayan ağız ve diş sağlığı hizmetlerinin belirleyenleri olarak cinsiyet, yaş grupları, medeni durum, eğitim durumu, sigortalılık durumu ve gelir kullanılmıştır. Bununla birlikte, değişkenlerin etkilerini birbirleriyle karşılaştırabilmek için olasılık oranları hesaplanmıştır. Genel itibariyle sonuçlara bakıldığında, kadınların, 35-54 yaş grubuna ait bireylerin, evli ve dul bireylerin, ilkokul ve altı eğitim seviyesine sahip olanların ve düşük gelir gruplarının ödeme güçlüğü nedeniyle ağız ve diş sağlığı bakım hizmetlerinden yararlanamama olasılıklarının daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Bununla birlikte, Sosyal Güvenlik Kurumu'na kayıtlı olan bireylerin ağız ve diş sağlığı bakım hizmetlerinden yararlanma olasılıklarının düşük olması çalışmadan elde edilen önemli sonuçlardan biridir.

Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 2020

Bu çalışmanın amacı pandeminin Türkiye'de sektörlere yönelik ve sektörler arası etkilerini araştırmaktır. Bu amaç doğrultusunda Covid-19 pandemisinin oluşturduğu şokların sektörleri nasıl etkilediği VAR analizi ile incelenmiştir. Çalışmada 2015 M:1-2020 M:5 dönemi aylık verileri kullanılarak sanayi üretim endeksi, imalat sanayi kapasite kullanım oranı, inşaat sektörü maliyet endeksi, perakende ticaret ve hizmet sektörü, istihdam oranı, ihracat ve ithalat sektörü endeksi analiz edilmiştir. Çalışma sonucunda Covid-19 pandemisi kapsamında incelenen dönem süresince sektörler arasında negatif bir şoka en geç tepki veren sektörün inşaat sektörü olduğu tespit edilmiştir. Sanayi sektörü, perakende ticaret ve hizmet sektörü ile imalat sektörünün ise olası şoklara en hızlı tepki veren sektörler arasında olduğu bulgusuna ulaşılmıştır.

Sakarya İktisat Dergisi, 2021

Bu çalışmada, cari açık, döviz kuru ve ekonomik büyüme arasındaki ilişki 2003Q1-2018Q3 dönemine ait üçer aylık veriler kullanılarak araştırılmıştır. Türkiye'de bu dönemler arasında yer alan 2008 küresel krizi kukla değişken olarak analize dahil edilmiştir. Modelde kullanılan Reel Efektif Döviz Kuru (REDK) ve Cari İşlemler Açığı(CİD) Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası Elektronik Veri Dağıtım Sistemi'nden, GSYH Zincirlenmiş Hacim Endeks değerleri Türkiye İstatistik Kurumu sitesinden(TÜİK) elde edilmiştir. Çalışmada VAR analizi yapılarak etki-tepki analizi, varyans ayrıştırma ve Granger nedensellik analizi yapılmıştır. Granger nedensellik analizi sonuçları reel efektif döviz kuru ile cari açık arasında çift yönlü nedensellik ilişkinin olduğunu ekonomik büyümeden cari açığa doğru ise tek yönlü nedensellik ilişkisinin olduğunu göstermektedir. Ayrıca reel efektif döviz kurundan ekonomik büyümeye doğru tek yönlü nedensellik ilişkisinin olduğu tespit edilmiştir.

2011 SURİYE DEVRİMİ’NİN SOSYO-EKONOMİK NEDENLERİ, 2020

The most painful period in the history of Middle East in 21st century is the Arab Spring which started with a Tunisian young man’s burning himself to protest the intervention of the municipal police to his job. The event which started at Tunisia first spread out to reach Egypt, Libya, Bahrein, Yemen and Syria respectively and also led to the resigning of both Egypt’s and Tunisia’s presidents form the office, while in Libya it was culminated in a civil war ended with the death of Kaddafi after international intervention. In Syrian case the Arab Spring started a long period of sufferings and pains. While recent research on the subject focus on the future evolution of the Syrian conflict and on how it started and developed, this thesis takes a deeper look at the reasons behind the Syrians uprising and spots the light on field that was ignored in such studies by studying the significance of the socioeconomic factor on the uprising. In other words, this study asks the following question: ‘Do the socioeconomic factors play any significant role in “The Syrian Revolution” ‘. The base argument of this thesis is that, in addition to the political demands against the oppressive Assad regime, the social and economic situations in Syria had also significant role, in the occurrence of the events which lead to the civil riots which evolved into an opposition against the Syrian regime. This thesis comprises of four sections and it uses qualitative research methods. The first section briefly introduction has been made. The second section studies the economic policies and its evaluations during the following periods; French mandate, military coups period, United Arab Republic and Hafez Assad’s period. The third section covers Bashar Assad’s pre revolution era between 2000 - 2010, the reformation stage, the adaptation of liberalism stage, in this era we studied the unemployment, poverty, financial data and the economic sectors. In the fourth section we studied the start of the uprising, analyzed its spread and public support in different regions showing the socioeconomic reasons behind it.

İktisadi İdari ve Siyasal Araştırmalar Dergisi, 2018

Kırsal kesimde yaşayan insanların kırdan kente doğru göç etme faaliyetinin altında sosyal, ekonomik ve psikolojik nedenler yatmaktadır. Bu çalışma; kırsal göç ile ekonomik, sosyal ve psikolojik etkenler arasındaki ilişkiyi konu edinmiştir. Çalışmada Türkiye'de kırdan kente doğru göç faaliyetlerine neden olan sosyal, ekonomik, psikolojik faktörlerin ve göç sonrası ortaya çıkan sosyal, ekonomik, psikolojik sorunların tespit edilmesi amaçlanmıştır. Çalışmanın teorik altyapısı oluşturulurken kırdan kente göç ile ilgili daha önce yapılmış olan çalışmalardan faydalanılmıştır. Bölgedeki göçün ekonomik, sosyal ve psikolojik nedenlerinin ortaya konulması için Erzincan ili merkez ilçesine bağlı mahalle ve köylerde sürekli ikamet etmekte olan hane reisleriyle 280 adet anket çalışması yapılmıştır. Bu anket çalışması sonucunda elde edilen yatay kesit verileri LISREL 8.72 ve SPSS 13 paket programları kullanılarak Yapısal Eşitlik Modeli ile analiz edilmiştir. Erzincan ili merkez ilçesine bağlı köylerde yapısal eşitlik modeli ile yapılan analizde kırsal göç ile sosyal, ekonomik psikolojik etkenler arasında yüksek düzeyde bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Kırsal göç üzerinde, demografik yapı, ekonomik beklentiler, sosyal ve kültürel beklentiler ve psikolojik beklentiler yüksek düzeyde

Although there are many empirical and theoretical studies written on the economic growth; in this study, which examines the impacts of foreign trade on the economic growth in pre-crisis and after crisis terms; the datum of Turkey’s economic growth, import and export are chosen as the variables. One of the most important criterion in providing the economic development and evaluating the performance of the economy is the growth in the gross national product (GNH). In this article, the effects of import and export on economic growth in the first quarter (Q1) of year 2000 and second quarter (Q2) of year 2017 have been investigated with the help of unit root test and VAR analysis via the Granger causality tests. With the aim of evaluating whether Turkey’s economy has been effected from global crisis or not, data belonging to economic variables has been separated into two (data representing the period before 2008 crisis as 2000 Q1 and 2008 Q4, and data representing the period after 2008 crisis as 2009 Q1 and 2017Q2) and has been analysed through the established model. As a result, import and export have been found out to be the reason of the economic growth before the Mortgage crisis while it has been depicted that the causality relationship between export and growth has been lost during the period after the crisis.