Godność zwierząt – w kierunku kultury ochrony i etyki życia

2002

Wydaje się, iż wzrastający (co prawda powoli, ale jednak) w społeczeństwie poziom świadomości ekologicznej pozwala coraz lepiej rozumieć, że ochrona środowiska naturalnego staje się nie tylko niezbędnym składnikiem naszej cywilizacji, ale także warunkiem przetrwania człowieka jako gatunku biologicznego. Powodzenie w tej materii, nie tylko w moim przekonaniu, zależeć będzie jednak od opanowania obecnego kryzysu etycznego, jakiego doświadcza człowiek cywilizacji technicznej, a którego następstwem stał się już obserwowany kryzys ekologiczny. Zgadzam się przeto z tezą Węgrzynowicza, że u progu nowego wieku “człowiek myślący (...), eksplorator zasobów ziemi i wszystkiego, co na niej żyje, staje wobec problemu, czy to, co czyni dla rozwoju cywilizacji, zgodne jest nie tylko z obowiązującym prawem, ale również z normami etycznymi”. Jeśli weźmiemy pod uwagę etyczny aspekt cywilizacyjnej aktywności człowieka, to w moim przekonaniu potrzeba szczególnie głębokiego namysłu nad kwestią ochrony ś...

Nauka

Odpowiedź na polemikę z artykułem Pięć lat trudnych doświadczeń z Ustawą o ochronie zwierząt wykorzystywanych do celów naukowych lub edukacyjnych z dnia 15 stycznia 2015 r. W kwartalniku "Nauka" (1/2021) ukazała się polemika z naszym artykułem podsumowującym pięć lat obowiązywania w Polsce Ustawy o ochronie zwierząt wykorzystywanych do celów naukowych lub edukacyjnych z dnia 15 stycznia 2015 r. ("Nauka" 3/2020). Autorzy polemiki w 11 obszernych punktach wykazali istotne ich zdaniem mankamenty artykułu, napisanego przez grupę badaczy, którzy przez pięć lat usiłowali funkcjonować w warunkach implementacji zapisów Ustawy z 2015 roku w Polsce. W większości jako naukowcy prowadzący badania z udziałem zwierząt, a w przypadku niektórych z nich-jako przewodniczący/członkowie lokalnych komisji etycznych. Główne zarzuty stawiane przez Autorów polemiki dotyczą używanych przez nas terminów, "nieprawniczego toku" naszych myśli czy braku naukowego stylu artykułu. W niniejszej odpowiedzi podniesiemy raczej te aspekty, których w polemice zabrakło, a które naszym zdaniem są kluczowe dla prowadzenia badań biologicznych i biomedycznych z użyciem zwierząt w Polsce. Na początku jednak musimy stanąć po stronie czasopisma "Nauka", które umożliwiło nam podzielenie się z Czytelnikami naszymi doświadczeniami z pięciu trudnych dla badaczy lat praktycznej implementacji nowej Ustawy w Polsce. Nasz artykuł nie miał

Teksty Drugie, 2018

Grzegorz Niziołekprof. dr hab., pracuje na Wydziale Polonistyki UJ. Redaktor naczelny czasopisma "Didaskalia". Autor Polskiego teatru Zagłady (2013) oraz monograii o twórczości Tadeusza Różewicza, Krystiana Lupy i Krzysztofa Warlikowskiego. K to tworzy świadectwo? Mówiący czy słuchający? Jaka relacja ich łączy? Czy jest jakoś regulowana? Co lub kto legitymizuje świadectwo? A co je deprecjonuje? Te pytania stawiano wielokrotnie. Badania nad świadectwem, a nawet sama instytucja świadectwa zrodziły się na skrzyżowaniu wielu dyskursów. Towarzyszyła mu też releksja psychoanalityczna, która takie kategorie jak "prawda" i "fałsz" poddawała gruntownej rewizji, odnajdując fałsz w prawdzie i na odwrót. Etyczne podejście do świadectw polega bowiem na uznaniu pracy afektu, który może zniekształcać fakty. Tego rodzaju podejście wymagało stworzenia instancji, która ma władzę nad świadectwem, nawet jeśli stara się ją ukryć. Która wie, jak go słuchać, jak je zapisywać, jak je czytać, jak je archiwizować. Można nawet zaryzykować twierdzenie, że ukrycie władzy nad świadectwem jest podstawowym warunkiem jej zdobycia. Nawet jeśli analizujący twierdzi, że on również podlega władzy analizowanego, że mu służy, należy zachować krytyczną możliwość wątpienia w równowagę tych wzajemnych relacji władzy. W ten

Studia Prawnicze KUL

Przedmiotem artykułu jest ukazanie kluczowej roli rad gmin w zakresie regulowania zasad współżycia ludzi i zwierząt w przestrzeni publicznej. Autorka dokonuje analizy uprawnień nadanych przez ustawodawcę lokalnemu prawodawcy, których realizacja następuje poprzez nałożenie na opiekunów psów określonych obowiązków mających na celu zapewnianie ochrony przed zagrożeniem lub uciążliwością płynącą ze strony zwierząt oraz przeciwdziałanie zanieczyszczaniu przez nie terenów przeznaczonych do użytku wspólnego. Celem rozważań jest wykazanie konieczności uwzględniania przez rady gmin podstawowych dyrektyw i zasad humanitarnej ochrony zwierząt, nakazujących traktowanie ich w sposób uwzględniający ich potrzeby przy okazji projektowania regulacji mających obowiązywać na gruncie regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie gminy.

Kościół i Prawo, 2020

Życie człowieka jest wartością najwyższą podlegającą prawnej ochronie i obronie w aktach normatywnych w prawie kanonicznym i polskim. Problematyka ochrony życia człowieka jest stale aktualna i generuje ożywioną dyskusję obejmującą kwestię narodzin, życia i śmierci człowieka, m.in. dotyczącą prawa matki o decydowaniu w sprawie aborcji jej nienarodzonego dziecka, postępowania i prawnej ochrony ludzkich embrionów, legalizacji eutanazji czy też klauzuli sumienia w zawodach medycznych 1 . W centrum rozważań obejmujących kwestię życia człowieka i jego prawnej ochrony i obrony w aktach normatywnych znajduje się pojęcie wartości życia ludzkiego, która ma źródło w prawie naturalnym [Sitarz 2019, 86]

Archiwum Historii Filozofii i Myśli SpoŁecznej/Archiwum Historii Filozofii i Myśli Społecznej, 2023

In the Nicomachean Ethics I 2 1094a 7–10 Aristotle states that the good is the same for a human individual and for a city-state and that the latter is finer and more godlike than the first. The article is dedicated to the exegesis of paragraph 1094b 7–10 and to interpretation of both statements. The author shows that Aristotle’s view on the city-state is a reductionist one, presents two interpretations of both statements – quantitative and qualitative – and highlights that the first is wrong.

Studia Warmińskie, 2023

Teologiczno-liturgiczne treści obrzędu błogosławieństwa zwierząt [Theological and Liturgical Content of the Rite of Animal Blessing] Streszczenie: W artykule opisano strukturę oraz teologiczne treści obrzędu błogosławieństwa zwierząt. Obrzęd ten ma formę charakterystyczną dla liturgii odnowionej po Soborze Watykańskim II i obejmuje: obrzędy wstępne, liturgię słowa, modlitwę błogosławieństwa oraz zakończenie. Zastosowano metodę hermeneutyki liturgicznej. Studium semantyczno-strukturalne tekstów liturgicznych pozwoliło wydobyć autentyczne bogactwo teologiczne tego obrzędu. Błogosławieństwo zwierząt jest sprawowane najczęściej we wspomnienie św. Franciszka z Asyżu lub św. Rocha.

Przegląd Socjologii Jakościowej, 2016

Artykuł skupia się na analizie doświadczeń terenowych autorki, koncentrując uwagę na komplikacjach emocjonalnych i aksjologicznych wynikających z długotrwałej współpracy z badanymi, nawiązywaniem więzi osobistych i rodzącym się zaangażowaniem badacza w sprawy badanego społeczeństwa. Autorka sięga do antropologicznej refleksji podejmującej tematy etyczne oraz twórczości Marii Ossowskiej, znajdując w niej fundamentalne inspiracje.

Studia Prawnoustrojowe, 2019

Human remains, not just corpses, are sometimes cultural goods. In the second part of our work, we present selected legal aspects of burials and images of human remains. The protection of burial and the image of human remains are legal issues that are very culturally determined, and that feature affects the approach to them found in case-law. The study indicates that both respect for the corpses and human remains, as well as image protection, are associated with the residue of the right to human dignity

Tarnowskie Studia Teologiczne, 2014

Pojęcie „rasy” wprowadził do słownictwa naukowego w połowie XVIII wieku francuski filozofa i matematyk Georges-Louis Leclerc, Comte de Buffon. W antropologii koncepcja ta zadomowiła się głównie dzięki pracom niemieckiego naukowca Johanna Friedricha Blumenbacha. Od początku koncepcja „rasy” wzbudzała kontrowersje wśród badaczy. Nawet sam Karol Darwin wyrażał sceptycyzm wobec używania pojęcia rasy w odniesieniu do ludzi. Wątpliwości co do naukowych podstaw typologii rasowej wyraził na początku XX wieku amerykański antropolog Franz Boas. W 1940 roku podobne wątpliwości przedstawił amerykańsko-brytyjski antropolog Ashley Montagu. W 1960 roku amerykański antropolog i genetyk Frank Livingstone na podstawie badań genetycznych poddał krytyce koncepcję ras ludzkich. Takie samo stanowisko wyrażał wybitny amerykański genetyk Teodozjusz Dobzhansky. Dobzhansky twierdził, że nie ma ras, które byłyby “odrębnymi jednostkami”. W 1970 roku, amerykański genetyk Richard Lewontin na podstawie własnych b...