Edytorial: Opieka i wychowanie w czasach kryzysu

Horyzonty Wychowania, 2023

Problematyka dotycząca pasji w wychowaniu, w edukacji, pojawia się coraz częściej w przestrzeni teoriopoznawczej, empirycznej, jak i praktycznej, co wskazuje na jej istotne znaczenie dla funkcjonowania człowieka w świecie, dla budowania relacji ze sobą, z innymi, z Bogiem. Pasja niejednokrotnie określana jest jako siła motywująca i dynamizująca człowieka do działania, jako czynnik umożliwiający szersze poznawanie Self. Sprzyja rozwijaniu autonomicznej tożsamości, prowokuje do refleksji, wzmacnia siłę woli i zaangażowanie pomimo trudności, jakie trzeba pokonać, zwłaszcza gdy dotyczy to pasji harmonijnej -opisanej szerzej w pracach Roberta J. Valleranda. Biorąc pod uwagę tak istotne znaczenie pasji w życiu człowieka, zwłaszcza w obszarze edukacyjnym, w imieniu całej Redakcji zapraszamy naszych Czytelników do zapoznania się z treściami niniejszego numeru "Horyzontów Wychowania".

Kultura i Społeczeństwo

This article considers the idea of crisis as one of the key tools for conceptualizing the ambivalent nature of childhood. Although crisis narratives have been an inseparable part of describing childhood, the concept of a crisis (an end, a death) of childhood itself may refer to such different phenomena as slave labor or lack of access to education on the one hand, and the consumerist lifestyle and media addiction on the other. The author focuses mainly on the idea of the disappearance of modern childhood derived from Postman’s concept. Childhood is viewed in connection with the concept of childhood’s toxicity, the dichotomy between over-controlling and ignoring childhood, and the idea of childhood being inappropriate. The article concludes that although some of the problems signaled as part of the crisis diagnosis have a negative impact on the development of young people and require solutions, the idea that childhood en bloc is in crisis is rather an expression of the collapse of th...

Horyzonty Wychowania, 2021

20 maja 2021 r. rozpoczął się Jubileuszowy Rok Ignacjański, który potrwa do 31 lipca 2022 r. W roku jubileuszowym jezuici świętują 500. rocznicę nawrócenia św. Ignacego Loyoli, a także 400-lecia jego kanonizacji. Data rozpoczęcia jubileuszu jest związana z rocznicą wydarzenia, które miało miejsce w Pampelunie 20 maja 1521 r., kiedy to w czasie bitwy kula armatnia zraniła Ignacego. Zmieniło to bieg jego życia, było początkiem nawrócenie i doprowadziło do powstania Towarzystwa Jezusowego. Data zakończenia jubileuszu zbiega się natomiast z liturgicznym wspomnieniem św. Ignacego Loyoli, które przypada na pamiątkę dnia jego śmierci. Nawrócenie Ignacego było związane przede wszystkim ze zmianą jego stylu życia. Z próżnego szlachcica skupionego na światowym sukcesie stał się człowiekiem ascetycznym i skoncentrowanym na wewnętrznych poruszeniach. Pod wpływem tych doświadczeń Ignacy wraz z towarzyszami zakłada zakon, a także inicjuje powstanie „nowej” duchowości.

2011

The article presents tips on raising children published in journals in the nineteenth century. Their role was to educate parents. In many publications it was written literally, that parents, especially mothers, have no grounds for raising children. Therefore, the information contained in the texts related to educational culture, health behavior, moral education, the formation of character and mind. The authors marked that more parents should take care of the health aspects, namely to improve living conditions, hygiene of everyday life, as well as adopt attitudes and behaviors conducive to health. They urged the need of kneading in the children a strong will to prevent them in future from unexpected events and non-permanent fate. They drew attention to the need for mental development. It was believed that it is important not only what features will develop, but also what your child will learn. Knowledge should be presented as a boon, human dignity, which puts him on a higher level of existence. Particular attention is paid to the social upbringing, noting that the more there will be good people in the world, the more this will override good intentions and noble aspirations. The desire for happiness is the reason for care to be taken of the education of children. education, educational tips for parents, parents education, family education.

Roczniki Pedagogiczne, 2018

W życie człowieka od narodzin po naturalną śmierć jest «wpisane» cierpienie. Każdy doświadcza go w mniejszym lub większym stopniu" -pisze Krystyna Chałas we wstępie do swojej najnowszej, dopiero co wydanej książki Cierpienie dzieci i młodzieży -aspekty aksjologiczne i dydaktyczne. Współcześnie cierpienie, za sprawą mediów, jest coraz bardziej banalizowane, a jego obecność w przestrzeni społecznej rzadko jest pretekstem do ukazania jego egzystencjalno-aksjologicznego wymiaru. Powierzchowność medialnego opisu cierpienia sprawia, że -przeciwstawione kultowi witalności i szczęścia -staje się ono wstydliwym i destruktywnym aspektem ludzkiej egzystencji. Z drugiej jednak strony cierpienie, nie tylko fizyczne, bywa wykorzystywane przez media do pobudzania społecznej wrażliwości na drugiego człowieka. Autorka recenzowanej pracy podjęła się nie tylko pogłębienia obrazu cierpienia, poprzez teoretyczną analizę jego aksjologicznych i pedagogicznych aspektów, lecz także empirycznej analizy wartości cierpienia, w celu -jak to określiła -"nakreślenia wskazówek dydaktycznych dla osób doznających cierpienia, jak również przychodzących w darze cierpiącym dzieciom i młodzieży" (s. 9). W dorobku Pani Profesor Chałas jest to kolejna praca poświęcona aksjologii pedagogicznej. Praca składa się z czterech rozdziałów, wstępu i podsumowania oraz bogatej bibliografii tematu. Wstęp stanowi wprowadzenie w podjętą problematykę oraz uzasadnienie wyboru tematu, a zarazem służy przedstawieniu metodologicznych założeń pracy. Badania, których celem "[…] było ukazanie rozmiaru i struktury zjawiska cierpienia doświadczanego przez badaną grupę oraz przemian natury aksjologicznej, które dokonały się w ich życiu na skutek cierpienia" (s. 9), zostały przeprowadzone na grupie 170 studentów pedagogiki Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, z wykorzystaniem techniki swobodnych wypowiedzi na temat: Najtrudniejsze cierpienie w moim życiu -jak zmieniło mój "świat" wartości? W rozdziale pierwszym zostały przedstawione teoretyczne podstawy cierpienia: pojęcie i ogólna charakterystyka. Odwołując się do filozoficznych i psychologicznych definicji, Autorka zwraca uwagę na dwa rodzaje cierpienia -fizyczne i psychiczne, któremu może towarzyszyć ból, zarówno fizyczny jak i psychiczny; ból, który zarazem sam może być przyczyną cierpienia. Widzi w cierpieniu, podobnie jak autorzy przywoływanych przez nią prac, nie tylko przykre, traumatyczne doznanie, lecz także doświadczenie kształtujące stosunek jednostki do sensu własnej egzystencji. W ujęciu holistycznym cierpienie ma charakter egzystencjalny, bowiem towarzyszy człowieko-

Biuletyn Historii Wychowania, 2019

Studia Edukacyjne, 1970

One of the most severe consequences resulting from premature motherhood is the inability or shortening of the education period. Author's empirical verification indicate that the majority of researched girls (underage mothers, educational care facilities foster-children) quickly leave school and interrupt education once their child is born. The narration analysis indicated that its main cause was the difficulty in combining the role of a mother and a student, together with the lack of support from the closest. Only few girls managed to continue education, unfortunately they chose private, evening schools which are known for low quality education. The presented fragmentary empirical verifications indicate that early parenthood reduces the education period. Educational-care facilities foster-children, coming from low-educated families and professional qualifications find it particularly hard or impossible to achieve secondary or even lower-secondary education. Lack of education and professional qualifications has lead them to take up low-income jobs, that do not require any qualifications or to obtain money illegally. Recognizing various consequences of premature motherhood, both individual and social, there is no doubt that teenage mothers, especially foster children of educational-care facilities, should be taken care of. There is only one legal record concerning the education of pregnant student or underage mothers, however, it is not precise, which means that schools have to interpret it by themselves and introduce their own procedures. The subject of the present article is prevention, support and help given to underage pregnant students or underage mothers by the teachers, educators, or peers, who are potential beneficiaries of help, i.e. underage mothers fulfilling the education duty.

2012

oraz mgr Agnieszka Skowrońska-Pućka (sekretarz konferencji). W obliczu destrukcji tradycyjnych, pierwotnych grup wsparcia społecznego, człowiek (niezależnie od etapu rozwoju) i rodzina pozostają z wieloma problemami w toku swojej biografii sami, będąc zmuszonymi do poszukiwania pomocy, wsparcia i porady, coraz częściej świadczonej przez instytucje pomocowe oraz reprezentujących je "fachowców od doradzania, służenia pomocą i wsparciem" -coachów, mentorów, pedagogów, psychologów, terapeutów, doradców, opiekunów, pracowników socjalnych itp., którzy wkraczają w życie beneficjenta pomocowych działań na wszystkich jego etapach. Analgetyczna kultura zakreśla coraz szersze kręgi. Konferencja stanowiła odpowiedź środowiska pedagogów oraz pozostałych przedstawicieli nauk społecznych na lawinowo narastające zapotrzebowanie na pomoc psychopedagogiczną i wsparcie społeczne w świecie permanentnych, dynamicznych przeobrażeń, w płynnej, niedookreślonej, ryzykownej rzeczywistości stałego wielowektorowego postępu, za którym nie sposób nadążyć, którego nie sposób przewidzieć i zaplanować, w coraz bardziej skomplikowanej codzienności, w której relatywizacja wartości, socjalizacyjne przetasowania nie ułatwiają życiowych wyborów i egzystencjalnych decyzji. Zorganizowanie konferencji, stanowiącej płaszczyznę wymiany doświadczeń teoretyków i praktyków zajmujących się tworzeniem warunków i świadczeniem pomocy dzieciom, młodzieży, rodzinom w sytuacjach bezradności, życiowych zagrożeń, utrudnień, zarówno związanych z codziennym funkcjonowaniem, jak i szeregiem problemów rozwojowych i socjalizacyjnych, stało się podstawowym założeniem organizatorów. W tym cyklicznym przedsięwzięciu udział wzięli naukowcy i praktycy reprezentujący wiele (ponad 30) ośrodków akademickich oraz instytucji pomocowych z całej Polski. To już drugie tego typu przedsięwzięcie organizatorów. Wcześniej, 16 kwiet-STUDIA EDUKACYJNE NR 22/2012

Vox Patrum

This article is a presentation of the problem of parents’ responsibility in rai­sing their children. The first part shows a few general, but fundamental aspects of child upbringing in the Greco-Roman world. The next part describes ancient Christian texts written in Syria about the given problem (Didascalia Apostolorum, Constitutiones Apostolorum and selected works by St. John Chrysostom). These texts contain sincere admonishments to bring up children in accord with Christian ideals. Parents were sensitized to see the need for well-rounded moral and re­ligious education of their children as well as for guarding them from negative influence of the surrounding world. The ultimate goal of such education was the salvation of the child (and the parents). In order to achieve this aim parents were required to use severe methods such as physical punishment, and to become more involved as educators, teachers and people responsible for the Christian formation of their children. It appears from...

Roczniki Pedagogiczne, 2022

Każda rodzina musi wypracować własny wzorzec tworzenia relacji, komunikacji czy oddziaływań wychowawczych. Już w tradycyjnych rodzinach nuklearnych jest to proces skomplikowany i długoterminowy, a tym bardziej złożony i czasochłonny w rodzinach patchworkowych. Zmiany, które obserwujemy w strukturze rodzin, przechodzenie od tradycyjnego modelu rodziny do modeli alternatywnych, zachęciły nas do uważnego przyjrzenia się tej formie organizacji życia rodzinnego, czyli rodzinom zrekonstruowanym, w literaturze przedmiotu nazywanym także rodzinami patchworkowymi (Burkacka, 2007; Lewandowska-Walter, 2014). Określenie to w pełni oddaje złożoność tego typu rodzinnego systemu. W skład takiego modelu rodziny wchodzi para dorosłych wychowująca dzieci partnera z poprzedniego związku lub dziecko wspólne, a także rodzic biologiczny, który na co dzień funkcjonuje poza podstawowym systemem rodzinnym (Lewandowska-Walter, 2014). W dotychczas prowadzonych badaniach rodzin zrekonstruowanych (m.in.